Vísir - 20.08.1938, Blaðsíða 2

VISIR
Súdetar taka tilboði Pragstjórnarinn-
ar viðvíkjandi embættaveitingum,
es krefjast viðtækari tilsiakana. — Ekkert felleaðar safflkomalag I bráðina.
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti').
Sf nr:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Dýpra - -
og dýpra!
Á bæjarstjórnarfundinum i
fyrradag átti AlþýÖuflokkurinn
aðeins einn fulltrúa. Þeir eru
að vísu þrir talsins, fulltrúar
flokksins i bæjarstjórninni, en
á þessum fundi voru tvö sætin
auð.
Fyrir nokkurum árum var
Alþýðuflokkurinn í svo miklum
uppgangi hér i bténum, að
bjartsýnir menn innan flokks-
ins munu hafa gert sér allvisSar
vonir um það, að ekki mundi
líða á löngu áður en flokkur-
inn næði meirihluta i bæjar-
stjóminni. En nú er jæssu svo
baslarlega við snúið, að miklu
meiri likur virðast til þess, að
flokkurinn muni „þurkast út“
úr bæjarstjóm, áður en langir
tímar líða.
Bæjarstjómarfundurinn i
fyrradag, sem skipaður var að-
eins einum fulltrúa af hálfu
flokksins, var þannig „talandi
tákn“ þess gengis, sem flokkur-
inn á að fagna í bænum- En
þessi eini! fulltrúi flokksins, sem
fundinn sat, og lýsti þar afstöðu
floklcsins til stærsta velferðar-
máls bæjarfélagsins, sem nú er
á dagskrá, bar þvi með ræðum
sínum „talandi“ vilni, hvað
ófarnaði flokksins veldur.
Alþýðuflokkurinn er að
„ganga af sér dauðum“ með
andstöðu sinni gegn hitaveit-
unni. Flokkurinn hefir frá upp-
hafi barist á móti hitaveitumál-
inu. Hann hefir að visu borið
þvi við, að málið væri ekki
nægilega rannsakað, en öllum
almenningi er það ljóst, að það
er ekkert annað en fyrirsláttur.
Það er öllum ljóst, að þegar
byrja átti rannsóknina á jarð-
hitasvæðunum í námunda bæj-
arins, þá varð að byrja á ein-
hverjum einum stað. Það hefði
verið óviðráðanlegt, og alt of
mikið færst í fang, að rannsaka
marga staði samtímis. En-*ið
því mátti hinsvegar búast, að
rannsóknimar tæki langan
tíma, og jafnvel að svo kynni
að fara, að viðar yrði að leita
fyrir sér en þar sem fyrst var
boríð niður. Jarðhitasvæðið á
Reykjum var næst bænum og
þar þóttu einnig mestar hkur
til að nægilegt væri af heitu
vatni i jörðu, og þvi vaú byrjað
á rannsóknunum þar. En sá á-
rangur hefir orðið af þeim
rannsóknum að nú er þar fyrir
hendi nægilegt heitt vatn til
þess að liita upp allan bæinn,
innan Hringbrautar, þegar frost
er ekki meira en 8 st- En svæði
þetta er hvergi nærri fullrann-
sakað og mildar líkur til þess
taldar, að þar sé enn gnægð af
heitu vatni í jörðu.
Það liafa verið færðar sönn-
ur á það, að liitaveita frá Reykj-
um, með því valni em nú er
fyrir hendi, sé mjög arðvænlegt
l’yrirtæki. Miðað við núverandi
kolaverð ætti hún að gefa af
sér nálega 20% í ágóða á ári,
eða borga stofnkostnað sinn
með vöxtum á 5 árum. Að 5
árum liðnum væri hún orðin
skuldlaus eign bæjarins og gæfi
bænum þá talsvert á aðra mil-
jón kr. i hreinar tekjur. En
þeirri uppliæð tapar bærinn á
hverju ári, sem það dregst að
hitaveitunni verði komið i
framkvæmd.
Alþýðuflokkurinn vill lála
fresfa framkvæmd hitaveitunn-
ar um óákveðinn tima. Hann
vill láta rannsaka hitasvæðin í
Henglinum og Krýsivík, áður en
nokkuð verði aðhafst um að
koma liitaveitunni frá Reykjum
í framkvæmd. En slík rann-
sókn gæti staðið yfir í mörg ár-
En meðan.á henni stæði, færi
heita vatnið á Reykjum til ónýt-
is og með þvi yrði „kastað í sjó-
inn“ 1 %—1% miljón króna á
liverju ári. Ilinsvegar eru allar
líkur til þess, að að lokinni
ransókn á jarðhitasvæðum i
Henglinum og Krýsivík yrði aft-
ur liorfið að því, að leggja Hita-
veituna frá Reykjum. — Ef það
væri þá eklci orðið um seinan.
Alþýðuflolclcurinn héfir „elck-
ert lært og engu gleymt“ í hita-
veitumálinu. En hann má þó
vita það, að utan allra þrengstu
„lclíku“ ráðamanna flolcksins
fylgir honum ekki einn einasti
Reykvikingur að þvi að drepa
þvi máli á dreif eða fresta
framkvæmd þess. Og um það
ætti hann að geta sannfærst af
tvennu. Annars vegar af því,
hvaða afstöðu keppinautur hans
um fylgi „alþýðunnar“, komm-
únistaflokkurinn, hefir tekið til
málsins. Hinsvegar af þvi, live
litlu sjálfstæðismenn láta sig
skifta buslugang Alþýðublaðs-
ins þessa dagana, og „umturn-
un“ þess á öllum staðreyndum,
er málið snerta. Þvi meira af
því tagi, því belra fyrir alla and-
stæðinga Alþýðufloklcsins-
Tbor Thors
alþm., framkv.stj. hjá Sölusam-
bandi islenslcra fiskframleið-
enda, fer utan á Dettifossi í
kvöld. Fer hann i fisksöluer-
indum til Bandaríkjanna og víð-
ar. Mun hann i þessari ferð
sinni kynna sér margt sem fisk-
sölumálum við kemur o. fl. —
Tlior Thors ráðgerir að fara til
Newfoundlands i þessari ferð
sinni-
KappreiOar is.
Fákur efnir til kappreiða á
skeiðvellinum við Elliðaár á
morgun- Fjölda margir nýir
gæðingar verða reyndir, úr
ýmsum sveitum lands, og má
búast við, að margt manna
verði viðstatt kappreiðarnar.
Vepkfallið 1
Mapseille.
London 20. ágúst. FÍJ.
Hafnarverkamenn í Marseill-
es hafa hafnað málamiðlunar-
tillögum þeim er verkamálaráð-
herra Frakklands hafði sett
fram. Samkvæmt tillögunum
EINKASKEYTI TIL YÍSIS.
átti að greiða hækkað kaup fyr-
ir sunnudagavinnu og yfir-
vinnu. Ennfremur var því lofað
að frekari kauphækkanir skyldu
ræddar, þegar vinna væri, hafin
á ný. —
Tvö liundruð lögreglumenn
voru kallaðir á vettvang i París
í gær til þess að koma i veg fyr-
ir uppþot í stóru verslunarhúsi,
þar sem nokkrir af starfsmönn-
unum hugðust að koma á
slcyndivei'kfalli.
London, í morgun.
Kendrick-
málid.
Sir Neville Henderson
krefst þess, að þýska
stjórnin Iáti rannsaka
málið tafarlaust.
London 19. ágúst. F|Ú.
Þýski utanríkismálai-áðherr-
ann hefir lofað Sir Neville
Henderson, breska sendiheran-
um í Berlín, að rannsakað verði
til hlítar hverjar séu orsakir
þess, að Kendrick, Breti sá sem
þýska leynilögreglan hefir
handtekið, hefir verið settur í
fangelsi. Henderson var falið
að tilkynna þýsku stjórninni, að
breska stjórnin liti mjög alvar-
legum augum á þetta mál og
yrði hún að krefjast þess, að
málið yrði rannsalcað tafarlaust.
DOUGLAS HYDE
fyrsti forseli fríríkisins Eire, er
78 ára að aldri, og var prófess-
or við háskólann í Dublin. Er
hann einhver mcrkasti fræði-
maður hins keltneska kgn-
stofns og frægur rithöfundur
og skáld. Douglas Ilgde v'ar
kosinn forseti einróma, bæði
af fylgjendum De Valera
og Cosgrave’s, en flokkar
þeirra liafa um langa liríð
háð mjög harðvítuga baráttu,
og sýnir samkomulag þeirra
um forsetaefnið einna tjósast
hvers álits forsetinn nýtur.
Dr. Hyde er mótmælenda-
trúar, og faðir Iians var rekt-
or í Frenchpark í Roscommon
greifadæmi, og þar býr forset-
inn ásamt dætrum sínum. Dr.
Iiyde er mjög yfirlætislaús
maður og berst elcki á, og hef-
ir stundað skáldskap sinn og
vísindaiðkanir án þess að um
hann stæði styr í pólitísku lífi.
LADY CHAMBERLAIN
mágkona Neville Cliamberlain
forsætisráðherra Breta, er tal-
in hafa undirbúið baksamn-
inga Breta og ltala, áður en
endanlega var gengið að samn-
Bllslys við
Tangufljót.
KI. 1 í dag hringdi hrepp-
stjórinn í Biskupstungum til
lögreglunnar og bað um aðstoð,
þar eð bílslys hefði orðið þar
fyrir austan við brúna yfir
Tungufljót.
Brá Sveinn Sæmundsson þeg-
ar við og fór austur á slysstað-
inn og litlu síðar fór kafari
austur, því að bíllinn fór á kaf í
ána, en hún er hyldjúp á þessum
stað og straumþungi mikill.
Hreppstjórinn ætlaði sjálfur að
útvega lækni, en þó mun annar
hafa farið héðan austur.
Vísir átti tal við símstöðina á
Torfastöðum og fékk þar nánari
frásögn af slysi þessu, en það
vildi þannig til: Sigurbjörn
Ástvaldur Gíslason hafð farið að
Geysi ásamt konu sinn, Guð-
rúnu Lárusdóttur, alþm. og
tveimur dætrum þeirra hjóna.
Var bifreiðin á leið frá Geysi,
og ætlaði yfir brúna, en vegur-
inn er þar mjög brattur ofan að
brúnni og árbakkinn hár. Fór
bifreiðin fram af árbakkanum
og á kaf í ána, og það með mjög
skjótum svifum. — Sigur-
björn Á. Gíslason mun hafa set-
ið við hlið bifreiðastjórans, og
tókst þeim báðum að bjarga sér
upp úr ánni, en svo hörmulega
tókst til, að mæðgurnar drukn-
uðu allar og varð engri hjálp við
komið. Símastöðin vissi ekki
nánar um slys þetta, en skýrði
hinsvegar frá því, að Sigur-
björn og bifreiðastjórinn hefðu
farið heim að Vatnsleysu, og
mundu því ekki hafa slasast al-
varlega.
Bifreiðinni hefir ekki verið
náð enn upp úr ánni og sér ekk-
ert á hana.
ingaborðinu, og hafi hún þann-
ig átt sinn drjúga þátt í því
að Antliony Eden varð að láta
af störfum innan ráðuneytis-
ins, og víkja sæti fyrir Halifax
lávarði, sem er mjög vinveitt-
ur ÞjóðVerjum.
Fréttaritari United Press í Prag símar, að í rauninni
sé ekki um teljandi árangur að ræða enn sem
komið er, af samkomulagsumleitunum Tékka
og Súdeta, enda þótt segja megi að tilslakanir Tékka
um að veita Súdetum greiðari aðgang að ýmsum stöð-
um og embættum, hafi haft á hrif, sem telja verður
til bóta. Umræðufundir hafa staðið yfir daglega að
undanförnu og hafa fulltrúar Súdeta og Pragstjórnar-
innar ræðst við og Runciman lávarður hefir margsinn-
is rætt við fulltrúa hvors deiluaðila um sig.
Fulltrúar Súdeta komu saman á fund í gærkveldi og
var hann haldinn fyrir luktum dyrum. Á fundinum
var aðeins samþykt að taka tilboði Pragstjórnarinnar
viðvíkjandi stöðu- og embættaveitingum.
Óvíst er enn hvort hinn ráðgerði viðræðufundur
Hodza forsætisráðherra, og Kundt, leiðtoga Súdetaji
þingi, fer fram í dag, eins og ráðgert var.
Orðrómur um, að Runciman hafi lagt fyrir Hodza
ákveðnar tillögur til lausnar deilunni, er ósannur.
Runciman lét aðeins í Ijós sína persónulegu skoðun
á því, sem gera þyrfti, til þess að samkomuluagsumleit-
unum yrði haldið áfram með árangri.
Vegna þess, hversu nú horfir, er ekki búist við, að
verulegur árangur verði af samkomulagsumleitunum
naístu daga, en fundahöld verði tíð og unnið verði að
undirbúningi frekari samkomulagsumleitana, m. ö. o.
ekki verði unt að ganga að samningaborðinu til fulln-
aðarsamninga fyrr en frekari tilraunir hafi verið gerð-
ar til þess að brúa djúpið milli Tékka og Súdeta.
United Press.
■
London 19. ágúst. FÚ.
Téklcneska stjórnin hefir tek-
ið ákvörðun, sem menn gera
sér vonir um, að muni hafa góð
áhrif á lausn deilumála Tékka
og Súdeta. Hodza forsætisráð-
herra heimsótti Runciman lá-
varð í dag og tilkynti honum,
að tékkneska tjómin mundi
íallast á að slcipa Súdeta í ýms
embætti, sem nú eru skipuð
téklcneskum mönnum, en það
liefir verið Súdetum mikið óán-
nægjuefni, að þeir hafa ekki
haft jafnan rétt á við Tékka í
þessum efnum. Yfirstjóm hér-
aðsmála verður þegar falin Sú-
detum í Falknov og Asch, þar
sem Henleinlireyfingin á upp-
tök sín, en bráðlega verður Sú-
detum falin yfirstjóm héraðs-
mála í þremur öðrum héruðum.
Einnig verður þeim falið að
gegna póstmeistarastörfum, en
Súdetar hafa lcvartað mjög yfir
þeim óþægindum, sem það hafi
bakað þeim, að tékkneskir póst-
meistarar og póstmenn i hérað-
um þeirra hafa elcki skilið nema
tékknesku. Einnig munu Súdet-
ar fá störf við tékknesku járn-
brautirnar og á fleiri sviðum.
Leiðtogar Súdeta líta á þessar
tilslakanir af hálfu Téklca sem
upphaf frekari tilslakana, en
leiðtogar Tékka segja hinsveg-
ar, að þeir liafi með þessu lagt
fram mjög 1 mikinn skerf til
lausnar deilumálunum í heild-
LIÐSKÖNNUN í PARlS.
50.0000 frakkneskir hermenn tóku þátt í hersýningunni í París, er Georg VI. Bretalconungur
var þar í heimsókn sinni. Hér sjást nolckurir flokkar í hinni miklu hergöngu.