Vísir - 23.09.1938, Qupperneq 5

Föstudaginn 23. september 1938.
VlSIR
GRÆNMETI.
Frli. af 4. síðu.
inn með VÍ-V2 pd. af(púður)-
sykri, 3-4 negulnöglum, nokkr-
um kanelstöngum og 6-8 lár-
berjablöðum. Er það freyðir
eru asíurnar setlar í og þegar
það sýður er þessu helt á krukk-
ur og stykki breitt yfir. Eftir
nokkra daga er leginum helt af
ogsoðinn þangað til hann freyð-
ir og hefir jafnast. Þá er legin-
um helt lieitum yfir asiurnar.
Bundið yfir krukkurnar daginn
eftir.
Edikið.
Yilji rnenn kosta upp á það,
má nota gott sultuedik við
seinni suðuna, en það er dýrt
og venjuleg edikssýra gerir
sama gagn. Það er að minsta
kosti alveg óþarft, að nota ann-
að en þynta edikssýru við fyrri
suðuna. Edikssýra er venjulega
blönduð með vatni þannig, að á
móti einum hlut edilcssýru eru
settir sex hlutar vatns.
Flóra.
Blómin
piýða
heimilið.
FLÓ R A
Austurstræti 7. — Sími 2039.
Hálsbindi
eða
s 1 a u f a 5
er ávalt
kærkomin gjöf.
Fæst i öllum helstu versl- m
unum bæjarins.
Hálsbindagerðln JACO 5
Dömurí
Hárgreiðslnstofan
TJARNARGÖTU 11,
ijýður yður tvennskonar
PERMANENT,
annað sérstaklega fyrir óþjált
hár.
ÚvlðjatnaBlegt
við
hverskonar
hrein-
gerningar.
Aðeins
45 aura
pakkinn.
5
Pétur Sigurðsson:
“Kírkjan
°g
kreppan“.
Fyrir nokkru kom út rit eftir
séra Björn O.Björnsson, er heit-
ír: „Kirkjan og kreppan“. Um
vit þetta hefir verið ótrúlega
hljótt, og er sennilega engum
öðrum en útgefanda og höfund-
inum um að kenna, því að ritið
gefur síst áslæðu til þess, að það
gleymist mönnum. Einlivern-
tíma befðu menn hrópað, ýmist
hrifnir eða reiðir: „Heyrið hvað
þessi segir“.
Eg liefi nú lokið við að lesa
ritið í annað sinn og vil gjarnan
vekja atliygli manna á þvi. Öll
þjóðin þyrfti að lesa það. Vill
kannske einhver vel dómbær
maður taka sér fyrir hendur að
lesa það, og segja svo, að þar
sé með órétt mál farið? En
treysti menn sér ekki til að af-
sanna það, sein þar er sagt, ætti
þjóðin að tileinka sér þann boð-
skap, er ritið flytur, sem er
hvorki einhliða eða óaðgengileg-
ur. Ætti eg að segja eitthvað
um ritið í örfáum orum, þá yrði
það þetta:
Séra Björn O. Björnsson flyt-
ur boðskap sinn með spámann-
legum myndugleik, af hinni ýtr-
' uslu ln-einskilni og bróðitrlegri
góðvild. Þar er margt það sagt,
sem að eins spámannalega vaxn-
ir menn segja hispurslaust. Höf-
undurinn gengur beint fráman
að stjórn landsins, þjóðinni
sjálfri, flokkum, rilstjórum,
kirkju og prestum og segir: „Þú
ert maðurinn‘í. BoðskapUr haiis
er liin megnasta ádeila, flutt af
kristilegu hóglæti, en mikilli
hreinskilni. Þar er enginn
mannamuriur gerður. Við hálf
\ata, eyðslusama, sundurlynda
og andlega hálfvolga þjóð segir
hanii: „Sá, sem ekki riennir að
trúa á guð, verður að knékrjúpa
síld.“ "
Hvar er sú þjóð stödd, sem
einróma segir, af innri sannfær-
HÚSRÁÐ
OG HEILLARÁÐ
.... Skæri má skerpa með
því, að nudda þeim eftir gleri.
.... Bakpokinn særir ykkur
ekki eins í axlirnar, ef þið fóðr-
ið böndin með margföldu efni,
— helst samskonar og er i blúss-
unni eða jakkanum, sem þið
notið í ferðalögin.
.... Hnífa, sem ryðlilcttir
Iiafa fallið á, má hreinsa með
blelcstroklcðri, þannig að ekkert
sjái á þeim, en til þess að lcoma
í veg fyrir að þeir ryðgi er best
að bera á þá vaseliii og láta þá
ei liggja saman i hrúgu, lieldur
innvafða i baðmullardulu. Hnífa
má fægja með hrárri kartöflu,
eða með fægidufti, en þá verður
að gæta þess, að strjúká liníf-
ana frá bakka til eggjar, en ekki
eftir blaðinu endilöngu. Af hníf-
unum iriá svo strjúka með
blaðapappír og því næst ineð
baðmullardulu.
.... Drykkjarvatn fyrir sjúk-
linga þarf að sjóða, en kæla það
síðan og blanda það ineð á-
vaxtasafa. Sódavatn og áir er
einnig gott.
.... Ef matarbiti hrekkur of-
an í hálsinn og menn fá hósta-
kviðu, er gott að rétta aðra
liendina upp í loftið, og losnar
þá bitinn.
ingu: „Ef að síldin bregst núna,
þá er úti um alt“, — úli um alt.
Erindin i þessu rjti séra
Björns O. Björnssonar eru eng-
inn „vehneinandi kjaftavaðall“,
eins og það, er tískuskáldin ætla
olckur mörgum að fara með,
sem prédikum. Það er ekki tal
út í bláinn um alt og ekki neitt.
Nei, þar eru málin rædd: Sið-
ferði þjóðarinnar, spilling í
stjórnmálum, viðskiftmn og at-
vinnulífi og lifnaðarliáttum
manna. Þar er hrópandans rödd,
er flytur heilli þjóð tímabæra
viðvörun og hvatningu. Og séra
B. 0. B. gengur ekki fram lijá
sinni eigin stétt. Við liana er
Iiann kröfuharður, og segir:
„Takið yður jafnvel svipu í
liönd, þar sem ekki dugar ann-
að, og rekið burt úr helgidóm-
uin heilbrigðs félagslífs naut
og sauði lrins pólitíska flokka-
drátlar og hinnar pólitísku sér-
drægni.“ En ósómanum, sem
liann vill að sópað sé burt, lýsir
hann á þessa leið:
„Þá eru útúrsnúningar, rang-
færslur og lireint og beint rang-
hermi svo algengt í íslenskum
Stjórmriálaumræðum, að nærri
því verður að segja, að menh
víli ekkert fyrir sér i því efni.
Menn, sem að öðru leyti virðast
heiðursmenn, sem lcallað er,
blikria livorki né blária fyrir því,
að standa frammi fyrir sæg af
vitriilm og hafa rangt eftir það,
seiri fýn-i ræðumaður sagði, til
þess að reyna að búa sér til
þægilega höggstaði á andstæð-
inginn. —- Dylgjur, sem ætlað
er það hlutverk, að úthreiða
lýgi á áhættulítinn hátt, eru og
tkki lítið notaðar í stjórnmála-
umræðunum. — Frásagnir blað-
anna af stjórnmálafundrim, þar
sem hver flokkur urii sig telur
sig hafa verið í meiri hluta og
öll frásögn um það, er gerist,
eftir því, eru frá sagnfræðilegu
sjónarmiði gapastokkur, sem
þessi áhrifamikli, í reyndinni
mikilsvirti mannflokkur ís-
lensku þjóðarinnar hefir sett
sjálfan sig i frammi fyrir öllum
seinni kynslóðum — sett sjálfan
sig i og — þvi miður — alla
lrina islensku þjóð með sér. Því
þetta og alt liitt, allan siðmenn-
ingarlegan og siðferðilegan ó-
þverra stjórnmálaumræðanna
liður þjóðin, þó é. t. v. verði
ekki sagt að hún liafi leyft
hann. Eg segi þjóðin — en kirkj-
an — kirkjari — íslériská kirkj-
an — verður sagt, að hún standi
með hreinan skjöld frammi fyr-
ir dómstóli sögunnar — að eg
nefni ekki æðri dómstól?“
Ekkert nema lrið bölþrungna
kæruleysi, sem alla viðvörun og
allar áeggjanir stenst, og sem alt
ilt hefir í för með sér, getur
gcngið framlijá l>eim hoðskap,
er séra B. O. B. flytur þjóð
sinni. Ýmsir lcunna að ætla, að
milli kirkju og fjárhagskreppu
sé lítið samband. Svo er þó ekki.
1 orðsins víðtækustu merkingu
er kirkjan hið trúarlega og and-
lega líf þjóðarinnar, og saga
mannkynsins sýnir öllu fremur,
að þá kreppir jafnan að þjóð-
um, þegar andleg menning
þeirra og trúarlíf er í niður-
níðslu og ekki nægilega þrótt-
mikið til þess að skapa frjóan
og framsækinn hugsunarhátt.
Þegar trúarlífið og lrin andlega
menning þjóðanna megnar ekki
að vekja imyndunarafl manna
og auðugt hugsjónalíf, þannig
að menn verði skygnir á hin
dýpri rök tilverunnar — verði
sjáendur og spámenn sinna
þjóða, þá kemur kreppa, hnign-
un og hrun. — „Lýðurinn ferst,
þar sem engar vitranir eru“.
Þetta er hinn miskunnarlausi
dómur sögunnar, og sú þjóð er
illa upplýst og ranglega kölluð
menluð þjóð, sem eklci hefir
komið auga á slík sannindi. En
gefi þjóðir eklci gaum orðum
sjáenda sinna og vitranamanna,
þá er það ljósasti vottur þess,
að þær eru heillum horfnar og
í hættu staddar.
Séra B. O. Björnsson líkist
spámönnum fyrri tíma í því, að
telja höfuðböl þjóðarinnar frá-
hvarf frá hinum æðstu verð-
mætum lífsins, fráhvarf frá liin-
um andlegu lieilsubrunnum,
sem eru fjörgjafar framfara og
varnalegrar menningar, og und-
irrót gæfu og gengis með hverri
þjóð. Þegar þjóðir hætti að
leggja alúðarfulla rækt við
trúna á lífið og nrikinn tilgang
þess, þá sé skamt til þeirrar
auðmýkingar, er engin síldar-
vertíð, liversu góð sem hún
kann að vera, megnar að reisa
rönd við. — Hinar undirstrik-
uðu setningar í sögu þjóðanna
eru þessar: Hnignandi andleg
menning og trúarlif — ki’eppa.
Fjörugt og þróttmikið hug-
sjóna- og trúarlif — góðir tím-
ar og sigursælar þjóðir. Vegur
lifsins og dauðans blasir við
liverri kynslóð. Valið fer eftir
hyggni þeirra. P. S.
Norðapiefðir
Til og frá Akureyri alla mánudaga, þriðjudaga
og fimtudaga.
Afgreiðsla á Akureyri er á Bifreiðastöð Odd-
eyrar.
BESTAR ERU BIFREIÐAR STEINDÓRS. —
Sifpeiðastdð Steinclóps.
Sími 1580.
HVAÐ BER
ciGÖMA
Auglýsingalist.
Þegar bornar eru saman aug-
lýsingar i íslensku blöðunum
við auglýsingar í erlendum
blöðum, þá verðum við að játa,
að auglýsingar hjá okkur standa
hinum yfirleitt langt að baki.
Auglýsendurnir liafa ekki lagl
nægilega mikið upp úr frágangi
auglýsinganna. Hin síðari árin
hefir auglýsingatækni tekið
miklum framförum. Erlendis er
það heil atvinnugrein að semja
og teikna auglýsingar, enda eru
þær oft svo haglega gerðar, að
það getur verið unun að lesa
þær.
Það fyrsta, sem atliuga verð-
ur, er það, að vekja athygli les-
andans á auglýsingunni. Oftast
eru blöðin svo yfirfull af aug-
Íýsingum, að lesendurnir lesa
ekki nema nokkurn liluta
þeirra. Auglýsandinn verður því
að gera auglýsinguna svo úr
garði, að þeir, sem liann eink-
um snýr sér til, reki augun i
hana. Þá kemur na>sta atriðið,
að láta auglýsinguna hafa áhrif
á lesandann.
Eitt af þeirn ráðum sem oftast
eru notuð til þessara hluta eru
mannamyndir. Ef auglýsa skal
t. d. vörur, sem einkuiri eru
ætlaðar karlmönnum, er prent-
uð mynd af karlmanni. Ef aug-
lýsa skal kvennavarning, er not-
uð konumynd. En nauðsynlegt
er að liafa auglýsinguna sem
allra gleggsta. Karlmannsmynd-
in er því teiknuð sem allra karl-
mannslegust. Mest ber á andlit-
inu, sem teiknað er með fáum,
hornóttum línum, þá koma
breiðar axlir, gi’annar lendar og
spengilegur líkami. Þegar kven-
mannsmyndir eru teiknaðar, er
það kvenlega sýnt sem skýrast.
Flestar línurnar eru ávalar,
bæði línurnar í andlitinu, brjóst-
in, fæturnir o. s. frv.
En nú má vera að auglýsingin
eigi að ná til vissra stétta, t. d.
ef verið er að auglýsa einhver
læknisáliöld, þá eru engir aðrir
en læknar,sem auglýsingin bein-
ist til, eða um er að ræða varn-
ing, sem fyrst og fremst verka-
menn nota, þá er reynt að
vekja athygli verkamannsins á
auglýsingunni. Einnig þetta
kemur glögglega fram í góðum
auglýsingum. Ef leitast er við
að vekja athygli læknisns, þá er
oft teiknaður maður, sem er að
vinna að slíkum verkum, títt er
t. d. að sýridur sé maður, í hvít-
uin slopp, sem situr við borð og
er að horfa i smásjá. Hann er
alvarlegur, atliugull og rólegur.
Athygli verkamannsiris er vak-
in með mynd af manni í snyrti-
legum verkamannafötum, sem
heldur á pál eða reku, eða stend-
ur við vél. Hann er oftast stór
og karlmánnlegur og kraftur og
karhnenska skín út úr hverjum
drætti.
Þegar auglýsingin á að ná til
allra karlmanna, vandast málið.
Það eru ekki til einkenni, sem
na til allra karlmanna, hverrar
stéttar sem þeir eru. Þá er oft
teiknuð iriynd af manni, sem
líklegur er til þess að geta starf-
að að hverju því verki, sem að
liöndum ber, búinn fötum, sem
geta verið hvortveggja. í senn
hversdagsföt þeirra, sem ólík-
amlega vinnu stunda, og spari-
föt verkamannsins,
Það veldur sérstaklega erfíð-
leikum að teikna kvenfólk, tíð-
ast er það, að auglýsingin á að
niá til allra kvenmaiinair og þarf
myndin þá að vera svo löguð, að
alt kvenfólk geti tekið hana til
sín. Myndin verður að geta ver-
ið alt í senn af móður, konu,
og meyju. Tíðast sýnist konan
vera kringum 25 ára gömul.
Hin kvenlega fegurð er í góðu
meðallagi, en þó ekki mikið þar
vfir.
Margar auglýsingai” eíga sér-
staklega að ná til húsmæðra. Þá
er það mjög oft, að teiknuð er
ung liúsfreyja, um25ára gömul,
venjulega með eitt eða tvö börn.
Oft er sérstakur lielgiblær yfir
hinni ungu húsfreyju, t. d. þeg-
ar góðhjariaðir tryggingaum-
boðsmenn eru að brýna fyrír
mæðrunum að Iáta ekkf börninr.
eftir allslaus, ef dauðann ber að
garði, — án þess að tryggja
framtíð þeirra með Iíftryggíngu.
Þá eru margír auglýsinga-
listamenn, sem nofa mjög
barnamyndir til að eggja foiv
eldrana til góðra verka, f. d. að
nota réttan mat, nota þann maf,
sem mest er af vitamínnnj j,
rétta sápu, o. s. frv. Um barim-
myndir liefir teiknaririu injiig
frjálsar hendur. Hann fer éin-
ungis eftir þvi, hvað hann Iield-
ur að tali best til lilfinníriganna,
og livað lesandinn helst rekur
augun i.
Fyrir lésándaníi er það óft
mikil ánægja að lesa skemmíi-
legar auglýsingar. Þær eru mjög
oft gerðar af mikilli list og hag-
anlegar. Hér er ekki rum til
þess að rekja frekar þetfá mat,
en liinir mörgu auglýseridur
ættu að vanda betur til þeirra eni
nú er gert. Lesendurnir íiafa
áreiðanlega ánægju af því, og
auglýsandinn má reiða sig á
það, að auglýsingarnar vekja
þvi meiri athygii, þess betri sem
þær eru.
Lj%