Vísir - 17.08.1938, Side 2

VISIR
VfSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Kitstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Bkrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti').
Bfaar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Sér grefur...
Alþýðublaðið hefir dregið sig
mjög i hlé í útvarpsstjóramál-
inu síðustu daga. Er jafnvel far-
ið að leika orð á því, að svo
kunni að fara, að það taki full-
um sinnaskiftum í málinu. En
þau eru talin tildrög til þessa,
að blaðið hafi fengið „bend-
ingu“ um það frá „æðri stöð-
um“, að það mætti eiga von á
því, ef farið yrði að „hreinsa
til“ í útvarpinu á anriað borð,
að þá kynnu að finnast þar fleiri
starfsmenn en sjálfur forstjór-
inn, sem „mættu missa sig“ það-
an. Þetta var nokkuð tvírætt
gefið í skyn í Nýja dagblaðinu
s.l. fimtudag, um „útvarpsmál-
ið“, sem blaðið nefndi þá í
fyrsta sinn „Jórunnarmálið“.
En það er mál manna, að sú
nafnbreyting á hneykslismáli
útvarpsstjórans muni af því
sprottin, að ekki þyki fyrir það
synjandi, að fleiri slík mál
kunni að vekjast upp og muni
þá betur henta til aðgreiningar,
að kenna þau við kærendurna.
í þessari grein Nýja dagblaðs-
ins var vikið að því, að Alþýðu-
blaðið hefði látið orð falla um
það, að „rekstri og fjárreiðum
útvarpsins“ mundi „ekki sem
best fyrir komið“ og um „tíðar
siglingar“ útvarpsstjórans. En
um „siglingarnar“ sagði N.dbl.
að fleiri væru sekir en útvarps-
stjórinn, því að Sigurður Ein-
arsson hefði „siglt svo að segja
árlega, jafnvel með fullu kaupi,
jafnvel einu sinni í fjóra mán-
uði“, og virtist enginn hafa
saknað hans frá útvarpinu,
meðan á ferðalaginu stóð! En
við þetta bætir blaðið svo því,
að ákveðið hafi verið að „taka
liú þegar til ítarlegrar rannsókn-
ar“ allan rekstur útvarpsins, í
því skyni, að gera hann „bæði
hagkvæmari og ódýrari“. Og
þarf ekki mikla greind til þess
að fara nærri um það, að blaðið
muni telja að sparnaður nokkur
hlyti að verða að því, ef menn,
eins og Sigurður Einarsson,
sem bæði væri „óþarfir“ og
„enginn saknaði", væri látnir
hverfa þaðan. En svo segist
blaðinu frá, að Haraldur Guð-
mundsson hafi í raðherratíð
sinni reynt mjög að koma þang-
að „óþörfum“ mönnum, ekki
siður en „þörfum“, og kunna
þeir þvi að vera fleiri, sem það
telur að mættu missa sig þaðan,
en Sigurður, og Alþýðublaðið
kysi þó heldur að væri látnir
þar óáreittir.
Þessar „vinsamlegu“ bending-
ar“ Nýja dagblaðsins virðist Al-
þýðublaðið hafa látið sér að
kenningu verða, svo að það
hefir ekki minst á útvarpið síð-
an, hvorki á „formgalla“ á
framkomu útvarpsstjórans
gagnvart kvenfólkinu né á fjár-
reiður útvarpsins. Og það hefir
ekki látið þar við sitja, heldur
hefir það af öllum mælli reynt
að draga athygli almennings að
öðrum efnum. Það liefir í þvi
skyni t. d. gerst svo óðamála
um hitaveitumálið, að í þeim
blekkingavaðli þess rekur eitt
sig á annars liorn, svo að enginn
boln verður í honum fundinn.
T. d. segir það i öðru orðinu, að
nú verði ríkisstjórnin að bregða
við og taka i sínar liendur láns-
útvegunina til þessa „glæsilega
fyrirtækis“, svo að því verði
þegar í stað komið í fram-
kvæmd, en í liinu, að óhugsandi
sé, að nokkurt lán fáist til þess,
af því, hve illa málið sé undir-
búið og live gifurlegur munur
sé á áætlunum bæjarverkfræð-
inganna og sænska verkfræð-
ingsins. Og í annan stað segir
blaðið að málinu sé „fullkom-
lega“ siglt í strand og bæjar-
stjórnin verði „þvi“ að reyna
að koma því í framkvæmd hið
fyrsta!! — Itrekaðar tilraunir
gerir það líka til þess, að vekja
upp hið andvana fædda „Knúts-
mál“, sem Nýja dagblaðið hefir
verið að reyna að tefla fram
gegn útvarpshneykslinu, en
enginn lætur sig nokkuru skifta
og enginn veit í rauninni hvað
er. —
En af þessu öllu er Ijóst, hví-
líkur ótti og skelfing hefir grip-
ið blaðið, þegar samherjarnir í
framsóknarherbúðunum tóku
að sveifla öxinni yfir bitlinga-
liði þess og sýna því í „tvo heim-
ana“. Og væntanlega gætir
blaðið sín belur í framtíðinni
um það, að grafa ekki of djúpt
í sorphauga náunga síns, svo að
því verði ekki gerð sömu skil.
Síldveiðin«
Frá Djúpavík var símað í
morgun, að |ÓIafur hefði komið
með 1200 mál og Huginn I. með
75 tn.
Til Hjalteyrar liafa komið
Vonin með 237 mál, Kyriastein-
ur með 1352, Belgaum með
2292, Fróði með 627, Gullfoss
með 807, Þorfinnur með 1128.
Huginn og Gulltoppur eru að
landa, Þórólfur, Brimir og tvö
önnur skip eru komin.
ÚR BORGARFJARÐAR-
HÉRAÐI.
Gróðurhúsafélag Reykdæla í
Borgarfirði reisti í vor fjögur
gróðurhús í grend við hverinn
Dynk i Reykholti- Gróðurhúsin
eru hituð með vatni úr hvern-
um. Hvert húsanna er 25 sinn-
um 6 metrar að stærð. Ungfrú
Anna Gunnarsdóttir hefir á
liendi allan rekstur gróðurhús-
anna. Er hún búfræðingur frá
Hvanneyri og víst eini kvenbú-
fræðingurinn hér á landi. Hefir
liún dvalið erlendis undanfarin
úr og aflað sér lærdóms um
ýmislegt það, er lýtur að rækt
nytjajurta i gróðurhúsum. —
Þurkar hafa verið slæmir í upp-
sveitum Borgarfjarðar í sumar,
að því er fréttaritari útvarpsins
þar hermir. Þó hafa verið góðir
þurkar undanfarna daga, og
liafa bændur hirt öll hey sín.
Töður urðu víðast linþurkaðar.
Grasspretta var einnig mjög lé-
leg i sláttarbyrjun, en hefir sið-
an batnað til muna. (FÚ).
YFIR AX ARFJ ARÐARHEIÐI
í BÍL-
Vörubifreið fór, sem áður
getur, yfir Axarfjarðarheiði síð-
astliðinn föstudag. Næsta dag
ók Árni Ámason á Kópaskeri
fólksbifreið yfir heiðina frá
Efri-Hólum til Þórshafnar.
Ferðin tók 10 klst., en gekk
annars vel. (FÚ).
ðf
vegna ágreinings
innan stjórnarinnar.
r
London í morgun.
regnir voru víða biríar í gærkveidi þess efnis, að
spænska stjórnin liefði beðist lausnar vegna al-
varlegs ágreinings, sem upp hefði komið.
Fregn frá Barcelona í morgun hermir, að það sé ekki
rétt, að öll stjórnin hafi beðist lausnar, en hinsvegar
hafi tveir ráðherranna farið frá, vegna ágreinings með-
al ráðherra Kataloniumanna og Baska annarsvegar og
allra hinna ráðherranna hinsvegar. Ágreiningurinn var
um frekari ráðstafanir um endurskipulagningu iðnað-
arins með styrjaldarþarfir fyrir augum, svo og ráðstaf-
anir hernaðarlegs eðlis viðvíkjandi hafnarborgunum.
Það var verklýðsmálaráðherrann, Jamie Aiguade,
sem er í Katalonska flokknum og Manuel Inujo, úr
þjóðernissinna flokki Baska, sem báðust Iausnar.
Manuel Inujo er ráðherra án umráða yfir sérstakri
stjórnardeild.
í þeirra stað hafa verið teknir í stjórnina Jose Moix
Regas, úr Sameinaða jafnaðarmannaflokkinum í Kata-
loniu, og Tomas Bilbao, úr þjóðernissinnaflokki Baska.
United Press.
1 breska vikuritinu Time and
Tide 13. ágúst, er svo að orði
komist, að erfitt sé að meta ár-
angurinn af bardögunum á
Spáni að undanförnun. Það sé
þó ljóst, að hin stórfelda tilraun
stjórnarhersveitanna, að kom-
ast suður yfir Ebrofljót, hafi
mishepnast. En sú staðreynd, að
stjórnarherinn hefir gert tilraun
til mikillar sóknar — og sótt
allmikið fram í fyrstu — sýni
ljóslega, að baráttuþrek hans sé
óbilað, en Francoherinn, sem
hafi miklu meira af flugvélum,
ætti í rauninni að standa mun
betur að vígi til sóknar. Það er
í rauninni kraftaverk, segir
vikuritið, að stjórnarherinn
skuli standa sig svona vel. Horf-
ir nú svo, að styrjöldin muni
standa fram á vetur eða lengur.
Frakknesku landamærin eru nú
lokuð fyrir hergagnaflutninga,
svo að það er miklu minna, sem
stjórnarhernum bers t nú er-
lendis frá af hergögnum. Það
kann svo að fara, að ítalir herði
á afskiftum sínum af Spánar-
styrjöldinni, í von um að binda
enda á styrjöldina sem fljótast,
en ef þeir gera það, eru líkur til,
að Frakkar leyfi hergagnaflutn-
inga yfir Pyrenea-landamærin
til Spánar. Sú aðferð, sem ítal-
ir og Þjóðverjar beita til að hafa
áhrif á gang styrjaldarinnar
mun tæplega ráða úrslitum. En
munu ítalir opinberlega ganga
í lið með Franco? Þjóðverjar
gera það vitanlega ekki. Og ítal-
ir gera það að eins með því, að
nota flota sinn til þess að loka
höfnunum á Austur-Spáni. En
ef ítalir gera það, hætta þeir á
mikið.
Manchester Guardian bendir
á, að styrkleikamunur hers
Franco og hers Barcelonastjórn-
arinnar fari minkandi. Her
stjórnarinnar er vaxandi, betur
æfður og betur búinn að vopn-
um en áður. Og baráttuþrek
hans er óbilað. En Franco þarf
meira og meira á utanaðkom-
andi stuðningi að halda, til þess
að vinna sigur á landi. Hann
verður auk þess að hindra flutn-
inga til stjórnarinnar á sjó og
landi — til þess að sigra. Hann
verður að lcoma í veg fyrir, að
landamæri Fi’akkl. verði opn-
uð aftur, en þau munu verða
opnuð aftur, þegar viss tími er
Iiðinn, nái tillögurnar um brott-
flutning sjálfboðaliða ekki fram
að ganga. yíkur blaðið Ioks að
drætti þeim, sem orðið hefir á
því, að Franco svaraði tillögun-
um. En samkvæmt FÚ-skeyti í
morgun hefir stjórn hans nú af-
hent Sir Robert Hodgson svar
sitt við tillögum Breta um brott-
flutninginn, en eins og menn
muna, varð samkomulag um
þær í hlutleysisnefndinni, og
hefir spænska stjórnin fallist á
þær.
FRANCO SLÆR EIGN SINNI
Á E.S. SKULDA.
Oslo 16. ágúst.
Fz-anco-stjórnin mun eldd
skila aftur eimskipinu Skulda,
sem var hertekið af vopnuðum
Franco-togara og farminum, ís-
lenskum saltfiski, sem seldur
var til Marseille, rænt. Skips-
höfnin verður send lieim á
kostnað Franco. Þetta er annað
norska skipið sem Franco-
stjórnin hefir tekeið án, þess að
skila aflur, en hitt var skipið
Alix. NRP—FB.
Verðhrnn á hlntahréfnm
hfskra iðnfyrirtæhja.
London 17. ágút. FÚ.
Byrðar þær, sem hinar miklu
víggirðingahyggingar Þj óðverj a
log haust-heræfingarnar leggja
á iðnað og atvinnulíf í landinu,
hafa valdið nýju verðliruni á
þýskum verðbréfum og nemur
verðfallið í sumum tilfellum
5%. Þýskaland hefir nú óhag-
stæðan verslunarjöfnuð í fyrsta
sinn síðan 1934j og útflutningur
þess var 30 miljónum marka
hærri en síðastliðið ár. Búist er
við að skortur verði á bensíni
þegar í næstu viku-
Reykjavíkurmótid.
liionr slirar 0.3:2
Yeður var hið sama og á
Yals-Fram leiknum kvöldinu
áður; háði sólsldnið leiknum
nokkuð i fyrra liálfleik. Áliorf-
endur voru álíka rnargir og á
fyrri leiknum og þó rnikils til
of fáir. Stafar það sennilega af
því, hvað leikirnir hyrja
snemma, en við þvi verður
varla gert vegna birtu.
f
í
FyiTÍ hálfleikur.
Leikurinn var daufur í upp-
liafi, en bæði liðin náðu upp-
hlaupum. Var samleikur Vík-
inganna betri en K.R-ingarnir
voru sterkari einstaklega. Voru
upphlaup Víkings á vinsti'a
„kanti“, Ing. Isebarn og Þorst.
ÓL, allliættuleg. Þegar 21 mín.
voru af leik, miðjaði Ingólfur
og miðfrli. Einar Pálsson skor-
ar skarplega. Lifnar leikurinn
nú nokkuð og hefir K.R. yfir-
höndina, en þeim ferst heldur
óhönduglega við markið. Þegar
34 mín. eru af leik gerir Vílc-
ingur hendi fyrir marki og
dómari flautar vítaspyrnu, en
augnahlild siðar liggur knött-
urinn í marki. Óli B. Jónss.
spyrnir en Hákon fleygir sér og
grípur knöttinn á lofti- En ekk-
ert stoðar. Mínútu síðar skox-ar
K. R. (Guðm. Jónss.). Lýkur
hálflciknum með 1:1.
Síðari hálfleikur.
Þessi hálfleikur er jafnari en
sá fyrri, framan af. Víkingar
ná þó ekki eins góðurn upp-
hlaupum og fyrr, því ekki er
eins mikið „spilað á“ Ingólf og
skyldi.
Er 6 mín- eru af leik liefir
Gísli Guðm. knöttinn vinstra
megin fyrir utan vítateig Vík-
ings og spyrnir laglega lausu
skoti við stöngina í meters hæð.
Hákon fleygir sér, kemur fingr-
um í knöttinn, en það nægir
ekki- K. R. hefir eitt yfir! Dofna
nú Víkingar nokkuð um stund
en sækja síðan aftur og er leilc-
urinn jafn. Er 22 mín. eru af
leik hefur Víkingur sókn. K.R.-
ingur fellur á knöttinn og legg-
ur liendur á liann, vitasxxyma.
Þorst. Ól. skorar óverjandi-
Ilalda Víkingar sókninni og er
33 mín. eru af leik skorar Þorst.
Ól. utan við vítateig með mjög
fastri spyrnu upp undir stöng-
ina. Fallegasta mark sumarsins!
3:2!! Hafa K. R.-ingar nú yfir-
höndina, en það kemur ekki að
haldi- Bi’andur Brynj. miðfrv-
Víkings stendur fyrir öllu og
leiknum lýkur með sigri Vík-
ings, 3:2.
Leikurinn var pi’úður svo að
til fyri rmyndar er. Besti maður
á vellinum Brandur Bynjólfs-
son miðfr.v. Víkings. Bjöx-gvin
iSchram var góður en getur ver-
ið miklu beti’i. Annars má segja
alment að samleikur Vikings
var betri og er það kannske
eðlilegt, þar eð framlína Ií. R.
er nýskipuð. K.R.-ingar ein-
staklega voru flestir fult svo ör-
uggh’ í lcnattmeðferð. Má segja
um K.R. eins og Fram kvöldinu
áður að þeir voru í öllu falli
ekki hepnir, en þegar liðin era
svona jöfn þarf hepni til að
vinna. D.
Foringi Slovenska þjóð-
flokksins látion.
London í moi’gun.
Frá Prag er símað að faðir
Hlinka, leiðtogi slóvneska
þjóðflokksins hafi látist í gær-
kveldi ’í Ruzomberok í Tékko-
slovakíu, 74 ára að aldri.
Hann átti mikinn þátt í því,
hversu góð samvinna hefir verið
milli Tékka og Slóvaka.
United Press.
Reykjavlk:
Vestmannneyjar.
I kveld kl. 7(4 liefst önnur
bæjakepnin milli Reykjavíkur
og Vestmannaeyja og keppa
eingöngu pillar innan 20 ára
aldurs.
Tólf Vestmannaeyingar komu
með Drotningunni á sunnu-
dagskvöldið, en i fyrra voru það
Reykvíkingai’, senx fóru til
Vestmannaeyja. Ui’ðu Eyja-
skeggjar þá hlutskarx>ari. Með-
al reykvísku keppendanna að
þessu sinni ex*u Sigurður Fhms-
son og Anton B. Björnsson, en
eins og lesendur Vísis xnuna,
sköruðu þeir mjög fram úr á
drengjamótinu á dögunum.
I kveld verður kept i 80 og
1500 m. hlaupum, 1000 m- hoð-
hlaupi, hástöklci og kringlu-
kasti.

ÍIERÆFINGAR I ÞÝSKALANDI.
Myrid þessi var tekin í fyrraliaust, og sést Hitler vera að skoða æfingar biflijóladeildar.