Vísir - 14.07.1938, Blaðsíða 2

VISIR
VÍSIR
DAGBLAÖ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Um efni fram
I grein sinni í Tímadagblað-
1 inu í fyrradag, um „árferðið
og innflutninginn“, kemst fjár-
málaráðherrann svo að orði, að
það sé „staðreynd, sem horfast
verður í augu við, að þjóðin lif-
ir sem heild um efni fram, ef
miðað er við útlitið eins og það
er nú, og tillit tekið til þess, hve
mikið fé verður að binda í um-
bótum“. j
Það verður nú að efast um,
að ráðherranum sé fjdlilega
ljóst, hvað í þessu felst eða hvað
hann á við, með því að þjóðin
„lifi um efni fram“. Það má
geta sér þess til, að hann eigi
við það, að þjóðin sem heild
„eyði meiru en hún aflar“. Ein
ef svo er, þá þarf ekkert að
miða það sérstaklega við „út-
litið eins og það er nú“, því að
þannig hefir þjóðin „lifað“ nú
um noklcurt slceið. Og einmitt
fyrir þá sök hafa gjaldeyris-
örðugleikarnir farið sivaxandi
ár frá ári, svo sem ráðlierran-
um ætti að vera kunnugt um.
Það þarf heldur ekkert „tillit“
að taka til þess, „hve mikið fé
verður að binda í umbótum“,
því að einnig með þeim hætti
getur þjóðin „lifað um efni
fram“, að meira fé sé „bundið
í umbótum“ en hún hefir efni á.
Eitthvert hughoð virðist ráð-
herrann hafa um það, að það
muni fara nokkuð eftir „ástandi
atvinnuveganna“, hvað „þjóð-
inni sem heild“ sé fært að leggja
mikið í kostnað. Hann segir að
það sé „Ijóst“, að það sé ekki
unt „að óbreyttu ástandi at-
vinnuveganna“, að verja eins
miklu fé í allskonar byggingar
og gert hafi verið undanfarið.
En þó virðist honum ekki full-
Ijóst, að það er einmitt ástand
atvinnuveganna, annarsvegar
og kröfurnar, sem til þeirra eru
gerðar, hinsvegar, sem það staf-
ar af, að þjóðin sem heild lifir
um efni fram. Hins vegar breyt-
ir iþað engu um gjaldþol at-
vinnuveganna, hvort meira eða
minna fé er lagt í byggingar í
landinu, og það er að minsta
kosti alveg óvíst, að það mundi
breyta nokkru um kröfurnar,
sem til þeirra eru gerðar.
Sannleikurinn er sá, að ráð-
berrann virðist engan veginn
liorfast í augu við þá staðreynd,
að þjóðin „lifi um efni fram.“
Hann virðist vera að reyna að
horfast i augu við afleiðingarn-
ar af þessari staðreynd og beina
allri athygli sinni að þeim, en
ekki að orsök þeirra. Þess vegna
leggur hann höfuðáhersluna á
það, að það verði enn að herða
á innflutningshöftunum og gera
ráðstafanir þeim „til stuðn-
ings“! Og til þess sér hann
„ýmsar leiðir“. Hann talar að
vísu um að „efla“ atvinnuveg-
ina og „auka“ útflutninginn, en
hann getur þess ekki, að hann
sjái nokkurar „leiðir“ til þess!
Það eru ráðstafanirnar til þess
að draga úr innflufningnum,
sem hann segir að verði að
„skápa skilning og samúð þjóð-
arinnar“ og hafa enn „sterk
samtök allra, sem standa þurfa
að framkvæmd þeirra, stjórn-
málaflokka, ríkisvaldsins, bank-
anna o. fl.“ Og „viðskiftahags-
munir einstaklinga og stofnana“
segir hann að verði að víkja og
virðist jafnvel reiðubúinn að
fórna bagsmunum Sambands-
ins engu síður en kaupmann-
ánna. Ilinsvegar fyllist liann
engum slíkum eldmóði, þegar
hann er að tala um að „efla at-
vinnuvegina“.
Ráðherrann virðist vera alveg
blindur fyrir því, að til þess að
bæta úr ástandinu, verður fyrst
og fremst að finna ,.leiðir“ til
þess að Icoma jöfnuði á rekstur
atvinnuveganna, svo að fram-
leiðslan „beri sig“. Um það þarf
að „skapa skilning og samúð
þjóðarinnar og sterk samtök
alíra“, sem þar eiga hlut ‘að
máli, „stjórnmálaflokka, ríkis-
valdsins, bankanna o.fl.“ En um
þá flokka og aðra aðila, sem
nokkurs kunna að mega sín, en
hafast þói ekkert að, í því skyni
að koma þessu til leiðar, eiga
við þau 'ummæli ráðherrans, að
þeir „geti ekki að réttu lagi liaft
meðábyrgð á þessum málum“.
v?- *. r~
HYAR YÆRUM VÉR
STADDIR?
Leiðari Nýja dagblaðsins í
dag (rilaður af fjármálaráð-
herra?) er enn á ný lofsöng-
ur um innflutningshöftin og
hin gamla saga um það, að
hefði andstæðingarnir (sjálf-
stæðismenn) fengið að ráða,
þá hefði verið flutt inn fyrir
tugi miljóna umfram það,
sam hægt var að greiða.
Það þarf enga smáræðis
fjármálaglópa til þess að
| halda slíku fram, sökum
þess, að hefði viðskiftin við
útlönd fengið að fara eftir
eðlilegu viðskiftalögmáli, þá
hefði innflutningurinn stöðv-
ast við þau mörk, sem
greiðslugetan leyfði. En nú
gefur fjármálaráðherrann
leyfi til að gefin séu út inn-
8 flutningsleyfi svo miljónum
króna skiftir, sem enga
trygging hafa fyrir greiðslu.
Hvað eru þær margar, milj-
ónirnar, sem „frystar“ hafa
verið hér inni á þenna hátt?
Margir munu nú spyrja:
Hvar værum vér staddir, ef
vér liefðum haft réttláta og
hagsýna rikisstjórn undan-
farin ár?
Eldur í vöruflutningabifreið.
I gær kviknaði í vöruflutn-
ingabifreið, er var á leið frá
Reyðarfirði til Seyðisfjarðar
með flutning. Þegar kom upp
að mynni Fagradals — í svo-
nefndum skriðum — sá bílstjór-
inn, Metúsalem Sigmarsson,
eldblossa skjóta upp undan
framhlið bifreiðarinnar og jafn-
skjótt gaus upp logi í stýrishús-
inu sjálfu. Hljóp hann þá ásamt
öðrum manni, sem með var, lit
úr bifreiðinni og tókst með
naumindum að bjarga flutn-
ingnum, en bifreiðin brann að
köldum kolum. — Hún var ekki
gömul og talin sæmilegt flutn-
ingatæki. — Uþptök eldsins eru
ókunn. (FC. i gær).
Rússar viija gera samninga við Breta
um gagnkvæma aðstoð í iiernaði.
Maisky sendnr til London á ný9 meö boðskap frá Stalin*
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Lundúnadagblaðið Daily Mail birtir fregn, sem
það segist hafa frá áreiðanlegum heimildum,
þess efnis, að Rússar muni nú Ieggja alt kapp
á að afla sér vináttu Breta og bjóða þeim samvinnu í
hernaðarmálum.
Maisky, sendiherra Sovét-Rússlands í London, hefir
verið heima í Rússlandi undanfarna tvo mánuði í leyfi.
Hefir hann iðulega rætt við Stalin að undanförnu um
sambúð Breta og Rússa og vandamál þau, sem úrlausn-
ar bíða, í Evrópu og Asíu. Varð það að ráði, að leita
samvinnu við Breta. Fól Stalin Maisky, að því er Daily
Mail segir,
að hefja samkomulagsumleitanir við bresku
stjórnina um samvinnu. Vill Stalin að Rússar og
Bretar geri með sér samning, sem skuldbindi
hvora þjóðina um sig til þess að koma hinni til
____hjálpar, ef á hana sé ráðist.
United Press hefir fengið upplýsingar um það frá
mönnum, sem hafa best skilyrði til þess að fá upplýs-
ingar frá rússnesku sendiherraskrifstofunni í London,
að ástæða væri til að ætla að frakknesku stjórninni
hefði verið tilkynt, að rússneska stjórnin mundi gera
alt, sem í hennar valdi stæði, til þess að efla friðsam-
lega sambúð Breta og Rússa. Hefir Frökkum verið til-
kynt þetta sem aðila að frakknesk-rússneska banda-
laginu.
United Press.
Howard Hugiies flaug1 á tæplega
72 hlst. shemri tima frá New
ITorh vfir Atlandshaf, Evrópu og*
Sibiríu, en Wiley Post.
Hughes væntanlegur til New York i dag.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
óward Hughes og félagar hans eru nú á leiðinni
frá Fairbanks til New York. Er það seinasti
áfanginn í hnattflugi þeirra. Ljúki þeir flug-
inu í dag, eins og útlit er fyrir, hafa þeir sett stórkost-
lega glæsilegt met í hnattflugi. Þeir hafa haft viðkomu
skamma stund á hverjum stað, í París, Moskwa, Omsk,
Jakutsk og Fairbanks í Alaska, þar sem þeir lentu á
miðvikudag kl. 8.18 e. h. (New York-tími). Var þeim
fagnað af miklum mannfjÖlda. Lagði Hughes þegar af
stað áleiðis til New York og gerði sér vonir um að fljúga
þangað í einum áfanga. Lagði hann af stað kl. 9.36 e. h.
(N.-Y.-tími) og býst við að komast til New York síð-
degis í dag.
Flugmennirnir hafa flogið 11330 breskar mílur á
þremur dögum og 58 mínútum (þ. e. frá New York til
Fairbanks) á tæplega 72 klst. skemri tíma en Wiley
Post flaug þessa Ieið. Ef veður hefði eigi verið óhag-
stætt nokkurn hluta áfangans frá Jakutsk til Fairbanks
hef ði þeir gert enn betur.
United Press.
met í hnattflugi. Veður er hins-
vegar óhagstæðara nú, en þeir
hafa haft til þessa, og getur það
tafið eitthvað fyrir þeim.
Flugmennirnir gera, sér vonir
um að komast til New Yorlc síð-
degis á fimtudag. Meðalhraði
flugvélarinnar hefir verið 153
enskar mílur eða 246 kílómetr-
ar á klukkustund. í skeyti frá
flugmönnunum nýmótteknu
segir, að þeir búist við að koma
til New York á morgun og alt
gangi að óskum.
Mikill viðbúnaður er í New
York, til þess að taka á móti
það sem eftir er leiðarinnar, þeim.
munu þeir setja mjög glæsilegt
London 13. júlí. FU.
Ameríski flugmaðurinn Ho-
ward Hughes og félagar hans
halda áfram flugferð sinni
kringum hnöttinn og hefir ekk-
ert óhapp komið fyrir þá síðan
þeir lögðu af stað frá New York
á mánudag. Flugmennirnir
lentu í Jakutsk í Siberiu í dag
og eru nú á leið til Fairbanks
í Alaska, en þessi áfangi leiðar-
innar er 2500 enskar mílur.
Þann hluta leiðarinnar, sem að
baki er, hafa þeir flogið á 90
klukkustunda skemri tíma en
Wiley Post, og gangi þeim Vel
Island dasamlegasta
landið sem ég Siefi
augum litið,
segir íranski skátinn Miekel
Champetier de Ribes.
Skátarnir eru komnir í bæ-
inn, sólbrendiF og ánægðir eft-
ir útileguna á Þingvöllum og
ferðalögin til Hvítárvatns og
víðar. Tíðindamaður Vísis hitti
sem snöggvast að máli franska
skátann, Michel Champetier de
Ribes, sem Alliance Francaise
bauð á skátamótið, og spurði
hann, hvernig honum geðjaðist
að íslandi.
„Það er dásamlegasta landið,
sem eg liefi augum litið“, sagði
hann. „Eg liafði lesið talsvert
um Island og vissi, að landslag
er liér sérkennilegt og margt
fagurt og furðulegt að sjá, fjöll,
jöklar, fossar og hverir, en að
íegurð Islands væri eins mikil
og stórkostleg og hún er, hafði
eg ekki liugboð um. Það var
ákaflega ánægjulegt, að vera á
Þingvöllum og einhver fegursta
minningin er þaðan, er við klif-
um upp á gjáarbarminn, til þess
að sjá jsólina koma 'upp. En
hrifnastur af öllu varð eg, er
við gengum á Langjökul og sá-
um sólarlagið, er við vorum á
leið niður jökulinn. Dýrðlegri
sjón hefi eg aldrei séð. Þá var
tilkomumikið að sjá Gullfoss —
það hreif mig enn meir en að
sjá Geysi. Eg gæti staðið
klukkustundum saman og liorft
á Gullfoss í sólskini.“
„Hafið þér ferðast víða um
lönd ?“
„Um Spán, Ítalíu, Svissland,
Skotland — og auðvitað Frakk-
land. Eg liefi litið fagra staði
í öllum þessum löndum, en
livergi aðra eins fegurð og hér
— hér er svo margt fagurt ó-
snert af höndum mannanna."
„Hver voru tildrögin,, að þér
urðuð fyrir valinu, að koma
liingað?"
„Það var ekki mikill timi til
stefnu, er boðið kom'. Eg hafði
nýlokið heimspekiprófi og hafði
ekki ráðstafað leyfi mínu. Aðr-
ir, sem til greina höfðu komið,
annaðhvort gátu ekki farið, af.
ýmsum orsökum, meðal þeirra
skátaforingjar, sem ákveðið
liöfðu að vera með flokkum í
útilegu, eða höfðu ráðstafað
sumarleyfi sínu á annan hátt.
Þá var og ákveðið, að sá, er
færi, gæti talað ensku. Varð eg
fyrir valinu og hafði einn dag
til undirbúnings. Iíom eg á Esju
með 14 breskum skátum. Hér
í bænum er eg gestur formanns
Alliance Frangaise, Péturs Þ. J.
Gunnarssonar stórkaupmanns.“
„Eru margir skátar í Frakk-
landi?“
„Um 100.000 og 20.000 skáta-
stúlkur. Og eg mun sjá um, að
franskir skátar fái ítarlegar
fregnir af því, hve fagurt land
ísland er er.“
„Hve nær farið þér heim?“
„I byrjun næsta mánaðar. Eg
get ekki farið fyr en eg hefi
séð fleiri fagra staði á íslandi.
Húsráðandi minn ætlar með
mig í ferðalag nú austur undir
Vatnajökul. Og mig langar til
M. CHAMPETIER.
að fara norður, til Akureyrar
og viðar. Mér liefir verið sagt,
að þar sé margt fagurt að sjá.
Og eg ætla ekki að leggja af
stað heimleiðis fyr en eg hefi
séð Norðurland.“
Kl. 8 í gærkvöldi mættu skát-
arnir niður við fríkirkju. Var
liver liópur með sinn fána og
undir þehn var gengið í fylk-
ingu að Hótel Borg og þar stóð
lokahófið.
Skátahöfðinginn setti hófið
með nokkrum orðum. Bauð
hann alla velkomna, jafnt er-
lenda sem innlenda. Mælti hann
á Islensku, Ensku og Dönsku.
Síðan var drukkið kaffi og
sungið mikið undir borðum. —
Söngurinn var þróttmikill og
fjörugur og sýndi glögt þann
einingaranda, er ríkti þar.
Því næst fluttu fulltrúar er-
lendu skátanna þalckarávörp og
voru þá sæmdir heiðursmerkj-
um nokkrir þeir, er staðið höfðu
fyrir mótinu.
Skátahöfðinginn svaraði ræð-
unum^ Sagði hann að það væru
íslensku skátarnir, sem ættu að
þakka, því að hinir erlendu
gestir væru þeim svo miklu
fremri i því „fagi“. („Eg mót-
mæli!“ skaut finski skátinn inn
í), og hefðu þeir getað lært svo
mikið af þeim. Var svo foringj-
um erlendu skátanna afhent
merki handa hverjum einstök-
um þátttkanda til minningar og
því næst negldur skjöldur til
minnigar um þátttökuna á fána-
stöng livers flokks. Var um leið
sunginn þjóðsöngur hverrar
þjóðar.
Síðast var sunginn þjóðsöng-
ur íslendinga.
Hófinu lauk um kl. 11%.
aðeins Loftup.