Vísir - 07.07.1938, Blaðsíða 2

VlSIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Sfmar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Opinber
ákærandi?
A lþýöublaöið vill ekki láta
“ það uppi, liver af ríkis-
stofnununum það sé, sem það
hafi átt við í grein sinni á dög-
unum og það sagði að nauðsyn-
legt væri að „lireinsa til í“, af
því að þar væri um „virkilega
misnotkun að ræða“. Blað
Framsóknarflokksins krafðist
þess, að Alþýðublaðið talaði
„skýrt og greinilega um þetta
mál“, en léti ekki sitja við að-
dróttanir einar og dylgjur um
ónafngreinda menn eða stofn-
anir. En að sjálfsögðu lét það
svo sem það sjálft hefði ekki
nokkura hugmynd um það, við
hvaða stofnun Alþýðublaðið
hefði átt, eða hver forstjóri
hennar væri. Og lét blaðið það
á sér skilja, að því væri mjög
um það hugað, að málið skýrð-
ist sem best, svo að saklausir
menn yrði ekld fyrir sökum
hafðir, og bar það í því sam-
bandi mannorð Haralds Guð-
mundssonar fyrir brjósti.
Það virðist nú svo, sem Al-
þýðublaðinu þyki það miklu
minna máli skifta, en blaði
Framsóknarflokksins, þó að
eitthvað kynni að slettast á
mannorð Haraldar af þessum
sökum. Og það skorast alger-
lega undan því, að segja greini-
lega til um, við hvað hafi verið
átt í grein sinni. Það segist ekki
vera „opinber ákærandi“. En
ef blað Framsóknarflokksins
hafi áhuga á því, „að losa aðra
forstjóra eða aðra ráðherra
undan þeim grun, að þeir vilji
skjóta einhverjum ákærum til
hliðar“, þá skuli það „snúa sér
til dómsmálaráðherrans til
þess að fá nánari upplýsingar.“
Við þetla er nú það að at-
huga, að Alþýðublaðið liefir
ekki æfinlega kveinkað sér svo
mjög við því, að gerast opin-
ber ákærandi, jafnvel j)ó að
minni nauðsyn hafi rekið til, en
ætla mætti, að það hefði nú um
að ræða. En þar við bætist, að
það er nú orðið um seinan, að
bera þvi við, áð því beri ekki að
gerast opinber ákærandi í þessu
máli, því að það hefir þegar
gengið fram fyrir skjöldu og
borið slíkar sakir á ákveðna
ríkisstofnun, þó að ekki sé til-
greint hver hún sé, eða bent á
forstjóra hennar, að ekki má
kyrt liggja úr þessu.
Blaðið hefir látið svo um
mælt, að þessi forstjóri hafi
sætt „rökstuddum ákærum fyr-
ir að hafa misnotað stöðu sína
stórlega“ til hags fyrir sjálfan
sig, skyldmenni sin og einslaka
starfsmenn, og fyrir að hafa
„á annan hátt misnotað aðstöðu
sína gagnvart starfsfólki sínu“.
Og nú gefur blaðið það full-
komlega í skyn, að þessar „á-
kærur“ á hendur forstjóranum
,muni liafa komið fram sem op-
inberar ákærur iá hendur lion-
um, og verið sendar æðsta yfir-
manni ákæruvaldsins, dóms-
málaráðherranum, en sá grun-
ur hvíli á þeim vaklsmanni, að
hann hafi stungið þeim undir
stól. Þetta gerir blaðið með
þeim hætti, að beina því til
blaðs Framsóknarflokksins, „að
snúa sér til dómsmálaráð-
herrans“, til þess að fá upplýs-
ingar, ef því sé ant um að losa
aðra ráðherra undan
þeim grun, að þeir vilji „skjóta
einhverjum ákærum til hliðar“.
En slíkur grunur skilst manni
að blaðið telji að liljóti að hvíla
á dómsmálaráðherranum, og
ekki að eins það, heldur að ráð-
herrann hlyti að verða sannur
að sök um að ætla sér að
„skjóta einhverjum ákærum til
hliðar“, ef gangskör yrði gerð
að því að rannsaka það.
Ef Alþýðublaðið hefði nokk-
ura sómatilfinningu til að bera,
þá gæti það ekki látið þetta
mál niður falla við svo búið.
Hinsvegar er það auðsætt, að
það muni vera ráðið í að gera
það. Húsbændur þess í valda-
stöðum Framsóknarflokksins
hafa sagt því að „skammast sín
og þegja“, og þá þagnar það. Þó
að það reki upp eitt og eitt
„bofs“, og geri sig jafnvel lík-
legt til að „glefsa“ í einhvern,
eftir að það hefir fengið skip-
unina, þá verður auðvitað ekki
meira úr því. Það er ekki til
þess fallið að vera „opinber
ákærandi“, til þess eru m. a.
vinnubrögð þess of „kjaftakerl-
ingarleg“, eins og framsóknar-
blaðið orðar það.
Slldveiðarnar.
Nokkur skip hafa fengið dágóð
köst við Vatnsnes.
Mb. Vébjörn frá ísafirði kom
til Siglufjarðar í nótt með full-
fermi. Síldina liafði hann feng'-
ið á Húnaflóa. Samkv. skeyti
frá Siglufirði í morgun var þar
hægviðri, en kalt. Síldar hefir
ekki orðið vart austan Siglu-
fjarðar, en liinsvegar hafa skip
séð nokkuð af síld á Húnaflóa,
en lítið aflað, enda sti-ekkingur.
Tveir bátar komu með 20—
30 og 60—70 mál til Hjalteyrar
í gær. Höfðu bátarnir haft þessa
slatta í sér nokkra daga.
B.v. Gulltoppur kom til Hest-
eyrar í gær með um 130 mál,
sem hann hafði fengið út af
Hornströndum.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
Siglufirði í morgmi.
I nótt komu þessir bátar til
Siglufjarðar: Vébjörn, Isafirði,.
600 mál, Þór, Ólafsfirði, 40 mál,
Skúli fógeti, Vestmannaeyjum
100 mál. Engin önnur síld hefir
fengist svo að til hafi frést. —
Veður var þó yfirleitt gott, en
kuldi í lofti og sjó.
Þráinn.
(FC. í gærkv.)
í nótt koinu tvö skip til Rik-
isverksmiðjanna í Siglufirði
með samtals 150 mál. Síldin
veiddist við Skaga í fyrrinótt. I
dag kom eitt skip austan frá
Skaga með 30 mál. Skipið hafði
verið eystra 11 daga, en haft
aðeins tvo daga sæmilegt veiði-
veður og lítið orðið síldarvart.
I morgun varð litilsháttar síld-
arvart við Selsker. Nokkur skip
köstuðu nótum, en fengu litla
veiði. — Um 90 veiðiskip voru
isögð í Húnaflóa. Mörg skip vor
að veiðum við Vatnsnes og
fengu sum dágóð köst. —
Fitumagn Húnaflóasíldar er
15.4 af hundraði.
540,000 kínverskir og japanskir hermenn hafa
fallið í styrjðldinni í Kfna, en 950,000 særst.
riin
Ávarp
Chaings
Kai-sknek.
Á VÍGSTÖÐVUNUM I KÍNA. - JAPANIR SÆKJA FRAM.
EINRASKEYTI TIL VÍSIS
London, í morgun.
r
Idag er ár liðið frá því, er styrjöldin í Kína hófst. Bjugg-
ust Japanir við því í upphafi, að þeim mundi fljótlega
auðnast að kúga Kínverja til hlýðni við sig, en það fór
á annan veg. Kínverska þjóðin sameinaðist, en áður hafði hún
löngum verið ósamlynd og sundurþykk, hver höndin upp á
móti annari. Hin utanaðkomandi hætta sameinaði þjóðina und-
ir forystu Chiangs Kai-sheks, en Kínverjar hafa alt frá byrjun
notið samúðar allra þjóða og margskonar stuðnings ýmissa
þjóða, svo sem Breta og Frakka, þó ekki hemaðarlegs, svo og
Rússa. Japanir hafa aldrei talið, að um stríð sé að ræða — og
hvorugur aðili hefir sagt hinum formlega stríð á hendur. En
alment er talað um styrjöldina í Kína hvarvetna. Japanir hafa
margsinnis lýst yfir því á hinu fyrsta ári styrjaldarinnar, sem
kann að standa mjög lengi enn, að þeir mundu leggja hið mesta
kapp á, að leiða styrjöldina til skjótra lykta, en enn virðast þeir
fjarri því marki, og raunar óvíst með öllu hvor styrjaldarað-
ilinn ber sigur úr býtum.
Erlendir hermálasérfræðingar, sem dveljast í Kína,
giska á, að af liði Kínverja hafi fallið 450.000 menn, en
850.000 særst, en af liði Japana hafi fallið 90.000 menn,
en 100.000 særst, en á vígvöllunum séu ein miljón jap-
anskra og tvær miljónir kínverskra hermanna.
Manntjón er tiltölulega miklu minna í liði Japana sök-
um þess, hve vel herinn er búinn að öllu leyti.
I tilefni þess, að ár er liðið frá því styrjöldin byrjaði,
hefir Chiang Kai-shek ávarpað kínversku þjóðina í út-
varpsræðu. Hann sagði, að tala fallinna Kínverja væri
upp undir hálf miljón — en kínverska þjóðin mundi
bera harm sinn yfir missi vaskra sona sinna vel og sam-
einast í baráttunni gegn innrásarhemum og halda þeirri
baráttu áfram, uns vitinu yrði komið fyrir hernaðarsinn-
ana japönsku.
Chiang Kai-shek skoraði á japönsku þjóðina að stöðva
blóðsúthellingarnar. Hún yrði að krefjast þess af leiðtog-
um sínum, að þeir hætti árásarstyrjöld þeirri, sem þeir
hefði hrundið af stað á hendur Kínverjum, sem vildi lifa
í sátt og samlyndi við allar þjóðir.
Miklar æsingar voru í Shanghai í gærkveldi og voru mörg
hermdarverk unnin, en að undanfömu hefir alt verið með til-
tölulega kymim kjörum þar í borg og engin hermdarverk
unnin. Yfir tuttugu handsprengjum var varpað á götum
Shanghai, þótt víðtækar varúðarráðstafanir hefði verið teknar
til þess að koma í veg fyrir hermdarverk og óeirðir.
Tveir japanskir borgarar biðu bana og fjórir Kínverrjar.
Einh japanskur lögreglumaður særðist, f jórir kínverskir og
einn indverskur úr Iögregluliði Breta.
Fregnir frá Tokio herma, að japönsku ráðherramir Konoye,
forsætisráðherra, Ugaki og Itagaki, hafi allir haldið ræður og
lýst yfir því, að Japanir mundu halda áfram styrjöldinni, uns
Chiang Kai-skek hefði verið hrundið af valdastóli í Kína.
Hvöttu þeir þjóðina til þess að leggja fram alla krafta sína til
stuðnings stjóminni.
Um gervalt Japan var þeirra, sem fallið hafa í stríðinu,
minst með því, að eina mínútu var öll umferð stöðvuð og vinna,
en fólkið nam staðar hvar sem það var statt og mintist her-
manna, sem fallið höfðu, og bað fyrir þeim og hermönnunum
á vígstöðvunum.
United Press.
Kíuirerjar hefja öfmgfa g'ag'usóku
á Mankow-vígstödvimiim.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Kínverjar hafa byrjað öfluga gagnsókn í nánd
við Gengtseh á Hukow-vígstöðvunum og er
þar barist af mestu hörku. Vinstri armur
japanska hersins á þessum stöðvum er sagður í mikilli
hættu.
United Press.
32 menn drepnir í óeirðum
í Palestina í gær.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Fregnir frá Jerúsalem herma, að óeirðir og hermdar-
verk færist stöðugt í aukana í Palestina. Um 100 manns
særðust en 32 biðu bana í Palestina í gær. Var sumstað-
ar barist heiftarlega, en annarstaðar voru henndarverk
framin af æstum lýðnum, handsprengjum og sprengi-
kúlum var varpað.
Fregnir þessar vek ja hinn mesta ugg meðal breskra
stjórnmálamanna og þykir sýnt, að grípa þarf til enn
víðtækari ráðstafana en þegar hefir verið gert til þess
að halda uppi reglu í landinu.
United Press.
Alþjóöabálfarafélagid.
(International Cremation Federation)
Félag þetta var stofnað á al-
þjóðafundi í London í sept. s.l.
og var Bálfarafélagi Islands
boðin þar þátttaka. Forseti er
Hollendingurinn Dr. P. H. van
Roojen, en framkvæmdastjóri
Mr. P. Herbert Jones, og stjórn-
ar hann skrifstofu félagsins í
London. Stjórnina skipa auk
þeirra próf. dr. med. H. Zeiss,
sem er forseti þýska Bálfara-
sambandsins, f. yfirlierlæknir
Svía Fritz Bauer og Mr. H. T.
Herring. Þessir menn komu
saman á fund í London þ. 2.
apríl. Á dagskrá voru m. a. bál-
stofurnar í Monako, og eina
bálstofan, sem til er í Ungverja-
landi. I hvorugu landinu hefir
verið leyft að taka bálstofum-
ar til afnota, og mun vera borið
við, að bálfarir komi í bág við
kristna trú. Framkvæmdastjóri
félagsins liefir átt samninga við
stjórnarvöldin í nefndum rikj-
um um að heimila hálfarir.
Þá er hafin samvinna milli
hinna ýmsu félaga Alþjóðafé-
lagsins, þannig, að bálfaraskir-
teini gilda í hvaða landi sem er
innan félagsskaparins. Skrif-
stofan lætur öllum bálfarafélög-
um í té liverskonar upplýsing-
ar og fræðilegar Ieiðbeiningar,
sem óskað er eftir. — Na^sti
fundur í stjórn félagsins verður
í Stokkliólmi í september þ. ér.
(Tilk. frá Bálfarafél. ísl. —FR).
Laxárvirkjnnia.
Lánssamningar undirritaðijr I
Kaupmannahöfn í gær.
FÚ. í gær.
Samningar um lán tilj Laxár-
virkjunarinnar voru undirrit-
aðir í Kaupmannahöfn í gær.
Bæjarstjóri Akureyrar undirib-
aði fyiár liönd bæjarstjórnair.
Get er ráð, fyrir, að franv
kvæmdir hefjist í lok þessa
mánaðar.