Vísir - 24.09.1938, Síða 2

VISIR
VfSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstrœti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Sambærilegt?
Einkamálgagn ríkisstjórnar-
innar, „Tíminn“, gerir í fyn-a-
dag að umtalsefni framkvæmd-
ir Gísla Jónssonar á Bíldudal.
En það er þó ekki með þeim
hætti, sem búast mætti við af
blaði, sem annars er sífelt að
barma sér yfir þvi, hve mikla
örðugleika ríkisstjórnin eigi við
að striða, sakir þverrandi fram-
leiðslu útflutningsafurða og
,,hrynjandi“ markaða fyrir af-
urðirnar erlendis. Blaðið er
ekkert að fagna þessum fram-
kvæmdum Gísla, af því að þær
séu líklegar til þess að bæta eitt-
hvað lítilsháttar úr ástandinu og
létta þannig undir með ríkis-
stjórninni í hinni sleitulausu
haráttu hennar fyrir viðreisn
atvinnuveganna. Miklu fremur
virðist alt þetta „brauk“ og
„braml“ Gísla vera lienni mesti
þyrnir í augum,
Það hefir orðið blaðinu hin
mesta hneykslunarhella, að Gísli
efndi til „mannfagnaðar noklc-
urs á Bildudal“ á dögunum, er
lokið var byggingu mannvirkja
þeirra, sem hann hefir reisa lát-
ið þar vestra. Segir blaðið þann-
ig frá þessu, að Gisli hafi fyrir
skönnnu haldið „vígslu“ eða
„upprisu“hátið mikla á Bíldu-
dal“, en tilefnið til þess hafi
yerið það, að hann hafi keypt
Bildudaíseignina „fyrir sáttlfl
sem gjafvirði“ á uppboði s.l.
vetur! Að vísu lætur blaðið þess
getið, að Gísli hafi „síðan reist
2 verksmiðjur á Bíldudal“ „og
auk þess bryggju“. En þær
framkvæmdir virðist blaðið
telja algert aukaatriði, sem ekki
hafi komið „upprisu“hátíðinni
við. — Eins og það sé svo sem
nokkuð til að „gera veður út
af“, þó að einn einstaklingur
ráðist í það, algerlega af eigin
ramleik, að reisa 2 verksmiðjur
og bryggju, sem kosta tugi og
hundruð þúsunda króna, til þess
að reisa við atvinhurekstur í
héraði, þar sem alt er komið í
kalda kol. Eins og það geti talist
nokkurt tilefni til þess að efna
til nokkurskonar „upprisuhátíð-
Nei, þá er öðru máli að gegna
um „afrek“ þau sem þing-
maður kjördæmisins“ hefir
unnið fyrir þetta hérað! Hann
hefir, segir blaðið, komið því til
leiðar, að styrkur hefir verið
veittur úr ríkissjóði til bryggj-
unnar og lán úr Fiskimálasjóði
til rækjuverksmiðjunnar. Og
það virðist blaðið telja miklu
meira um vert, að ríkið leggi
fram nokkra tugi þúsunda kr.
til slíkra framkvæmda, heldur
en hitt, að einstakir fram-
lcværadamenn leggi fram
hundruð þúsunda.
Og blaðið hneykslast ákaflega
á Jm, að Gísli skyldi vera að
„auglýsa“ jiessi verk sin, með
því að halda þessa „vígslu“ eða
„upprisu“hátíð á Bíldudal. Og
þar að auki segir það, að Gísli
hafi „látið“ dagblaðiðVísi „birta
mynd af sér og lilaða á sig lofi
fyrir verkin“! — Fyrir nokkr-
um árum var gefið út rit eitt
allmikið, skreytt miklum fjölda
mynda. Útgáfan var kostuð af
rikissjóði og allar myndimar
voru af mannvirkjum, sem rik-
isstjórnin hafði látið gera víðs-
vegar um land fyrir fé rikis-
sjóðs. Og ritið var kallað:
„Verkin tala“.. Þetta blað rílc-
isstjórnarinnar, sem lineykslast
nú svo mjög á því, að Vísir hirti
myndir af mannvirkjum þeim,
sem Gísli Jónsson liefir reist á
Bíldudal, og af honum sjálfum,
birti langa kafla úr þessu riti
og fjölda mynda úr því. Meðal
mynda þeirra, sem birtar voru,
voru einnig myndir af mann-
virkjum, sem ekki höfðu verið
reist og aldrei hafa verið reist,
en að eins ráðgert að reisa. Á
sumum myndunum voru mann-
virkin gerð miklu stórfenglegri
að útliti en þau voru í raun og
veru. En með þessu riti og öll-
um myndum þess var verið að
„auglýsa“ verk ríkisstjórnar-
innar og Framsóknarflokksins.
Það var þá að vísu á engan hátt
„sambærilegt“ við „auglýsing-
arnar“ um framkvæmdir Gísla
Jónssonar á Bíldudal. Bíkis-
stjórnin, sem „auglýsti“ verk
sín í því riti, liafði ekki varið
einum eyri af eigin fé eða Fram-
sóknarflokksins til fram-
kvæmda sinna, féð var alt tekið
úr ríkissjóði. Og auðvitað er
einkaframtalc Gisla Jónssonar
ekki „sambærilegt“ við það.
Annars tekst nú Alþýðublað-
inu miklu betur en Tímanum
að koma orðum að því, hve lít-
ið sé gerandi úr þessum fram-
kvæmdum Gísla Jónssonar á
Bildudal. Það segir að Gísli hafi
„eytt“ nokkrum þúsundum
króna í atvinnuframkvæmdir á
Bíldudal! Annað eða meira er
það nú ekki, sem Gísli hefir
gert, í augum þeirra manna,
sem sérstaklega hera hag verka-
lýðsins fyrir brjósti! — Hann
hefir eytt nokkuru fé ■— í hé-
góma?! • u.
Kl. 3 i gær varð þriggja ára
telpa fyrir bíl og skrámaðist á
Iiöfði. Var telpan, Agata Krist-
jánsdóttir, flutt á Landspítalann
og bundið þar um meiðslin. -—
Slysið vildi þannig til, að vöru-
bíl var elcið norður Barónsstíg.
Þar, milli Njálsgötu og Grettis-
götu, stóð bíll, og um leið og
vörubílnum var ekið framhjá,
hljóp telpa af gangstéttinni út
á götuna. Lenti hún aftarlega á
vörubílnum og datt á götuna.
í gærkveldi óku tveir sendi-
sveinar á stúlku, skamt frá
Sundhöllinni. Meiddist hún tals-
vert og var flutt á sjúkrahús.
Sendisveinarnir munu hafa ek-
ið samhliða, er slysið varð,
sennilega verið að tala saman.
Rannsókn lögreglunnar er ekki
lokið.
Skemtunin í Jósefsdal,
sem halda átti síðasta sunnudag,
verður á morgun kl. 3. Þar fer fram
fimleika-sýning, knattspyrna o. fl.
og að lokum ver'ður dansað. Ferðir
verða frá B.S.I. frá kl. 2.
Börn!
Minnist þess, að á morgun er
' „stefnudagur" sunnudagaskóla
Hjálpræðishersins. Oll börn eru vel-
komin.
Chamberlain og Hitler luku viöræðum
. 2 í nótt.
Hitíer loíaði að grípi
ekkl til neinsa öíþrita^
ráða næsta dap.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
Vegna hins alvarlega ástands, sem nú er ríkjandi
í alþjóðamálum, hefir Vísir aukið erlendar skeyta-
sendingar sínar til mikilla muna, til þess að tryggja
lesendum sínum sem glegstar fréttir og ýkjulausar.
London í morgun.
Viðræður Chamberlains og Hitlers fóru fram í
gær með nokkuð öðrum hætti, en menn höfðu
alment búist við, og hittust þeir ekki að máli
fyr en seint í gærkveldi, en áður höfðu þeir skifst á
bréfum, sem trúnaðarmenn þeirra fluttu í milli.
Um kl. 11 fór Chamberlain á fund Hitlers og átti við
hann þriggja stunda viðræðu, en henni lauk stundar-
fjórðungi yfir tvö í nótt. KI. 10 í morgun lagði Cham-
berlain af stað flugleiðis frá Godesberg áleiðis til Lon-
don og hefir hann meðferðis greinargerð fyrir úrslita-
boðum þýsku stjórnarinnar í Súdetamálunum, en úr-
slitakosti þessa hefir Chamberlain lofað að leggja fyrir
stjórn Tékkóslóvakíu, en þessi úrslitaboð þýsku stjórn-
arinnar tókst Chamberlain að fá fram í umræðunum í
gærkveldi.
í viðræðum við blaðamenn lagði Chamberlain áherslu á það,
að enganveginn væri vonlaust um að takast rnætíi að miðla
málum, þannig að ekki drægi til óíriðar.
í greinargerð þeirri, sem Chamberlain hefir meðferðis er
talið að fyrir liggi tillögur um að tékkneski herinn víki smám
saman úr Súdetahéruðunum, en þýski herinn taki þau í sínar
vörslur einnig á sama hátt, þannig að til engra árekstra komi
vegna afhendingu landsins. Þá er það einnig fullyrt, að Hiíler
hafi lofað Chamberlain að ekki skyldi gripið til neinna ofbeld-
isverka gagnvart Tékkum, að minsta kosti í nokkra daga, með-
an Chamberlain væri að leitast við að miðla málum milli land-
anna.
Úrslitakostir þýsku stjórnarinnar hafa þegar verið sendir til
franska utanríkismálaráðuneytisins til athugunar, og strax er
Chamberlain kemur heim til London mun hann leggja erindis-
lokin fyrir bresku stjórnina. Chamberlain hefir einnig lofað að
senda stjórninni í Prag greinargerðina.
Stjórnln i Prag beflr
frest til 1. oktober.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, kl. 11 í morgun.
Þrátt fyrir það, að þeir Chamberlain og Hitler náðu sam-
komulagi um það, að Hitler félst á að beita ekki valdi
næstu daga, eru horfurnar álitnar alvarlegri en
nokkuru sinni, þó ekki sé með öllu vonlaust um að unt verði
að koma í veg fyrir heimsstyrjöld.
Seinustu fregnir herma, að Mussolini hafi flutt ræðu í Padua
og sagt, að stjórnin í Prag hafi aðeins frest til 1. október til
þess að svara seinustu tillögum Hitlers.
Frá París er símað að Campinchi flotamálaráðherra hafi
fyrirskipað hervæðingu nokkurs hluta franska flotans, en að
undanförnu hefir verið starfað að undirbúningi hervæðingar-
innar af kappi.
Hermálaráðune^úið franska hefir fyrirskipað að kveðja til
herþjónustu marga árganga varaliðsins um gervalt Frakkland.
I hinni opinberu tilkynningu er ekki gerð nákvæm grein fyrir
hversu marga árganga sé um að ræða, en ætlað er, að um tíu
árganga sé að ræða eða samtals 700.00 til 900.000 menn, aðal-
lega menn, sem verða í vélbyssu-, skriðdreka- og stórskotaliðs-
deildum, hersveitir sem vinna að lagningu rafmagnslína, vinna
við ýmiskonar vélar og tæki á Maginot-víglínunni o. s. frv. —
Frá Búkarest er símað að undirbúningi Rúmeníu undir alls-
lierjar hervæðingu sé lokið. Tilkynningar um hervæðingu eru
tilbúnar og verða birtar og sendar til allra hlutaðeigandi með
mínútu fyrirvara.
Frá Königswinter er símað, að Chamberlain hafi lagt af stað
til Köln kl. 9.43 f. h., en þaðan flýgur hann til Bretlands. —
London, kl. 1 í dag.
Mussolini flutti hina miklu ræðu sína í Padua í viðurvist
300.000 áheyrenda.
„Tékkneska stjórnin", sagði hann, „hefir fengið sex daga
frest — til þess að finna braut viskunnar“.
Ennfremur sagði Mussolini, að afleiðing þess, að Tékkar
héldi íil streitu stefnu sinni gæti orðið sú, að miljónir manna
yrðu drepnir vegna stuðningsins við herramanninn Benes.
Flokkar, fylgjandi öðrum ríkisstjórnum, álíta tímann kom-
inn til þess að gera upp reikningana við einræðisríkin /þ. e.
Italíu og Þýskaland). Komi til þessa, sagði Mussolini, verður
tveimur þjóðum að mæta, svo einhuga, sem væri þar ein þjóð-
arheild.
Mussolini krafðist þess, að deilan um Tékkóslóvakíu yrði
til lykta leidd að fullu og öllu, svo að engin hætta stafaði af
lienni framar.
Frá Köln er símað, að Chamberlain hafi lagt af stað frá
Köln 11.19 áleiðis til London.
United Press.
Fréttaritari United Press í
Godesberg telur að úrslitakostir
þýsku stjórnarinnar hafi inni að
halda öllu frekari kröfur, en
stjórnir Bretlands og Frakk-
Jands höfðu gengið inn á í fyrri
tillögum sínum.
Þótt morgunblöðin í London
og París lýsi ánægju sinni yfir
því að samningaumleitanirnar í
Godesberg hafi ekki farið út um
þúfur, eins og áhorfðist á tíma-
bili, telja þau þó, að útlitið sé
mjög alvarlegt, og ekki sé unt
að fullyrða um til hverra tíðinda
kunni að draga, vegna óeirða
þeirra, sem orðið hafa í Súdeta-
héruðunum, einkanlega í gær.
Það telja þau yfirleitt víst að
ekki þurfi mikið út af að bera,
svo að alt fari í bál og brand,
og verði því að gæta allrar var-
úðar til þess að vandræðum
verði afstýrt.
United Press.
Hlntarelta Málfnnda-
fólagsins Úðins.
Málfundafélagið Óðinn efnir
til hlutaveltu 1 Varðarhúsinu á
morgun. Félagsmenn liafa starf-
að að því af kappi að undan-
förnu, að safna munum og und-
irhúa hana sem best að öllu
leyti. En enn er tækifæri til þess
að gera hlutaveltuna enn fjöl-
breyttari. Allir velunnarar fé-
lagsins ættu að nota þetta tæki-
færi til þess að styðja það. Allan
dáginn í dag verður tekið við
gjöfum á hlutaveltuna í Varð-
arhúsinu. Menn geta líka til-
kynt þátttöku eða tillag í síma
2339 eða 3815 á skrifstofu Varð-
arfélagsins i Mjólkurfélagshús-
fHMÍiSkSMlÉllf
fflilii
„Old hoys‘ leikur
milli Vikings ogK.R.
Knattspyrnufélagið Víkingur
á 30 ára afmæli á þessu ári, og
í tilefni af því munu Víkingar
heyja afmæliskappleik við
Knattspyrnufélagið Val á morg-
un (sunnudag) kl. 2. Ennfrem-
ur fer fram kappleikur milli
gamalla kappliðsmanna (Old
boys) úr K. R. og Víking.
Það mun verða sannarleg
ánægjustund að sjá þessa gömlu
kappa koma fram á sjónar-
sviði aftur. Flestir léku þeir
á fyrsta II. fl. mótinu sem háð
var hér í bænum 1918, og mun
þessi kappleikur því um leið
vera 20 ára afmæliskappleikur
II. fl. mótsins. Flestir bæjarbúar
kannast við I. fl. kapplið Vílc-
ings og Vals. Hafa bæði þessi
félög mætt til úrslitakepni í
sumar, fyrst á fslandsmótinu og
fóru þá leikar svo, að Valur
vann með 3:2 og á Reykjavikur-
mótinu, sem Valsmenn unnu
líka, 3:1. — Munu Víkingar nú
hafa allan hug á að vinna þenn-
an kappleik og bæta fyrir tap
sitt við Val í sumar. Þetta mun
því verða mjög spennandi kapp-
leikur þar sem félögin virðast
svo jöfn. Nú gefst mönnum
tækifæri til að sjá tvo spennandi
kappleiki milli eldri og yngri
kappliðsmanna. Munu því marg-
ir koma suður á völl á morgun,
og sjá liver úrslilin verða.
„Old Boys“.
Lið Víkings er fullskipað og
verður það þannig:
Markvörður: Þórir Kjartans-
son, bakverðir: Þorbjörn Þórð-
arson og Sverrir Thoroddsen,
framverðir: Hallur Jónsson,
Kjartan Hjaltested og Björn Ei-
ríksson. í framlínunni verða:
Guðjón Einarsson, Jón Berg-
steinsson, Þorkell Þórðarson,
Páll Andrésson og Jakob Guð-
johnsen.
Lið K.R. var ekki fullákveðið
i gærkveldi, en meðal keppenda
verða þessir:
Narfi Þórðarson, Jón Jónsson,
Einar Pálsson, Guðmundur Ó.
Guðmundsson, Guðjón Þórðar-
son og Oddgeir Hjartarson.
Dómri í Old boys leiknurn
verður Ben. G. Waage, forseti
í. S. í.
Munið leikurinn byrjar kl. 2.
Fálki.
Aflasala.
Bragi seldi í Cuxhaven í gær fyr-
ir 18013 ríkismörk.
Nýja Bíó
sýnir í síðasta sinn í kvöld mjög
spennandi sakamálsmynd, er nefnist
„Kona afbrotamannsins“ (Public
Eneniy’s Wife). ASalhlutverkin
leika Pat O’Brien, Margaret Lind-
say og Cesar Romero o. fl.
Lambeth Walk,
dansklúbburinn, heldur dansleik t
K.R.-húsinu í kvöld. Er það Lúðra-
sveitin Svanur, sem stendur fyrir
dansleiknum.
Sextugur
er á mánudag Páll Steingríms-
son, bókbindari, Selbúðum 3.
Dronriing Alexandrine
fór kl. 2 í nótt frá Færeyjum.
Væntanleg til Vestmannaeyja t
fyrramálið, hingað annað kvöld.
Strandferðaskipin.
Súðin var á Bú'Sardal í dag.
Væntanleg hingað á morgun. Esja
var á Norðfirði í gærkveldi.
Oddfellowhúsið.
Á morgun verÖur restaurationin
í Oddfellowhúsinu opnuð á nýjan
leik. Verður öllu hagað þar eftir
erlendri fyrirmynd og geta menn
bæði fengið lausar máltíðir, sem og
viku- eða mánaðarkort.