Vísir - 13.07.1938, Síða 3

y í sir
Hér með tilkynnist, a‘ð eiginkona mín,
Guðrún I*ó3Fdard.óttir,
andaðist að heimili sinu, Baldursgötu 28, 12. júlí 1938.
Runólfur Einarsson.
Jarðarför mannsins míns, föður okkar, tengdaföður og
afa,
Finnboga Einarssonar,
frá Hofi í Öræfum fer fram fi'á dómkirkjunni íimfudaginn
14. þ. m. kl. iy2. Atliöfninni í kirkjunni verður útvarpað.
Halldóra Eyjólfsdóttir, börn, tengdabörn og barnaböm.
Maðurinn minn og faðir okkar,
Guömundur Einarsson
múrari, andaðist að lieimili sínu, Baldursgötu 22 A, mánii-
daginn 11. júlí. Dagbjört Brandsdóttir og böm.|
Myndir Eggerts Guðmundssonar,
sýndar erlendis við ágæta dóma, taldar ósýn-
ingarhæfar af undirbúningsnefnd listsýning-
ar Bandalags íslenskra listamanna.
Bandalag íslcnskra lista-
manna heldur þessa dagana list-
sýningu i Miðbæjarskólanum.
Þessi árlega sýning félagsins er
lil þess ætluð, að þar lcomi fram
fyrir almenningssjónir verk ís-
lenskra listamanna á sameigin-
legri sýningu. Með þessu móti
gefst öllum almenningi færi á
að kynnast og fylgjast með þró-
un livers listamanns og jafn-
framt að gera sainanburð á
verkuin og stefnum liinna ýmsu
listamanna. Þessar sýningai' eru
ekki að eins þroskandi fyrir
sýningargesti, sem þann veg
kynnast stefnum og þróun i
listalífi þjóðar sinnar, heldur
eru þær einnig nauðsynlegar
listamönnunum sjálfum, sem
hlýtur fyrst og fremst að vera
það áhugamál, að starfsemi
þeirra verði þýðingarmilcið
þjóðstarf og menningarmál.
En þetta næst því að eins, að
hér komist ekki að smásmugu-
legur pérsónulegur ágreiningur,
öfund eða illvilji, sem stundum
verður um of vartmeðalsamtið-
arlistamanna sjálfra. Það er því
nauðsynlegt, að sýningarnefnd-
in, sem dæma á um það, hverjir
listamenn þarna fá að sýna og
hvaða verk þeirra þykja sýn-
ingarliæf, sé skipuð hlutlaus-
um, dómhærum listdómendum,
en eklci starfandi listamönnum,
sem telja það hagsmunamál
sitt, að koma sem flestum verk-
um að eftir sjálfa sig og útiloka
aðra -starfsbræður sína að ein-
liverju eða öllu leyti frá sýn-
ingum þessum.
Sýningarnefndina skipa i þetta
skifti þeir próf. Jón Stefánsson,
sem dvelur erlendis, próf. Ás-
grímur Jónsson, sem liggur á
spitala — hvorugur þeirra
mún hafa tekið nokkurn þátt
i störfum nefndarinnar —■ Sig-
urður Guðmundsson, arkitekt,
Finnur Jónsson málari og Jón
Þorleifsson málari, sem ef til
vill eru öllu kunnari fyrir
„sanngjarna“ og „gáfulega“
lisldóina sína undir dulnefninu
Orri.
Lítillæti þessara tveggja síð-
asttöldu listamanna er svo mik-
ið, að af 78 málverkum og
teikningum eftir 13 íslenska
listamenn sýna þeir „aðeins“ 23
málverk eftir sjálfa sig.
Mér varð það á, að senda 4
myndir til nefndarinnar eftir
sjálfan mig og taldi þær það
vel unnar frá minni hendi, að
þær gætu að skaðlausu hangið
í sama herbergi og verlc „meist-
aranna“. En af umhyggju fyrir
mannorði mínu og listsmelck
sýningargesla, þá taldi nefndin
þær allar ósýningarhæfar og
það lélegasta „produkt", sem
henni hefði borist. Þó var mér
gefinn kostur á, að ein myndin,
„Hrafnshreiðrið“,fengi að fljóta
inn á sýninguna sem sýningar-
innar versta mynd, vafalaust út
frá þeirri forsendu, að eg væri
þó notandi lil að vera verstur,
en þann lieiður lét eg formanni
nefndarinnar, Jóni Þorleifssyni,
eftir, og þáði ekki plássið.
Ein af myndum þeim, sem
eg sendi, myndin „Bátur á sjó“,
hefir verið á nokkrum sýning-
um mínum erlendis og hlotið
þar góða dóma manna, sem eg
met Óllu meira sem listdómara
heldur en þremenninga þá, sem
hér voru að verki.
Almenningi til fróðleiks leyfi
eg mér að setja hér útdrátt úr
tvennum blaðauminælum um
sýningar mínar, þar sem þessi
umrædda mynd var:
Blaðaummæli:
LIST.
íslenskur málari.
Hinn íslenski listmálari Eggert
GuSmundsson opnaöi í gær sýn-
ingu í Charlottenborg á olíumál-
verkum sínum, vatnslitarmyndum
og teikningum.
Guðmundsson er góðkunningi
okkar hér. Hann hefir nokkrum
sinnum áöur sýnt í húsakynnum
B. T. Centralens og á sýningu
hans í Charlottenborg fær maöur
heildaráhrif af list hans.
Hann er ekki íslendingur fyrir
ekki neitt. Hann þekkir og elskar
náttúru lands síns, og hann hefir
lært af hinum björtu og skínandi
litum þess. Þarna sjást málverk af
hinum einkennilegu jarSmyndun-
um jöklanna, sem eru svo sér-
kennileg fyrir íslenskt landslag.
Þarna sér ma'öur málverk úr lífi
íiskimannsins, sem er ekki síöur
einkennandi fyrir ísland: Fiski-
maöurinn klæddur hinum gula sjó-
stakk á bátnum sínum, á hinum
bláu og hvítfextu hafbylgjum.
Og maöur sér leiftur af dýra-
lífinu, sérstaklega af fuglunum
í náttúrunni — hinu alfrjálsa um-
hverfi, eins og hjá Liljefors, hvort
sem þeir eru í hreiðrinu, hátt á
fjallstindinum eða eins hvíta og
mjöljina, svo maður getur varla
greint þá, en heldur að rjúpurnar
í snjónum, séu aðeins hvítir hnoðr-
ar í skafrenningnum.
í seinni tíð virðist málarinn þó
hafa lagt rnesta áherslu á rnanna-
myndir. Þarna er t. d. kyrlátt og
rólegt málverk af hjúkrunarkonu
í hinum drifhvíta búningi sínum.
En þó leggur hann ekki eins mikla
áherslu á litina í mannamyndun-
um og teikninguna.
Þarna er stórt sýnishorn af hinni
sérstaklega skýru og skörpu teikn-
ingu (Form) hans á andlitsmynd-
un á svipfræðilegum andlitum. Og
þarna skera einnig úr hin íslensku
svipeinkenni: Andlit,sem listamað-
urinn gerir eins og þau væru
böggin í stein eða skorin út í tré,
með hinum djúpu og festulegu
andlitsdráttum þeirra.1 Þarna er
bæði hin blíða íslenska kona í
•þ jóðbuningnum, hinar sérkennilegu
görnlu konur, sem minna á æf-
intýri og þjóðsögur, og gamlir
karlar, sem leiða hug manns að
lærisveinum eða kennimönnum.'
Frá sjónarmiði málarans dáir
maður þó mest hinar litlu, fallegu
og ljósbjörtu vatnslitarmyndir
hans, sem1 (umiddelbart) tala máli
hinnar svalandi og björtu sumar-
dýrðar ættjarðar hans.
—r.
Þýtt af Geir Gunnarssyni.
Landslagsmyndir hans frá hinni
eldgígjaauðugu Sögueyju, myndin
„Rjúpur í skafrenningi" og „Á
sjónum“, — sem minnir reyndar
rnjög mikið á úppistöðu Chr.
Krohgs, —■ með fiskimanninn í
mógulum olíufötum, snúandi stýr-
isvölnum í brotsjónum, svo mað-
ur beinlínis greinír brakið í bátn-
um, eru málverk gjörð af listrænni
orku (Styrke) og víðáttu (Bred-
de), en sýna ekki sérkenni ís-
lenskrar málaralistar, því hún er,
þó merkilegt sé, oft og einatt und-
ir sterkum áhrifum frá ilmsmurðri
franskri skartsalarlist (parfumeret
fransk Salonkunst).
O. V. Borch.
Þýtt úr B. T. n./6. '37.
Geir Gunnarsson.
Eg ætla mér að sjálfsögðu
ekki þá dul, að gerast dómari
í minni eigin sök og fella hér
neinn dóm um mín eigin verk,
eða gjöra samanburð á verkum
mínum og annara íslenskra
málara. Þeir geta því óáreittir
af mér notið sjálfsvirðingar
sinnar og álits annara. En ó-
neitanlega þætti mér fróðlegt að
vita, hverjar orsakir liggja lil
grundvallar framkomu sýning-
arnefndarinnar í minn garð. Eg
trúi þvi varla, að þeir hefðu ekki
unt mér þess, að vera sá léleg-
asti af þeim öllum og sanna það
með þrem, fjórum myndum. Og
plássleysi var það ekki. Þeir
liefðu þess vegna getað sýnt
fleiri myndir eftir sjálfa sig.
Eg mun nú láta öðrum eftir
að dæma á milli mín og þessara
starfsbræðra minna og opna hér
í bæ sjálfstæða sýningu á næst-
unni. Með því móti gefst al-
menningi kostur á að dæma
verk mín með hliðsjón af sýn-
ingu Bandalags ísl. listamanna.
Reykjavík, 11. júlí 1938.
Kl. 6 að morgni þess 11. var
lagt af stað frá Þingvöllum í
10 átján manna bifreiðum frá
Steindóri og ekið viðstöðulaust
sem leið liggur yfir Lyngdals-
heiði og austur að Geysi. - „Út-
lendingunum ]k')Uí vegurinn yf-
ir heiðina ekkert sérlega slæm-
ur, en það var af því, að við vor-
um búnir að sverta hann svo
fyrir þeim.“
Þegar austur að Geysi kom,
fengu skátarnir þær fréttir, að
hann hefði „skvett úr sér“ um
morguninn og þyrfti þeir senni-
lega að biða 7 tíma eftir gosi.
Var þá farið upp að skálinni og
látin sápa í hana. Síðan bjugg-
ust menn til að bíða — og bíða
lengi, og var sundlaugin óspart
notuð. En eftir 2 tíma fór hver-
inn að bæra á sér og þeytti svo
upp 50 metra háum strólc. Gos-
ið var að allra dómi mjög fall-
Nýr yfirlög-
reglnþjóun.
Sveinn Sæmundsson var í jgær
af dómsmálaráðuneytinu skip-
aður yfirlögregluþjónn rann-
sóknarlögreglunnar.
Sveinn er 38 ára að aldri, og
hefir verið lögregluþjónn frá
árinu 1930, lengst við rannsókn-
ir sakamála. Hefir hann sýnt
mesta dugnað í starfi sínu og
getið sér vinsældir allra.
Næturlæknir.
Ólafur Þorsteinsson, Mánagötu
4, sími 2255. NæturvörSur í Reyk-
avíkur apóteki og Lyfjabúðinni Ið-
unni.
egt, enda glaða sólskin. Erlendu
skátarnir stöðu alveg liöggdofa
meðan á gosinu stóð og „þorðu
læplega að draga andann“. —
Sögðust þeir aldrei hafa séð
neitt, sem jafnast gæti á við
þetta. Sama er að segja um þá
af islensku skátunum, sem ekki
höfðu séð hverinn gjósa áður.
Var svo lialdið beint að Gull-
fossi. Þvi miður var sólarlaust,
svo að fegurð fossins naut sín
ekki sem skyldi. En allir — er-
lendir og Innlendir -— voru
gripnir lirifníngu yfir veldi foss-
ins og lirikalegri fegurð lians.
Hjá Gullfossi var borðað og síð-
an haldið upp með Hvitá og upp
í Iivítanes og var þar slegið upp
tjöldum fyrir neðan sæluhús
Ferðafélagsins.
Var komin algjörð kyrð á í
tjöldunum um 12 leytið.
Morguninn eftir var skátun-
um leyft að sofa til kl. 9. En
þá var matreitt. Haldið var af
stað frá Hvítárvatni kl. 12V£.
Þótti skátunum ekki fært að
leggja upp í ferð að Kerlingar-
fjöllum, því það hefði seinkað
þeim um ca. 10 tíma.
Var nú aftur haldið niður
með Hvítá og komið við hjá
Gullfossi. Þar beið skátanna
soðinn lax og skyr og var hvort-
tveggju gerð liin bestu skil. Var
síðan haldið niður að Brúar-
lilöðum og gljúfrin þar skoðuð.
Frá Brúarhlöðum var haldið að
Ljósafossi. Var komið þangað
um kl. 9 að kvöldi. Var skátun-
um sýnt orkuverið. Síðan var
ekið af stað aftur, komið við í
Þrastalundi og drukkið kaffi. 1
Upp frá því var ekki numið
staðar fyrr en við Miðbæjar-
barnaskólann í Reykjavík, en
þá voru víst allir, eldri sem
yngri, búnir að fá nóg þann
daginn.
Má nú segja, að erlendu skát-
arnir séu búnir að sjá eins mik-
ið og hægt er á ekki lengri tima
en þeir dvelja hér. Þeir eru bún-
ir að dvelja á Þingvöllum, búnir
að ganga á fjöll, búnir að sjá
einn fegursta og mesta foss á
landinu, búnir að sjá hveri og
jökla, sem sagt alt það helsta,
sem einkennir Island. Það væri
auðvitað æskilegt, að þeir hefðu
bæði komið i Þórsmörk og
Þjórsárdal, en það er ekki hægt
að heimta alt á svona skömm-
um tíma, enda hefði það aukið
kostnaðinn mjög mikið.
I kvöld kl. 8 mæta skátar nið-
ur við Frikirkju. Verður síðan
lialdið samsæti nm kvöldið.
Þýski sendiherrann
hrifinn af landi og
íjdð.
Sendiherra Þjóðverja í
Kaupmannahöfn, Herr von
Renthe-Fink, er dvelur hér á
landi um þessar mundir, bauð
tíðindamönnum blaða og út-
varps til sín í gær.
Hefir hann verið sendiherra
í Danmörku, og þá um leið á
íslandi, í 2 ár og "er nú kom-
inn liingað i fjæsta sinn, ásamt
konu sinni og dóttur, til að
kynnast af eigin reynd lands-
og þjóðarhögum.
Skýrði hann svo frá, að von
Hassel, sem um eitt skeið var
sendiherra í Kaupmannaliöfn,
og ferðaðist fyrstur allra
þýskra sendiherra þar til ís-
lands sem slíkur, liafi vakið
áhuga sinn á Islandi.
Var liann og fjölskylda hans
mjög lirifin af fegurð þess
liluta landsins, sem þau liafa
séð, og þó livað mest af hinii
dásamlega litskrúði reykvísks
sólseturs, en aðra eins dýríS
kváðust þau ekki hafa séð.
Vestmannaeyjar liöfðu þauf
skoðað og dáðust mjög að
liinni stórfenglegu náttúru eyj-
anna. Eftirtektarvert fausf
þeim, live vel eyjarskeggjum
hefir tekist að rækta laudið
umhverfis bæinn.
Þau munu dvelja hér í bæn-
um rúma viku og skoða sig
um hér suðvestanlands, en fara
síðan til Norðurlandsins og
ferðast þar um bæði í bílums
og á hestum. Luku þau öll
upp einum munni um að þau
hlökkuðu til að reyna íslenzktt
hestana...
Síðan munu þau fara 1i¥
Grimsstaða á fjöllum og það-
an til Seyðisfjarðar. Þaðan er
ferðinni svo heitið til Húsavík-
ur, Akureyrar og Siglufjarðar/
en þar mun hann sérstaklega
kynna sér sildariðnaðinn og
annað, er að síklveiðum lítur.
Næsti áfanginn er svo Isafjörð-
ur og loks Reykj avík. Af fandij
burt munu þau lialda í byrj-
un ágústmánaðar.
Hr. Rentlie-Fink mun sér-
staklega gera sér far uxn að
kynna sér, eftir föngum, versl—
unahagi landsbua og atvínnu—
vegi og þá fyrst og fremst alt»
sem að sjávarútvegi lítur..
Kvaðst liann ávalt Iiafa haff
áliuga á að auka bæði hið
verslunarlega og menningar-
lega samband milli Islands og
Þýskalands og hafa notið þar
mjög stuðnings Sveins Bjöms-
sonar sendiherra Islands í
Kaupmannaliöfn. Ánægjulegf i
fanst lionum hve viðskifti Iand
anna hefðu aukist mjög Iiin.
síðari ár, og vonaði að þar yrði
áframhald á. Hann laídi Is-
land mjög Iieppið, að eíga ann-
an eins fulltrúa og Sveim
Björnsson.
Hjá honum hafði hann síir
fyrstu kynni af íslenskri Iist, ece
það voru islensk málverk. Dáð-
ist hann mjög að þeim.
Sagðist frúin hafa séð þar
undurfallegan islenskan vefír-
að, sem hún varð afar. hrifin:
af. —
Gerðu þau sér miklar vonír
um dvöl sina hér á Iandi og
ferðalagið norður og austur og
er vonandi, að þau verði eigí
fyrir vonbrigðum í þeim efn-
um. —
Er blaðamennfrnir kvöddu
sendiherrahjónin bg dóttur
þeirra, eftir mjög ánægjulegar
viðræður, liéldu þau austur á
Þingvöll og voru í fylgd með
þeim Stefán Þorvarðsson skrif
stofustjóri í utanríkismála-
ráðuneytinu og Matthías Þórð-
arson formninjavöður.
Hvítárvatn og skriðjökulsröndin. Bláfell í baksýn.
Eggert Guðmundsson,
Aðalatriðm
Útlendu skátunum fanst vegurinn yfir Lyngdalsheiði
ekkert afslcaplegur. ■—■ Geysir gaus fallegu 50 metra gosi
í glaða sólskini. — Því miður sólarlaust við Gullfoss.
— Langjökull vakti hrifningu jafnt innlendra sem er-
le.ndra.
Það var þreyttur, en þó ánægður hópur, sem steig út úr 10
átján manna bílum kl. um 1 í nótt. — Það voru skátarnir, sem
voru að koma heim úr ferðalaginu til Hvítárvatns. Tíðindamað-
ur Vísis var þar kominn. „Sæll Axel. Út með sprokið“! Axel
sagðist vera svo þreyttur að hann gæti tæplega talað, en lét þó
til leiðast.