Vísir - 30.06.1938, Síða 3

VlSIR
Valur gerir jafntefli
við Þjoðverjana 1:1
Menn bjuggust ekki við þessum endalokum í gærkveldi, enda
þótt menn vissu, að Valur myndi ekki liggja á liði sínu frekar
en fyrri daginn og það hefir vafalaust ráðið miklu um úrslitin,
að íslendingar léku með vindi í fyrra hálfleik.
Um leikinn skal ekki fjölyrt, hann var harður á köflum, fjör-
ugur í fyrra hálfleik, en of einhliða í síðara, vegna þess hve lá
á Val, til þess að hann væri skemtilegur. Vörðust Valsmenn
ágætlega og má þakka það Hermanni, að ekki voru sett mörg
mörk hjá honum, því að oft var mark hans í mikilli hættu. —
Bestu mennirnir á vellinum voru Linken, hægri miðfram-
herji Þjóðverja og Rohr, fyrst miðframh. og síðar h. útframh.
Jóhannes var ötulasti Valsmaðurinn, en leiknasti maður Vals
var Skotinn McDougalI, og þóttiÞjóðverjum hann auðsjáanlega
hinn óþarfasti, enda gerði hann þeim marga skráveifu.
Fyrri hálfleikur, 1:0.
QÞjóðverjar liófu strax sókn,
enda þótt þeir hefði gegn vindi
að sækja og átlu þeir meiri-
hluta þessa liálfleiks, en Vals-
menn gerðu oft upphlaup, þótt
þau yi'ði flest að engu. —
Gangur leiksins frá mínútu til
mínútu var þessi í stuttu máli:
3 mín.: Þjóðverjar skjóta
tvisvar á mark Vals, en Her-
mann ver.
4 mín.: Horn á Þjóðverja, en
verður elckert úr því.
9 mín.: Frímann sparkar frá
miðju, Schiölh skallar, en
markmaður ver. Horn á Þjóðv.
13 mín.: Einn Valsmanna
„kicks“-ar við mark sitt. Hættu-
legt
16 mín.: Ellert sendir knött-
inn til Magnúsar, en liann
sparkar yfir mark Þjóðv.
17 min.: Ellert fær knöttinn
frá Magnúsi. Sparkar á markið,
en markniaður gerir hom.
18 mín.: Einvígi. Lurz og Jó-
hannes berjast urn knöttinn
lengi og hefir Jóh. betur.
Í9 mín.: H. Scliiöth fær
knöttinn frá vinstri og sendir
hann strax i hægra hom
marksins, 1:0.
20 mín.: Þjóðverjar liefja
harða sókn, en henni er hrund-
ið eftir þóf við Valsmarkið.
27 mín.: Ellert gefur knött-
inn fyrir markið. Markm.
hleypur fram og slær knöttinne
út á hægri kant og dettur síð-
an. Afar hættulegt.
Nú varð Ieikurmn rólegri og
skiftust á upphlaupin, en þó
vom Valsmenn hættulegri.
Síðari hálfleikur, 0:1.
Þjóðverjar höfðu nú vindinn
með sér og hófu strax grimmi-
lega sókn, en Valsmönnum
tókst altaf að verja, enda þótt
markið væri oft í hættu. Lá á
Valsmönnum næstum allan
leikinn og komst knötturinn
sjaldan fram fyrir miðlínu.
10 mín.: Lygnir um stund og
Valur stendur sig betur um
leið.
15 mín.: Linken skýtur utan
vítateigs fast skot, en Hermann
ver.
17 mín.: Linken skýtur, en er
„off-side“.
18 mín.: Linken sendir knött-
inn til Kraft, liann skýtur fast
og snögt yfir þverslána.
25 mín.: Þjóðverjar sjá að
við svo búið, má ekki standa og
endurskipuleggja hðið: Linde-
mann verður miðframh., Rohr
h. útfr.h., Kraft v. innfr.h., Pes-
chel h. framv. og Lurz miðfr.v.
Gerist leikurinn harður úr
þessu og hefir Hermann nóg að
gera i markinu, en bilar hvergi.
31 min.: Rohr sparkar hátt til
Lindemanns, en hann skallar
yfir markið.
32 mín.: Prysock sendir
hættulegt skot frá kanti, en
Hermann ver.
Liggur nú svo mjög á Val,
að balcverðir Þjóðverja ena
komnir fram fyrir miðju.
35 mín.: Lindemann skýtur
hart, en Hermann ver.
36 mín.: Kraft skýtur. Varið.
38 min.: Horn á Val. Þóf við
markið. Annað horn.
40 mín.: Rolir kemst i ágætt
færi, en lxittir ekki á markið.
44 min.: Kraft sendir knött-
inn til Rohr, en hann skallar
afar fallega (lætur sig falla á
hendurnar, vegna þess hve
knötturinn flýgur lágt) og er
þetta mark, en Linken er „off-
side“ og markið dæmt ógilt.
44,35 mín.: Prysock sparkar
innan vítateigs og knötturinn
liggur inni.
Dr. Eln'bach aflienti heiðurs-
Sauðfé veldor stórskemd-
om í gordum bæjarbúa.
Bæjarstjórnin ætti að banna sanðfjár-
hald I bæjarlandinn.
Fyrir nokkuru er nú lokið að sá, og setja niður kartöflur,
í garða hér í bæ, þótt mörgum hafi gengið illa að fá útsæði
hjá Grænmetissölunni. Fjöldi manns vinnur nú daglega í
görðunum að upprætingu illgresis og öðru, sem gera þarf, til
að auka uppskeruna, og það er útlit fyrir sæmilega uppskeru
í haust, ef alt er með feldu. —
Það er ergilegt til þess að
vita ,að fólk skuli eiga það á
liættu, að alt það mikla slarf og
fé, sem lagt er i garðrækt hér i
bæ, verði svo ef lil vill til eins-
kis, þannig, að uppskeran úr
görðunum verði að eins kvið-
fylli lianda nokkurum rollum,
sem fáeinir menn liafa liér í bæ.
Þannig hefir, þvi miður, oft
farið undanfarin ár um árang-
urinn af elju, atorku og til-
kostnaði margra garðeigenda.
Siðastliðið liaust átti eg t. d.
sem svaraði 8 tunnum af rófum
og mikið af kálhöfðum í garð-
inum mínum, sem voru að
verða fullþroska upp úr réttun-
um. En þegar eg lcom og ætlaði
að taka upp úr garðinum, rúmri
viku eftir réttir, þiá var garð-
hliðið opið og garðurinn fullur
af sauðfé, sem var búið að eta
livert einasta kálhöfuð, og allar
rófurnar nema sem svaraði
einiim poka, sem eg gat tint
upp úr krafsinu eftir sauðféð,
það varð nú öll uppskeran sem
eg fekk s. 1. haust.
Eg liafði þó lagt fram yfir
100 kr. í fræ, útsæði og áburð
o. fl., auk þess sem eg girti
garðinn minn af með vírneti á
minn kostnað, og svo fóru allar
mínar tómstundir um fulla tvo
inánuði í ýmsa vinnu við garð-
inn, þvi óvenju mikill timi fór
í að útrýma illgresi vegna tíðar-
farsins. Það væri nú ekkert ef
eg einn hefði þessa sögu að
segja, en garðeigendur hér í bæ
skifta nú mörgum hundruðum,
og þeir eru þvi miður of marg-
merki þýska íþróttasambands-
irís eftirtöldum mönnum: lólafi
Sigurðssyni, form. Vals, Einari
Björnssyni fulltrúa Vals í K.R.
R., Jóliannesi Bergsteinssyni,
fyrirliða Vals, Lárusi Sigur-
björnssyni, foim. K.R.R., Jóni
Sigurðssyni, fulltrúa Fram í K.
R.R., Guðjóni Einarssyni, full-
trúa Víkings í K.R.R. og Erlendi
Péturssyni, formanni K.R.
ir, sem hafa svipaða sögu að
segja, og eg tala hér fyrir munn
þeirra allra. Þetta er svo mikið
tap fyrir einstaklinginn, bæjar-
félagið og þjóðarbúið, að eitt-
hvað verður til bragðs að taka,
svo að þessi saga endurtaki sig
ekki oftar. Jú, mér er sagt að
bærinn launi mann til að vakta
garðana. Ekki veit eg hvort það
er rétt, en hitt veit eg, að sú
vöktun kemur ekki að gagni.
Sumir liafa talað um að efla
þyrfti girðingarnar um garð-
ana. Eg held að girðingarnar
séu víðastlivar nokkurnveginn
fullnægjandi, ef alt væri með
feldu að öðru leyti. En á meðan
sauðfjáreigendum helst það
uppi átölulaust, að láta sauðfé
sitt ganga í görðum manna alt
liaustið, þá er ekki von að vel
fari.
Það mun sennileg tilgáta, að
sauðfjáreigendur í hér bæ séu
álíka margir tugir eins og garð-
eigendur eru mörg hundruð.
Þessir fáu fjáreigendur geta
ómögulega ætlast til, að við,
sem höfum garðyrkju,eigum að
rækta fóðm' að sumrinu til að
fita með rollurnar þeirra á
haustin þegar þær koma af
fjallinu. Nei, sauðféð verður að
hætta að eyðileggja garðana
okkar hrað sem tautar, því
réttur fjöldans er rikari en rétt-
ur fárra einstaklinga. Þessi
krafa okkar garðeigenda skal
aldrei þagna fyrr en henni er
fullnægt. Hvað á þá að gera?
Eina örugga lausnin á þessu
máli er það, að banna alt sauð-
fjárhald á bæjarlandi Reykja-
víkur, og það er þetta, sem á að
gera. Bæjarstjóm Reykjavikur
á miklar þakklr skildar fyrir alt
l>að, sem hún hefir látið gera
til hagsbóta fyrir garðeigendur.
En allar þær góðu ráðstafanir
bæjarstjórnarinnar vei’ða gagns-
litlar ef hún reynir ekki að
koma í veg fyrir að sauðfé eyði-
leggi afraksturinn af görðun-
um á haustin. Nú er verið að
breyta lögreglusamþykt bæjar-
ins, og nú er tækifæri til að
koma inn í liana ákvæði um
þetta, einkum þegar þess er
gætt, að nú stendur ef til vill
fyrir dyrum niðurskurður á
sauðfé hér nærlendis vegna
Deildarlunguveikinnar. Hér
munu líka vera fremur óhentug
skilyrði lil að reka sauðfjár-
rækt með hagnaði, svo að þetta
ákvæði mundi gera sauðfjáreig-
endum lítið fjárliagslegt tjón.
Það er líka, í sjálfu sér, ekkert
meira að banna sauðfjárhald í
bænum en t. d. að banna liunda-
hald.
Eg leyfi mér því að skora
eindregið og alvarlega á bæj-
arstjórn Reykjavikur, að hefj-
ast lianda þegar á næsta bæjar-
stjórnarfundi og setja ákvæði i
ögreglusamþykt bæjarins um
bann gegn sauðfjárhaldi á bæj-
arlandinu.
Eg hygg að eg tali hér ekki
fyrir mig einan, heldur hygg
eg að öll þau hundruð manna
liér i bæ, sem hafa garðrækt og
eiga hagsmuni í liættu af völd-
um sauðfjárins, séu mér hér
sammála.
Það er ýmislegt fleira, sem
um þetta mætti segja, en af því
eg treysti bæjarstjórninni til
hins besta í þessu máli þá læt
eg þetta nægja að sinni.
27. júni 1938.
Jón N. Jónasson.
Idnfriwr í M
IfflUfli.
Eíns og sagt var frá í Vísi i
byrjun vikunnar, eru flokkar
knattspyrnumanna og sund-
manna frá Akureyri i heimsókn
i Vestmannaeyjum.
1 fyrradag þreyttu Akureyr-
ingar og Eyjarskeggjar knatt-
spyrnu með sér og sigruðu hin-
ir síðarnefndu með 2:1.
1 gærkveldi fór svo fram
sundkepni og urðu úrslit þessi:
50 m. f. aðferð: 1. Vigfús
Jónsson (V) 30,2 sek., 2. Magn-
ús Guðmundsson (A) 31,1 sek.
og 3. Jónas Einarsson (A) 31,1
sek.
100 m. bringusund: 1. Kári
Sigurjónsson (A.) 1 min. 25
sek., 2. Vigfús Jónsson (V)
1:29,6 og 3. Ragnar Sigurðsson
(A) 1:39,L
4X40 m. boðsund: A-sveit
Akureyrar 1:42,7, 2. A-sveit Ve.
1:47,6 og 3. B-sveit Ak. á 1:49,6.
40 m. baksund: 1. Jón Sæ-
mundsson (V) 30,4 sek., 2. Jón-
as Einarsson (A) 32,9 og 3. Erla
Isleifsdóttir (V) 33,1 sek.
BœjaP
fréttír
Veðrið í raorgun.
í Reykjavík 8 stig, heitast í gær
12 stig, kaklast í nótt 6 stig. Sól-
skin í gær í 17.5 stundir. Heitast
á landinu í morgun 11 stig, Fagur-
hólsinýri, kaldast í Grimsey, 2 stig
og Siglunesi 1 stig. Yfirlit: Læg5
fyrir suðaustan Island, en háþrýsti-
svæði yfir Grænlandi. — Horfuri
Faxaflói: Hvassviðri í dag, en lygn-
ir með kvöldinu. LéttskýjaS.
Skipafregnir.
Gullfoss er á leiíS til Vestmanna-
eyja frá Leith. Goðafoss fór hé'ð-
an í gærkveldi áleiðis vestur og
norður. Brúarfoss er á leið til
Grimsby frá Vestmannaeyjum. —
Dettifoss er í Hamborg. Lagarfoss
er í Kaupmannahöfn. Selfoss er á
leið til Antwerpen frá Hull.
Meðal farþega
á e.s. Goðafossi vestur og norð'-
ur í gærkveldi: Dir. Emil Nielsen,
María Vilhjálmsdóttir, Sigurður
Kristjánsson og frú, Sigurleífur
Vagnsson, Guðmundur Finn-
bogason, Pétur Njarðvík, Hannes
Jónasson, Runólfur Sigurðsson,
Grímur Jónsson, Jóhann Bárðar-
son, Sigurður Guðmundsson, Gíeir
Stefánsson _ og frú, Stefán Guð-
mundsson óperusöngvari, Haraldur
Sigurðsson píanóleikari, Bjami
Benediktsson prófessor, Gtuuiar
Thoroddsen, Gunnar Proppé o. fL
Farþegar á Lyru
til útlanda í kvöld: Laufey Valdí-
marsdóttir, Guðrún Steingrímsd.,
Jónssonar rafmagnsstj., Guðm. G.
Þorbjörnsson, FinnbogiGuðmunds-
son, Elsa Sigfúss, E. Bolt, Stefán:
Rafnar, Björn Bjarnason,, Ragnh.
Guðmundsdóttir, Geirlaug Stefáns-
dóttir, Elias Halldórsson, Guðm.
Ásbjörnsson, Svanhildur Olafsdótt-
ir, Anna Vigdís ólafsdóttír, Ingí-
björg Júlíusdóttir, Ingibjörg Jóns-
dóttir, Kristinn Þórðarson, Einar
Skúlason 0. fl.
Barnaheímílíð Vorblómið.-
Börn þau, sem ráðfn eru til sum-
ardvalar hjá félaginu að Brautar-
holti á Skeiðum, eru beðin að mæta
í fyrramálið kl. 9 við Austurbæjar-
skólann með farangur sinn.
Stefán Þorvarðarson,
fulltrúi í utanríkísmáláráðuneyt-
inu, hefir verið skipaður skrifstofu-
stjóri í því ráðuneyti. FuIItrúi er
Magnús V. Magnusson cand. juris.
Stefán er fyrsti skrifstofustjóri ut-
anríkismálaráðuneytisins og hefir
stjóniardeildin. aðsetur: í Amar-
hváji.
Aflasala.
Júpíter seldi i Grimsby í gasr
2300 körfúr fýrir 1476 stpd..
Spegillinn
kemur. út á morgun..
Skátár.
Munið glímuæfinguna fýrir lands—
mótið í K. R.-húsinu í kvöld kl.
Sz/2. Áríðandi að allir mæti, þar eð
þetta mun vera síðasta æfíngin fjnr-
ír mótið, Þéir, yem þegar hafa féng-
ið glímubúnioga, eru.beðnir að hafa.
þá með sér.
Styrjöidin á Spáni.
Þann 29. olctóber flutti ríkis-
stjórnin frá Valencia til Barce-
lona. Franco sótti til Madrid og
Valencia úr þremur áttum.
Ríkisstjórnin leit svo á, að
Valencia væri í meiri hættu en
Barcelona, vegna loftárása flug-
véla á Majorca. En liitt hafði
ekki minni álirif, að hún leit svo
á, að er liún flytti til Barcelona,
höfuðborgar Kataloníu, mundi
það auka samlieldni Kataloníu-
manna og efla baráttuþrótt
þeirra, en margra álit er, að
þeir hafi aldrei stutt rikisstjórn-
ina eins og þeir hefði getað,
enda var það lengi svo, að þar
voru deilur miklar milli stuðn-
ingsflokka lýðveldisins, liinna
róttækustu stuðningsflokka
hennar. Loks mundi verða auð-
veldara að flýja frá Barcelona,
ef Franco ynni fullnaðarsigur.
Þ. 16. des. hófu stjómarsinn-
ar sókn þá, sem átti að vera
þeirra stórfeldasta tilraun til
þess að stöðva framsókn her-
sveita Franco. Sóknin byrjaði í
frekar smáum stíl á austurvig-
stöðvunum og uppreistarmenn
grunaði ekki, að hún væri und-
anfari öflugri sóknar. Stjórn-
arherinn sótti fram og náði
nokkurum lilula járnhrautar-
innar milli Teruel og Zaragossa
á sitt vald. I fannfergi og liríð
sótti stjórnarherinn nú til Ter-
uel og náði henni að mestu á
sitt vald og hélt þar hátíðleg
jólin. Mikill fögnuður var ríkj-
andi í þeim héruðum Spánar,
sem stjórnin enn hafði iá valdi
sínu. En sá fögnuður stóð ekki
lengi. Virðing og álit Franco var
í veði. Teruel varð að vinna aft-
ur hið bráðasta. Og kringum
Teruel var nú brátt harist af
meiri grimd en nokkurstaðar
hafði verið barist í stýrjöldinni.
Báðir aðilar tefldu fram her-
mönnum í þúsundatali og í
nærri tvo mánuði stóðu látlaus-
ir bardagar um horgina og þ. 22.
febrúar var hún aftur í höndum
hersveita Francos. Borgin er i
rústum og hefir nú litla hernað-
arlega þýðingu, en Franco hafði
vaxið í áliti aftur í augum fylg-
ismanna sinna og það var hon-
um mikils virði. Talið ér, að um
40.000 menn hafi fallið í bar-
dögunum um borgina.
En nú hófst brátt eitthvert
mesta ógnartímabil styrjaldar-
innar og það stendur enn, er
þetta er skrifað. Franco fyrir-
skipaði að lialda uppi tíðum
loftárásum á borgir uppreistar-
manna, frá Majorca-flugstöðv-
unum og flugstöðvum inni í
landi. Þessar loftárásir liófust
raunar þegar i janúar, en þær
urðu tiðari og tiðari. Þann 19.
jan. voru gerðar stórkostlegar
loftárásir iá Barcelona. Fjölda
margar hj-ggingar hrundu til
grunna og 700 lík voru grafin
upp úr rústunum. Flugmenn
stjórnarinnar gerðu loftárás á
Sevilla i hefndar skyni 23. janú-
ar með minni árangri. Viku síð-
ar gerðu flugmenn Francos nýja
loftárás á Barcelona og 280
menn létu lífið.
Loftárásirnar á spænskar
borgir hafa vakið hrylling um
allan lieim og erlendar þjóðir
Iiafa árangurslaust reynt að fá
báða aðila styrjaldarinnar til
þess að Iofa því, að gera ekki
loftárásir á óvíggirtar borgir,
en einkum hafa uppreistarmenn
verið ófáanlegir til þess að sinna
þessum málaleitunum.
Þann 9. mars hófst hin mikla
sókn Francos á Aragoníu-víg-
stöðvunum. Hersveitir lians
sóttu hratt fram með öll nýtísku
hernaðartæki og var fyrirstað-
an lítil, enda yfir tiltölulega
greitt land að fara, en stjórnar-
hersveitirnar, sem til varnar
voru, voru ver búnar að vopn-
um og óreyndari en her Fran-
cos.
Her Francos sótti yfir Cinca-
fljót og komst að Iandamærum
Kataloníu. Sunnar sótti hann
inn í Castellonhérað við Mið-
jarðarhaf. Þ. 16. mars áttu her-
sveitir Franeos að eins ófarnar
30 mílur tæpar til hafsins. Sá
hluti Spánar, sem stjórnin réði
yfir, var að klofna í tvent. Allar
líkur bentu til, að nú væri vörn
stjórnarhersins gersamlega að
bila og því var óliikað spáð af
Mússólíni og ýmsum hermála-
sérfræðingum, að innan nokk-
urra vikna liefði Franco unnið
fullnaðarsigur. Felmtur mikiU
greip stjórnarherinn í bili og
allan ahnenning í Kataloníu. í
Barcelona var skelfing ríkjandi.
Á tveimur dögum komu flug-
vélar Francos í flokkum
fjórtán sinnum yfir borgina og'
vörpuðu niður sprengikúlum.
Sex og sjö hæða liús hrundu
sem spilaborgir. 800—1000
menn hiðu hana, en um 1500
særðust. Þann 27. mars máttí
heita, að stjórnarherinn væri á
hröðum flótta. Franco var kom-
inn til Kataloníu og Lerida, að-
albækistöð stjórnarhersins 4
þeim slóðum, var í lians Iiönd-
um. Þúsundir hermanna úr
stjórnarhernum urðu að flýjæ
yfir snævi þaktar hæðir og f jöll
til Frakklands ásamt fjölda
mörgum öðrum. Orkuver, sem
framleiða rafmagn handa Bar-
celona, féllu að nokkuru í hend-
ur Francohersins. En á þessari
miklu stund liættunnar samein-
uðust róttækustu flokkarnlr í
Kataloníu. Hættan skapaðí þá
einingu þar, sem ekki hafði fyrr
verið til. Þeir fengu sæti i
stjórninni og stjórnin lýsti yfir
því, að Katalonlumenn myndi
herjast þar til yfir lyki.
Yfirliti þessu lýkur liér með,
þar sem það, sem gerst hefir
seinustu 2—3 mánuði, er öllum
í fersku minni.