Vísir - 15.10.1938, Blaðsíða 2

VISIR
VlSIR
DAGBLAÖ
Úígefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Afglöp og
afglapar.
fiAÐ er víst enginn vafi á þvi,
r að „einhver afturkippur“
sé kominn í síldarsöluna tií Am-
eríku, eins og Sigurður Krist-
jánsson, annar fulllrúi Sjálf-
stæðisflokksins í Síldarútvegs-
nefnd, komst að orði í viðtali
við Vísi á dögunum. Að sjálf-
sögðu gera menn sér þó vonir
um, að betur rætist úr en á hef-
ir horfst um sinn í þvi efni.
Hinsvegar breytir sú von
manna, hversu mikil eða lítil
hkindi, sem lcunna að vera til
þess, að hún rætist, engu um
það, að vandfundin munu vera
dæmi þess, að gerðir hafi verið
svo fáránlegir viðskiftasamn-
ingar, sem samningur Vil-
hjálms Þórs um þessa síldar-
sölu.
Samningur þessi var gerður
fyrir hönd Síldarútvegsnefndar.
En þannig hefir verið frá hon-
um gengið, að Síldarútvegs-
nefndarmönnunum sjálfum
virðist vera ókunnugt um það,
hver sé hinn samningsaðilinn,
eða kaupandi sildarinnar. Tveir
nefndarmennirnir hafa verið
spurðir um þetta, en þeim ber
ekki saman um það. En sé það
nú svo, að enginn viti, hver
kaupandi sildarinnar er, þá er
auðsætt, að það gæti orðið vafn-
ingasamt, að koma fram ábyrgð
á hendur honum, ef hann stæði
ekkí við samniriginn, jafnvel þó
að liann væri ekki gersamlega
„týndur“.
Það er nú að sjálfsögðu Síld-
arútvegsnefndin, sem ber „á-
hyrgð“ á þessum samningi
gagnvart eigendum síldarinnar.
Sú ál>yrgð er þó að sjálfsögðu
formið eitt, því að varla mun
það reynast auðveldara, að
koma ábyrgð fram á hendur
nefndinni, þó að samningurinn
færi út um þúfur, en á hendur
kaupandanum, sem enginn veit
hver er. En þó að ef til vill sé
„ekki miklu fyrir að fara“, þá
kynni nefndin þó að bíða nokk-
um álitshnekki af þessu. Og af
þvi að fulltrúar stjórnarflokk
anna eru allsráðandi í nefnd-
inni, þá kemur það að sjálf-
sögðu mjög til kasta stjórnar-
blaðanna, að bera hönd fyrir
höfuð henni, jiegar á hana er
deilt fyrir það, hvernig samn-
ingurinn er úr garði gerður. Og
ekki síður fyrir þá sök, að það
er einmitt einhver frægasti snill-
ingur stjórnarflokkanna í við-
skifta- og fjármálum, sem
samninginn gerði.
Það dylst heldur engum, að
stjórnarblöðunum mun nú
þykja mikið við liggja, að
þeim takist vörnin sem best,
þvi að þau hafa þegar á lofti
það vopn sitt, sem þau eru vön
að beita fyrir sig, þegar þeim
þykir mest að sér sorfið af rök-
um andstæðinganna.
Alþýðublaðið spyr um það,
hvort sá muni vera „tilgangur
íhalds-blaðanna, að eyðileggja
alla síldarsölu til Ameríku“!
Allir breskir borgarar 18 ára og eldri, skrásettir
til starfa fyrir rikiö á áfriöar og hættotímnm.
Nýtt ráðuneyti stofnad til
þess að iiafa yftFStjórn
þessara mála með höndum.
London í morgun.
Breska ríkisstjórnin kemur saman á fund á mið-
vikudaginn í næstu viku, til þess að íhuga
mikilvæga breytingu, sem væntanlega verður
komið á áður en þingið kemur saman, snemma í næsta
mánuði.
Að því er United Press hefir fregnð mun ríkisstjómin hafa í
huga að stofna nýtt ráðuneyti, sem á að hafa með höndum
yfirstjórn á starfsemi þegnanna í þágu ríkisheildarinnar á
ófriðartímum. Mun verða lagt fyrir þingið frumvarp til laga,
sem heimila stjórninni að grípa til víðtækra ráðstafana á
hættutímum, þegar ófriður vofir :yfir o. s. frv. Er í ráði að
allir þegnar ríkisins, sem til þess eru færir, verði skrásettir til
starfa fyrir ríkið.
Mun verða gerð grein fyrir þessum áformum í hásætisræðu
konungs við setningu þingsins þ. 8. nóvember.
Tíminn kallar greinar Vísis
um síldarsöluna til Ameríku
„skaðlega l>laðamensku“!
Blöðin liafa engar varnir
fram að færa fyrir afglöp síld-
arútvegsnefndar og Vilhjálms
Þórs í sambandi við síldarsöl-
una til Ameríku. En það er um
hana eins og fjármálaóstjórn
Eysteins Jónssonar, það á að
vera „gílæput'“ að segja satt um
hana. Ádeilurnar á fjármála-
stjórnina eru talin fullkomin
landráð, af því að þær geti
„eyðilagt lánstraust landsins er-
lendis“. Blaðaskrif um síldar-
söluafglöp Síldarútvegsnefndar
og Vilhjálms Þórs eru „skaðleg
blaðamenska“ og geta „eyðilagt
alla síldarsölu til Ameríku“! —
En af hverju?
Það ætti að vera sæmilega
augjóst hverjum heilvita manni
að Ameríkumenn muni ekki
þurfa að sækja neinn fróðleik
um síldarsöluafglöp til íslenskra
blaða. Ef rétt er frá skýrt, þá
liljóta þessi afglöp þegar að
vera orðin kunn þar vestra, öll-
um þeim sem þau skifta nokk-
uru. Það eitt getur verið „skað-
legt“ og til þess fallið að „eyði-
leggja alla síldarsölu til Amer-
íku“, að halda verndarhendi yf-
ir þeim, sem afglöpin liafa
framið og láta þá óátalið halda
áfram að fremja slík afglöp.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
Fallist þingið á fyrirætlanir
stjórnarinnar, en á því leikur
enginn vafi, verða allir horgar-
ar landsins, sem ekki eru í her,
flugher eða flota, karlar og
konur, 18 ára og eldri, skrá-
settir til starfa fyrir ríkið á
hættu- og ófriðartimum. Allir
þeir, sem skrásettir eru, — en
skrásetningin fer fram með
frjálsu samþykki lilutaðeigandi,
— eiga framvegis að vera reiðu-
húnir til þess að takast á hend-
ur hver þau störf, sem ríkið
krefst, að þeir inni af liöndum.
United Press.
Lögregian hefir nú hafið lier-
ferð gegn þeim mikla sæg lijól-
reiðamanna, sem brýtur c-lið
50. greinar lögreglusamþyktar-
innar, en hann hljóðar svo:
Ljósker er snúi fram og
lýsi framundan sér skal
vera á hverju hjóli, þegar
farið er að skyggja. Ljós
skal tendrað á þeim tíma,
sem ákeðinn er til tendrun-
ar á Ijósum bifreiða í 43.
grein.
I gærkveldi, en það var fyrsta
kveld „herferðarinnar“, voru
teknir um 40 lijólreiðamenn.
Verða hinir eldri sektaðir smá-
vegis í fyrstu, en sektin hækkar
auðvitað við ílrekað brot. Ungl-
ingar, sem ekki eru komnir á
aldur sakamanna, eru ámintir.
Verður þessu haldið áfram
næstu kveld og þeir miskunnar-
laust teknir, er ekki hafa ljós á
framannefndum hjólum sínum
á tilteknum tíma. Ljósatími er
nú frá 5,40 að kvekli til 6,50
að morgni.
Er vonandi að lögreglunni
takist að uppræta þessi brot hið
fyrsta.
Johaones Poulsen
látinn.
Samkvæmt tilkynnigu frá
sendiherra Dana lést Joliannes
Poulsen, leikari við Kgl. leikhús-
ið, í gær. Hann var skorinn upp
s. 1. fimtudag, vegna heilasjúk-
dóms.
Málhelti og stam.
Kensla verður í vetur á vegum
barnaskólanna fyrir málhölt börn og
þau, er stama. Aðstandendur barn-
anna komi áð máli við kennarann,
mánudag, 17. október, í Austurbæj-'
arskólanum, kl. 5 síðdegis.
Japanii* hafa tekiö 'Waieliow
í Suöur-Kína
Vídtækar varúðarráöstafanir
í Hongkong.
London í morgun.
Japanir tilkynna, að þeir hafi tekið Waichow, en
það er mikilvægur staður-frá hernaðarlegu
sjónarmiði á Canton-vígstöðvunum.
Japanski herinn, sem settur var á land við Bias Bay,
og nú hefir tekið Waichow, hefir enn ekki sætt teljandi
mótspyrnu, Hefir her Japana og hinum mikla her-
Kínverja frá Canton ekki enn lent saman.
Bresku yfirvöldin í Hongkong hafa tekið allar mat-
vælabirgðir í borginni í sínar hendur og fyrirskipað
eftirlit með verði á matvælum, samkvæmt lögum þeim
um neyðarráðstafanir, sem gengin eru í gildi.
United Press.
Á íþrötta-
vellinum á
morgun.
Úrval úr Val og Víking hefir
aldrei kept við úrval úr Fram
og K. R. og mun knattspyrnu-
unnendur þessa bæjar fýsa að
sjá hvernig sá leikur fer. Hefir
Vísir orðið þess var, að mikill
áhugi og „spenninguri er meðal
almennings og knattspyrnu-
manna sjálfra.
Ekki er vert að vera að spá
neinu um úrslitin, því að þegar
svo sterk lið eigast við, sem hér
um ræðir, má segja að ekki sé
hægt að sjá þau fyrir fyrri en
undir leikslok.
Nöfn keppendanna voru birt
í Vísi í gær, svo og var þar
skýrt frá öllum öðrum atriðum
Boðhlaupsdagsins.
REYKVÍKINGAR. Fjölmenn-
ið á völlinn á morgun og minn-
ist þess, að jafnframt sem þér
skemtið yður, leggið þér grund-
vöílinn að því, að íþróttamenn
okkar geti heimsótt aðrar þjóð-
ir og við boðið erlendum
íþróttamönnum heim! — Búið
ykkur vel!
KRON höfðar mál
gegn Vísi og
Morgunblaðkiu.
Kron hefir í dag gefið út blað
í því augnamiði að verja álagn-
ingu sina. Er þar meðal annars
tilkynt að félagsstjórnin liafi
ákveðið að liöfða mál gegn Vísi
og Morgunblaðinu vegna greina
þeirra, sem birst hafa í blöðum
þessum um verslunarhætti
kaupfélagsins,
I
KRON SEGIR UPP STARFS-
FÓLKI.
Að því er Vísir hefir frétt,
liefir stjórn Kaupfélags Reykja-
Þjódverjar og ttalir á
öndverdum meid um
kröfur Ungverja.
Ungverjar reiða sig á stuðning Itala.
300 ungverskir æsingamenn
handteknir í Tékkóslóvakíu.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
orfurnar út af kröfum Ungverja eru alvarleg-
ar, ekki síst vegna þess, að ungverska stjórn-
in mun ef til vill ekki geta haldið æsinga-
mönnum, sem krefjast Rutheniu, í skefjum. Einnig
vekur mikla eftirtekt í þessu sambandi, að menn ætla
að Hitler og Mussolini séu á öndverðum meið um
framtíð Rutheniu, Hitler sé andvígur kröfum Ung-
verja um að þeir fái Rutheniu, en Mussolini hlyntur
þeim.
Fregn frá Prag hermir, að tékkneskt herlið og lög-
regla hafi umkringt og handtekið 300 ungverska æs-
ingamenn, sem komið höfðu frá Ungverjalandi til
Rutheniu og stofnað þar til æsinga. Einn æsingamann-
anna er sagður vera sonur Szalasi, ungverska nazista-
Ieiðtogans.
United Press.
Chuarkowsky, hinn nýi utanríkismálaráðherra Tékkóslóvakíu,
sem í gær ræddi við Von Ribbentrop í Berlín með þeim árangri,
að fult samkomulag náðist milli Þjóðverja og Tékka um landa-
mæri Þýskalands og Tékltóslóvakíu, fór í gær síðdegis áleiðis
til Berchtesgáderi og ræddi iþar við Hitler. Það er fullyrt, að
von Ribbentrop hafi lofað Chuarkowsky Tékkóslóvakíu öllum
þeim stuðningi sem Þjóðverjar mega veita til viðskiftalegrar
viðreisnar. Ennfremur, að Þjóðverjar beiti sér gegn því, að
landinu verði skift frekara — þ. e. að Ungverjar og Pól-
verjar fái sameiginleg landamæri. Er því talið, að Þjóðverjar
muni styðja kröfur Ungverja og Pólverja, að þeir fái þau hér-
uð, þar sem þeir eru í yfirgnæfandi meirihluta, en þeim kröf-
um vilja Tékkar ganga að, en hinsvegar muni Þjóðverjar snú-
ast öndverðir gegn því, að Ungverjar fái frekari kröfum fram-
gengt. — NRP. — FB.
Samkvæmt FÚ-fregn í gær-
kveldi hafa Ungverjar sent ung-
verskan embættismann til
Rómaborgar til þess að biðja
ítali um að styðja kröfur þeirra
um Rútheniu. Tékkar hafa sent
I aukið herlið til Rutheniu og
víkur og nágrennis sagt upp
öllu slarfsfólki félagsins, frá
næstu áramótum að telja, án
þess að nokkurar sérstakar
ástæður séu færðar fyrir upp-
sögninnL Ætla menn að upp-
sögn þessi sé ger í þeim til-
gangi, að koma fram almennri
kauplækkun lijá starfsfólkinu.
1
Ungverjar hafa einnig sent
auka-lierlið til landamæranna,
en frestað <allsherjarhervæð~
ingu. (FÚ).
FRÁ LÖGREGLUNNI:
Sitt af hverju.
ÞaÖ eru heldur rólegir dagar hjá
lögreglunni um þessar rnundir, aÖ
minsta kosti í miðri viku, eða um
það leyti, sem fjarst er helgunum.
Tíðindamaður Vísis átti leið nið-
ur á lögreglustöð í morgun, og féklc
að líta í dagbók lögreglunni. Voru
þar ýmsar kærur, en flestaf smá-
vægilegar.
Af Laufásveginum var tilkynt í
gær, að í húsi einu þar við götuna
byggi öldruð kona, er oft yrði fyr-
ir aðsúg skólabarna og annara, er
þau færi úr skólanum um hádegi
eða lcl. 3.
Þá hafði maður einn austan úr
sveitum tilkynt lögreglunni í gær„
að bróðir hans, er væri gestkom-
andi i bænum, hefði ekki sést né
til hans spurst, síðan hann fór frá
systur þeirra bræðra á fimtudags-
kveld kl. 5—6.
í gærkveldi kl. rúmlega hálfellefu
var lögreglan kvödd að B.S.I., en
þar voru nokkrir menn, er höfðu
neitað að greiða ökugjald það, er
þeim bar að greiða. Fór lögreglu-.
þjónn á vettvang. En er mennirn-
ir sáu hann, gfeiddu þeir féð í
snatri.
Um hálftólfleytið i dag var til-
kynt frá Verkamannabústöðunum,
að : strákar væri þar að kynda 1 >át
úr ýriisu rijsli.
Á morg-un verður, ef veður
leyfir, fjölbreyttasti íþrótta-
dagur ársins. — Aldrei fyr
hafa rúmlega 90 — níutíu —
hraustir og stæltir piltar kept
hér á vellinum í boðhlaupum,
sem allir eru sammála um,
að sé allra hlaupa skemtileg-
ust.
Meðal keppandanna eru
margir af hinum bestu hlaup-
urum okkar og hver veit
nema einhver hlaupastjarna
renni upp þenna dag öllum
að óvöru.
Og livert knattspyrnufélag-
anna vinnur Vísis-bikarinn?
Hvaða knattspyrnufélag vort
á hestu hlauparana? Hvaða
skólar hljóta Tulinius-bikar-
inn eða Haralds-bikarinn ? —
Hvaða skólar eiga bestu
hlauparana, vöskustu æsku-
mennina?
Svörin við þessum spurn-
ingum fá menn best með því,
að f jölmenna á íþróttavöllinn
á morgun. Sjón er sögu rík-
ari! —
Reykvíkingar! Styrkið gott
málefni og f jölmennið á völl-
inn á morgun! Búið ykkur
vel! —