Vísir - 30.09.1938, Page 1
28. ár.
B3WS-ÍV
Reykjavík, föstudaginn 30. september 1938.
229. A. tbl.
Frú
Guðrún Lárusdóttir
og bindindisstarfsemin.
Eg var á ferð austur í Árncs-
sýslu laugardaginn 20. ágúst,
það var bjart yfir héraðinu,
fegurð og víðsýni blasli við
augum manns, en það var ó-
venjulega kalt um þetta leyti
árs, svo kalt að nærri lá að það
setti í mann geig um það, að
sumarið væri á'förum, að þrátt
fyrir sólskinið og fegurðina,
væri þess skammt að bíða, að
bausta tæki — og vetur fylgdi
á eftir.
Eg kom við á fjölförnum
stað, þar sem allmargt fólk var
fyrir og ósjálfrátt fanst mér það
tiltakanlega þögult og þungbú-
ið, eg vissi elcki til að því yllu
neinar sérstakar orsakir, fyrr
en kunningi minn, sem þar var,
laut að mér og spurði mig,
Iivort eg liefði lieyrt tiðindin
frá Tun'gufljóti, en svo var
ekki og sagði bann mér þau, en
eg vonaði i lengstu lög að mál-
um væri blandað, svona væri
það ekki stórt og alvarlegt,
slysið, sem þar hefði átt sér
stað, en þess var þvi miður
skamt að biða að þessi voða-
fregn væri slaðfest, svo að ekki
þýddi að efast. Og mér fanst
syrta að, fegurðin ekki njóta
sín og kuldinn aukast. Eg var
einn á ferð og hafði góðan
tima og næði til þess að liugsa.
Mér flugu í hug fjöldi minn-
inga frá störfum frú Guðrúnar
Lárusdóttur eins og mér liöfðu
komið þau fyrir sjónir og eg
kynst þeim um 30 ára skeið.
I>að fyrsta, er eg minnist að
bafa séð ritað af Guðrúnu Lár-
usdóttur var „Ljós og skuggar.
Sögur úr daglega lífinu“. 1.
hefti kom út 1903 og eg man
að það var mörgum kærkomið.
Þar kom í ljós, að sögurnar
voru ritaðar af mikilli alvöru
og einlægni og að höfuð-áhuga-
mál höf. var trúin og bindind-
ið, og mikil ábersla lögð á, að
festa fólki það í hug hversu ör-
stutt oft er milli Ijóss og
skugga. Eg man hvað þessar
sögur höfðu mikil áhrif á mig
og fleiri unglinga, er þær lásu.
Eg skal ekkert dæma um gildi
þeirra að öðru leyti, en eg get
sagt það, að öll kynni mín af
frú Guðrúnu sannfærðu mig
um, að alvaran, sem kom fram
i „Ljós og skuggar“ einkendi
líf frú Guðrúnar alla tið, og að
var til liins síðasta fulltrúi
þeirra tveggja málefna, sem eg
nefndi.
Eg heyrði frú Guðrúnu fyrsta
skifti flylja ræðu á útbreiðslu-
fundi í Góðtemplarahúsinu, það
var skömmu eftir að eg kom
hér lil bæjarins. Það var þá
ekki mjög algengt að konur
kæmu fram á opinberum fund-
um og töluðu, því meiri eftir-
tekt vakti það, þegar það sýndi
sig að konur gæti verið mælsk-
ar, rökfastar og einbeittar engu
síður en karlmennirnir og það
voru konur, sem börðust fyrir
bindindismálinu, konur eins og
t. d. Ólafía Jóhannesdóttir og
Guðrún Lárusdóttir, sem sýndu
það, að einmitt konur geta
unnið bindindismálinu og yfir-
leilt öllum siðgæðis- og hug-
sjónamálum ómetanlegt gagn.
Það er vitað að hjónin í Ási
unnu al’ alhug' fyrir bindindis-
málið, að þau voru alveg sér-
staklega samtaka um það, og
öll störf og áhugamál, að þau
rituðu iðulega um bindindis-
málið og voru boðin og búin til
að vinna fyrir það all það, er
þau máttu, með hvei’ju sem var,
án tillits til annara skoðana.
Mér er fullkunnugt um mörg
dæmi, er sanna þetta mitt álit,
þó eg sleppi að nefna þau hér
að þessu sinni. En eg get eklci
lokið svo þessum línum, að eg
ekki minnist þess, sem mér
fanst mest um vert um starf-
sem Guðrúnar Lárusdótur fyrir
þetta mál, en það var áliugi
hennar og árvekni í daglegri
starfsemi, og þó sérstaklega
einbeitni hennar og þrautseigja
i hennar trúnaðar- og fulltrúa-
störfum.
Eg hefi oft orðið þess var, að
konur, sérstaklega hinar
greindari og liugsandi, fylgdust
vel með bindindisstarfsemi og
jafnvel löggjöf um áfengismál
og létu þau mál sig einna mest
skifta, enda er það skiljanlegt,
en eg held að fáar eða engar
konur hafi jafn oft spurt mig
og aðra, er verið hafa að starfa
fyrir þau mál, um viðhorf
þeirra og um framkvæmdir,
hún leitaði upplýsinga um alt
slíkt, hún benti á livar væri
þörf á starfi, og eg liygg það
sannast mála, að nærri daglega
hafi hún á einhvern liátt tekið
þátt í eða verið starfa fyrir það.
Og auðvitað hlaut liún með sín-
ar gáfur og gerbygni og með
sina starfsemi fyrir siðferðis-
og hugsjónamál altaf að vera
að rekast á það hvílikur þrösk-
uldur áfengið er í vegi allrar
heilbrigðrar og góðrar slarf-
semi, hvílíkt böl það er þjóðfé-
laginu, og þessu lýsti hún líka
oft.
En fyrir utan dagleg störf og
félagslegan áhuga, fékk frú
Guðrún Lárusdóttir tækifæri til
þess að vinna fyrir bindindis-
og bannmálið, vegna sinna full-
trúa- og trúnaðarslarfa og það
gerði hún líka. Aldrei sýndi hún
betur eða meir en þá, hve á-
hugasöm hún var um þessi mál.
Það var sama bvort liún starf-
aði sem fátækrafulltrúi, bæjar-
fulltrúi eða alþingismaður:
hún var altaf fulltrúi bindindis-
málsins. A Alþingi flutti hún
frumvarp þing eftir þing um
drykkjumannahæli, um um-
bætur á áfengislöggjöfinni, um
hærri styrk til Góðtemplara-
reglunnar. í stuttu máli sagt,
bún beitti kröftum sínum alls-
staðar og ávalt fyrir þvi að
hamla á móti áfengisnautn og
fyrir því að draga úr þjáning-
um þeirra, er mest liðu vegna
þess og lækna þá, ef mögulegt
reyndist. Drykkjumannahælið
er ekki komið enn þá, þrátt fyr-
ir áhuga og störf frú G. L., en
varla verðnr þess langt að biða,
að það komi, og störf braut-
ryðjendanna munu flýta fyrir
þvi, að svo verði. Verði saga
bindindisstarfseminnar á Is-
landi einhverntíma rituð rétt og
ítarlega, þá mun starfsemi frú
Guðrúnar getið að verðleikum.
Hennar hefir þegar af mörgum
verið minst, en mér fanst, að
enn þá vantaði rödd eða raddir
frá bindindismönnum og þótt
eg ekki teldi mig rétta manninn
lil þess að minnast starfa henn-
ar fyrir þetta mál, þá vil eg
samt birta mín fátæklegu minn-
ingar- og þakkarorð fyrir öll
liennar góðu afskifti af þeim
málum. Eg er þess fullvís að
fjöldi templara og bindindis-
fólks um land alt man störf frú
Guðrúnar Lárusdóttur fyrir
þelta mál, vila að málefnið hef-
ir mikið mist og eg efast ekki
um, að fjöldi af því fólki liefir
þegar minst frú Guðrúnar Lár-
usdóttur með kyrlátri þökk fyr-
ir öll liennar störf fyrir bind-
indismálið og sent ástvinum
hennar lilýjar hugsanir þakk-
láls liuga. Og þeim, er ekkert
annað hafa getað sent eða gert
í tilefni af hinu sorglega frá-
falli mæðgnanna frá Ási, vildi
eg mega benda á það, svo og
öllum okkur, er unnum bind-
indismálinu og langar til að
vinna því gagn. Tökum okkur
alvöru og einlægni frú Guðrún-
ar Lárusdóttur svo óg starf-
semi hennar fyrir þetta mál
okkur til fyrirmyndar, vinnum
öll betur en nokkuru sinni fyrr
og vinnum öll að því sem fyrst
að útrýma bölinu mikla, sem
henni var svo ljóst hver vágest-
ur var að vcrða þjóð vorri að
nýju. Það er að heiðra minn-
ingu liennar á viðeigandi liátt
og það er áreiðanlega sam-
kvæmt óskum liennar og vilja.
Felix Guðmundsson.
M.$. Dronning
Alexandrine
fer mánudaginn 3. okt. kl.
£ síðd. til Kaupmannahafn-
ar (um Vestmannaeyjar og
Thorshavn).
Farþegar sæki farseðla
fyrir kl. 3 á laugardag.
Allar smærri sendingar
og vörur til Vestmannaeyja
þurfa að koma fyrir kl. 3 á
laugardag.
Skipaafgrelðsla
JES ZIMSEN
Tryggvagötu.
Sími: 3025.
RAFTÆKJA
VIÐGERÐIR
VANDAÐAR-ÓDÝRAR
SÆKJUM & SENDUM
RAfTÆKJAVERILUN - RACVIRKJUN - VH>GEROAJTOrA
Á morgun
jlaugardaginn 1. október opna eg veitingastofu á Lauga-
vegi 44. Þar verður selt fast fæði og einstakar máltíðir,
kaffi, öl, gosdrykkir og sælgæti. Ennfremur smu,rt brauð!,
frá 0.10—0.45: veislubrauð, snittur 0.25.
Helga Marteinsdóttir
Gærurog garnir
kaupir
Heildverslun
Garðars Gíslasonar
Sími 1500.
Frá LangarnessAölannm-
ÖU börn, sem sækja eiga Laugarnesskólann í vetur,
og ekki hafa stundað hér nám í september, mæti í skól-
anum á morgun (laugardag 1. okt.) kl. lý2 e. hád.
Lögboðin læknisskoðun fer fram í skólanum sama
dag frá kl. 2 og kostar 50 aura.
Kensla í öllum bekkjum skólans liefst að nýju mánu-
daginn 3. október.
Jén Sigxxrðsson,
skólastjóri.
ææææææææææææææææææææææææææ
Vísis kaffið gerir alla glada.
ææææææææææææææææææææææææææ
Skrifstofur vorar eru
fluttar 1 Kirkjnlivol við
Kirkjutorg, 3. hœð
Landssamband Iðnaðarmanna, sími 5363.
.*• *■ * ■■.. f.'Hjt ■' ii
Samband melstara í byggingaiðnaði, sími 3232.
Tilkynning.
Eins og áður hefir verið auglýst geta þeir samlags-
menn, sem ekki liafa notið hlunninda í Sjúkrasamlagi
Reykjavíkur sökum of hárra tekna, framvegis trygt
sér þau hlunnindi, sem samlagið veitir, gegn því að
greiða tvöfalt iðgjald og öðrum nánari skilyrðum skv.
24. gr. laga um alþýðutryggingar og samþykt stjórnar
S j úkrasamlagsins.
Þeir sem ætla að nota sér þessi hlunnindi og hafa
trygt sig í samlaginu samkv. ofangreindum skilyrðum
fyrir 10. okt. n. k. verða undanþegnir biðtíma, þ. e.
geta öðlast full réttindi í samlaginu þegar í stað.
Reykjavík, 28. september 1938.
Sjxxkrasamlag Reykj avíkxxF.
N opðupierðip
Til og frá Akureyri alla mánudaga, þriðjudaga
og fimtudaga.
Afgreiðsla á Akureyri er á Bifreiðastöð Odd-
eyrar.
BESTAR ERU BIFREIÐAR STEINDÓRS. —
Bifx*eiðastöð Steindói*s«
Sími 1580.
Barnaskólinn i Skildinganesl
Börn sem heima eiga í
Skildinganess- og
GrimstaOaholts-bygð,
fædd 1925, 1926 og 1927 mæti við skólahúsið
Baugsveg 7 laugardaginn 1. október kl. 9 fyr-
ir hádegi. Yngri börn, skólaskyld, sem enn af
ýmsum ástæðum ekki eru byrjuð nám í skól-
anum mæti sama dag klukkan 11 fyrir hádegi.
ARNGRÍMUR KRISTJÁNSSON.
o o • •
í § iSi
•••••
RÍSGRJÓN
, -fyripliggjandi-
ææææææææææææææææææææææææææ
— Best ad auglýsa í VISI. —
ææææææææææææææææææææææææææ