Vísir - 28.07.1938, Blaðsíða 2
VISIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Bitstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti'),
Bímsr:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Anglýsingastjóri 2834
VerS 2 krónur á mánuSi.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Staðið í stað.
O ósíalistar og framsóknar-
u menn hafa nú stjórnað
landinu í rúman áratug. Þegar
þeir tóku við völdunum, stóð
liagur þjóðarinnar með miklum
hlóma. Ekki að eins hagur
liinna „fáu og ríku“, heldur
einnig hagur alls almennings og
þjóðarheildarinnar. Hinir nýju
valdhafar létu þó hátt um það,
að mjög skorti á það, að liinar
„vinnandi stéttir“, bæri þann
hlut frá borði, sem þeim hæri.
Þeir settu sér því það markmið,
að bæta kjör þessara „undirok-
uðu“ stétta og miðla þeim
nokkuru af allsnægtum hinna
„ríku“. Og að því hefir nú ver-
ið unnið í fullan áratug, með
þeim árangri, að liag þjóðarinn-
ar hefir hrakað ár frá ári, kjör
almennings Iiafa versnað svo,
að neyðin blasir við alþýðu-
heimilunum og allir eru að
verða jafnfátækir og ósjálf-
bjarga.
Síðustu árin hefir orðið vart
allmikils kvíða, í herhúðum
valdhafanna, og ekki að á-
stæðulausu, fyrir því, að öllum
þorra landsmanna mun fara að
skiljast það, hvað úr hverju, að
eitthvað hljóti að vera bogið við
þá stjórnarstefnu, sem fylgt
hafi verið fram að undanförnu,
enda hafi orðið lítill á-
góði og sein skil á fyr-
irheitum hennar um bætt
kjör almennings. Og mjög ber á
þessum kvíða í ræðu þeirri, sem
Haraldur Guðmundsson. fyrr-
verandi ráðherra sósíalista
flutti í Rauðhólum síðastliðinn
sunnudag og sagt var frá í AI-
þýðublaðinu daginn eftir. En
hann lét svo um mælt, að „það
liggi við, að það hlakki í vissum
herbúðum yfir ástandinu nú“.
Og honum fanst það „skiljan-
legt að vissu leyti“, að hlakkað
væri yfir þvi vandræðaástandi,
sem nú er í landinu, eða hlasir
við, af því, sagði hann, að „bar-
áttan um stjórn landsins er í
raun og veru um það, hvernig
eigi að ráða fram úr erfiðleik-
unum, hvort eigi að velta þeim
á alþýðuheimilin, eða á hina
best stæðu“!
í fullan áratug hafa sósíalist-
ar og framsóknarmenn háð sitt
„heilaga stríð“ á hendur hinum
„hest stæðu“ í þjóðfélaginu,
framan af í því skyni, að bæta
kjör „alþýðuheimilanna“ frá
því sem áður var og síðan, er
sýnt var, að árangur þessarar
baráttu varð sá eini, að örðug-
leikar almennings fóru siversn-
andi,að reyna að „velta“ þessum
örðugleikum á einhverja aðra.
— En hvenær skyldu sósíalistai’
og framsóknarmenn öðlast
skilning á því, að með því að
gera þeim „best stæðu“, þ. e.
þeim, sem einliverjar fram-
kvæmdir hafa með höndum,
örðugt fyrir, verður ekki hjá því
komist, að „velta“ örðugleikun-
um á ahnenning?“
Sósíalistar verða að láta sér
skiljast það, að meðan búið er
við núverandi þjóðskipulag,
verður allur ahnennur atvinnu-
rekstur í landinu að langmestu
leyti í höndum einstaklinganna,
eða þeirra „best stæðu“, sem
þeir svo kalla. Og því örðugra
sem þeim er gert fyrir, því
meiri örðugleikum verður
„velt“ á „alþýðuheimilin“, af
því að alþýðuheimilin eiga vel-
gengni sína algerlega undir vel-
megun atvinnu'rekstursins.
Þetta er öll alþýða í landinu
nú óðum að láta sér skiljast. Og
einmitt þess vegna fer fylgi só-
síalista í Iandinu óðum mink-
andi. Alþýðan lætur ekki til
langframa ginnast af loforðum,
sem ýmist eru svikin eða þá
framkvæmd þannig, að örðug-
leikarnir, sem hún á við að
stríða, fara sívaxandi. Og með-
an sósíalistar standa þannig í
stað og hugsa ekki um annað en
það, hvernig stéttir þjóðfélags-
ins eigi að „velta“ örðugleikun-
um á milli sin, þá verður enginn
endir á örðugleikum þeirra
sjálfra. Og það er „að vissu
leyti skiljanlegt“, að yfir þvi sé
hlakkað „í vissum herbúðum“.
Mesta hætta
Bretavelflis.
„Ef vér sendura ekki
iireskt fólk til þess
að rækta lanóið i nf-
Iendnnnra,munuaðrar
pjóðir gera Jað".
Fólksfækkunarmálin eru nú
hvarvetna rædd í ýmsum lönd-
um, þar sem stefnir í þá átt, að
fólkinu fari að fækka að stór-
miklum mun innan tiltölulega
skamms tíma. Þannig horfir í
Bretlandi. t
Fyrir fáum dögum var um
þetta rætt í lávarðadeild breska
þingsins. 1
Hertoginn, af Devonshire, und-
irnýlendumálaráðherra, sagði
deildinni, að
árið 1913 hefði 285.000
manns flutt frá Bretlandi
til nýlendnanna, en 61.000
komiö heim aftur,
en 1937 flust þangað
26.000, en 34.000 komið aft-
ur.
Hvítir menn í Bretaveldi,
sagði hertoginn, eru að eins
70 miljónir og þar af eru
49 miljónir á Bretlandseyj-
um.
Hertoginn er einnig forseti
ráðs þess, sem hefir með hönd-
um mál varðandi landnám inn-
flytjenda í nýlendunum, en ráð
þetta var sett á stofn fyrir 2 /i
ári, og átti m. a. að vera ráðgef-
andi um aukinn innflutning til
nýlendnanna. )
„Yið verðum að horfast í
augu við staðreyndirnar“, segir
hertoginn, „það er litið á okkur
nú á dögum víða um lönd sem
þjóð, er hafi lagt undir sig mik-
inn hluta af yfirborði jarðar, en
komi í ve,g fyrir að aðrar þjóðir
noti þau lönd, sem vér ráðum
yfir. Þó sé þannig komið, að vér
viljum ekki eða ,getum ekki
hagnýtt og ræktað þessi lönd.
Þannig er litið á í þeim löndum,
þar sem „nýlenduhungrið“
Hitler sendir Wiedemann meö nýja
orðsendingu til breskn stjórnarinnar.
Samningaumleitanir
um takmörkun víff“
búnaðar í lofti.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, 1 morgun.
Stðrield vatnsOóð valda
t[óni i ItaiíD.
Fréttaritari Daily Mail í Berlín — en blað þetta
flytur nú að jafnaði fyrst breskra blaða fregn-
ir af stjórnmálaviðburðum á Ítalíu og Þýska-
landi —, að Wiedemann kapteinn, einkaerindreki Hitl-
ers, sé í þann veginn að leggja af stað til London með
nýja orðsendingu frá Hitler til Chamberlains forsætis-
ráðherra. Ekki er kunnugt hvers efnis orðsending þessi
sé, en Daily Mail lætur í veðri vaka, að Hitler muni
bjóða Bretum, að gerast aðili að sáttmála um takmörk-
un vígbúnaðar í lofti.
Hefir þess orðið vart í ýmsu að undanförnu, að Þjóð-
verjar væri að verða fúsari til samvinnu í þessum efn-
um við Breta, sem að undanförnu hafa byrjað undir-
búning undir gífurlega aukningu loftvarnanna, og má
í því sambandi nefna samvinnuáform Canadamanna
og Breta og áform Nuffields lávarðs um stórkostlega
flugvélasmíði handa hernum og flotanum, en í ítölsk-
um og þýskum blöðum bólaði á óánægju út af þessari
vígbúnaðaraukningu. Reynist það rétt, að Þjóðverjar
bjóði upp á samvinnu um takmarkanir vígbúnaðar, er
leiðin greiðari að allsherjarvígbúnaðartakmörkun, en
það er höfuðmarkmið, sem Chamberlain kveðst stefna
að.
United Press.
FJöldi vepkamaima ferst,
en samgöngun teppast um
Bpennep-skapö.
EINKASKEYTI TIL VtSIS.
London, í morgun.
ellibylur og feikna úrkomur hafa valdið miklu
tjóni í Trentino, f jallahéraði á ítalíu, beggja
megin árinnar Adige, en höfuðborg héraðsins
er Trent. Flóð mikið hljóp í Adige-fljót og Verdilo-
fljót og önnur straumvötn og hreif flóðið með sér tíu
verkamannaskýli nálægt Barbiano. Var þar bækistöð
verkamannaflokka, og voru verkamennirnir sofandi,
er flóðið skall á. Hafði hlaupið gífurlegur vöxtur í Ver-
dilofljót um nóttina, en verkamannaskýlin voru skamt
frá ánni. Fjölda margir verkamannanna fórust. —
Flóðin hafa valdið spjöllum á járnbrautinni í Brenn-
erskarði og því komist truflun á flutninga milli Austur-
ríkis og Ítalíu, aðallega á svæðinu milli Chiusa og Pontei
Sarco.
United Press.
Hollenska ríkisstjórnin og
Franco skiftast á fulltrúum
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Amsterdam-skeyti herma, að hollenska ríkisstjórn-
stjórnin hafi gert samkomulag við Burgos-
stjórnina á Spáni, um að hvor ríkisstjórnin
um sig sendi aðal-fulltrúa til hinnar, og ennfremur, að
undir þessum aðalfulltrúa starfi undir-fulltrúar, þar
sem þörf þykir, og séu þeir útnefndir til þess að hafa
svipuð hlutverk og ræðismenn.
Hollenska stjórnin segir, að með þessu samkomulagi
sé Francostjórninni ekki veitt viðurkenning af Hol-
lendingum, hvorki raunverulega eða lagalega.
United Press.
Slys f Kaopmanna-
hOfn, tveir menn
farast en 17 meið-
ast aivariega.
Kaupmannahöfn, 27. júlí. FÚ.
I viðtækjaverksmiðjunni
Toroto í Kaupmannahöfn varð
mikið slys í dag. Vél, margar
smálestir á þyngd, hrapaði nið-
ur um gólfið á annari hæð nið-
ur á grunnliæð hússins. Seytján
verkamenn meiddust, sumir
mjög alvarlega, og er óttast um
líf sumra þeirra. Tveir verka-
menn urðu undir vélinni og
biðu hana samstundis.
Daoir senda vlðskifta-
fnlitrna til Franco.
Kaupmannahöfn, 27. júlí. FÚ.
„Börsen“ skýrir frá því að
það liafi orðið að ráði milli
danskra atvinnurekenda og ut-
anríkismálaráðuneytisins, að
senda viðskiftafulltrúa til þess
hluta Spánar, sem Franco ræð-
ur yfir. Viðskiftafulltrúinn á
ekki að koma fram sem starfs-
maður liins opinbera.
|KOMA BRESKU KONUNGSHJÓNANNA TIL PARÍS.
verður æ meira áberandi. Og að
þessar skoðanir eru ríkjandi,
miðar ekki til friðsamlegra al-
þjóðaviðskifta.
Það er mikilvægt, að öll
lönd Bretaveldis sé ræktuð
og hagnýtt — og nægilegt
fólk flytjist þangað í því
skyni, til starfs með þeim,
sem fyrir eru. Og ef vér
höfum ekki breskt fólk til
þessa, verðum vér að leita
til þeirra þjóða, sem hafa
sömu hugsjónir og vér um
frið, og frelsi.
Ef vér1 sendum ekki
breskt fólk til þess að rækta
landið í nýlendunum og
hagnýta gæði þeirra með
þeim þjóðum, sem þar eru
fyrir, — munu aðrar þjóð-
ir gera það.“
|
Hertoginn sagði, að sérfræð-
ingar teldu nauðsynlegt að tala
barnsfæðinga væri 19.5 á 1000,
ella færi í hnignunarátt, en nú
væri hún 15 á 1000 í Bretlandi
— og um tilsvarandi lækkun
væri a ræða í nýlendunum.
Myndin tekin, er Georg konungur og drolning hans, Lebrun Frakklandsforseti og Mme Le-
burn, gengu frá Bnulogne-járnbrautarstöðinni að bílnum, sem þau óku í um borgina.