Vísir - 06.07.1938, Blaðsíða 3

VÍSIR
Svissneskir vísindamenn- og fjall-
göngumenn staddir í Reykjavík
á ieið til Græniands.
Þefp hafa leigt ísienskaxi vélbát til
þess að flytja sig til Angmagsalik. —
Vidtal við Mieliel Perez japðfræðing
Á m.s. Dronning Alexamirine um sSSustu helgi komu -lángað
svissneskir leiðang'ursmenn á leið iil Grænlands. Fara Jþeir héð-
an á íslenskum vélbát iil Angmagsalik og dvelja í Austur-
Grænlandi fram eftir sumri, sumir við jarðfræði- og jökla-
rannsóknir, en aðrir munu klífa íf jöll, m. á. Mount Forel. Er
leiðtogi fjallgongumattnanna heimsfrægur Cjaflgöngtimaður og
hefir iekið þált í f jaflgönguieiðongrum í Himalayáfjöllum, en
Michel Perez jarðfríteðingur, er tíðindamaður Vísis átti tal við
i gæfkveldi, hafði vetursetu í Grænlandi 1934—19315 með frakk-
neskum léiðangri ng fór éinriig yfir GrænhmdsjÖkla 1936 með
frahknesknm leiðangri.-- Var þá áformað að fara heimleið-
is með dr. Charcói á Pourqtíói pas?, en hælt var Við það á sein-
ustu stundu, en 'það varð Perez og þéim, sem með honum ætl-
uðu, tíl íífs, því að hið fræga franska rannsóknarskip fórsl þá
fyrir Mj rum skörnmu éftir broltför sína héðan, sem kunnugt
er, og iórust áflir, sem á því voru, néma einn maður.
livað síst jþakkað það 4‘ikis-
stjórn ísliM-uls, sem hefir greitt
götu okkar mjög góðfns.iega og
sýnt okkvir liina mestH velvild.“
Leíðangursmenn eru Iþessir,
samkvæmt upplýsingnm Mi-
<chel Perez:
Ing. André Hocli, léiðangurs-
áfjóri,
Otto Cominx, stúdent,
Robert Landolt, stúdent,
Karl Baumann, stúdent.
Eru þeir allir fjallgöngu-
imenn.
Ðr. Wyss IÐunaiit,
Micliel Perez, j arðfræðingur.
Þeir fara íi farðalag í rann-
rsoknarskyrii um Grænlands-
jölda, meðan liinir 'eru í fjall-
göngúléiðangrinum.
Einnig er með í ferðinni frú
■Wyss-Dunaití, og dvelst hún í
/Angmagsálik f sumar.
„Léiðangurmn nefnist „Sviss-
neslci léiðangsurinn til Græn-
ilands 1938“ ssagði Michel Pe-
rez, /,og lvann er skipulagður
af Academic Alpine Glub í Zii-
TÍéli og leggur þetta kuama fé-
’lag éinnig fram féð tíl ferðar-
vnnar. Við gátum ekki íarið á
'dönsku skipi til Grærilands í
vor, því áð ’þá héffðum’Við ver-
íð of snemma á ferðinni, og
var því ékki nema wm tvent
að -ræða, léigja bát í Noregi
tíl fararinnar, —en það hefði
orðið of kostnaðarsamt, — éða
leigja bát h'ér til þess að flytja
okkur til AligmagsáKk. Snev-
um víð ökkur til ríkisstjórnar-
innar, sem tök erindí okkar
mjög vél, og hefir svo urn sam-
ist, að liún úlvegi vélbát, sem
flytjí okkur lil Angmagsalik.
Erum víð ríkissljórninni ákaf-‘
lega þákklálir fyrir velvild
hennar. Héim áformum við að
fara í ágúsflok á danska slcip-
inu Gertrud Rask.
Tilgangur fararinnar er að
fara um landsvæðið í nánd við
Angmagsalik og framkvæma i
þar ýmsar ramisóknir viðvíkj-
amji jöklunum, liæðamæíingar
o. s. frv. Ennfremur að kauna
liið ho kallaða „Scliweitzer-
Iand“, eða Svíss, cn það <er
fjöllótt landsvæðí í þessum
hluta Grænlands, og var því
‘þetta nafn gefið af svissneslc-
•um leiðangri 1912, sem þó fór
eklri um landsvæðið. Það var
landkonnuðurinn de Quervain,
sem gaf því nafnið, sökum þess
Jiversu bonum fanst það minna
síg á Sviss. De Quervain var
sá, er fýrstur fór yfir Græn-
landsjökla, é eftir Nansen.
Hæsti tíndur á þessum slóðum
er Mount Forel 3400 metr-
ar á hæð, og þangað verður
farið frá slröndinni, 120 km„
með hundasleða, og höfð bæki-
stöð í nánd við fjallið. Áríð
1931 var gerð tilraun til nð
klífaMt. Fœ;el, af Wager, sem
var þátttakandi í Watkinsleið-
angrimtm, Xrségum fjallgöngu-
manni, sem var kunnnr fyrir
þátítölcu í f jallgönguleiðöngr-
Tíðlndamaður Tisis fór því
næ»i með M. Perez og slcoðaði
farangur leiðangursins og tæki
- 'en þeir féJagar eru aú sem
‘öðast að búa sig undir Græn-
ilandsförina, Sórstaka athvgli
''vöktu Nansens-sleðar (hunda-
sleðar) af ipyrri ger'ð, Eru þeir
gerðir af aluminium og vega
að eins 21 3cg„ en Nansens-sleð-
ar úr tré vega 35 kg. Vdð hvern
sleða er fest hj©I, sem „telnr
kiliómetriana“. Matarforði er í
kössum, 10 daga forði í ltverj-
vrav kassa, handa tveimur
laötmam, og rru kassarnir af
{þeirri stærð, seilv liæfir á sleð-
ana. T>ex Eskimöasleða fá þeir
félagar í Avtgmagsalik, en tvo
•aluminiumsleða Jvafa þeir með-
ferðis. Vegna þess, lvve alunvi-
niunvsleðamir cru Jéttir, er
Ivægl að leggja á þá 30% meiri
þunga en venjulega liunda-
sleða. Aluminiumsleðarnir
um i Himálaya. Tilraunin lil lvafa reynst ;p(rýðil£gia, renna
að klífa Mt. Forel mislvepnað-
is'L Nú verður það reynt að
vvýju, vvndir forystu André
Roch, sem er víðkunnur fjall-
göugvimaSur og lvefir tekið
þátt í Himalaya-leiðöngrum og
er 'einivig lcunnur fjallgöngu-
maður iíSviss.
Meðan floklcur lvans gerir
þessa fiiraun, verður lvinn
flokkufinn við lvæðanvælingar-
og rannsöknir á jölclununv, á vanð.lega úttnainn.
vél og eru sierkir. Þá vöktu
aihygli „madressur“ úr sér-
: sták lega tilbúnu togleðri, mjúk-
ar, laufléttar og að sögn þræl-
. steikar. SegÉr Perez að þær sé
niiklu hentngri til að lvvilast
'á pg lvafa a 'slílcum ferðum, len
vinilsængvvr. Ýmislegt fleira
hafe þeir félagar inveðferðis, 1.
d. Trvikmynáamanvúlar. Hefir
léiðangvirmn að öllu verið
svæði, sem er lílt eða ekki.
kaTináð. íGerum við oss lvinar
hestn voriir uin árangurinn. En
hve nær við leggjunv af stað
lvéðan, fer éftir fregnum frá
Grærilandi, viðvílcjandi veðrí,
ísrekv o. s. 'frv. En lvepnist leið-
angurinn, 'éins og við gerunv
olckttr 'vori ii'-ttm, getunv við eígí
SkátamótiO sett.
Búmtep 250 skðtar á ÞiBgvOflmn.
Tíðlndavwaðvvr Wísis hélt til
Þingvaila í gær og var viðstadd-
ur er kmdsmót Skíita var sett
þar.
Átti að selja mótið Icl. 2, en
vegna þess, að koma Einherja
dröst nolckuð, var setningunni
frestað um klukkustund, til
k i. %.
Révt fyrir kl. 3 röðuðu',skát-
arnir -sér upp í 3 raðir vnn-
Itverfis .aðalfánastöngíua í tjald-
þúðjnní ..og nvynduðu raðirpar
'þrjár hliðar úr ferhyrningi, e.n
fívnar alira :sveita og þjóða voru
bornir fram fyrir upphækkað-
an pall, er vav fyrir framan
fánabtöngina. Sjðan sté slcáta-
liöfðingi íslands, dr. Ilelgi Tóm-
asson, upp á pallípn og í nafni
Væringja, sem eíga 25 ára af-
mæh á þessu ári, lýsti hann
mótíð sett. Mælti hann .fyrst á
íslenslcu, eiv þá á dönslcu,
frönsku, þýsku ,og ensku. Var
hinum erlendu gestum síðsp
i'agnað með fevfölílu húrra-
lirópi.
Þá voru kallaðir fram fánar
hinna erlendu þjóða og þeinv
heilsað í þessari röð: Danir,
Rretar, Finnar, Fralckar, IIol-
lendjngav, Norðmenn og Svíar.
Sögðu foringjar þeirra nokkur
kyeðjuovð til íslenslcu skátanna,
en síðan gengu fánaberar og
foringjar framlijá röðunv skát-
anna og lieilsuðu þeir fánunum.
Mótstjórnina skiþa 3 menn:
Daníel Gíslason, mótstjóri, Ro-
bert Schmidt, tjaldhúðastjóri,
°g Björgvin Þorbjörnsson,
gjaldkeri.
Var undirbúningur liafinn
þegar í Ivaust og var Bent Bent-
sen form. undirbúningsnefndar-
innar. En að undirbúningi á
Þingvöllum sjálfum hefir verið
unnið frá því um hvítasunnu.
Flokkar konva frá þessunv
stöðum á landinu, auk Reykja-
víkur: ísafirði, Akureyri, Flat
eyri, Hafnarfirði, Siglufirði,
Keflavík, Stokkseyri, Vest-
mannaeyjum og Akranesi, en
þátllakendur frá þessum tveim
síðastnefndu s.töðunv voru ó-
lcomnir í dag.
Þegar setningu mótsins var
lokið slcoðaði tíðindamaðurinn
fjaldbúðirnar. Hefir lvyer sveit
sitt afmarkaða svæði og þar
reisa menn tjöld sín. Hliðin að
sveita-tjaldbúðununv eru af
ýmsum gerðurn og nvörg hin
smekklegustu. Hlið Keflvíking-
anna er t. d. úr hvalbeinum,
hlið Einherja á Jsafirði er úr
skiðum, skíðastöfum o. þ, h., en
Einherj^r eru skíðagar.páí
miklir, svo sem lésendum Visis
éi’ Ir.unnugt.
Alls nvvm á annað ’hundrað
tjalda á lei'runum, þar senv
Reykjavíkurbúðirnár voru á
Alþingishátiðinni. Aulc íveru-
tjaldanná er búf, þar sem lvver
sveit sítekir sír nvatföng á hverj-
um morgnk skrifstofa, sjúkra-
hús, lalstöð, veitingatjald, þar
sem -f jíVmr myndarlegar slcáta-
stúlkur ganga unv beina og loks
er rakarastofa.
Hafa'slcátar lagt milcla vinnu
í undirbúning mótsins. T. d.
hafa þeir orðið að leiða vatn
•360 m. vegalengd úr Öxará.
En liinsvegar segja slcátar, að
nvargir lvafi hlaupið undir
bagga með sér og lánað sér ýrn-
islegt, sem nauðsynlegt er til
slílcra nvóta. Eiga slcátarnir það
fyllilega skilið, því að starf
þeárra er þjóðlegt og hefir góð
og göfgandi álirif á alla, sem
tuka þátt í því og njóta þess.
Vísir árnar Væringjunv allra
heilla á þessari afmælishátíð
þeirra og heilsar þeirn með
vins trvhandarkveðj u.
Eíiis og vvkíð er að hér að
framan, vinna léiðængursmenn
iiú áf kappi að þvi, að búa sig
ivindir förina Hl Angnvagsaliik,
fog leggja af stað nnftir eins og
’jveir era tilbúnir og faa t þykir,
Þeir nvtiiiu skoða síg um hér,
•eftir þvi sem tími vinsl til, og
v 4ag fara þeir austur ati Geysi.
Kappliðin 1 kveld.
ÞJÓÐVERJAR Dómari: Guðjön Eiharsson. K. R. og FRAM*.
400 manns sækja út-
úreiðslnfnnú nm hmé-
indismál i Grindavlk.
Bvudindismálafundiim, sem
slúkan Frón nr. 227, hér í hæn-
um, hoðaði til og haldinn var í
Grindavílc síðastL sunnudag var
nvjög fjölsóttur. Sátu lvaim hátt
á fjórða liundrað nvanns, bæði
Góðtémplarar og aðrir. — Að-
komiigestir voru þessir: Frá st.
Frón rúmlega 80 rnanns, frá st.
Framför nr. 6 í Garði 36 manns,
frá st. Leiðarstjörnu nr. 240 i
Keflavik 48 ínanns og frá st.
Helclu nr. 241 i Sandgerði 18
manns. Þannig sóttu nærri 200
gestir fvmdinn.
KI. 5 síðd. lvófst fundurinn og
stóð yfir til lcl. rúmlega 7. Var
hann mjög hátíðlegur, enda var
gerður ágæiur rónvur að nváli
ræðumanna, og var fundarsal-
wrinjtt prýðilega skreyttur.
Fuudinum stýrðu frk. Jóna
Jónsdóítir úr .st. Járngerði nr.
238 i Grindavík og Ludvig G.
Magnvis&ou, skrifstofustjóri, úr
st. Frón,
Fun darhyr j unarsöngur var:
„Nú fríðu liði fyllcjvum vér“.
Gumiar E. Benedilctsson,
lögfr., úr st, Frón, fIvjtti ágætt
erindi um þr.óun Góðtemplara-
reglunnar v landinu, og álvrif
hennar og þýðingu fyrir siðgæði
og menningu í þjóðlífi voru,
Þá fluttu ræðvir fulltrúar
liinna ýmsu stúlkna: Fyrir st.
Járngerði talaði Sigvaldi Kalda-
lóns héraðslæknir, st. Framför
Halldór Þorsteinsson útgerðar-
m„ st. Leiðarstjörnu Sverrjr
JÚlíusson stöðvarstjóri og st.
Heklu Björn Hallgrímsson
Jireppstj óri. Ræðumennirnir
hvöttu lvéraðsbúa lil þess að efla
og styrlcja bindindisnválið á
Reykjanesskaga. Þölclcuðu þeir
st. Frón fyrir nvikið og óeigin-
gjarnt starf í þágu bindindis-
nválanna og margslconar for-
göngu, og töldu þeir milcið gagn
af þessari heinvsókn lvennar.
Ludvig C. Magnússon þalck-
aði móttökurnar fyrir lvönd að-
komvigesta, en Sigvaldi Kalda-
lóns jiakkaði ferðafóllcinu fyrir
komuua lil Grindavílcur.
Fundarslitasöngur var: —
„Heyrðu yfir höfin gjalla“.
Er fundinum lauk hófst
kvöldskenvtun og stóð hún yfir
lil nviðnættis, en þá héldu gestir
af sað lieimleiðis, glaðir og á-
nægðir, með góðar endurminn-
higar eftir undrafagran dag á
Suðurnesjum,
Tfl
O
P
*a
r
c:
e-
rt>
n
sr-
W
o
*o
so
r
c
Cu
7T
n>
W
o
sr
£
I C3
Ui
Ph
u
a
u
m
C3
U
& K
:o «
3 3
*
3
Ctf
*
"3
Á
5
Xfl
u
3
u.
cd
o
xfl

■O U4
Þjóðverjarnir lveyja síðasta
kappleik sinn í lcveld og lvefst
lvann lcl. 8 stundvíslega. Yon-
andi verða Islendingarnir dug-
legri og sigurviljinn nveiri en á
mánudagslcvöld.
Þegar leiknum er lokið, verð-
ur Þjóðverjunum haldinn dans-
leikur að Hótel Borg, en annatS
kveld lialda þeir hcimleiðis.
ÞrifnalorinD i bænnm.
Sopphaugapnir á Melunum,
Á hverju voru er slcorað á
húseigendur að hreinsa vel í
kring unv lvús sín, og er elcki
nema sjálfsögð slcylda af lvverj-
unv góðvinv borgara að gera það
og vonandi er, að bæjarfélagið
liafi eftirlit með því, að áskorun
þessari sé framfylgt; annars er
hún lítils virði. Hverjunv góð-
vun borgara þessa bæjar á að
vera metnaður að gera Reykja-
vík að þriflegunv bæ, en á það
vantar mikið enn jiá. En eg veit
að lieildin af bæjarhúunv óslcar
að svo sé, og vilja glaðir leggja
sitt til að svo geti orðið, og á
bæjarielagið að ganga á und-
an með gott fordæmi nveð heil-
hrigðisfulltrúann í fararbroddi.
Eitt af nvörgu, senv þarf lag-
færingar við, eru öskuliaugarn-
ir á Melununv. Fyrir tveimur
árum var húið að lagfæra þá,
liætt að keyra þangað rusl, og
voru þeir orðnir grasigrónir, en
þá reis hér upp alda, að grafa
í jörðu eftir gönvlu járni, þvi
að jiað var þá keypt lvér góðu
verði, og einlxverjir minnugir
náungar mundu efti-r að nokkr-
ar ganvlar skipsskrúfur höfðu
verið látnar í jvessa öskuhauga,
og nú var tekið til og grafið
vtótt og dag, og lalsvert fanst
af járnarusli, sem lconvst í pen-
inga, en það gleymdist lijá þeim
mönnum, senv þarna voru að
verlci, að ganga frá staðnum,
eins og hanri var áður, heldur
slcildu hann eftir allan útgraf-
inn, djúpar liolur o. s. frv„ og
er svo enn í dag. Og svo. eru
aðrir, senv eru nú byrjaðir aft-
ur að lceyra þangað ýmislegt
rusl, Ivelst þ>ó mold, sem út af
fyrir sig er þó sök sér, ef við
það væri skilið alnvennilega, en
nú er aðeins steypt af bílunum
og svo ekið burtu, og svo verð-
ur þarna Jdass við hlass, alt ó-
jafnað og til skammar eíns og
er. —
Þarna unv er einhver fjöl-
farnasta leiðin í bænum, því að
strætisvagnarnir fara jiar um á
liverju korteri suður íSlcildinga-
nesþorpið. Allir þeir mörgu
Reylcvíkingar, senv fara í sjóinn
og sólbað, eiga þarna leið um
°S fjöldi fóllcs fer þarna um
daglega, senv er á skemtigöngu,
Svo að án efa fara þarna um
daglega mörg hundruð manns.
Þar að auki eru jiessir liaugar
rétt sunnan við hina reisulegu
lváslcólabyggingu, og ekki þylcir
mér ólíklegt, að fjöldi útlend-
inga gangi jvangað til að slcoða
lvana, jvó að liún sé eigi fullgerð
enn jvá.
Að öllu þessu athuguðu æfftí
þeir ,sem þrifnaðarmál bæjar-
ins tilheyrir, að taka sér ferS
á hendur einhvern góðveðurs-
morgun jvarna suður ef tír og at-
huga, hvort þeim elclci fiusfv
nauðsýnlegt, að lagfæra þtefta
eittlvvað, og það sem fyrsL.
Þetta er búið að dragast of leugi
og þolir elcki neina bið úr þessru
Góðir horgarar! Leggjum
höndina á plóginn og reyuumi
að gera okkar til að gera
Reykjavík að þriflegum Iiæ.
M. BL.
Íbrötíamðtlð við Uvítá
s.i. snnnndag.
Sund 100 m. frjáls aðf., Icarlar"
1. Jón Þórisson (U.M.F. Reyk-
dæla) 1:17,6.
2. Steingrímur Þórisson (U.M.
F. Reykdæla).
3. Helgi Jvilíusson (D.MJL
Haulc).
100 m. bringusund:
1. Sigurður Eyjólfsson (U.M.F’.
Hauk) 1:28,2.
2. Helgi Júlíuss. (U.M.F. HaukJ
3. Steingr. Han'y Tliorsteinsoix
(U.M.F. Islendingur).
50 m. frjáls aðferð, drengirr
L Steingr. Þórisson (U.MJ5..
Reylcdæla) 34 selc.
2. Baldur Sigurðsson (U.M.F..
Brúin).
3. Svavar Verinuntlsson (TT_Mr
F. Skallagrimur).
100 metra hlaup:
1. Sigurður Guðrn. (Skalla-
grimur) 12,9 sek.
2. Tyrfingur Þórarinss. (Skalla-
grímur).
3. Pétur Jónsson (Reykdæla)„
400 melra hlaup:
1. Sigurður Guðm. (Skalla-
grinvur) 1:01,5.
2. Jón Þórisson (Reylcdæla).
3- Tyrfingur Þórarinss. (Skalla-
grímur).
Hástökk:
1. Pétur Jónsson (ReykdælaJ
stökk 1,54 nv.
2. Jón Þórisson (Reykdæla).
3. Helgi Júlíusson (Haulc).
Langstökk:
1. Eðvarð Friðriksson (Skalla-
grimur) stökk 5.47 mtr..
2. Sigurður Guðm. (Skalla-
grímur).
3. Helgi Júlíusson (Hauk).
Þrístökk:
1. Jón Þórisson (ReykdælaTI.
stökk 11,76 mtr.