Vísir - 23.08.1938, Blaðsíða 2

VlSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁPAN VÍSIR H/F.
Eitstjóri: Eristján Guðlaugssón.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgrciðsla: Hverfisgötu 12.
'(Gengið inn frá Ingólfsstræti').
SÍMar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Ver8 2 krónur á mánuSi.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
„Velvild“
Framsóknar.
forystugrein, sem birtist í
dagblaði Framsóknar-
flokksins á laugardaginn, var
fundið mjög að því, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði gert
hitaveitumálið, eða reynt að
gera það að „flokksmáli“ sínu
og talið alla „andstæðinga sína
fjandmenn liitaveitunnar“. Og
blaðið lætur það í veðri vaka, að
það og Framsóknarflokkurinn
telji j>að „nauðsynlegt og sjálf-
sagt“, að allir taki nú liöndum
saman um að hrinda málinu í
framkvæmd. — En hverju eiga
menn að trúa, og til hvers má
treysta framsóknarmönnum i
þessu efni?
Þegar hitaveitumálið var
fyrst tekið upp, á þeim grund-
velli, sem unnið hefir verið að
þvi síðustu árin, og nú er komið
að því að hrinda því í fram-
kvæmd, þá átti það þegar að
mæta fullum fjandskap eða al-
gerðu áhugaleysi af hálfu and-
stæðinga Sjálfstæðisflokksins í
bæjarstjórninni. Af því leiddi
það að sjálfsögðu, að Sjálfstæð-
isflokkurinn varð að fara með
það sem flokksmál sitt og gat
engrar samvinnu leitað um það
við andstöðuflokkana.
Fullum fjandskap átti hita-
veitan að mæta af Iiálfu Alþýðu-
flokksins, eða meiri liluta hans
í bæjarstjórninni, undir foi-ystu
Sigurðar Jónassonar, sem þá
var einn af bæjarfulltrúum þess
flokks, þó að hann eigi nú sæti
í bæjarstjórninni, í forföllum
Jónasar Jónssonar, sem vara-
bæjarfulltrúi Framsóknar-
flokksins. Ekki urðu þó allir
bæjarfulltrúar Alþýðuflokksins
jafn berir að fjandskapnum
gegn málinu. Hinsvegar beitti
blað flokksins sér mjög á móti
því, undir þvi yfirskyni, að
rannsaka þyrfti öll jarðhita-
svæði í nágrenni Reykjavíkur,
áður en ákvörðun væri tekin um
kaupin á hitaréttindunum á
Reykjum, þar sem þegar þótti
sýnt, að nægilegt mundi af heitu
vaíni til þess að hita upp bæinn.
Ræjarfulltrúar Framsóknar-
flokksins virtust einnig vera
frekar andvígir málinu, eða þá
að minsta kosti gersamlega
áhugalausir um ]>að. En blöð
þess flokks tóku afstöðu til
málsins af svipuðum heilindum
og hlað Alþýðuflokksins.
Sjálfstæðisflokkurinn átti þvi
ekki nema um tvent að velja,
annaðhvort að láta andstæðing-
ana vefja málið og tefja, með
allskonar útúrdúrum og vífi-
lengjum, eða þá að fara sinu
fram hvað sem þeir segðu, og
þann kostinn kaus hann.
Nú er það sýnt, að hitaveita
frá Reykjum muni vera stór-
kostlega arðvænlegt fyrirtæki,
þó að enn þá sé ekki fyrir hendi
nægilegt heitt vatnsmagn til
þess að hita upp allan hæinn.
Og þegar svo er komið, láta blöð
andstæðinganna i veðri vaka, og
þó ekki nema i öðru orðinu, að
„nauðsynlegt og sjálfsagt“ sé
að allir taki höndum saman um
að hrinda málinu i framkvæmd
hið allra braðasta. Hinsvegar
hefir þó því verið lýst yfir í
bæjarstjórninni af hálfu Al-
þýðuflokksins, að liann vilji
ekkert annað en fresta fram-
kvæmdum um óákveðinn iíma,
ef til vill árum saman, þar til
fullkomin rannsókn hafi' verið
gerð á öllum hugsanlegum og
óhugsanlegum liitaveitusvæð-
um hér nærlendis, og jafnvel
þó að allfjærlendis megi telja í
samanburði við Reyki í Mos-
fellssveit. — En hver er þá af-
staða Framsóknarflokksins,
sem s. 1. laugardag lætur dag-
blað sitt lýsa yfir þvi, að „nauð-
synlegt og sjálfsagt“ sé að allir
taki höndum saman i hitaveitu-
málinu, en birtir svo á sunnu-
dag 6—7 dálka grein eftir Sig-
urð Jónasson, svo þrungna af
fjandskap til málsins og fulla
af blekkingum, að enguni væri
til þess trúandi, að geta ærst
svo gegn hitaveitunni, öðrum en
einmitt þessum fyrrverandi
bæjarfulltrúa Alþýðuflokksins,
sem frá upphafi hefir beitt sér
gegn málinu af allri sinni getu?
í niðurlagi gi-einar sinnar á
laugardaginn segir dagblað
Framsóknarflokksins: „Það er
áreiðanlega ekki rétt leið lil „að
sameina kraftana“, ef taka á
öllum velviljuðum leiðrétting-
um og ábendingum á slikan
hátt“ (sem Sjólfstæðisflokkur-
inn hafi igert). -— Ef blaðið at-
hugaði nú vandlega hinar vel-
viljuðu „leiðréttingar“ og á-
bendingar Sigurðar Jónassonar,
i grein hans í sunnudagsblaði
þess, þá skildist því ef til vill, að
mönnum gæti orðið það á, að
efast um heilindi Framsóknar-
flokksins og þess sjálfs í hita-
veitumálinu, og jafnvel að taka
„velviljann“ sem fullkominn
fjandskap.
Og ekki verður annað sagt en
að Framsóknarflokknum hljóti
að minsta kosti að vera „furðu
mislagðar hendur“ um að sýna
„velvilja“ sinn til hitaveitumáls-
ins í verkinu, úr því að hann
hefir falið Sigurði Jónassyni að
túlka afstöðu sína til þess í
bæjarstjórninni og fara þar með
atkvæði flokksins um það.
REYKJAVlKURMÓTIÐ.
K R. og Valisr
í kvðld.
Leikurinn, sem frestað var á
sunnudag, fer fram í kvöld kl.
6.45- Leikur þessi er liklegur til
að verða einna mes't „spenn-
andi“ leikur sumarsins, þvi K.
R. og Valur eiga nú „óuppgerða
reikninga“ i 1. fl. fyrir langan
tíma, þar eð tveir seinustu leik-
ir þeirra liafa endað með jafn-
tefli, og það jafn spennandi
jafntefli og markafjöldinn, í
bæði skiftin 4:4 (!!), gefur til
kynna. Ef Valur vinnur, þá eiga
þeir Valsmenn, með 4 stigum,
langmestar sigurlíkur á mótinu,
ef K. R. vinnur, eru öll félögin
jöfn, með 2 stig, svo að þá verð-
ur harður aðgangur í þeim 2
leikjum, sem eftir eru. En kann-
ske þeir fresti uppgjörinu og
láti það einu sinni enn verða
jafntefli, og þá geta þeir varla
staðið sig við minna en ein 8:8!
ÞjóOverjar bera fram tillfigur um lofthernaðarsamn-
ing milli Evripuríkjanna.
Arásip veFÖa ek:ki gerdai? á
óvíggiptai? borgip, og lofíHoti
þjóðanna takmapkaður.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Að undanförnu hafa iðulega komið fram tilgátur
um það, að Þjóðverjar myndi stinga upp á
því við Breta, að gerður yrði sáttmáli til þess
að takmarka vígbúnað'í lofti. Var sagt, að Göring væri
þessu fylgjandi og fleiri valdamiklir nasistar, og hefði
^koðun þeirra sveigst í þessa átt, eftir að vígbúnaður
Breta í lofti fór að vaxa svo hraðfara sem verið hefir
í seinni tíð. Orðrómur um þetta komst á kreik á ný, er
kunnugt varð um það, að breska stjórnin ætlaði að
njóta aðstoðar Nuffields lávarðs til þess að auka loft-
flotann gífurlega. Var alment talið, er búist var við
Wiedemann kapteini, trúnaðarmanni Hitlers, til Lon-
don öðru sinni, þótt ekki yrði af því, að hann mundi
ræða slíka takmörkun vígbúnaðar í lofti við bresku
stjórnina fyrir hönd Hitlers. Var, að sögn, jafnvel í ráði,
að Göring færi til London þessara erinda jafnframt.
Nú skýrir stjórnmálafregnritari Daily Express frá
því, að tilraun verði bráðlega gerð til þess að ná sam-
komulagi um sáttmála viðvíkjandi löfthernaði, í því
skyni að banna loftárásir á óvíggirtar borgir.
Sildveiðin
20. ágúst.
Samtals Bræðslus.
' tunnur. hektol.
Vestfirðir og Strandir................. 19-438 221.988
Siglufj., Skagaströnd, Sauðárkr., Hofsós 149.707 541.445
Eyjafj., Húsavík, Raufarliöfn.......... 21.363 521.754
Austfirðir ............................ — 17..839
Sunnlendingafjórðungur ............... 486 516
Samtals 20- ág. 1938 190.994 1.303.242
Samtals 21. ág. 1937 179.436 1.784.526
Samtals 22. ág. 1936 158.243 1.049.592
Síldveiði í bræðslu 20. ágúst 1938.
Verksmiðjur. Hektol.
Sólbakki ........................................... 7.039
Hesteyrarverksmiðjan ............................ 43.736
Djúpavíkurverksmiðjan ............................ 171.213
Ríkisverksmiðjurnar, Siglufirði................... 471.849
Rauðka, Siglufirði............................. 54.099
Grána, Siglufirði ................................. 15.497
Hjalteyrarverksmiðjan ............................. 270196
Dagverðareyrarverksmiðjan ......................... 73.530
Krossanesverksmiðjan ............................. 128.173
Húsavíkurverksmiðjan .............................. 10.214
Raufarhafnarverksmiðjan ........................... 39.641
Seyðisfjarðarverksmiðjan .......................... 10.434
Norðf jarðarverksmiðjan .......................... 7.405
Akranessverksmiðjan .................................. 516
Hefir Hitler þegar borið fram bráðabirgðatillögur
um þetta efni við tvo erlenda valda- og virðingamenn,
er gist hafa Þýskaland, þá Italo Balbo flugmarskálk og
Vuillemin, yfirmann franska flughersins.
Daily Express segir, að þýska stjórnin hafi þegar lát-
ið þreifa fyrir sér í London um undirtektir bresku
stjórnarinnar.
NJ tiíltegund. Engin
girskifting, engar
bremsnr.
Bygging sú, sem hér er sýnd að ofan verður til sýnis á heimssýningunni i New
York, en hún er bygð að fullu og öllu úr gleri, en þrjár glerverksmiðjur annast bygg-
inguna. Turn byggingarinnar verður 108 fela hár, bygður úr bláum glerplötum
13.000 ferfet af glersteini mun þurfa í byggingu þessa að þvi er áætlað er.
London, 22. ág. FÚ.
Horthy flotaforingi, ríkisstjóri
Ungverjalands, mun í dag fara
til Helgolands með Ilitler. Það,
sem eftir er tíma þess,sem liann
dvelur í Þýskalandi, mun hann
taka þátt í ýmsum opinherum
samkvæmum.
Blaðið segir, að samkomulagsumleitanirnar mundu
fara þannig fram, að fyrst verði rætt um samkomulag
um að gera ekki árásir úr lofti á óvíggirtar borgir, en
í öðru lagi að takmarka flugherina við þær tölur sem
nú eru gefnar upp.
Loks segir blaðið, að Wiedemann, eða einhver ann-
ar trúnaðarmaður Hitlers sé væntanlegur til London
innan skamms til þess að gera nýjar tilraunir til að bæta
sambúð Breta og Þjóðverja.
United Press.
Hryðjuverkin í Palestina.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Blaðið „Palestine Post“ í Jerusalem skýrir frá því,
að frá 1.—21. ágúst hafi 15 Bretar, þar af 13
hermenn og tveir lögregluþjónar verið drepn-
ir, 41 Gyðingur, 110 Arabar og 1 maður frá Malta. Særst
hafa í bardögum 26 Bretar, 86 Gyðingar og 71 Arabi.
United Press.
London 23. ágúst. FjÚ.
Sir William Beveridge flutti
í ræðu í gær á fundi breska vís-
indafélagsins í Cambridge. Var
hann þeirrar skoðunar, að ný
kreppa væri fyrir höndum,
því eini munurinn á þvi sem
nú er, frá því sem var, væri víg-
búnaðarkapphlaupið.
Eitt af því, sem merkilegast
gerðist á fundinum í gær var
það, að sýnd var ný tegund af
bifreið, sem hefir engar „gíra“
skiftingar og engar bremsur, en
er að öllu leyti stjórnað að því
er hraða snertir með einum
linappi sem stígið er á. Upp-
fyndingamaðurinn er ítali, sem
dvalið hefir i Englandi árum
saman- Hann sagði í gær, að
hann mundi ekki leyfa að nokk-
urt einstakt land eða félag fengi
einkarétt á þessari uppfyndingu
lieldur væri það ætlan sín að
gefa öllum þjóðum kost á að
hagnýta sér hana.
London, 22. ág. FÚ.
í dag er fyrsti heimsóknar-
dagur Ilorthy, rikisstjói’a Ung-
verjalands, í Þýskalandi, og ern
í fylgd með honum fox-sætisx’áð-
Heimssýniogin i New York.
Horthy.
lierra landsins og fleiri, ráðheri’-
ar. Flolasýning fór fram i Kiel,
hinum ungversku gestum til
iieiðurs og var Ilitler og aðrir
helslu menn Þýskalands við-
staddir. Hleypt var af stokkun-
mn nýju beitiskipi, sem hlaut
nafnið „Prins Eugéne“ — eftir
hinum fræga prins Eugéne af
Savoy, sem mjög kom við sögu
Austurríkis á sínum tíma, en
liann var fæddur 1663 og and-
aðist 1736.