Vísir - 26.10.1938, Blaðsíða 4

VlSIR
Hjúskapu r.
Nýlega voru gefin saman i hjóna-
l)and Bjarnfríður Sigursteinsdóttir
érá. Akranesi og Jóti Einarsson, sjó-
BnaSur. Heimili jteirra er á Oldu-
götu iy, Hafnarfirði.
Aflasla.
.‘Surpri.se .seldi 90 tonn af Aust-
ffjarÖafiski í Grimsby í gær fyrir
2580 síerlingspund.
Sí■ínxlælaií r;
Ðaníef Fjeldsted, Hverfisg. 46,
sími 3272. NæturvörSur í Ingólfs
apóteki og Laugaregs apóteki.
l&tvarpiS i kvöld.
- 19.20 Hljómplötur: Lög fyrir
fiðlu pg celló. 19.50 Fréttir. 20.15
JECvöldvaka: a) Skftli Þórðarson
anagister: Víg Spánverja á Vest-
fjörðum 1615. b) Brynjólfur Jó-
Iiannesson leikari: Hvarf séra Odds
á Miklabæ. Kvæ'Öi Einar Benedikts-
tsonar. Upplestur. c) Pálmi Hannes-
son rektor: flr „Úraníu". Upplest-
cir. d) Sönglög óg hljóðfærasláttur.
.22.00 Eréttaágrip.
Sambaod berklasjákl-
inga stofnaS.
'Stofnþing Sambands íslenskra
berklasjúklinga var liáð að Víf-
-ílsstöðum 23. og 24. þ. m. Þing-
IS setti formaður undirbún-
íngsnefndar, Karl Matthíasson,
með stuttri ræðu. Forseti þings-
ins var Gunnlaugur Sæmunds-
son. Við setningu voru mættir,
í boði undirbúningsnefndar, 5
berklalæknar. Úr þeirra hópi
flutfn ræður Sig. Sigurðsson
Iberklayfirlælaiir, próf. Sigurð-
sir Magnússon og Óskar Einars-
son læknir frá Reylcjahæli í Öl-
fusi.
Helstu dagskrármál voru:
Stefnu- og starfsskrá sambands-
ins, frarasögumaður Jón Rafns-
son, lög sambaudsins, fram-
sögumaður Herbert Jónsson, og
kosning sambandsstjórnar.
Jí samban dss tj órn voru lcosn-
ir: Forsefi Andrés Straumland,
ritari Herbert Jónsson, gjald-
Jkerí Sigurleifur Vagnsson. —
Meðsfj órnendur: Jón Rafnsson,
"Karl Matfhíassou, Ásberg Jó-
hannesson, Þórhallur Hall-
grímsson og 4 menn í vara-
astjóm.
JÞingið sátu 30 fulltrúar víðs-
vegar að. Stefnuskrá sambands-
íns verður bráðlega liirt almenn-
ingi.
LITHAUEN.
Frli. af 3. bls.
aðar. Æðri búnaðarleg fræðsla
fer fram í búnaðarliáskólanum
i Dotnava, en þar eru 45 kenn-
arar, og er stofnun þessi að öllu
leyti rekin af rikinu. Búnaðar-
háskólinn befir aðsetur á stórri
bújörð og er það vitanlega eitt
af mestu fyrirmyndarbúum
rikisins. Þar fá nemendurnir
einníg tækifæri til þess að
stxmda verklegt nám og fylgj-
ast með ýmiskonar búvisinda-
legum rannsóknum.
Miklar breytingar hafa orðið
í þessum efnum frá því er var
fyrir beimsstyrjöldina, því að
þá miðaði ekki áfram á þessu
sviði frekar en öðrum, því að
Rússar létu sig litlu skifta vel-
ferð fylkisins. Rússneska stjórn-
in lagði aðaláhersu á að finna
markaði fyrir landbúnaðaraf-
urðir Ukraine og Sibiriu, og sá
fyrb’ svo ódýrum flulningi á
komi þaðan, að korn frá Ukra-
ine fékst með lægra verði í
Memel og Riga en frá Litbau-
en, rétt lijá.
Landið var að mestu leyti í
eigu manna, sem lítið skiftu sér
af því og bjuggu ekki í fylkinu.
Eftir uppreistina 1861 var mik-
ið land í Litbauen tekið eignar-
námi og fengið Rússum í hend-
ur, en eftir byltinguna 1905
varð sú breyting á, að talsvert
xnörgum litháiskum ixændum
var gefinn kostur á að eignast
land til ræktunar, og tókst þeirn
að korna sér sæmilega áfram,
með aðstoð banka og samvinnu-
félaga, sem um þessar mundir
fóru að koma til sögunnar. En
yfirleitt voru framfarirnar litl-
ar meðan Rússar réðu þar ríkj-
um. Og rneðan heimsstyrjöldin
stóð yfir var enn ver ástatt, þvi
að þýski berinn, sem þar var,
birti framleiðslu bændanna, og
var landbúnaður í Lithauen í
rústum, er styrjöldinni lauk. En
þegar sjálfstæðið var fengið
lóku bændur i Lithauen til ó-
spiltra málanna og liafa unnið
að viðreisnarstörfunum af svo
miklum áliuga og kappi, að fá
dæmi eru til, með ágætum á-
rangri, enda studdir vel af hinu
opinbera svo sem að fi-aman
getur.
Land var tekið eignarnámi af
Jxeim, sem ekki áttu lieima i
landinu og fengið bændum i
lxendur, og hermenn, sem barist
höfðu fyi’ir sjálfstæði landsins,
fengu land til ræktunar endur-
gjaldslaust, en þeir, sem keyptu
land af stjórninni, gx-eiða fyrir
það í 36 ár. Erfingjar þeirra,
sem Rússar böfðu svift eignar-
rétti á jörðum sínum 1861,
fengu þær aftur.
Ríkið liefir og tekið í sína
umsjá alla skóga landsins og
nauðsynlegt land undir til-
raunastöðvar og fyrirmyndar-
bú, sjúkrabús, elliheimili,
barnahæli og skóla.
Yfii’leitt verður eigi annað
sagt en að Litbaum bafi vegn-
að vel síðan er þeir fengu sjálf-
stæði sitt og alt er þar í fram-
för. Og þeir, eins og liinar smá-
þjóðirnar við Eystrasalt, sem
fengu sjálfstæði sitt upp úr
heimsstyrjöldiuni, hafa leitað
samvinnu við skandinavisku
þjóðirnar, einkanlega Svía og
Finna.
En fá þessar smáþjóðir liinna
nýju ríkja við Eystrasalt að
vera í friði, og vinna að sinni
eigin fai’sæld og menningu
framvegis, eins og þessi tiltölu-
lega fáu ái’, sem liðin eru frá
því þau fengu sjálfstæði sitt.
Margir óttast, að það sé að eins
timaspursmál, hvenær stór-
þjóðirnar gleypi þær, Rússar,
Þjóðvei’jar eða Pólverjar (sem
eru stórþjóð í samanburði við
Lithaua, Eistlendinga og Lett-
lendinga).
Litháar og Pólverjar liafa
lengi deilt um Vilna og veldur
deilan því, að fullur fjandskap-
ur er undir niðri milli Pólverja
og Litbáa, þótt hinir síðai’-
nefndu liafi í öllum deilum sín-
um við Pólverja oi’ðið að láta
í minni pokaixn. Litháar böfðu
til skamms tíma engan stjórn-
málafulltrúa í Póllandi og hót-
uðu Pólverjar að beita vopna-
valdi, ef Litháar tælci ekki upp
stjórnmálalega og viðskiftalega
samvinnu. — Deilan um Vilna
milli Litbáa og Pólverja er
gömul. Hefir borgin alla tið
komið mjög við sögu. Lilháar
áttu Vilnaliérað forðxmx, en Svi-
ar hertóku borgina á 18. öld og
síðar Rússar. Fengu Rússar
Ixoi-gina eftir skiftingu Póllands
1795. — 1831 og 1863 var borg-
in nxiðstöð byltingarmanna, senx
reyndu að hrinda af sér ánauð-
ai-oki Rússa árangurslaust. Eft-
ir heimsstyrjöldina gei'ðu Lit-
háar kröfu til Vilnu, en Pól-
vei’jar komu með hermexxn og
tóku borgina. Tilraunir Þjóða-
Ixandalagsins til að miðla mál-
um bárxx ekki árangur.
Vilna er xxxikil nxiðstöð korn-
verslunar. ílxúatalan er um
200.000. — Á myndinni sést bin
rómversk kaþólska kirkja borg-
arinnar. — Þjóðbetja Pólvei'ja,
Josef Pilsxxdski, er fæddur í
Vilnu.
HKEN§EAS
KENNI islensku, stærðfræði
og tungumál. — Bý nemendur
undir inntökupi'óf. — Tíminn
1.50. — Uppl. Óðinsg. 19. (1059
KENNI íslensku, Dönsku,
Ensku, Frönsku, Þýstou, les
með nemöndum, tíminn 1.50,
undixbý skólapróf. Páll Bjarn-
arson, cand. philos. Skólastræti
1. (122
þEiM LídurVel
sem reykja
'VINNA
STÚLKA, vön húsvei’kum,
óskast strax. Gx’ettisgötu 56 A,
miðlxæð. (1053
FÆCI
GOTT FÆBI og einstakar
máltiðir. Hvei'fisgötu 50. (1061
BORÐUM daglega 4 í’étti góð-
an mat. 1,25 kai’lmenn, 1,00
konur. Matsalan Royal, Txxn-
götu 6. Sími 5057. (914
.„^FUlWIFFiS&TILKYNNINGAR.
ST. DRÖFN nr. 55. Fundur á j
morgun fimludag kl. 8%. Kosn- |
ing embættismanna. Rætt og
tekin ákvörðun út af bréfi frá
liúsnefndinni. Inntaka nýrra fé- .
laga og fleira. Félagar fjöl- j
mennið, Æ, t, (1077 ;
MÍNERVU-FUNDUR annað !
kvöld. Kosning embættismanna '
og fleira. Mætið stundvíslega. 1
Æ. t. (1080 !
ST. FRAMTÍÐIN nr. 173. —
Fundur í kvöld í litla salnunx
kl. 8y2. Endurinntaka. (1081
KnCISNÆCll
LÍTIÐ herbérgí óskást strax
sem næst íxxiðbænmn. Fyrir-
franxgi’eiðsla. Tillxoð, merkt: |
„Reglusemi“, sendist Vísi. (1062
RÚMGOTT hei’bergi óskast.
Tilboð, merkt: „Hei’bergi“, 1
sendist Visi. (1020 ■,
FORSTOFUSTOFA til leigu !
Rejdcjavikurvegi 31, Hafnar-
firði. (1066
------------------------- i
HERBERGI til leigu. Uppl. i
sima 4164 kl. 4—6 i dag. (1072
HERBERGI til leigu á Hóla- (
vallagötu 9, niðri. (1074
SÓLRÍK íbúð, tvö hei’bergi
og eldliús, til leigu nú þegar.
A. v. á. ' (1078 ^
STÚLKA óskar eftir litlu her-
bergi. Tilboð merkt „15“ send-
ist Vísi. (1084
GENG í HÚS og sauma alls- konar kvenfabiað og útsaum. Maria M. Guðmundsdóttir, Mímisvegi 6. (1057
STÚLKA óskast. Hátt kaup. Vesturgötu 65, uppi. (1058
STÚLKU vantar að Hvann- eyri nú þegar. Uppl. í síma 3990. (1033
UNGLINGUR óskast, 14—15 ára, Leifsgötu 21. Hulda Karls- dóttir. (1035
TVÆR stúlkur óska eftir for- miðdagsvist. Uppl. í síma 1568 frá kl. 6—8. (1090
RÁÐSKONA óskast. Tveir i lieinxili. Ilringbraul 32, Björn JJaltdói'sson. (1073
GÓÐ stúlka óskast. —- Gott kaup. Uppl. í síma 4219. (1079
SAUMASTOFAN Öldugötu 26 saumar allskonar drengjaföt, einnig kvenfatnað, simi 4097. (1083
KTAPAtiFUNDlti) BRÚNIR silkisokkar töpuð- ust í gær frá Garðasti’æti upp í Bankastræli. Finnandi gcri að- vart í síma 3884 eða 1036. (1064
FUNDIN brjóstnæla. Sími 3153. (1066
GULSKJÓTTUR ketlingur tapaðist. Skilist á Óðinsgötu 4. Sixni 4305. (1071
SHLEICAflí
GOTT ORGEL til leigu. Sól- vallagötu 20. (1054
ITIUQÍNNINfiADI HEFI flutt saumastofu mína á Laugaveg 11. Guðrún Páls- dóttir. (570
ATHUGIÐ! Andlitsböð og augnabrúnalitun er nauðsynlegt eftir sumarið. Nýjasta nýtt og margra ára reynsla í faginu li'yggir yður góðan árangxir. -— Guði'íður Jóliannesson, Lauga- vegi 13, 2. hæð. (854
SALURINN á Laugavegi 44 er séi'staklega hentugur fyrir veislur og dans. (857
iKAUPSKAHJKf
RITVÉL óskast til kaups. —
Sími 4292. (1051
Mörg til sölu, sum ný, önnur
meira eða minna notuð. —
Stundum keypt. — Altaf lag-
færð, endurbygð og stilt, ef um
er beðið.
eT)atmonia
Laufásvegi 18. — Sími 4155.
5 MANNA bíll, Essex 1929, í
góðu lagi til sölu. Góð gx’eiðslu-
kjör. Sími 1909. (1052
SMOKING, sem nýr, á meðal-
mann til sölu nxeð tækifæris-
verði. Uppi. í sírna 4599. (1055
BÚTÁR. BÚTAR.
Kjóla-, Ixlúsu- og svunluefni
seljast ódýrt þessa viku i Vöru-
búðinni, Laugavegi 53. (1056
JAKKAFÖT á ungling til sölu.
Gretlisgötu 39 B. (1060
SAUMA kjóla, kápur, barna-
föl úr gömlu sem nýju. Sníð ó-
dýrt. Guðrún Jóns„ Hverfisgötu
9L________________________ (923
ALLAR fáanlegar skóla- og
kenslunótiir, Tungumálabækur,
Linguaphon, Hugo o. fl. á boð-
slólum. Seljum, kaupuxxa og
leigjum út hljóðfæri. Nokkx-ar
góðar fiðlur og cello fyrirliggj-
andi. Sömuleiðis Mandolin og
banjo. HLJÓÐFÆRAHÚSIÐ.
(617
KAUPUM flöskur, flestar teg-
undir, soyuglös, dropaglös með
skrúfuðu loki, wbiskypela og
bóndósir. Sækjum lieim. Versl.
Hafnarstræti 23 (áður B. S. I.)
Sími 5333. (894
.................. ■ ... ■ 1
ÁGÆTT kúa- og hestahey til
sölu. Uppl. í síma 2548. (1063
jggp GÖMUL eldavél óskast
keypt. A. v. á. (1065
NOTUÐ skíði óskast til
kaups. Uppl. í síma 2665 milli
kl, 6 og 8 e. lx._________(1069
LEIKNIR, Vesturgötu 11, sel-
ur nokkrar ritvélar og fjölrit-
ara. Mjög lágt vei’ð. Sírni 3459.
(1075
NIÐURSUÐUGLÖS yá kg. á
70 au.. V2 kg. 85 au., % kg. 1
kr., 1 kg. 1,10, iy2 kg. kr. 1,25,
2 kg. kr. 1,40. Gúmmibi'ingar
og varaklemmur. Þoi'steinsbúð,
Grundarstig 12, sími 3247,
Hringbraut 61, sími 2803. (1076
HÚSGÖGN: Lítið notaður
sófi og 2 stoppaðir slólar til
sölu með tækifærisvei’ði. Til
sýnis hjá Jóni Halldói’ssyni &
Co. h.f., Skólavörðustíg 6 B,
simi 3107. (1082
UESTURINN GÆFUSAMI. 1 2
lcveldinu áður. Hægt, titx-andi höndum, bjó liann
Xim pakkann aftur og stakk lionum undir kodd-
Æinn. Og Martin Barnes liafði ákafan hjartslátt.
l>að var skyndilega lxarið að dyrum. Það var
Anne, herbergisþernan, sem kom inn, brosandi,
«neð blikkskál, beyglaða, með heitxi vaíni í. Hún
líéit í áttina til lians, eins og viss um að liann
mundi bjóða lxenni góðan daginn brosandi,
hressilega að vanda.
.„Klukkun er átta, herra,“ sagði Anne, um leið
og bún dró upp gluggatjöldin, „ætlið þér að fá
yður bað núna ?“
Hann txorfði á liana eins og í leiðslu. Vissu-
Sega var Anna af „öðrum lieimi“. Og baðlier-
hergið, það var heldur ekki af „lians heimi“, illa
viðtialdið, málning ólxrein, sketlur komnar á
Jbaðkerið og baðhandklæðið of lítið — og ekk-
ert nema linoleumdúkur lil að standa á. Á
aieðri hæðunum var ágætt baðberbergi fyrir
gestina, sem þar bjuggu.
„Bað“, endurtók liann. „Eg veit það ekki. Það
Ixeld eg. —• Já.“
^JEruð þér nú vissir um, að það væri ekki
betra að bíða þar til í lcvöld. Sannast að segja er
ekkert of nxikið af heitu vatni núna.“
Hann liristi höfuðið.
„Nei, eg ætla að fá mér það núna.“
Hún liorfði á hann undrandi. Hann brosti
ekki, sagði ekki neitt glaðlega, hressandi, eins
og vanalega.
„Gott og vel lierra Barnes. Eg skal fylla kei'-
ið. Þér liafið víst fai’ið seint að liátta í gær-
kveldi, herra Barnes.“
„Já, nxér liður að minsta kosti eins og eg liafi
íarið seint að tiátta.“
Enn ekkert txros. Það var eins og hann tæki
ekkert eftir lienni. Og það var eins og liann
héldi dauðalialdi í eitthvað undir koddanum.
Hvað gekk að manninum? Anne ypti öxlum.
Jæja það voru skrítnir náungar þessir sölu-
menn. Koiiiu og fóru, komu og fóru, og óger-
legt að vita hvernig maður ætti að fá þá til þess
að vera eins og fólk er flest. .... Martin beið
þangað til lxún var farin. Því næst stökk liann
upp úr rúminu — gi*eip yfirfrakkann sinn og
fór í lxann, tók seðlapakkann og staklc honum
ú sig, og gekk svo í áttina til baðherbergisins.
.... Hálfri klukkstund síðar var liann búinn
að fá sér bað, ldæða sig, og fór niðxu’. Fyrir
utan sölumannaberbei’gið var þjónn sá, sem
lxann liafði beðið að ná í sýnishornakoffort sitt.
Þjónninn var ungur piltur, rauðleitur í andilti
og freknóttui’.
„Hvar byrjum við í dag, hérra?“ spurði hann.
„Á eg að bera út koffortin á vagninn? Mér flaug
í hug, að ef eg færi á undan, yrðxim við fyi’stir
til Claxton’s.“
Martin starði á hann. Auðvitað — það var
samkvæmt áætlun — langur og erfiður sölu-
dagur — við því hafði liann búist. „Eg veit ekki
nema eg verði að fara aftur til London í dag,
Tom“, sagði hann. „En eg fer ekki fyi-r en upp
úr miðdegi, svo að við getum farið um til liádeg-
is, eins og ráð var fyrir gert. Eg liitti yðnr í
Claxton’s. Reynið að finna Mr. Alworth.“
„Gott og vel,“ svaraði pilturinn. ....
Martin settist við langt borð í liei’bergi þvi,
sem sölumönnunum var séi'staklega ætlað.
Hann bað um vanalegan morgunverð, te, steikt
fleslc og egg. Þjónninn kom og fæx’ði honum tvö
bréf. Annað var frá firmanu, og liafði yngri
firmaeigandinn, Mr. Welsham skrifað undir
það. Það var dauft i London, dauft rfir við-
skiftum — kannske væri réttast, skrifaði Mr.
Welsham, að hann væri degi lengur en ráð var
fyrir gert þarna norður frá, til þess að fá sem
mestar pantanir.
Martin Barnes brosti og stakk bréfinu i vas-
ann. Svo opnaði liann liitt bréfið — og liikaði
andartak áður en lxann fór að lesa það. Það var
vélritað — á skrifpappír firmans, en það var
alt annars efnis:
Elsku Martin!
Að eins tvær línur til þess að óska þér góðs
gengis. Hér er alt ákaflega dauft og við vonum
öll að þér gangi sem best. Flýttu þér ekki lieim,
því að eg fer með rnóður minni til Streatham
annað kvöld, og kem mjög seint aftur.
Hlakka til að sjá þig aftur, — og eg sendi þér
ótal kossa, elskan min.
Þín Maisie.
Hann stakk einnig þessu bréfi á sig og þótt
einkennilegt væri, fanst honum það ekki ylja
sér neitt. En meðan hann var að boi'ða ínorgun-
verðimi og síðar, þegar hann var að fara yfir
vörulista sinu, í anddyri gistihxíssins, gat liann
ekld varist því, að Maisie kom aftur og aftur