Vísir - 04.10.1938, Blaðsíða 3

VlSIR
Verður íslenskan fram
tíðar allsherjarmál
á Norðurlöndum?
Viðtal við Knuth Knuthenborg greifa.
Undanfarið hefir danskur að-
alsmaður, Ivnuth lénsgreifi eig-
andi hins mikla herraseturs
Knuthenborg á Lálandi, verið
liér á ferð, en er nú að snúa
heim á leið aftur. í Danmörku
er Knuth greifa veitt allmikil
eftirtekt vegna þátttöku hans í
stjórnmálum, ekki síst fyrir
það, að hann er mjög ákveðinn
í stefnu sinni, sem ekki á uppá
pallborðið hvorki hjá dönskum
valdhöfum né almenningi. Það
er ekki að furða, þótt greifinn
gefi sig að pólitík, því til þess á
hann ætt á háðar hendur. Það
eru pólitískt séð mjög ólíkar
ættarstoðir, sem undir hann
renna, þar sem forfeður lians i
föðurætt hafa við stjórnmál
fengist og langafi lians var ut-
anríkisráðherra Dana, er þeir
fengu hina fyrstu frjálsu stjóm-
arskrá sína, en móðurfaðir hans
var Louis Pio, sem 1871 reisti
a ljiýð u f lokksh r eyf in guna
dönsku og var dæmdur í fang-
elsi fyrir vikið, en varð síðar að
flýja land. Það gefur að skilja,
að epli, sem kann að falla ná-
lægt tveim slíkum trjám, lendi
nokkuð utan þjóðbrautar eins
og hún liggnr í hvern svip.
Greifinn fæst þó við ánliað óg
meira en stjórnmál. Hann er
bóndi, og enginn kotbóndi, því
hann er einn með stærstu land-
eigendum í Dapmörku. Sjálft
höfuðbólið, Knuthenborg, með
húsum, er metið á meira en 3
miljón króna, en undir það
liggja margar aðrar jarðir og
hjáleigur. —■ Greifinn rekur bú-
skap sinn sjálfur og er talinn
vera í fremri röð á því sviði,
enda er hann formaður í búnað-
arfélagi Lálands og Falsturs,
sem starfar með svipuðum
hætti og búnaðarfélag vort.
Greifinn er milli þritugs og fer-
tugs, stæðilegur á velli og ber-
sýnilega hreinn aríi, eins og
sumum kann að þykja nauðsyn-
legt, bláeygur og bjarthærður
og hægur og settur í fasi. Greif-
inn er hér nú i annað sinn, þvi í
fyrra kom liann hér með konu
og börn og bifreið, og ók sjálf-
ur með sig og sina um landið.
Yísir brá sér til og hitti greif-
ann að miáli.
Þér komið liér i annað sinn.
Er það landið sem laðar yður?
Landið er mikilfenjglegt og
iilýtur að hafa mikil áhrif á
aðkomumenn, eklci síst á landa
mína, sem hvorki hafa vanist
fjöllum né jöklum, hverum né
eldfjöllum, straumhörðum
fljótum né fossum. Eg efast
ekki um að landið geti átt mikla
framtíð sem ferðamannaland,
og munu hverirnir reynast hafa
drjúgt aðdráttarafl.
—- Hvernig þótti yður að
ferðast hér með bifreið yðar í
fyrra, þvi þér eruð vitanlega
betri vegum vanir?
Það má vera að annarsstaðar
séu betri vegir, en það er blátt
áfram æfintýralega vel af sér
vikið að liafa komið upp not-
hæfu bílvegakerfi um þetta
víðáttumikla land á jafn
skömmum tíma og íslendingar
bafa gert. Á því sviði liefir hér
á landi i raun réttri verið afrek-
að það, sem annarsstaðar hefði
farið í liálf öld eða meira, og
það má kalla með öllu vand-
ræðalaust að ferðast um landið,
enda var bifreið mín jafngóð
eftir ferðalagið eins og áður.
— En hvað líst yður á okkur
sjálfa, á mörlandann?
Eg hefi kynst mörgum og
hefi kunnað vel við þá alla.
Sérstaklega hlýtur þó útlend-
ing að reka í rogastans á þeirri
gestrisni, sem manni er auð-
sýnd allsstaðar á íslandi, því
fátt er jafnþægilegt og að manni
sé vel tekið. Það er einhver
fornnorrænn svipur yfir gest-
risni íslendinga. Þá rekur mað-
ur og þegar augun í það, hvað
íslendingar eru einstaklega
andlega lifandi.
— Eftir þeim bókum ættu
íslendingar ekki að þurfa að
lcvíða framtíðinni?
Þvi er ekki að leyna, að það
sem mun reynast íslendingum
mestur Þrándur í Götu er hvað
þeir eru fáir annarsvegaý og
landflæmið, sem þeir eiga, hins-
vegar víðáttumikið. Svo fáu
fólki mun seint takast að gera
hið mikla land sér undirgefið
með öllu. Eg er eins og þér vit-'
ið bóndi, og eg hefi því hlotið að
taka eftir því, að hér er frjó-
söm mold á ákaflega víðlend-
um svæðum, þar sem hægt er
að hafa geisilega framleiðslu á
landhúilaðaraf urðuhl, sérstak-
lega í þéim sveitum þar sem
hægt er að breyta sauðfjárbú-
skapnum í kúabúslcap. Þá
virðist skógræktin geta átt
framtíð, sem almenningur á
íslandi enn ekki sér að fullu.
Það má vera, að það sé eitt
mest aðkallandi viðfangsefni
fyrir Island að halda áfram.við-
leitninni til þess að koma skóg-
ræktinni á fót hér aftur. Til-
raunirnar í Hallormsstaða-
slcógi virðast til dæmis lofa á-
kaflega góðu.
— Hér munuð þér geta úr
flokki talað, því er það ekki
rétt sem mig minnir, að undir
Knuthenborg liggi miklir skóg-
ar og þar með eikiskógar, sem
kváðu vera orðnir fátíðir í Dan-
mörku?
Jú, það er rétt, skóglendið er
eitthvað 1200 Iia. sem undir að-
alhólið liggur, og nú á þessum
kreppuárum dansks landbúnað-
ar, er skógræktin fult eins af-
rakstursmikil eins og landbún-
aðurinn.
— Hvað var tilefnið til þess
að þér fóruð að koma aftur?
Mér fellur landið, og eg hefi
i hyggju að skrifa bók um ís-
land þegar eg kem heim, en til
þess þurfti eg að reyna að
kvnnast Iandinu betur. Eg vildi
með henni vekja áhuga í Dan-
mörku fyrir íslandi og reyna að
koma því til leiðar, að sem
flestir Danir kæmu hingáð
sjálfir og kynntust Iandi og
þjóð. Nú, svo hefi eg verið að
læra íslensku.
— Þó eg liafi síst á móti því,
að erlendir menn læri tunjgu
vora, er það þó ekki fullmikið
erfiði miðað við það gagn, sem
erlendur maður getur af því
haft?
íslenskar bókmentir fyr og
síðar finnast mér satt að segja
vera það merkilegar, að vel sé
leggjandi það á sig, að læra ís-
lensku til þess að geta lesið þær
á frummálinu. En eg held að
það sé misskilningur hjá yður,
að slíkt nám geti ekki komið
Norðurlandabúum að hagrænu
haldi. Norðurlandamálin eru
liröðum skrefum að fjarlægjast
hvert annað, svo að það er ekki
nema tímaspursmiál hvenær
Norðurlandamenn hætta að
skilja hvorir aðra. Af því leiðir
ekki, og má ekki leiða, að þjóð-
irnar vilji ekki ganga samsíða
eftir sem áður. En þá verður
nauðsynlegt að koma upp
nokkurskonar rkismál fyrir
öll löndin, ekki svo að skilja að
fólkið fari að leggja niður sín
móðurmál, heldur að þetta mál
verði miðill milli allra þjóð-
'ánna. Það lægi auðvitað beinast
við að nota sænsku, þvi liana
tala flestir að móðurmáli, en
það mundi skapa Svíþjóð slikt
aðstöðuhagræði móts við hinar
þjóðirnar, að það getur ekki
komið til greina. Hinsvegar
væi'i íslenskan tilvalin. Það
veitti auðvitað íslendingum að-
stöðuhagræði, en aldrei svo að
það gæti bagað neinn.
■—■ Og ef þér svo vilduð segja
nokkur orð um samband Is-
lands og Danmerkur.
Mér virðist sambandið vera
góður grundvöllur undir sam-
vinnu með fullu gagnkvæmu
jafnrétti, og af því að við Norð-
urlandamenn efalaust erum
hver uppá annan komnir bæði
menningarlega og fjárliagslega,
þá vildi eg óska að upp af þeim
lagalega grundvelli, sem við
bvggjum á megi spretta meiri
persónuleg kynning milli Is-
lendinga og Dana en nú ríkir.
Séi'staklega gæti eg liugsað mér
að það mundi víkka sjóndeild-
arhringinn hjá æskulýðnum i
báðum löndum, ef liann fengi
færi á þvi að kynnast hinu
landinu, helst með því að vinna
þar eða nema.
— Ætlið þér að heimsækja
landið aftur, herra greifi?
Já, eg vona að ekki verði þess
langt að bíða.
Þar með kvaddi Vísir greif-
ann og óskaði honum góðrar
ferðar.
br.
Vetrarstarfsemi
Glínmfélagmis Ármanns hefst í
öllum flokkum föstud. 7. þ. m.
Fimleikaflokkar fullorðinna æfa í
Iþróttahúsinu, en aðrir flokkar i
Fimleikahúsi Menntaskólans. Ár-
menningar og þeir aðrir, sem ætla
aS æfa hjá félaginu í vetur, eru
beðnir að gefa sig fram sem fyrst
á skrifstofu félagsins í Iþróttahús-
inu, sem er opin á hverju kvölcli
kl. 8—10 e. h. Sími 3356.
Sjálfstæðismenn!
Munið hlutaveltana. d fimtudag!
fréffír
Veðrið í morg-un.
í Reykjavík 4 stig, heitast í gær
8 stig, kaldast í nótt 3 stig. Sólskin
i gær i 6.1 stund. Heitast á landinu
í morgun 7 stig, á Dalatanga, Rauf-
arhöfn og Skálum, kaldast 2 stig,
á Bolungarvík, Kvígindisdal og
Siglunesi. Yfirlit: Djúp lægð og
stormsveipur yfir Skotlandi á hreyf-
ingu í norÖaustur. Horfur: SuÖ-
vesturland og Faxaflói: NorÖan-
kaldi. Úrkomulaust.
Skipafregnir.
Gullfoss fer vestur og norÖur
annað kvöld. Goðafoss er á Siglu-
firÖi. Selfoss er á leiÖ frá Hull til
Leith. Lagarfoss er við Norðurland.
Brúarfoss er á Sauðárkróki. Detti-
foss er á leið til Kaupmannahafnar
frá Hamborg.
Sjálfstæðismenn!
Munið hlutaveltuna á fimtudag!
Söfnuður S. D. A.
heldur hina árlegu ráðstefnu sína
4.—9. okt., í Aðventkirkjunni við
Ingólfsstr. í þetta sinn heimsækja
tveir af starfsmönnum félagsins
söfnuðinn, þeir T. T. Babienco og
A. Bjaanæs. Babienko er rússnesk-
ur, fæddur i Kief í Suður-Rúss-
landi. Hann hefir prédikað í mörg-
um löndum i Evrópu, og í mörg ár
í Austur-Siberíu og Mansjúríu.
Sem stendur er hann búsettur í
London. Hann hefir frá mörgu at-
hyglisverðu að segja. Bjaanæs er
Norðmaður. Hann hefir starfað í
hinum skandinavisku löndum. —
Samkomur verða haldnar allan dag-
inn meðan á fundinum stendur, og
síðasta samkoman dag hvern, verð-
ur opinber fyrirlestur um tímabær
efni kl. 8,30 e. h., og eru allir vel-
komnir á þær samkomur.
Sjálfstæðismenn!
Gerum hlutaveltu Sjálfstæðisfé-
laganna glæsilegustu hlutaveltu árs-
ins, eins og hún hefir verið undan-
farin ár. Gefið muni, þegar leitað
verður til ykkar unr þá, eða sendið
þá sjálfir niður i Varðarhús.
25 ára hjúskaparafmæli
eiga í dag, 4. okt., frú Hólmfrið-
ur Jóhannsdóttir og Jónas Guð-
mundsson, rafvirkjameistari, Há-
vallagötu 23.
Flutning-stilkynningar.
Athygli skal vakin á augl. borg-
arstjóra í blaðinu i dag utn fTúöa-
ingstilkynningar. Hefir fjöldi.hós-
eigenda verið sektaður undanfaraa
ár fyrir vanrækslu á þessu sví'ði,
KAUPENDUR VíSIS.
Tilkynnið bústaðaskiftií
Strandferðaskipin.
Esja var á Ingólfsfirði í gær—
kveldi. Súðin fer í strandferð I
kvöld austur um land.
Aðalfundur (
glímrifélagsins Ármanns, verStnr
haldinn fimtudaginn 6. þ. m. kl. 8j^
síðdegis i Alþýðuhúsinu við Hverf-
isgötu.
Húsmæðrafélag Reykjavíkur
heldur fund i kveld kl. 9 í Odd-
fellowhúsinu. Próf. Árni Pálssos
flytur erindi.
Næturlæknir:
Alfred Gíslason, Brávallagötu 22,.
sími 3894. Næturvörður í Reykja-
víkur apóteki og Lyfjabúðinni 15-
unni.
Útvarpið í kvöld.
• Kl. 19.20 Hljómplötur: Sungiia
danslög. 19.50 Fréttir. 20.15 Erindií
Nýr þáttur danskrar alþýðumenu-
ingar (Steinþór GuÖmundsson
kennari). 20.40 Hljómplötur: aj
Symfónía nr. 4 og sorgarforleíkur-
inn, eftir Brabms. b) Lög úr óper-
um.

Aðeins pum vika
er nú eftir af sláturtíð þessa árs. Nú eru því síðustu for-
vöð að birgja sig upp af
kjötl og slátPi
fyrir veturinn.
Næstu daga verður slátrað hjá oss dilkum úr
bestu sauðfjárhéruðum
sunnanlands og hvergi ér meðferð siáturafurðanna eíns
fullkomin eins og í hinu
nýja sláturhúsi voru
Þaulvanir og vandvirkir menn spaðsalta kjötið fyrir þá,
er þess óska.
Gerið svo vel að senda oss pantanir yðar sem allra fyrst,
því fyr sem þær berast oss, því auðveldara veitist oss að
fullnægja óskum yðar.
Virðingarfylst
Sláturfélag Suðurlands.
Sími: 1249.
KOL
KOL
- !
Engin verðhækkun
L _ sjk
l-.-.. X - ■------Þ ^ -
þrátt fyrir stríðstruflanir.
r* ,.J"

BEST SOUTH YORKSHIRE HARDS ASSÖCIATION
STEAM KOL
hafa kostad kpónur 50.00
síðan 20. júní í vor, þegar verðið Iækkaðí, og næsti
íarmur, um miðjan þennan mánuð, verður seldur
sama verði.

r''***L.’
H.f. KOL & SALT
Simi 1120.
KOL