Vísir - 06.09.1938, Blaðsíða 2

V I S I R
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Xitstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
JGengið inn frá Ingólfsstræti’).
Blaar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
VerS 2 krónur ó mánuSi.
Lausasala 10 aurar.
FélagsprentsmiSjan 'a/t.
Þriðja leiðin.
að er að vonum, að Alþýðu-
blaðið hafi nokkurar á-
hyggjur af þvi, í livilikt óefni
fjárhag Reykjavíkur er komið.
En það er bagalegt, að aðstand-
endur þess, sem sumir eiga þó
allgreiðan aðgang að reikning-
um bæjarins, skuli láta það
þurfa að leita sér upplýsinga
um fjárreiður hæjarsjóðs hjá
mönnum úr öðrum stjórnmála-
flokkum. Og er það bæjarfélag-
inu vafalaust til mikils tjóns,
hve seint blaðinu hefir tekist að
fá sannar fregnir af því, hve
hörmulegt ástandið er orðið í
þeim efnum, því að fyrir þá sök
hefir blaðið ekki uggað að sér
eins og skyldi og lagst það of
lengi undir höfuð að leggja á
ráð um það, hvernig bænum
yrði forðað frá yfirvofandi
fjárhagshruni,
Blaðið skýrir frá því í gær,
að lausaskuldir Reykjavíkur séu
orðnar á fimtu miljón króna.
Segir hlaðið, að Sigurður Jónas-
son, varafulltrúi Framsóknar-
flokksins í hæjarstjórn, liafi
„gefið þessar upplýsingar“ á
síðasta bæjarstjórnarfundi „2.
september”, En livorki bæjar-
fuíltrúar Sjálfstæðisflokksins
né horgarstjóri liafi mótmælt
þessu. Hinsvegar virðist hlaðið
álíta, að það sé til of mikils
ætlast af bæjarfulltrúum Al-
þýðuflokksins, að þeir geti liaft
nokkurt hugboð um þetta. En
samt mætti þó ætla, að blaðið
muni finna til þess, liversu
mikið Alþýðuflokkurinn hafi
mist, þegar hann misti Sigurð
Jónasson! Nema þá að það sé
svo, sem að vísu virðist mega
ráða af orðum blaðsis, að það
álíti að Sigurður hefði engrar
vitneskju getað aflað sér um
þetta, ef liann hefði enn verið í
Alþýðuflokknum. En „með til-
liti til þess nána sambands, sem
er milli bæjarfulltrúa Fram-
sóknarflokksins og formanns
bankaráðs Landsbankans“, seg-
ir blaðið að geta megi sér til
þess, að Sigurður muni ekki
liafa öðlast þessa vitneskju á
„yfirnáttúrlegan“ hátt, heldur
muni hann hafa hana frá for-
manni bankaráðsins.
Það er nú liinsvegar að sjálf-
sögðu öllum bæjarfulltrúum
allra flokka í lófa lagið að afla
sér upplýsinga um það, hve
miklar skuldir bæjarsjóðs eru,
„fastar“ og „lausar“, hvenær
sem er. Þá vitneskju geta þeir
fengið í reikningum og bókum
bæjarsjóðs, ef þeir að eins
nenna að hafa fyrir því. Og þeir
geta um leið fengið fullar skýr-
ingar á því, af hverju skulda-
söfnunin stafar. Þeir ættu jafn-
vel að geta komist að niður-
stöðu um það af hyggjuviti sinu
einu saman, að bæjarsjóður
muni hljóta að safna lausa-
skuldum fyrri hluta hvers árs,
sem svarar nokkuru meira en
helmingi útsvarstekna ársins,
því að fyrstu mánuðina inn-
lieimtist sama og ekkert af
þeim tekjum bæjarsjóðs, af þvi
að þær eru ekki fallnar í gjald-
daga. En með því er þá upplýst
um allverulegan liluta lausa-
skuldanna, af hverju þær stafa.
í annan stað verður innheimta
útsvaranna nú erfiðari með ári
Iiverju, m. a. fyrir þá sök, að
álögurnar lil ríkissjóðsins fara
sívaxandi, og stafar af því meiri
og meiri tekjuþurð hjá bæjar-
sjóði og aukning lausaskuldafrá
ári til iárs.
Því verður Iiinsvegar ekki
neitað, að ástandið í þessum
efnum er alvarlegt. Hitt er ann-
að mál, hverra úrræða er að
vænta til að bæta úr því, undan
rifjum Alþýðublaðsins eða að-
standenda þess. í forystugrein
blaðsins í gær er látið svo um
mælt, að „út úr þessu fjárhags-
öngþveiti“, sem bærinn sé kom-
inn í, séu „að eins 3 leiðir“. En
hvernig sem á því stendur, ger-
ir blaðið þó að eins grein fyrir
tveimur þessara liða, sem það
telur færar, en þær eru: hækk-
un útsvaranna eða lántaka til
langs tíma, til að greiða með
lausaskuldirnar. Það er hins-
vegar auðvelt að giska á það,
hver muni vera þriðja leiðin,
sem blaðið hefir í huga. Það er
sú leiðin, sem Alþýðuflokkurinn
hefir farið alstaðar þar sem
hann liefir farið með stjórn
bæjar- eða sveitarmálefna: að
fella niður greiðslur eða gefa út
„gula seðla“ og láta svo „arka
að auðnu“ um það, hvernig alt
veltist.
En livers vegna sleppir Al-
þýðublaðið einmitt þessari
„leiðinni“ úr? Þessari einu
„færu“ leið Alþýðuflokksins.
Vegna nokkurs misskilnings,
sem gætt hefir í sambandi við
berjaförina, er ritað var um í
blaðinu í gær, skal það tekið
fram, að förin er fyrst og
fremst ætluð fyrir börn, en gert
náð fyrir að mæður fylgi aðeins
þeim börnum sem eru svo ung
að þau þarfnast eftirlits, eða ef
um stóran barnahóp er að ræða
frá sama lieimili.
Gæta þarf þess að börnin séu
vel út búin, svo að þeim verði
ekki meint við þótt kalt sé í
veðri.
Síldveidin.
Til Hjalteyrar komu 4. þ. m,
Fjölnir með 650 mál, Sverrir
með 235, Industry 9, Garðar
193, Skallagrímur 303, Ármann
53 og Jökull með 708 mál. Gyll-
ir kom til Hesteyrar með 84
mál.
Kveldúlfstogararnir eru nú
allir á leiðinni suður og eru þeir
væntanlegir í dag og á morgun.
Til Hjalteyrar eru nú komin
205.455 mál og Ilesteyrar 32.901
mál, samtals yfir 238.000 mál,
en það er um 20.000 málum
minna en í fvrra.
Á Djúpavík verður lokið
bræðslu í dag. Þar hafa verið
sett á land í bræðslu 135.961
mál (í fyrra 198.000), en í salt
9.900 tn. (í fyrra 11.000 tn.)
f útvarpsfregn
í blaðinu í gær, stóð, að á Nor-
ræna tónlistarmótinu hefði verið
leikið lag útsett af Þórarni Jónssyni,
en átti að vera: Karli Runólfssyni.
Hafnifþeir tilboðinu virðist
ófriður óumflýjanlegur.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Fregnir þær, sem bárust frá Prag síðdegis í gær,
vöktu fádæma athygli — engu minni en fregn-
irnar um för Hitlers til Nurnberg, þar sem
flokksþing nasista verður sett í dag.
Fregnirnar frá Prag voru á þá leið, að ríkis-
stjórnin í Tékkóslóvakíu hefði komið saman á
fund til þess að taka hinar mikilvægustu ákvarð-
anir. Það er talið, að Pragstjórnin hafi rætt um,
hvort hún gæti slakað enn frekara til, og víst er,
að nýjar tillögur verða lagðar fyrir Súdeta.
Þessar nýju tillögur verða ef til vill lagðir fyrir Hen-
lein í dag. í opinberri tilkynningu segir, að hér sé um
lokatilboð að ræða og um engar frekari tilslakanir geti
verið að ræða.
Menn ætla ennfremur, að ríkisstjórnin hafi með þess-
um seinustu tillögum sínum farið eins langt í því og
hún telur sér frekast unt, að verða við þeim kröfum, er
Súdetar hafa borið fram og kendar eru við Karlsbad,
en þær kröfur eru í átta liðum, og hafa sumir leiðtogar
Súdeta viljað gera enn víðtækari kröfur.
Fundur Pragstjórnarinnar í gær stóð í fimm klukku-
stundir og var Benes ríkisforseti í forsæti. Ákvörðun
um fundinn var tekin eftir að Runciman lávarður og
Benes höfðu ræðst við.
Lundúnablaðið Daily Herald gerir sér vonir um, að
Súdetar muni taka þessu seinasti tilboði stjórnarinnar,
en yfirleitt gætir þess enn í blöðunum, að menn hafa
engu minni áhyggjur en áður, vegna þess hversu horfir.
Daily Telegraph segir, að það hafi alls ekki verið gert
of mikið úr því, hversu alvarlegar horfurnar séu.
Gefur blaðið í skyn, að Halifax lávarður kunni að
taka ákvörðun um að fara ekki til Genf, en þangað
æífaði hann á föstudag, á þing Þjóðabandalagsins,
en haldi þess í stað kyrru fyrir í London, til þess að
vera við öllu búinn.
United Press.
MitiUMr I
PólMI n llilii.
London í morgun. FÚ.
Banátta móti Gyðingum liefir
verið liafin í Póllandi og var í
gær gerð tilraun til þess að
koma í veg fyrir að viðskifti
gætu farið fram í pólitískum
bókabúðum sem Gyðingar eiga.
ítölsk blöð hafa fengið fyrir-
skipun um að taka ekki auglýs-
ingar frá Gyðingum og sömu-
leiðis hefir Gyðingum verið fyr-
irskipað að hætta að auglýsa
vörur sínar á götum og íbúðar-
gluggum.
Tékkar gera samskonar
varúöarráístafanir og
Frakkar.
London, í morgun. - FÚ.
í fregn frá Frakklandi er
sagt, að tékkneska stjórnin liafi
gert samskonar ráðstafanir um
aunkingu hersins á landmærum
sínum, eins og Frakkland gerði
í gær. Fréttaritari Reuters í
Prag ber þó á móti þessari frétt
og segir að engar óvenjulegar
hernaðarráðstafanir hafi verið
gerðar. Hinsvegar sé það ekki
útilokað, að tékkneska stjórnin
hafi á fundi sínum í gær rætt
einhverjar ráðstafanir sem grip-
ið kynni að verða til ef þörf
gerist.
Höfnin.
Af síklveiðum koinu i gær Belg-
aum, Hilmir, Kári, Ólafur og
Tryggvi gamli. Dido heitir flutn-
ingaskip, sem kom i gær me'Ö hrá-
efni til smjörlíkisgerðanna.
Skipafregnir.
Gullfoss var á Ólafsvík í morgun.
Goðafoss er i Reykjavík. Brúarfoss
í Kaupniannahöfn. Dettifoss er á
leið til Vestmannaeyja frá Hull,
væntanlegur hingað á morgun. Sel-
foss er á leið til Vestmannaeyja frá
Leith. —
II. flokks mótið.
Fram og Valur keptu í gær og
sigraði Valur rneð 2:1. — Fram
hafði yfir, er leikur var hálfnaður
og leit svo út lengi vel, sem þeir
myndi bera sigur úr býtum. K.R.
og Vikingur keppa í kvöld kl. 6.30.
Næturlæknir:
Kristján Grímsson, Hverfisgötu
39, sími 2845. — Næturvörður í
Reykjavíkur apóteki og Lyfjabúð-
inni Iðunni.
Ljósatími 1
ökutækja er frá kl. 8.IO síðd. til
kl. 4.40 árd.
Bær í Japan eyðilegst
í eldsvoða.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Ægilegur eldsvoði hefir orðið í Japan. Bærinn
Himi í Toyama, sem hefir um 2000 íbúa, ger-
eyðilagðist að heita mátti, en mikið manntjón
varð. Eldur kom upp í kvikmyndahúsi og var magnaður
orðinn, er fellibylur fór yfir borgina, og breiddist þá
eldurinn með ógurlegum hraða til Ráðhússins og ann-
ara nálægra húsa, en borgin varð brátt eitt eldhaf.
Menn óttast, að manntjón hafi orðið gífurlegt, en
nákvæmar fregnir vantar um það.
United Press.
(Samkvæmt skýrslu Fiskifélags)
Samt. ín. Samt. tn..
Vestfirðir og Strandir ..................... 22896 260710
Siglufj., Skagastr., Sauðárkr., Hofsós... 212056 608783
Eyjafj., Húsavík, Raufarhöfn ................ 35276 596351
Austfirðir................................ 23533
Suðurland .................................... 1356 1294
Samtals 3. sept. 1938 ..................... 271584 1490671
Samtals 4. sept. 1937 .................... 197467 2157846
Samtals 5. sept. 1936 ..................... 211050 1068670
Verksmiðjur: Hektol.:
Sólbaklci .............. 7.039
Iíesteyri ............. 49.352
Djúpavík............... 204.319
Ríkisverksmiðjur, Siglf. 528.935
Rauðka, Siglufirði .... 63.061
Grána, Siglufirði .... 16.247
Iljalteyri............ 307.302
Dagverðareyri ......... 76.604
Krossanes ............. 143.353
tlúsavík .............. 12.041
Raufarhöfn............. 57.051
Seyðisfjörður.......... 13.143
Norðfjörður ......... 10.390
Akranes .............. 1 -294
Samtals 1.490.671
Botvörpuskip:
Arinbjörn hersir 11668, Bald-
ur 9618 (317), Belgaum 12761,
Bragi 9845 (433), Brimir 11812,
Egiíl Skallagrímsson 8077,
Garðar 15434 (151), Gullfoss
6689 (441), Gulltoppur 14191,
Gyllir 9630 (441), Hannes ráð-
herra 10942 (77), Haukanes
11491 (217), Ilávarður Isfirð-
ingur 6266, Hilmir 12776 (479),
Júní 12901 (265), Kári 10851
(346), Karlsefni 10800 (441),
Olafur 11716 (252), Rán 11563
(392), Skallagrímur 9441,
Snorri goði 12022, Surprise
11465 (226), Tryggvi gamli
15594 (646), Þorfinnur 10789
(617), Þórólfur 11355.
Línugufuskip:
Alden 6621 (2110), Andey
8737 (2321), Armann 4382
(1487), Bjarki 6655 (1632),
Bjarnarey 7608 (1468), Fjölnir
9535 (1687), Freyja 9099
(2098), Fróði 8764 (2011),
Ilringur 6497 (1509), Huginn
6561 (274), Hvassafell 9868
(1503), Jarlinn 6537 (1123),
.Tökull 14224 (815), Málmey
3397 (2240), Olaf 4760 (1672),
Olafur Bjarnason 10082, Péturs-
ey 3862 (1811), Rifsnes 8881
(1680), Rúna 4053 (1494), Sig-
ríður 11500 (717), Skagfirðing-
ur 6274 (1703), Súlan 4586
(1036), Svanur 4549 (1259),
Sverrir 8329 (1138), Sæborg
(1625), Venus 7772 (1278), M.s.
6610 (1924), Sæfari 5340
Eldborg 11893 (1908), Björn
austræni 6239 (1866).
Mótorskip:
Agústa (1473) 2763. Ai’ni
Arnason (2078) 4884, Arthur &
Fanney (1554) 3584. Asbjörn
(1989) 5048, Auðbjörn (2162)
4041, Bnra (1896) 3911, Birkir
(1803) 3030, Björgvin (1802)
1959, Björn (2156) 4051, Bris
(753) 6271, Dagný (1281) 7969„
Drífa (1366) 2948, Erna (1111)
6897, Freyja (2061) 3861, Frigg
(1218) 2858, Fylkir (1613)
5957, Garðar (1697) 7831, Geir
(1987) 2719, Geir goði (2175)
7237, Gloría (1151) 6460, Gotta
(2215) 1833, Grótta (2224)
5998, Gulltoppur (2283) 6222„
Gunnbjörn (2026) 7171, Iíar-
aldur (2107) 3630, Iiarpa
(2408) 2847, Helga (1606)
4860, Hermóður (1936) 2490,
Hermóður, Rvík (2049) 4111„
Hilmir (2084) 3256, Iljalteyrin
(1977) 3859, Iirefna 1742
2467, Hrönn (2146) 5845, Hug-
inn I. (1956) 9619, Huginn II.
(1990) 7267, Huginn III." (1362)
9231, Höfrungur (1180) 5524,
Ilöskuldur (2021) 4502, Hvit-
ingur (1139) 2248, Isbjörn
(2171) 6072, Jón Þorláksson
(2231) 7699, Kári (2279) 5077,
Keilir (1028) 4574, Kolbrún
(1427) 5593, Kristján (1107)
8852, Leo (1402) 4113, Liv
(760) 4304, Már (1890) 6180,
Mars (2187) 5562, Minnie
(1660) 8294, Nanna (2296)
5048, Njáll (1910) 3107, Oliv-
ette (1606) 3474, Pilot (2038)
3839, Síldin (1037) 9383, Sjöfn
(2196) 5054, Sjöstjarnan (1817)
6211, Skúli fógeti (1995) 3871,
Sleipnir (1856) 4152, Snorri
(2030) 3920, Stella (1383)
10314, Sæbjörn (1864) 7127,
Sæfinnur (1149) 6717, Sæ-
hrímnir (1281) 9056, Unnur
11705) 4815, Valbjörn (1597)
4673, Valur (1704) 1903, Vé-
björn (2025) 5563, Vestri
(1650) 2765, Víðir (1976) 2536,
Þingey (1753) 2783, Þorgeir
goði (2086) 2910, Þórir (2138)
2942, Þorsteinn (2203) 5865.
Mótorbátar 2 um nót:
Anna og Einar Þveræingur
(2338) 3742, Eggert og Ingólf-
ur (2338) 5038, Frigg og Lagar-
foss (1949) 3114, Erlingur I. og
Erlingur II. (2163) 4240, Fylk-
ir og Gyllir (2547) 2068, Gull-
toppur og Hafalda (1944) 5074,
Haki og Þór (1603) 2452, Hann-
es lóðs og Herjólfur (2075)
2726, Islendingur og Þráinn
(824) 1332, Jón Stefánsson og
Vonin (2369) 4356, Karl og
Svanur (1454) 1443. Muninn og
Ægir (2066) 4728, Oðinn og
(Ofeigur II. (2478) 5394, Pálmi
og Sporður (1379) 708, Reynir
og Víðir (1227) 1840, Skúli fó-
geti og Brynjar (1844) 1294,
Villi og Víðir (2527) 3174, Þór
og Cliristiane (1727) 4118.