Vísir - 21.10.1938, Blaðsíða 6

*
V I S 1 R
Föstudaginn 21. október 1938
Hvað er ad
frétta?
Á siSasta VarSarfundi var
ræti ira skattamálin. Kom ]>ar
fram 1 ofagurri en raunveru-
Hegri mjnd skatta og tollaflóð
|mS sein flætt hefir yfir þjóðina
ík síðustu árum, og sem hún á
mú viS að búa, en er í engu
samrami við getu hennar, en
veldur óbærilegum erfiðleikum
á aivinnusviðinu og afskaplegri
fdýrtíð í landinu. Þar sem alt
œr orðið skattlagt, smátt og
stórt, hvort seni er um nauðsyn-
!íega eða ónauðsynlega vöru að
aræða, og skattur lagður ofan á
skatt og prósentur ofan á við-
auka og viðauki ofan á prósent-
ur. Enda hefir þessi herferð í
vasa almennings að réttu lagi
verið nefnd skatta- og tolla-
brjálæði. Nú mun svo komið, að
Iþessum skatta og tollakóngum
jiyki orðið óvíða bitastætt til
írekari fjáröflunarplana, þó
kom það fram, að einhver hug-
vitssamnr meðlimur í þessari
TOÍlliþingaskattanefnd, hefði
fengið það inn á heilann, að
eitthvað kynni þé að vera enn
tB sem héti sparifé, og ef það
skylái nú ekki koma alt i leit-
irnar, þá mundi vera reynandi
að setja nýjan skatt á það og
reyna að ná þvi með ein-
Shverjum klókum ráðum. —
En þeir skulu vara sig, þeir góðu
lierrar. Hvað er það annað en
■samansparað fé manna sem at-
vmnirvfigimir, bæði til lands og
sjávnr, hvila á. Okkar mesta
mein er það, að við búum í alt
of peningalausu landi. Og okkar
inesta nauðsyn er, að einhver
yhvM væri til að auka hana sem
mest, en gera ekkert sem dregur
úr henni eða eyðileggur. Yegna
|»essarar fjámiagnsvöntunar
oikfcar, ætti alt sparifé að vera
skattfrjálst að lögum, með því
möti eru mikil líkindi til að
starfsfé landsmanna mætti auka
ttnluvert smámsaman, sem okk-
m- er mesfa nauðsyn.
Þessi forréttindi á sparifé eru
ekki nema sanngjörn réttindi
til handa þeirn sem vilja spara,
til hagsbóta fyrir alla þjóðina,
óg til uppbótar á áhættu þeirri
sem sparifé er auðvitað altaf í
elns og margt aiinað. Það er i
áhættu í atvinnuvegunum og
það Jiggur undir áhættu gengis-
fellingarinnar.
En.eigi nú sérstaklega að fara
að skattleggja þessa saman-
spöruðu eign manna og það
tmðvitað ineð viðeigandi reki-
stefhum, þá getur farið svo —
óg eg tel mikil líkindi til þess
— að flestir kysu þann kostinn
lieMur, að taka ált fé sitt úr
bönkúhum og sparisjóðum, og
ef þeir gætu ekki starfað með
það sjálfir, að geyma það þá

“ JR RAFTÆKJA
VIDGERÐIR
VANDADAR-ÓDÝRAR
SÆKJUM & SENDUM
RAPJÆIOAVERÍIUN - PAPVIRKJUH - VHIGERPAlTorA
Með þessari fyrirsögn er rit-
gerð í nýútkomnu tímariti Guð-
spekifélagsins, Ganglera, 2.
liefti 12. árgangs. Greinin er í
17 köflum, rituð af Jóni Árna-
syni prentara. Og nieð því að
mér finst þessi ritgerð sérstak-
lega eiga erindi til allra þá vil
eg geta hennar að nokkru.
Ritgerðin er svo skýr og létt
til igrundunar fyrir alla hugs-
andi menn og konur, að mér
finst sjálfsagt að benda á hana.
Hún á jafnt erindi til þeirra
sem eru andstæðir skoðunum
guðspekinga sem annara með-
lima þjóðfélagsins.
Eins og fyrirsögnin ber með
sér er ritgerðin um þjónustu í
orðsins fylstu merkingu og út-
skýring þess orðs, eins og höf-
undurinn getur um í öðrum
kafla ritgerðarinnar hefir orðið
þjónn eða þjónusta verið álitið
frekar lítilfjörlegur titill hjá
þjóðinni og mér er óhætt að
segja þjóðunum. Því hugtak
þetta hefir lengst af verið notað
í ennþá óæðri merkingu sem sé
„þræll“. En íhugi maður rök-
studdar staðreyndir höfundar-
ins, finnur maður glögglega, að
hugtakið breytist gersamlega í
annan mikið veglegri titil og á-
lít eg að allir gætu haft gott af
því að íhuga þær staðreyndir
sem þar er bent á, því það lítur
oft út fyrir að slíku sé ekki
gaumur gefinn.
Eg ætla mér ekki að fara að
rekja hér ritgerðina, en eg vildi
óska að jafnt æðri sem lægri
kvntu sér hana sjálfir. Og það
er alveg vist, að slikar liugleið-
ingar gætu þroskað mannkynið
ef þeim væri veitt móttaka án
tillits til trúarskoðana, eins og
margar aðrar greinar ’og rit-
gerðir sem fná Guðspekisfélög-
unum koma, því þær eru oft
mjög göfgandi, þrátt fyrir það
þótt margt af því sem þar er
kurini ekki að falln mönnum í
geð, þá er ómögulegt að ganga
algerlega á snið við staðreyndir.
L. B.
SYROVY, ÞJÖtDHETJA TÉKKA,
Þegar Tékkar og Slóvakar
urðu að fallast á kröfur IJitlers
l um Súdetahéruðin og stjórn
j Tékkóslóvakíu fór frá, myndaði
, Syrovv yfirhershöfðingi stjórn,
og er liann bæði forsætis- og
liermálaráðherra. í frelsisbar-
áttu Tékka á lieimsstyrjaldarár-
unum og þar til lýðveldið var
stofnað var Syvoru yfirmaður
hersveita Tékka og komst í
marga raun. Misti hann annað
augað í bardaga i Rússlandi. Frá
því á þessum frelsisbaráttudög-
um Tékka er Syrovy þjóðhetja
í augum Tékka. Má vafalaust
þakka það trausti þess er hann
nýtur, samvinnuþýðleik og lip-
urð, að Tékkar gripu ekki til
vopna gegn Þjóðverjum, en af
því hefði vafalítið leitt heims-
stvrjöld.
rj£LAGSFR£NTSI1í{ÍJ0NNAR
Hitt og þetta*
Parísarhlaðið „Paris-Soir“
lagði ýmsar spurningar fyrir
hörn í tilefni af komu Georgs
VI. og Elísabetar drotningar til
Frakklands.
Fara hér á eftir svör við
nokkurum spurninganna og eru
sum þeirra all-skrítin.
Hvað heitir konungurinn?
Ftest svöruðu rétt, en inn á
milli komu þessi svör: Stanis-
lás, Georg II., Filippus VI. og
Guizot II.
Hvað heitir drotningin?
Sum barnanna svöruðu Marie
Antoinette, önnur Charlotte,
Isabel og Marie.
Hve mörg börn eiga þau?
Þar voru flest svörin rétt.
Nokkur svöruðu þó: „Sex syni
og sex dætur“ og eitt svar var
á þessa leið: „Alizabete og Mar-
guerite“.
Hvar býr konungurinn?
Flest svöruðu London. Tvö
reyndu að vera nákvæmari: „í
RukingeamhöH“ og „í Bulten-
gellehöll“. Sex giskuðu á Bruss-
el, Berlín, Holland, Lourdes,
Rúðuborg og Calais.
Hvað er England?
Sex svörin hljóðuðu þannig:
„Land með mörgum skipum“,
„Áríðandi borg fyrir Frakka“,
„Eyja í Norður-lshafi“, „Stór
bresk eyja“, „Eyja í Kyrraliafi“
i og „Eyja, sem er í laginu eins
og stígvél“.
' Hversvegna eru Englendingar
vinir okkar?
Flest svöruðu: „Af því að þeir
börðust með okkur 1914“. Einn
drengurinn svaraði: „Englend-
ingar voru eitt * sinn meslu
i fjandmenn okkar. Ef við vær-
| um veikburða, myndi þeir eklti
lila við okkur. En þeir vita að
1 við ermn sterkir“.
bara á kistubotninum, eins og í
gamla daga, þó það yrði nokk-
urra kr. óliagur. Þetta væri auð-
vitað ekki nema sjálfsögð gagn-
ráðstöfun og mótmæli gegn
skattabrjáiæðinu. En hvar
stæðu atvinnuvegirnir þá ?
Þ. X.
Þjóausta.
| Höfum fyrirliggjandi úrval af
; Loft og
lampaskermum
j Saumum eftir pöntunum.
HarðfiskiiF
Riklis&gup
í Skepmabiíðin
vmi*
Laugavegi 15.
«
?
j H-inir eftirspurðu
Laugavegi 1.
Útbú, Fjölnisvegi 2.
Leslampar
ÓDÝRTI
eru komnir. Höfum einnig
margar tegundir af leslampa-
skermum við allra hæfi.
Skermabúðin
Laugavegi 15.
Hveiti 10 Ibs. poki á 2.25 j
Hveiti 25 kg. poki á 9.25.
Hveiti 50 kg. poki á 17.50.
Haframjöl 50 kg. poki á 19.50.
Hrísgrjón 50 kg. poki á 15.75.
TEOPANI
Ciaaretitur
REYKTAR
HVARVETNA
Sími 2285; Grettisgötu 57.
Njálsgötu 106 — Njálsgötu 14.
er miðstöð verðbréfaviðskift-
anna.
>

wmí
OWLWö/tlt'
Aðalumbod:
Reykjavík;
PESTURINN GÆFUSAMI. I 1
^Ardrington lávarður,“ hvíslaði sá, sem sat
Hionum á vinstri hönd.
.,?Það skiftir engu um lávarðstitilinn“, sagði
. Ardrington, „en skal ég skýra fyrir yður mál-
íð. Leyfið mér fyrst að koma yður í kynni við
gcsti mína. Herra Martin Barnes, sem vér —
vegna kringumstæðnanna —: mununi lcalla
„gestinn gæfusaina“, mér á hægri hönd situr
Helsby læknir, húslæknir minn, en við hlið
yðrir herra Bordon, lögfræðingur minn ,og
andspænis yður ungur maður, vel kunnur i
ffélagsskap þess hluta ungu kynslóðarinnar,
sem hefir orðið fyrir mestu áhrifum hins svo
lcallaða nútíma tískubrags, en lieitir annars
ffutlu najfni Gerald Garnham og er frændi
sninn og erfingi“.
„Og her mér að líta á þetta sem nauðsyn-
legan inngang að skollaleik, sem ég á að taka
að mér hlutverk í,“ sagði Gerald napurlega.
„Það mun ætla að verða erfitt að sannfæra
jiig, kæri Gerald,“ sagði hinn virðulegi frændi
hans, dálítið ávítunarlega, „að hér er ekki um
neinn skollaleik að ræða. Eini maðurinn, sem
Iiér er síaddur, og mun liafa ánægju af því,
sem fram fer, er ég. En nú, lierra — lierra
Barnes, ætla ég að trúa yður fyrir þeirri dap-
urlegu spá,- að því er mig sjálfan snertir, að
ég verð sennilega ekki í lifenda tölu að viku
liðinni. Enginn, sem liér er staddur, mun
vekja neina deilu um likurnar fyrir því, hvort
þessi spá muni rætast — og sist allra læknir
minn. Þér, sem eruð ungur maður og liafið
heilbrigða skynsemi til að bera, munuð vafa-
laust liafa forðast að kynna yður nákvæni-
lega, liverjir það eru hér í landi, sem standa
næstir því að erfa lávarðstign. Nú er það um
mig að segja, að ég er tólfti maður minnar
ættar, sem ber lúvarðstign, og ég er harnlaus,
en frændi minn, sem situr andspænis yður,
erfir titilinn. Hann verður vissulega Ardring-
ton lávarður og ég gæti ekki upp á neinu
fundið, sem til þess leiddi, að hann væri svift-
ur þeirri ánægju, að bera lávarðstitilinn. En
á þessum seinustu dögum ævi minnar kemst
ég ekki hjá því að minnast þess, að á hvern
þann hátt, sem hann liefir getað, hefir þessi
urigi frændi minn reitt mig til reiði og van-
heiðrað mig.“
Gerald Garnham, sem þannig var lýst,
þagði, og var auðséð, að liann reyndi sem
best hann gat að stilla sig. En lávarðurinn
stundi, eins og hann væri óánægður yfir því,
að hann hefði ekki borið fram nein mótmæli.
„En okkur miðar lítið áfram,“ áræddi Bar-
nes að segja, „og Iivað sem um þetta alt er,
iivað kemur það mér við?“
„Yður mun verða alt ljóst fyrr en varir,“
sagði Ardrington lávarður. „Eg er ekki auð-
ugur maður, herra Martin Barnes, og af manni
í minni stétt verð eg að teljast mjög litlum
efnum búinn, cn eg er staðráðinn i að sjá
syo um, að það- lítið, sem eg á, falli ekki í
hlut hins unga frænda míns, sem nú horfir
ú mig með liatursfullu augnaráði. Eg á enga
nána ættingja eða vandamenn, nema ef telja
skyldi uppeldisdóttur, sem þegar hefir verið
séð fyrir, og liefi eg þess vegna ákveðið að
gefa þær eignir mínar, sem annars liefði fall-
ið í hlut hins unga frænda míns. Ilerra Bor-
don, viljið þér gera svo vel —“
Bordon lögfræðingur stakk hendinni í
brjóstvasa sinn og dró upp úr honum um-
slag allmikið og var auðséð á svip hans, að
hann lagði það fram nauðugur,
„1 þessu umslagi“, hélt Ardrington lávarð-
ur áfram, „eru 80.000 sterlingspund. Það er
ekki mikil upphæð, herra Barnes, en eg lield
að þér munið viðurkenna með mér, að það
sé ánægjulegt að hafa slíka upphæð til eign-
ar og urnráða. Svo að eg lialdi áfram þar,
sem eg liætti áðan, ætla eg að gefa nokkurn
hluta eigna minna. En hverjmn? Eg get i-
myndað mér, að eg sé ef til vill gamall mað-
ur, sem ckki fylgist mcð tímanum, en fram
bjá þeirri staðreynd kemst eg ekki, að það
er varla nokkur ættingja minna, en þeir eru
fáir, sem eg vil tala við eða þeir við mig,
nema ein frænka, sem þverlega neitar að
þiggja einn eyri af fé mínu. Mér flaug í hug
að verja fé mínu til góðgerðastarfsemi, en
lierra Barnes, eg hefi aldrei liaft neinar mæt-
ur á.góðgerðastofnunum. Eg hefi alla tíð ver-
ið harðvítugur andstæðingur allrar slikrar
starfsemi. Eg hefi altaf lialdið því fram, til
dæmis, að rikið ætti að eiga og starfrækja
öll sjúkrahús. En eg' ætla ekki að fara að
ræða það mál, því að það mundi reyna um
of á þolinmæði yðar. 1 stuttu máli, eg þekki
enga stofnun, og engan mann, sem eg liirði