Vísir - 03.09.1938, Blaðsíða 2

VISIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Kitetjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
JGengið inn frá Ingólfsstræti').
Blmar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
VerS 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/t.
Kommúnismi.
p ysteirm Jónsson landbúnaðar-
ráðherra komst svo að orði
í ræðu sinni i gær, er hann opn-
aði sýningu Hins ísl. garðyrkju-
félags, að það væri mikið um
atvinnuleysi í landinu — eða að
minsta kosti væri talað mikið
um atvinnuleysi. Virtist því sem
ráðherrann vildi draga það
nokkuð í efa, að um hábjarg-
ræðistímann gengju mörg
hundruð heimilisfeður með
hendur í vösum og hefðust ekki
að, enda mun Framsókn hafa
gefið gullnari loforð en svo fyr-
ir hverjar kosningar, að slíkt
neyðarástand ætti að geta átt
sér stað. En hvað veldur því,
að ráðherrann dregur úr fyrri
ummælum sínum um atvinnu-
leysið, og gefur til kynna, —
svona undir rós, — að atvinnu-
leysið sé nú ekki eins mikið og'
orð sé á gert. Efast hann um
að atvinnuleysisskýrslur þær,
sem fyrir liggja, séu réttar, eða
telur ráðherrann að allir þeir
mörgu atvinnuleylsingjar, sem
látið hafa skrá sig, hafi ekki
skráð sig með rétlu?
Ef gengið er út frá þvi, að
þessi ummæli ráðherrans hafi
stafað af afsakanlegri blygðun-
arsemi vegna gefinna loforða,
en ekki af liinu, að ráðherrann
sé sjálfur orðinn einn af hinum
einangi-uðu liálaunamönnum
Framsóknarflokksins, sem eng-
in mök hafa við sveltandi at-
vinnuleysingja, mætti færa slík
ummæh ráðherrans til betri
vegar og leggja þau ráðherran-
um ekki út til lasts.
Því er nú ver, að allur al-
menningur i landinu verður að
horfast í augu við vaxandi at-
vinnuleysi, og meðan álögurn-
ar þyngjast og ófrelsið eykst,
teigir sultarvofan arma sína
yfir þjóðfélagið og livetur til
þeirra hluta, sem miður fara.
Nýja dagblaðið skrifar um
það i gær, að blöð Sjálfstæðis-
flokksins eigi það aðaláhuga-
mál, að efla gengi kommúnist-
anna hér í landi, til þess eins,
að nasismanum verði brautin
greiðari. Nú er það að visu svo,
að ekki er mikið mark á blað-
inu takandi síðan heittelskaður
lærifaðir ritstjórans fór úr
landi og ritstjórinn tók að út-
þynna áður skrifaðar greinar af
lionum, en að þessu sinni virð-
ist þó ekki úr vegi að henda rit-
sljóranum á aðra og meiri
hættu en þá, sem frá hlöðum
Sjálfstæðisflokksins stafar, —
en það er hættan sem stafar af
liungurvofunni, sem framsókn
leiðir vitandi vits lengra og
lengra inn í Iandið.
Framsókn má vera það Ijóst
að hún getur aldrei þvegið hend-
ur sinar með því, að skella
skuldinni á ímyndaða andstæð-
inga og imyndaðar orsakir. All-
ir Islendingar vilja bægja hung-
urvofunni frá dyrum, og all-
flestir Isleúdingar vilja gera það
með þvi að bægja Framsóknar-
flokknum frá völdum.
Sjálfstæðisflokkurinn liefir
enga ást á kommúnistum og
nasistum, og ef vilji framsóknar
væri einlægur, gæti ílokkurinn
leilað lil Sjálfstæðisflokksins til
þess að haldá kommúnistunum
niðri, en það á ekki að gera
með öfgum fjandskaparins
heldur með hinu, að gefa öllum
mönnum kost á atvinnu með
viðreisn atvinnuveganna, og þá
er grundvellinuin fyrir illgresi
konnnúnismans kipt í burtu.
Sjálfsblekking er ill i hverri
mynd sem hún kemur fram.
Hún er ill fyrir hvern þann ein-
stakling, sem af lienni er liald-
inn en þó er liún öllu verst er
liún hitnar ó öðrum og einkum
ef hún bitnar á heilu þjóðfélagi.
Framsókn hefir gengið upp i
þeirri dul, að frá henni mætti
frelsis vænta, eða svo hefir hún
látið. Frelsið er breytt í ófrelsi,
bjargálna búskapur í neyðará-
stand, réttur í órétt, rangar or-
sakir raktar til ástandsins, og
rugl er á öllum hugtökum lijá
þeim, sem með völdin fara.
Þessvegna er það, sem þjóðin
krefst nýrrar stefnu, nýrra
stjórnarhátta, nýs framtaks sem
skapar nýjar vonir og nýja
möguleika, en . þá hverfur
kommúnisminn i kolsvarta
gleymsku með sjúklingum
s j áif sblekkingarinnar.
Sílðveiðis á Qríms-
eyjarsnídi.
Reknetabátap afla
ágæfilega.
I gær fengu nokkur skip
sæmileg köst á Grímseyjar-
sundi, og voru þar á meðal Sæ-
björn með 150 tunnur, Jón Þor-
láksson með 3—400 tn., Kol-
brún 200 tn. og Súla 1—200 tn.
Annars hefir verið mjög litið
um snurpinótasíld nú upp á
siðkastið, og liafa margir skip-
stjórar það á orði, að þeir muni
hætta sildveiðum upp úr helg-
inni, ef veiðin glæðist ekki, sem
þó eru talin lítil likindi til, með
því að síldin er að ganga til
hafs.
Margir hátar stunda rekneta-
veiðar og afla ágætlega. Róa
þeir þetta 2—3 klst. til hafs og
liafa sumir fengið fullfermi, og
reknetaveiðin virðist vera að
aukast.
Verksmiðjurnar á Siglufirði
eru langt komnar með að vinna
úr síldinni, en þó hefir Gránu-
verksmiðjan alt að 3—4 vikna
bræðslu.
Veður er ágætt nyrðra, logn
og hlýindi, en skýjað.
Sjómenn hafa yfirleitt haft
góðar tekjur i sumar og næg
vinna liefir verið í landi frá þvi
er söltun liófst fyrir alvöru.
Eiði.
Skemtun veröur haldin aS EiSi
á morgun og hefst hún kl. 3V2 e-
h. RæSumenn verSa Valtýr Stef-
ánsson ritstjóri ug GuSmundur Ás-
björnsson, forseti bæjarstjórnar.
Ennfremur leikur lúSraflokkur og
glímuflokkur úr Ármanni sýnir
glímu. Dans verSur á palli og spil-
ar Bemburgs-hljómsveitin. NotiS
tækifæriS og fariS aS EiSi, meSan
því verSur enn viS komiS.
Ákvardanir þær, sem teknar
vopu á fundinum eru ekki
kunnar,
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
Frakkar bjðða ðt varaliði
vegna heræfinganna i
Þýskalandi.
London, í morgun.
að hefir verið opinberlega tilkynt í Berlín, að
þýska stjórnin hafi fullvissað bresku stjórn-
ina um það, að hún myndi engar skyndi-
ákvarðanir taka að óathuguðu máli í sambandi við
deilur ÍSudeten-Þjóðverja og Tékka, eða sem komið
gætu í veg fyrir að þær yrðu leystar á friðsamlegum
grundvelli. Henlein og Hitler ríkiskanslari sátu á fundi
í dag í Berchtesgaden og lagði Henlein fram skýrslu
sína um ástandið og viðhorfin í Tékkoslovaltiu, en ekk-
ert liggur fyrir um það hvað þeim hafi farið á milli að
öðru leyti. Á fundinum sátu einnig aðrir helstu leið-
togar nasista, Von Ribbentrop, Göring, Göbbels og
Hess. Henlein fór frá Berchtesgaden í bifreið kl. 4.30
í gær áleiðis til Múnchen, en þar dvelur hann ef til vill
í nótt, en ef hann heldur áfram ferð sinni ætti hann
að geta komist til Asch eða Prag á miðnætti í nótt.
Talið er fullvíst, að Henlein hafi farið á fund Hitl-
ers samkvæmt tillögum og beiðni Runcimans, með því
að horfurnar hafi verið orðnar það alvarlegar, að ef
síðasta boði Prag-stjórnarinnar hefði ekki verið sint
af Sudeten-Þjóðverjum, hefði friðsamleg lausn á mál-
unum verið lítt hugsanleg. Bíða menn um alla heim
með mikilli eftirvæntingu eftir öruggum fréttum af
fundi þeirra Henleins og Hitlers, en ekkert er hægt að
fullyrða um að hvaða niðurstöðu þeir hafa komist. —
Hitler mun halda kyrru fyrir í Berchtesgaden yfir
helgina, en þá hefst þing nasistaflokksins í Nurnberg,
en þar er búist við að hann geri grein fyrir stefnu þeirri,
sem hann hefir tekið upp í öllum þessum deilumálum,
hvort sem friður helst eða ófriður skellur á.
Samkvæmt áreiðanlegum opinberum heimildum,
áttu þeir von Ribbentrop og Henderson sendiherra
Breta í Berlín fund með sér á fimtudaginn var og
ræddu viðhorfið til deilumálanna, og gerði Henderson
nákvæma grein fyrir afstöðu Breta til þeirra og stefnu
þeirri, sem þeir hefðu ákveðið að fylgja, og er talið að
hann hafi fullyrt að Bretar myndu láta til sín taka um
þetta mál og halda fast á því og vera viðbúnir ef í odda
skærist. Von Ribbentrop lýsti því næst yfir því að við-
ræðunum loknum, að hann myndi sjálfur skýra Hitler
frá, hvað þeim hefði farið á milli, og myndi hann skýra
viðhorf Breta á fundinum í Berchtesgaden.
United Press.
aðeins Loftur-
Gyðingaofsóknir á
Ítalín.
EINIÍASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Franska stjórnin kom saman á fund í morgun til
þess að ræða alþjóðamálefni og meðal annars
deilurnar í Mið-Evrópu.
Samkvæmt áreiðanlegum heimildum hefir franska
stjórnin tilkynt bresku stjórninni að hún muni bjóða
út varaliði og hafa það til taks til styrktar hinum fasta
her, af þeim sökum að Þjóðverjar höfðu ákveðið að
halda áfram heræfingum sínum, og láta þær standa
yfir lengur, en uphaflega hafði verið gert ráð fyrir. —
Hinsvegar lýsti franska stjórnin einnig yfir því, að
hún myndi senda alt varalið heim að nýju strax er
Þjóðverjar hefðu hætt heræfingum sínum og hefðu
sent varalið sitt heim. i
Franska stjórnin mun einnig hafa rætt um vinnudeil-
ur þær, sem nú fara /mjög í vöxt í landinu og ráðstaf-
anir sem þyrfti að gera til þess að kveða þær niður.
Hefir Daladier látið þessi mál mjög til sín taka, og er
þess vænst að honum takist að ráða fram úr þeim, en
eins og ástandið er nú gæti það mjög veikt aðstöðu
stjórnarinnar, ef verkföllin
Oslo, 2. sept.
Nýjar fregnir liafa borist í
dag' frá ýmsum hlutum Noregs
um tjón af völdum flóða.
Feikna úrkoma er enn á ýms-
um stöðum. Miklar skemdir
liafa orðið á járnbrautum og
símalínum. Sumstaðar hefir
vatnselgurinn sópað burt hús-
um, kornuppskera hefir eyði-
lagst og á nokkrum stöðum er
alt á floti í heilum bygðarlög-
um. Enn verður ekki sagt live
tjónið verður mikið, en menn
óttast, að það muni nema milj-
ónum. Einna verst er ástatt í
Vaagamobygð og í Guðbrands-
dal. Þar hafa 200 manns neyðst
til þess að flytja frá heimilum
sínum og sefur fólkið undir
beru lofti. Úrkoman nemur 130
m.m. seinustu dægur á sumum
breiðast út. 1
United Press.
stöðum, eða álíka og misseris
meðal úrkoma. Vatnavextirnir
virðast nú liafa náð hámarki. —
Rikis járnbrautastj órnin segir,
að ógerlegt sé að segja hvenær
Dofrabrautin verði fær aftur.—*
NRP—FB.
Fjðrir Jspanskir flota-
foringjar farast i
flugsiysi.
Oslo, 2. sept.
Japanska flotamálaráðuneyt-
ið tilkynnir, að ein af flugvéluni
japanska flotans hafi hrapað til
jai’ðar við Anking í Kína og
Kato vara-aðmíráll og 3 aðrir
háttsettir flotaforingjar farist.
NRP—FB.
Strandferðaskipin.
Esja fór í strandferð í gær-
kveldi vestur mn land. SúSin er
væntanleg úr strandferö í kvöld
eSa nótt.
Oslo, 2. sept.
Talið er, að um 10.000 Gyð-
ingar verði að fara frá ítalíu
innan misseris vegna þeirrar á-
kvörðunar ítölsku stjórnarinn-
ar, að Gyðingar, sem sest hafa
að á Ítalíu frá 1919 skuli sviftir
horgararéttindum og verða að
fara úr landi. NRP—FB.
Franco hefir tekiS á
flriíja imodrað f)ás-
tmd fanga.
Oslo, 2. sept.
Samkvæmt opinberri tilkynn-
ingu hefir Franco tekið 210.113
fanga frá byrjun borgarastyrj-
aldarinnar. Þar af hafa síðar
134.320 verið látnir lausir. Hafa
þeim verið fengið ýms störf í
hendur. Hinir eru í fangabúð-
um. NRP—FB.
HAU STI4ERÆFINGARNAR I ÞÝSKALANDI,
sem svo mjög hefir verið um rætt í skeytum að undanförnu, standa enn yfir, og mun þeim
ekki, verða lokið fyrr en síðari liluta september. Myndin hér að ofan er tekin i Schlesiu,
frá heræfingunum þar, er hermenn eru að leggja bráðabirgðabrú yfir fljót, að morgni dags.
«