Vísir - 25.08.1938, Blaðsíða 2

VISIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Kitstjóri: Eristján Guðlaugsson.
Bkrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti').
Binar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Yer8 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Um bjána.
A lþýðublaðið hefir gerst mjög
■“ áliyggjufult út af forystu-
grein þeirri um: „Námsför
Finns Jónssonar“, sem birtist í
blaði Framsóknarflokksins í
fyrradag.
„Námsför“ þessa fór Finnur
til nágrannalandanna og átti
þar tal við leiðtoga socialista í
Noregi, Svíþjóð og Finnlandi
um stjórnmálasamvinnu verka-
manna og bænda í þeim lönd-
um. Hefir Finnur verið að segja
frá þessum viðtölum sínum í
Alþýðublaðinu undanfarnadaga
og reynt að gera þá frásögn sem
lærdómsríkasta um það tvent:
hversu ómetanlega blessunar-
ríka ávöxlu stjórnmálasam-
vinna verkamanna og bænda á
Norðurlöndum hafi borið fyrir
alla alþýðu landanna, og í ann-
an stað hversu fráleitt það sé
talið af socialistum á Norður-
löndum að hafa nokkurt sam-
neyti við kommúnista. Tilgang-
ur Finns og Alþýðublaðsins,
með þessum skrifum, er auð-
vitað sá, að leiða íslenska „al-
þýðu“ „í allan sannleikann“ um
það, hvað lienni henti best, en
það sé að afneita kommúnist-
um og öllu þeirra athæfi og
varpa öllum áliyggjum sínum
upp á forráðamenn Alþýðu-
flokksins og samvinnu þeirra
við framsóknarmenn.
I gf-ein sinni, um „Námsför
Finns Jónssonar", er Tímadag-
blaðið nú svo hlálegt að fara að
stríða Finni með þvi, að þó að
hann kunni að vísu hafa lært
nokkuð í þessari ferð sinni um
það, „hvað til hans friðar
heyri“ og flokks hans, þá eigi
hann þó mikið ólært i þvi efni.
Og blaðið segir, að ef samvinna
socialista við bændur hér á
landi eigi að geta „blessast“ eins
vel og í nágrannalöndunum, þá
verði sú samvinna að byggjast á
sama grundvelli, og socialistar
hér, eins ! og fldkksbræður
þeirra á Norðurlöndum, að
leggja „socialismann“ „á liill-
una“, og hælta þeirri yfirhoðs-
samkepni við kommúnista, sem
þeir hafa lagt svo mikla stund á
að undanförnu.
IÞetta skrif Tímadagblaðsins
segir Alþýðublaðið í gær að sé
mjög í anda Jónasar Jónsson-
ar „í seinni tíð“, og þjóni þeim
tilgangi lians, „að spilla sam-
vinnu Alþýðuflokksins og
Framsóknarflokksins“, og und-
irbúa þannig jarðveginn fyrir
„bandalag Framsóknar við í-
lialdið“. En það sé líka „býsna
bjánalegt skrif“, því að social-
istar á Norðurlöndum liafi eng-
an veginn „lagt socialismann á
hilluna“, heldur standi þeir allir
„föstum fótum“ á grundvelli
lians, alveg nákvæmlega eins og
socialistar hér á landi.
En ef Framsóknarmenn séu
svo gírugir í samvinnu við „i-
haldið“, sem af þessu mætti
ráða, þá segir Alþbl., að þeiin
mundi þó ráðlegra að glöggva
sig á þvi, livaða skilyrði þeim
hafi verið sett fyrir slíkri sam-
vinnu. Þvi liafi nýlega verið
lýst yfir af liálfu sjálfstæðis-
manna að samvinna við fram-
sóknarmenn geti því að eins
lcomið til mála, að Framsóknar-
flokkm'inn bætti mjög ráð sitt,
að hann „viðurkenni vanmátt
sinn, mistölc sín, rangindi og
tuddaskap og biðji þjóðina vel-
virðingar á svikunum“. Hins-
vegar skilst mönnum að Fram-
sóknarflokkurinn þurfi ekkert
að vinna til þess að samvinna
við Alþýðuflokkinn haldist
annað en leyfa það, að hann
„standi fastur á fótum á grund-
velli socialismans eins og social-
istar á Norðurlöndum. Alþýðu-
flokkurinn hefir ná tvívegis
sagt slitið samvinnunni við
Framsóknarflokkinn, fyrir þá
sök, að hann hafi ekki fengið
framgengt stefnumálum sín-
um, sem liann telur að liafi ver-
ið grundvallarskilyrði fyrir
samvinnunni af sinni hálfu, en
Framsóknarflokkurinn „svik-
ist“ um að uppfylla. Og er það
þá ekki að vonum, að honum
sárni það, og þyki sér litill sómi
sýndur fyrir undirlægjuhátt
sinn gagnvart Framsóknar-
flokknum, ef Framsóknarflokk-
urinn skyldi nú ekki lengur
vilja þiggja stuðning hans án
nokkurra skilyrða og án þess á
nokkurn hátt að bæta fyrir svik
sín við liann, en kysi heldur
„bandalag við íhaldið“, með
þeim afarkostum, sem fyrr seg-
ir, og Alþýðublaðið vill ekki
draga fjöður yfir hversu auð-
mýkjandi væru fyrir liann?
En Alþýðuflokkurinn þarf
ekkert að óttast í þessu efni. Og
Tímadagblaðið hefir þegar
bætt fyrir þetta „býsna bjána-
lega skrif“ sitt í fyrradag, með
öðru enn bjánalegra skrifi i
gær, um þá blessunaiTÍku á-
vexti, sem samvinna „verlca-
manna og bænda“ hafi borið
liér á landi. Þar segir meðal
annars, að „sjómenn séu þess
vafalaust minnugir“, að á
stjórnartímabili sjálfstæðis-
manna „frá 1924—27“ hafi ver-
ið „margsinnis liafnað kröfum
þeirra um 8 klst. hvíldartíma á
togurunum“! Þá hafi „bændum
verið neitað um allan stuðning“
og allur gróði sjávarútvegsins
runnið til „milliliðanna“! En
um þetta skýtur þó nokkuð
skökku við. Á árunum 1924:—
27 var aldrei „hafnað“ lcröfum
sjómanna um 8 klst. hvíldar-
tíma á togurum, því að lög
höfðu verið sett um þann hvíld-
artíma áður (1921?) og hefir
aldrei verið liróflað við þeirri
lagasetningu síðan. Og á árun-
um 1924—27 voru stórar fjár-
fúlgur greiddar úr ríkissjóði til
stuðnings landbúnaðinum, skv.
jarðræktarlögunum frá 1923, og
þær teknar af gróða sjávarút-
vegsins, auk þess sem sérstak-
ur skattur var lagður á sjávar-
útveginn til Ræktunarsjóðs,
fyrir atbeina útvegsmanna. Og
til þess að koma því til leiðar
þurfti enga „samvinnu verka-
manna og bænda“.
Og þó að ritstjóri Tímadag-
blaðsins sé ungur, þá mun liann
þó vera eldri en 12—14 ára,
og jafnvel svo gamall, að liann
gæti munað hverju fram fór í
stjórnmálum landsins á þessum
árum.
— En það varð með ein-
hverjum hætti að „gera gott“ úr
„bjánaskap“ blaðsins í fyrradag
og þá hefir ekki þótt í það liorf-
Englendingar standa við hlið Frakka
ef tii styrjaldar dregnr í Evrópn.
Bresku i!áöhei»i*ai?niis sátu á
fundi í gær og ræddu um
þessi mál og tillögup Runei-
man’s lávarðSe
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Stjórnmálafréttaritari Lundúnadagblaðsins Daily
Mail, sem oft hefir birt fregnir um það, sem
er í bígerð eða í þann veginn að gerast á sviði
alþjóðastjórnmála, gerir að umtalsefni í morgun við-
ræður bresku ráðherranna í gær. En áður en Chamber-
lain forsætisráðherra lagði af stað frá London í gær í
sumarleyfi, ræddi hann við Sir John Simon fjármála-
ráðherra og Halifax lávarð, utanríkismálaráðherra.
Opinber tilkynning um þessar viðræður hefír ekki ver-
ið birt, en að þeim loknum fór Chamberlain upp í sveit.
Stjórnmálafréttaritari Daily Mail segir, að
Chamberlain, Simon og Halifax hafi tekið ákvörð-
un um það á fundinum, að skýra frönsku stjórn-
inni frá því innan fárra daga, að Bretar muni
standa við hlið Frakka, ef þeir lendi í styrjöld,
vegna samningsskuldbindinga sinna gagnvart
Tékkóslóvakíu.
Breska stjórnin hefir komist á þá skoðun að undan-
förnu, segir Daily Mail, að sá tími sé kominn, er eitt-
hvað verði að gera til þess að draga úr hinum miklu
stjórnmálaæsingum á meginlandi álfunnar. Hafa
bresku ráðherrarnir að undanförnu haft vaxandi á-
hyggjur af horfunum á meginlandinu. Tilgangurinn
með fundinum í gær var að ræða um hvaða leið væri
best að fara, til þess að öllum þjóðum álfunnar mætti
verða fyllilega ljóst hver er afstaða Breta.
Daily Express gefur hið sama í skyn, þessum málum
viðkomandi og Daily Mail, og eykur það trú manna á,
að fréttin hafi við full rök að styðjast.
Blöðin gefa í skyn, að Ashton Gwatkin, aðstoðarmað-
ur Runcimans Iávarðs í Prag, hafi í gærkveldi gert
Halifax lávarði ítarlega grein fyrir málamiðlunartillög-
um þeim, sem Runciman lávarður áformar að leggja
fyrir báða deiluaðila í Tékkóslóvakíu innan skamms.
United Press.
Hið kunna breska vikurit
Time & Tide gerði fyrir skemstu
að umtalsefni það hlutverk, sem
Runciman lávarði hefði verið
falið að inna af höndum í Prag.
Hverju nafni sem menn vilja
nefna þetta hlutverk Runcimans
lávarðs, segir vikuritið, er óger-
legt að segja að hann sé þar í
einkaerindum eða upp á eijgin
spýtur, enda þótt hann sé ekki
sendur þangað sem opinber er-
indreki bresku stjórnarinnar.
Ferð hans til Tékkóslóvakiu
þýðir, að breska stjórnin lætur
sig varða þau deilumál, sem þart
eru á döfinni, og þess vegna hef-
ir hún komið því svo fyrir, að
hann fór þangað sem meðal-
göngumaður — í alvarlegasta
deilumálinu, sem upp hefir
komið eftir heimsstyrjöldina.
Með Runciman eru tveir.menn,
miklum hæfileikum gæddir, Mr.
Stopford og Mr. Ashton-Gwta-
kin, og af starfsemi þessara
manna getur ekki nema gott
eitt leitt, hvort sem miðlunar-
tilraunir þeirra ná fullum ár-
angri eða ekki. Að minsta kosti
er dvöl Runcimans lávarðs í
andi, þó að nokkuð væri farið
á snið við staðreyndirnar. Og
svo virðist fyrir að þakka, að
blaðið eigi ráð á bjánum „til
skiftanna“.
Prag örugt merki þess — og
það mun ekki hafa farið fram
hjá Hitler — að Stóra-Bretland
ekki síður en Frakkland hefir
mikinn áhuga fyrir því, að
deilumálið verði leitt til lykta
friðsamlega — svo og að Stóra-
Bretland hefir áhuga fyrir því,
að Tékkóslóvakía verði áfram
sjálfstætt ríki.
Time & Tide segir, að það
hafi verið Halifax lávarður, sem
átti hugmyndina að því, að Run-
ciman vár sendur til Prag, og
hann hafi framkvæmt hug-
myndina eins og slyngur stjórn-
málamaður einn gæti gert. Því
að ef Runciman hefði verið
sendur sem opinber erindreki
bresku stjórnarinnar hefði það
vafalaust sætt mótspyrnu, og ef
til vill komið af stað þeim erf-
iðleikum, sem hann á að gera
tilraun !til að afstýra, en það var
skýrt tekið fram af stjórninni,
að hann færi þangað aðeins til
þess að gera tilraun til að að-
stoða við lausn deilumálanna
og mótspyrnan gegn för hans
varð engin. Tékkóslóvakía og
Þjóðverjar sættu sig við hana.
Jafnvel þótt árangurinn verði
ekki annar en sá, að samkomu-
Jagsumleitanirnar haldi áfram
milli Tékka og Súdeta — þó
ekki væri nema að bráðabirgða-
samkomulag næðist, stæði ekki
nema til næsta vors, má vera,
að það sé það sama, og að
friðinum í álfunni hafi verið
Hér er of mikiEt rígur milli
knattspyrnufélaganna.
Viðtal við þjálfara Fram, P. Petersen.
Tíðindamaður Vísis hafði í gær tal af Peter Petersen, þjálf-
ara Fram, en hann fer utan í kveld með Lyru. Hefir Petersen
verið hér í f jóra mánuði og kent öllum aldursflokkum Fram.
Hefir hann getið sér vinsældir allra, er hann hefir umgengist
hér.
— Finst yður ekki liafa orðið
góður árangur af kenslu yðar?
—■ Þegar eg atliuga alla þá
erfiðleika, sem eg liefi orðið að
yfirstíga, eins og allir aðrir, er
koma til annars lands og ætla
að kenna mönnum, sem þeir
þekkja alls ekki, þá er eg á-
nægður með árangurinn.
—- Hvað álítið þér um leikni
fslendinga, samanborið við
knattspyrnumenn annara
þjóða?
— íslendingar geta fyllilega
staðið jafnfætis öðrum þjóðum.
En til þess verða þeir auðvitað,
að leggja mikla rækt við æfing-
arnar og kasta ekki til þeirra
liöndunum. Á það skilyrði ekki
síður við aðrar þjóðir en þá.
Auk þess á að byrja að kenna
drengjunum sem yngstum, og
liefir það allsstaðar komið í
ljós, að það hefir hinn besta ár-
angur. Litlu drengirnir eru
lieldur ekki síður áliugasamir
en þeir eldri. Á fyrstu æfingu
minni í yngsta flokki komu 6—
7 drengir, en á þá síðustu 48.
— Hvernig haga dönsk félög
æfingum sínum á vetrum?
— Þá er æfð leikfimi innan-
húss, en jafnskjótt og fært er
eru haldnar hlaupaæfingar á
þjóðvegunum. Þó verða menn
að gæta hófs í þessu sem öðru,
til þess að ofæfa sig ekki eða
þess háttar.
— Hvað ér besta félagið
hérna að yðar áliti?
— Valur, enda hafa Valsmenn
notið ágætrar tilsagnar svo
lengi. En Fram á lítð eftir til
þess að ná þeim og hefir fullan
liug og dug til þess.
— Hvert er álit yðar á
iþróttalifi okkar?
— Eg hefi auðvitað kynst
knattspyrnumönnum best og
næstum einvörðungu, en það
sem að er, er rigurinn á milli
félaganna. Félögin vilja verða
sigurvegarar, hvert í sínum
flokki, hugsa heldur minna um
það, að sá er leikur best, sýnir
mesta leikni og kunnáttu, hann
á að sigra, enda þótt hamingjan
hossi lionum ekki altaf. Félögin
munu einnig sjá það, að þegar
raunverulegur íþróttamanns-
andi verður yfirsterkari, þá
verða leiltirnir skemtilegri fyrir
alla, sem hlut eiga að máli, og
framfarirnar verða stórstígari.
bjargað. Menn segja, að vonin
um það sé veik, að málamiðlun
Runcimans lávarðs beri árang-
ur, en undir þessari veiku von
er það komið hvort styrjöld
geisar eða friður ríkir á megin-
landi álfunnar, þegar yfirstand-
andi ár kveður og nýtt gengur
í garð.
PETER A. PETERSEN.
— Grasvellir?
— Þið verðið að keppa að þvi
að fá grasvelli bið fyrsta. Þið
eigið fremur, að fresta því um
nokkurn tíma, að Iáta smíða
dýr búningsherbergi fyrir
íþróttabverfið nýja og láta
grasvellina sitja fyrir. Það spar-
ar kostnaðinn, sem fer í síl'elda
sléttun malarvalla, eftir hvern
leik, slit á knöttum o. þ. h. Svo
er eitt ennþá og skal eg segja
frá einu dæmi: Drengur í 3. fl.
datt á malarvellinum og flagn-
aði af honum skinnið eftir öllu
öðru lærinu. Hann lá í rúminu
um 3 vikur og eg sá hann ekki
framar. Hefir honum auðvitað
verið bönnuð frekari knatt-
spyrnuiðkun eftir þetta. Slík
slys sem þessi lienda aldrei á
grasvelli.
Að lokum vil eg biðja Vísi að
færa öllum vinum mínum og
kunningjum liérna, kveðju
mína og þakka þeim fyrir sam-
verustundirnar.
REYKJAVlKURMÓTIÐ.
Fram og K. R. keppa
í kvöld kl. 6,30.
Þessi leilcur er á pappírnum
næst seinasti leilcur Knatt-
spyrnumóts Reykjvíkur, en
mótið gelur orðið óútkljáð á
tvo vegu, eftir þá leiki. Valur
og Fram geta þurft að keppa
annan leik, ef Fram viimur K.
R. og Valur og Víldngur gera
jafntefli; ef hinsvegar Víkingm*
vinnur Val og Fram K. R., þá
verða Víkingur og Fram að
keppa aflur. Aulc þess geta
Fram og Víkingur orðið ein
efst með 4 stig og Valur með 4
eða 5 stig. Sem sagt, mótið er
eins spennandi og það getur
orðið, því að K. R. þarf að þvo
af sér mistök undanfarinna
leika og gefur því engan liögg-
stað á sér í kvelcl, — en Fram
kveður í kveld liinn áhugasama
þjálfara sinn og vill þá sjálfagt
sýna honum eftir getu þakk-
læti fyrir vel unnið starf, með
því að standa sig á móti K. R.