Vísir - 14.10.1938, Blaðsíða 7
Föstudaginn 14. október 1938.
VÍSIR
KSCá'
LEIKHÚSIS.
H. F. Moítby: Flnt fólk,
gamanleikur í 3 páttum.
Upp á síökastiS hefir Leikfé-
lagið lagt allmikla rækt við
enska alþýðu- og gamanleiki,
Nú er það svo, að allur aimcnn-
ingur enskra leikhúsáhorfenda
hefir einstaklega lélegan og lít-
ið þjálfaðan leiksmelck, og verð-
ur það, sein þarlend leikhús
liafa á boðstólum þá eftir þvi,
en það er auðvitað, að leikhúsin,
sem eru reldn til fjár, reyna
af fremsta megni að verða við
kröfum áhorfenda. Það eru því
í sjálfu sér liarla léleg meðmæli
með ensku leikriti, að það liafi
verið sýnt í striklotu þar í landi
svo hundruðum sinna skiftir, en
eg sá það einmitt í einu blað-
inu hér, að þetta leikrit hafi
verið sýnt á sjöunda hundrað
sýninga þar, svo að það er held-
ur ekki nein undantekning frá
reglunni. Það þýðir ekkert að
reyna að hefla utan af því, að
þetta leikrit er einn ómerkileg-
asti samsetningur, sem Leikfé-
lagið liefir sýnt siðustu áratug-
ina. Með þessu er enganveginn
verið að 'halda þvi fram, að
ekki séu lil góð ensk leikrit,
heldur aðeins liinu, að ensk al-
þýðuleikrit séu ekki á marga
fiska. Sá, sem þetta ritar, hefir
alloft séð slik leikrit á enskum
leiksviðum og man i heild sinni
ekki til, að liann hafi gctað liaft
af þeirn neitt gaman. Þetta á að
vera gamanleikur, og gerir auð-
vitað enginn þá kröfu til slíkra
verka, að það séu bökmentir,
enda þótt þau oft séu það, cn
það er fyrst og fremst heimt-
að að þau séu skemtileg. Það
var alveg ijrcnt fyrir það um
þeíta leikrit. Fyrsti þátturinn,
sem átti þegar i stað að koma
áhorfendum i gott skap, var
beinlínis hundleiðinlegur, annar
ur, en alt kom fyrir eklci. Það
má reyndar vera, að afkoman
Iiefði orðið heldur skárri, ef
leikurinn hefði verið rólegri,
mýkri og gauragangsminni.
Leiltendur tóku á leikritinu
þeim sterku tökum, sem þarf
að talca leikrit Arnold og Baclis,
en þau virtust ekki eiga við.
Slíkir leikir sem þessir eru á
Englandi venjulega leiknir ó-
sköp rólega og hvelllitið, og að
þvi er virðist, er alt látið velta
á setningameðferð hinna ein-
stöku leikenda. Hér var hins-
vegar skotið fallbyssum — á
grátitlinga. Brynjólfur Jóhann-
esson lék gersamlega kalt; þó
var eilíft rolc í honum, en liann
var alls ekki sjálfur í stormin-
um. Það má hér benda á það,
að þessi ágæti leikari er farinn
að hafa þann sið upp á síðkast-
ið, að hjakka einhvernveginn út
úr sér setningarnar, og það er
farið að verða til leiðinda. Þrátt
l'yrir allan fínleik og snilli, þá
var alveg sama að segja um
ungfrú Arndísi, að hún var ut-
an við hlutverkið. Ilin blóðrika
leiklcona frú Marllia náði og
engu úr sínu hlutverki, sem er
fátitt, og það var engu líkara,
en að liún lcæmi beinlínis utan
af götu inn i hlulverlcið i fyrsta
skifti þetta kvöld. Það var gam-
an að Alfreð Andréssyni, en
hann hefjr hingað til ekki liaft
neina alls eina aðferð við hlut-
verk sín, og liana notar hann
altaf og enga aðra, en þá fer
smám saman að verða minna
gaman að. Hann er svo efnileg-
ur leikari, að lionum ætti ekki
að verða skotaskuld úr því, að
slcapa eitthvað nýtt. Yalur
Gíslason gerði alt, sem hann
gat, en tókst ekki að kreista
neitt úr hlutverkinu, sem naum-
ast var von. Indriði Waage var
eini leikandinn, sem náði tang-
arhaldi á lilutverki sínu. Hann
lék heimskan sveitalögreglu-
þjón, og tókst þar fullkomlega
að skapa skemtilega fígúru, -—-
en hann skapaði eins og góður
guð af engu; að vel tókst var
honum, en ekki höf. að þakka.
Um önnur lilutverk er svo sem
ekkert að segja, nema þá helst,
að ungfrú Alda Möller var —
eg bið afsökunar -— heldur lít-
ið séleg, en það átti að vera ó-
þarfi, þvi utan leiksviðs skortir
hana það síst, og svo hitt, að
Jón Leós var full vælulegur.
Það er leiðinlegt, að svona
slysalega skuli hafa telcist um
fyrsta leikritið á leikárinu, en
það stendur alt til bóta, von-
andi. Af þessu virðist Leikfélag-
ið mega læra það, að leita ekki
alþýðu- og gamanleikrita til
Englands. Leikfélagið ætti i
þeim efnum heldur að leita i
hinn gamla þýska farveg, eða
þá til tilbreytni reyna einhver
frönsk, dönsk eða sænsk gam-
anleikrit, því með þeim þjóð-
um kunna menn fyllilega að
lialda á glensi, sem er hald-
Jielra en það, er enskir áhorf-
endur vilja láta bjóða sér.
br.
Varflarfundurinn i gær.
Fjörugap umræður um skatta
og tollamál.
þáttur var að visu skárri, og ef
siðasti þáttur liefði verið fjör-
ugur, þá hefði alt rnátt vel fara,
en hann var að þvi leyti svip-
aður 1. þætti. Menn ættu að
bera þennan „gaman“-leik sam-
an við þá þýsku gamanleiki
þeirra kompána Arnold og
Baclis, sem Leilífélagið liefir
leikið áður með göðum árangri.
Þeir leikir eru ekki frekar bók-
mentir en þetta leikrit, en höf-
undarnir kunna liandvefk
„grinsins“ til fullnustu, og
skilja við áhorfendur nær dauða
en lífi af lilátri, en yfir þessu
leikriti stöldc mönnum ekki
bros af völdum höfundarins, og
kæmi það fyrir, að brosað væri,
var það lagtækni leíkenda að
þalclca.
Efni leilcritsins skal ékki rálc-
ið, en það lætst i aðra röndina
vera ádeila á ýmsa kælci, sem
liöf. þykist finna hjá Englend-
ingum, slcrið og „snobberi“ ó-
tíndra manna, sem yfir ijeninga
liafa lcomist, fyrir aðli og
fæddri yfirstétt og purlcunar-
leysi, nirfilshátt og naglaslcap
þessa fóllcs. Þetta lyftir sist
undir leilcritið hér á landi, því
slíkt umhverfi er liér ekki til,
og getur naumast verið; ádeila
þessi skilst því heldur ógreið-
lega.
Það hafði verið boðið út svo
til öllum bestu lcröftum Leilcfé-
lagsins til þess að Jjjarga þessu
leikriti heilu og höldnu á land,
en það tókst ekki, og leilcend-
urna er elcki um að saka. Þeir
hafa Jjersýnilega hvergi fundið
neina hönlc, sem þeir gætu grip-
ið i til þess að bera það uppi.
Þrátt fyrir alla viðleilni var því
leilcur allra leikenda, nema eins,
gersamlega utan garna, og
þarna brugðust bæði lcrosstré
og önnur tré. Það var Jjæði
grenjað og bitið í slcjaldarrend-
Varðarfundurinn í gær var
mjög fjölmennúr og mátti heita
að livel-t sæti væri slcipað. Magn-
ús Jónsson alþm., sem á sæti i
milliþinganefnd í skatta- og
tollamálum, gerði itarlega grein
fyrir slcipún þeirra mála, eins
og nú stæðu salcir, o,g rakti þær
breytingar, sem framsólcnar-
stjórnin hefði gert til þess að
afla rílcisjóði frekari tekna með
nýrri tollalöggjöf, beinni og
grímuklæddri. Gaf hann yfirlit
yfir störf nefndai-innar og þau
verkefni, sem leysa þyrfti, en
þau væru aðallega í þvi fólgin
að setja nýja tollalöggjöf og
slcipulega. Lýsti hann yfir því,
að nefndin gæti eklci borið
fram neinar tiílögur til lækkun-
ar á tollum og slcöttum, með þvi
■að Jienni væri ætlað að Jjyggja
upp tollalcerfi, sem færði rilcis-
stjórninni þær telcjur, sem hún
þyrfti að fá i rilcissjóðinn, en
liinsvegar myndi lækkun eða
liæklcun milli álcveðinna vöru-
floklca lcoma til greina, með því
að tollalöggjöfin væri að ýmsu
leyti óréttlát og vanliugsuð eíns
og sakir stæðu. Þá vakti hann
máls á þvi að sú hugmynd liefði
lcomið fram að leggja á nýjan
vaxtaskatt sem næði til spari-
sjóðsínneigna og vaxtabréfa, og
rakli hugsanlegar leiðir i þvi
efni.
Ólafur Tliors ræddi slcatta-
og tollamálin frá ýmsum hlið-
um, og sýndi fram á að svo væri
komið að skattabyrðin væri hér
á Iandi miklu þyngri en í niá-
grannalöndum vorum, og slcap-
aði þetta ástand öryggisleysi og
lirun i atvinnuvegunum. Rakti
hann þær hælckanir á tollum,
sem núverandi rilcisstjórn liefði
komið í framkvæmd, og sýndi
fram á að t. d. innflutnings-
gjald af vörum slcilaði nú rilcis-
sjóði tveimur milljónum meiri
tekjum en áður, þótt slíkt gjald
væri greitt af miklu minna
vörumagni. Bitnuðu allir þessir
auknu tollar á almenningi með
aukinni dýrtíð í landinu. Ræddi
hann einnig um vaxtaskalts-
hugmyndina og sýndi fram á,
að slílcur vaxtaskattur gæti liaft
hinar alvarlegustu afleiðingar
fyrir rílci, bæjarfélög o,g banka,
með því að bréf þeirra myndu
falla í verði og myndi þetta m.
a. bitna sérstaklega á þeim, sem
stæðu i liúsbyggingum, þar eð
veðdeildarbréfin mvndu lælclca
verulega frá því sem nú er.
Pélur Halldórsson borgarstjóri
hvatti eindregið til jjess að
nefndin athugaði þetta mál
mjög gaumgæfilega og vakti
athygli á, að í umferð væri nú
verðbréf útgefin af einstakling-
um eða fyrirtækjum sem næmu
mjög hárri upphæð, og eigend-
ur slíkra bréfa myndu verða
betur settir en eigendur verð-
bréfa, sem útgefin eru af opin-
berum fyrirtækjum, og færði
ýms rök fyrir því. Guðmundur
Gamalielsson ræddi einnig um
vaxtaskattinn og störf nefndar-
innar, þarfir ríkisins og kröfur
almennings.
Fundinum var slitið kl. rúm-
lega 11.
Erlendar /þröttafréttir.
BESTA 10 KM. HLAUPEÐ.
Á alþjóðamóti, er haldið var
i Ilelsingfors, var lilaupið eitt
besta 10 krn. hlaup í lieimi. Sal-
minen sigraði með naumindum
á 30:13.4 mín., en Málci varð
annar á sama tima. Pelcuri varð
þriðji, sex tiundu hlutum úr
sek. á eftir. Hlaupið var afar
spennandi frá upphafi til enda
og skiftust þeir á um forystuna
I
gBEgSBKiaaSiS
In Memoriam
Bjflrn GuiSmnnðsson
Hann var borinn og barn
fæddur hér i bænum 27. okt.
1018. Var hann því knapplega
tvítugur, er hann *andaðisí, 5.
þ. m. I bernskú var Bubbi, eins
og við leikbræðúr hans lcöll-
uðum hann altaf, bráðþroska
og rann upp sem fífill í túni,
enda gerðist liann hið gerfileg-
asta mannsefni. En sexíán ára
gamall kendi hann krankleika,
berklaveiki, og varð liaim aldr-
ei heill af þeim sjúlcdómi, enda
varð hann honnm að aldurtila.
Þó félclc hann um tíma nolck-
urn bata, og stundaði þá nám
í Samvinnuslcólanum. Var
hann siðan um stund starfs-
maður á pósthúsinu i Reylcja-
vílc. En nú tólc veikin sig upp
aftur og bar af honum bana-
orð.
Svo mun fara þeim mönn-
urn, er géfa sér tóm lil að ger-
ast áhorfendur a§ mannlífinu,
þótt eigi sé nema endrum og
sinnum, að þeir sjá engan lilut
undarlegri. Mega mörgum
þylcja furðuleg sköp þeirra
manna, sem að upplagi eru liin
bestu mannsefni, cn missa í
æslcu lieilsuna, eiga því varla
nolckra æslcu, og látast, áður
en þeir fá lcippt á fætur sér
manndómsskónum. Hitt er þó
karlmannlegt, að taka æðru-
laust og stillileg'a liverju því,
er að höndum ber, og láta eigi
það hamla gleði sinni, þótl
hverful sýnist hamingjan. Og
engan veginn getur talist til-
gangslaus cða gagnslaus ævi
þess manns, sem jafnan er bú-
inn til að tala lcjark í félaga
sína og hvelja þá um allan
drengslcap.
Slíkur var Bubbi. Hann var
hugprúður og góður drengur,
alla stund glaður og reifur, en
stilltur vel. Aldrei sá ég honum
bregða, og var ég þó nærstadd-
ur, er hann háði helstíðið. Aldr-
ei sá eg hann heldur skifta
skapi. Margt mun hann liafa
talið sig eiga vangert, en þó
var hann jafn kær oklcur vin-
um lians, sem liefði hans not-
ið langa ævi. Ilann gat sér með
oklcur góðan orðstír, og mun
hann eklci skjólt gleymast, því
að
„orðstírr
deyr aldrigi,
liveims sér góðan getr.“
Vinur.
Salminen og Málci, og var ekki
víst um úrslitin fyrri en á sið-
asta sprettinum.
SCHMELING.
Samkv. fréttum frá Chicago
liefir National Boxing Associa-
tion i Chicago (ekki New York
Boxing Commission) talið eft-
irfarandi hnefaleikamenn i
þyngsta flokki hina bestu í
lieimi:
1. Joe Louis.
2. Toni Galento.
3. Gunnar Bárlund.
4. Max Baer.
5. Bob Pastor.
Húsmædurl
Aðalslálurtiðin er nú á enda, en enn er lifur, hjörtu, svið o.
m. fl. á boðstólum með góðu verði. Þessir þjóðarréttir o. m.
fl. ætti að vera á borði hvers heimilis eins oft og unt er„
Pantið sunnudagsmatinn strax í dag, þá f áið þér góð-
ar vörur.
Hafníipöin g ar
Hinar nýju niðursuðu-
vörur frá S. t. F.;
Sjólax, Krækíingur,
Kryddsíld í vínsósu
Bismarksíld —
Grænar baunir,
ávalt fyrirliggjandi.
Stebbabúð,
Símar:
9291, 9219 og 9142.
Hvammstanga*
saltkjötið
$
í þí og 44 tunnum kemur bráð-
lega.
TRIPPAIvJÖT,
kemur á næstunni.
—■ Pantið sem allra fyrst. —
Jðn Mathiesen
Símar: 9101, 9102, 9301.
Naatakjðt
Dilkakjöt
Möi»-Lifur
Hjörtu
SilunguF
Sími 3007.
6. Red Burman.
7. Alberto Lovell.
8. Roscoe Toles.
Eins og sjá má af þessu, hafa
Ameríkumemi þegar kveðið
upp þann dauðadóm yfir
Schmeling, að hann sé ekki hæf-
ur til þess að keppa um heims-
meistaratignina og geta menn
liugsað sér að Þjóðverjum muni
þykja súrt í broti.
LASKE : NEUSEL.
Laske kepti nýlega við Neu-
sel í Vínarborg um Evrópu-
meistaratignina í þyngsta
flolcki og sigraði á stigurn mjög
greinilega. Neusel gerist nú
gamlaður, en var lengi vel einn
besti linefaleilcari Evrópu í
þyngsta floklci og gengur und-
ir nafninu „ljóshærða tígris-
dýrið“.
Gulrætur
Rauðbeður
Hvítkál
Grænkái
Rjðt & Fisknr
Símar 3828 og 4764.
■Vr*>r»rsr
«
|
v.
o
5
i?
it
Nýtt
Dilkakjðt
Ný svið
Lifur og
Hjörtu.
Rófur og
kartöflup
Grænir og„'
rauðir
Tómatar
og annað
Grænmeti
Kjötbúðin
Herðub eið,
Hafnavstpæti 4
Simi 1575.
ÍÓOÍ KSOOOÍ ÍQOÍÍOUUOÍX SQOQOiKK*
»
»
it
O
ð
ð
I
»
O
8
5 í
O
O
o
Nantakjðt
Nýpeykt
Sauðakjöt
Nýslátraö I
Dilkakföt
i lieilum kroppum
og smásölu.
Lifur, si
Saltkjöt
og mapgt fleipa
Kjöt og
fiskmetisgepðixft
Grettisgötu 64. Sími 2667.
Fálkagötu 2. Sími 2668.
Verkamannabústöðunum
Sími 2373
Reykhúsið. Sími 4467.