Vísir - 19.11.1938, Blaðsíða 3

VISIR
Rauði Kposs íslaiads.
Útbreiðsluvika. - Félagið
ætlar að auka mjög
starfsemi sína.
Rauði Kross íslands boðaði tíðindamenn blaða og útvarps á
fund sinn í gær. Hefir félagið aðsetur sltt á 3. hæð í húsi M. R.
við Hafnarstræti og er skrifstofa þess opin daglega kl. 10—3.
Tilefnið til þessa var sú, að tilkynna blöðunum mikla aukningu
á starfsemi Rauða Krossins, er liefst með útbreiðsluviku dag-
ana 20.—27. nóv. Verða þá daga sýningar í gluggum verslana
Jóns Björnssonar við Bankastræti og Haralds Árnasonar við
Austurstræti.
Jakob Hafstein.
Formaður Rauða Kross ís-
lands er nú Gunnlaugur Einars-
son, læknir, en félagið liefir
ráðið.Jalcob Hafstein, cand. jur.,
framkvæmdastjórá, með lilliti
til hinnar auknu starfsemi og
skipulagningu á félaginu. Jakob
er nú 24 ára að aldri, útslcrifað-
ist úr lagadeild síðastliðið vor.
Sigurður Sigurðsson, yfir-
berklalæknir, og Gunnlaugur
Einarsson, læknir, voru í júni-
mánuði kosnir af stjórn R. Kr.
I. til þess að gera tillögur um
aukna starfsemi félagsins á
svipuðum grundvelli og erlend
R. Kr.-félög starfa á. Þykir R.
Kr. víðast ná betri árangri, en
hið opinbera, með lieilsuvernd
á héimilunum sjálfum/ Kom
þeim læknunum saman um eft-
irfarandi tillögur um heilsu-
verndarstarfsemina:
1) Konia upp fyrirmyndar-
heilsuvemdarstöð i Reykjavílc i
góðu samstarfi við Líkn og á
öðrurn þræði en þeim, sem liún
sér um.
2) Kosta efnilegar hjúkrunar-
konur til heilsuverndarnáms og
koma þeim til umferðarstarfs i
læknishéruðum, þar sem þeim
er ætlað að líta eftir heilsuvernd
og heilbrigðisháttum og hrein-
læti héraðsbúa, annast berkla-
varnir og ungbarnavernd og
fjölda margt fleira.
3) Koma uj>p höðum i sjó-
plássum og smákauptúnum líkt
og R. Kr. hefir þegar gert í
Sandgerði eða þá finskri bað-
stofu.
Eins og sjá má af þessu er
það mikið verk og þarft, sem
R. Kr. I. liér tekst á hendur. Það
miðar að alþjóðarheill og al-
menningur verður að sýna að
liann kunni að meta þessa við-
leitni félagsins. En það er ekki
nóg, að menn segi sem svo, að
þeir geri sér Ijóst hve mikilvæg
starfsemi félagsins er. Menn
verða að sýna það með því að
gerast meðlimir þess og láta
eitthvað fé af hendi rakna, er
skátarnir koma i lieimsókn
síðara hluta vikunnar og leita
til manna um fjárframlög.
Dmferöarettlr-
titið nýja
í sumar var stofnað á Eng-
landi til sérstaks eftirlits með
umferðinni á ýmsum jjeim
svæðum, þar sem slys voru tið
o. þ. h. Þeir menn, er þetta eftir-
lit önnuðust fengu sérstaka ein-
kennisbúninga, biflijól til afnota
og gaf alnienningur þeim nafnið
„courtesy corps“ (kurteisislög-
regluþjónar). Fengu þeir nafn-
ið af því, að þeir liöfðu ekki
fulltingi til að kæra menn eða
handtaka, heldur var þeim ætl-
að að leiðbeina fólki eingöngu.
Benda þvi á, að hvaða leyti það
bryti í hág við settar umferða-
reglur.
Þessir „courtesy cops“ náðu
svo miklum vinsældum, að sveit
þeirra var margfölduð, þegar
eftir fárra vikna starf. Það kom
Skákþing 5 i
Hoiiandi.
Iveres vann Fine og dregur
á hann.
Capablanca fimtugur.
Flohr þrítugur.
í gær var tefld 8. umferð (1.
uinferð í seinni hlutanum). —
Leikar fóru þannig: Euwe Yz—
Keres V2, Capahlanca 1—Flolir
0, Fine %—Botvinnik V2, Alje-
KERES
chin, Reslievsky hiðskák. — í
6. umferð vann Fine Aljecliin,
en í 7. umferð vann Keres Fine.
Keres er sá eini, sem engri slcák
hefir lapað. Eftir áttundu um-
ferð standa vinningar þannig:
Fine 6, Keres 5%, Capablanca
og Botvinnik 4'/2, Aljechin og'
Reselievsky 3 (og biðskák sín
á milli), Euwe 2V2, Flohr 2.
Hann hefir enga skák unnið.
Svo einkennilega vill til, að 4
af þátttakendunum eiga afmæli
í þessum mánuði og er Capa-
blanca fimtugur í dag en Flohr
þrítugur á mánudag. Hver veit
nema Flohr lierði sig á þrítugs-
afmælinu og vinni skák til há-
tiðabrigða, en þá á liann að
tefla við Iveres og liafa hvítt.
Útvarpsskákin.
Sú nýlunda liefir verið tekin
upp af útvarpinu, að gefa lilust-
endum kost á að tefla slcák við
sterka mótstöðumenn. Er fyrir-
komulagið þannig, að hlustend-
ur senda leiki sína til útvarps-
ins þrisvar í viku og eiga leik-
varla fyrir, að menn tæki þeim
það illa upp og svöruðu dóna-
lega, þegar þeim var „sagt til
syndanna“, með mestu kurteisi
auðvitað.
Nú hefir eftirlit þessu líkt ver-
ið tekið upp hér og er þess að
vænta, að það gefist eigi síður
hér en á Englandi.
irnir að vera komnir þangað kl.
1 e. h. á sunnudögum, þriðju-
dögum og föstudögum. Leik-
irnir eru síðan ásamt svarleik
lesnir upp í útvarpmu sama
kvöld kl. 6. — Fyrirkomulagið
er þannig, að sá leikur, sem
iflestir hlustendur kjósa er lát-
inn gilda fyrir þeirra hönd, en
til þess að „atkvæði“ verði met-
in gild verður að fylgja með
nafn og heimilisfang.
Þetta er að visu nýlunda hér,
en hefir verið reynt áður hæði
í Englandi og Hollandi að
minsta kosti, en jarðvegur ætti
ekki siður að vera fyrir það hér,
þar eð áhugi fyrir skák mun
óvíða almennari.
Útvarpíö___
vikuna sem leið
Yikuna 8.—14. nóvember var
óhemjulega ómerkilegt. Það má
í sjálfu sér segja, að ekki liafi
verið bitastætt i lienni, því þau
tvö atriði, sem skáru sig úr,
gátu engan vegin liaf ið alla með-
almensku liins upp svo, að
heildarniðurstaðan yrði sæmi-
leg.
Á þriðjudaginn flutti dr.
Björn Þórólfsson erindi um
upphaf einokunarverslunar á
íslandi. Erindið var að visu
efnisríkt, en of þurt, þó efnið
gæfi ekkert tilefni til þess, og
flutningurinn var of þver og
svæfandi. Þetta er því einkenni-
legra, sem doktorinn er í sjálfu
sér kiminn, og finnur eftir at-
vikum tiltölulega vel, livað feitt
er á stykkinu. Sama dag, utan
dagskrár sem kallað er flutti
Theódór Arinbjörnsson, í for-
föllum Páls Zóplióníassonar,
ljómandi skemtilegt erindi um
fóðurgildi fjörugróðurs og
þangmjöl, sem nú er búið til
hér. Var erindið svo almenns
eðlis, að allir gátu hlustað á það
sér til ánægju og fróðleiks, og
svo skipulegt og vel flutt, að það
hefði farið miklu betur á því
sem aðalefni dagskrárinnar
mælt af munni fram, en erindi
dr. Björns.
Kvöldvakan á miðvikudag,
sem á að vera fyrirmynd, var
að þessu sinni lieldur en elcki
ómerkileg.
A föstudaginn var hindindis-
þáttur, og eru þeir i sjálfu sér
góðir, en eig'a auðvitað að vera
utan við aðaldagskrána.
Á laugardaginn var leikið
ógnarlega ómerkilegt leikrit eft-
ir einhvern enskan mann, og
voru leilcendur Marta Indriða-
dóttir, Alfred Andrésson o. fl.,
Skíðaferdip
um lielgina.
Nú fara skíðaferðir að hef jast
fyrir alvöru og fara þessi félög
í kveld og á morgun:
Ármann: í Josefsdal kl. 8 i
kveld og 9 í fyrramálið. Lagt
upp frá íþróttalmsinu. Farmið-
ar fást i Brynju og skrifstofu
Ármanns.
í. R.: MS Kolviðarhóli kl. 9 í
fyrramálið. Farmiðar fást i |
Stálliúsgögn, Laugavegi 11.
K. R.: í kveld kl. 8 og fyrra-
málið kl. 9 til skála félagsins.
Lagt upp frá K. R.-húsinu. Að-
göngumiðar fást lijá Hai’aldi.
Skátafélag Reykjavíkur. Lagt
af stað frá Miklagerði kl. 8V2 i
fyrramálið. Aðgöngumiðar þar
kl. 7—8y2 í kveld.
Skíðafélag Reykjavíkur: Lagt
af stað í kveld ld. 6 og í fyrra-
málið kl. 9. Farmiðar fiást lijá L.
H. Múller í Austurstræti.
Skíða- og skautafélag Hafn-
arfjarðar: Farið á Hellislieiði á
morgun, ef veður og færð leyf-
ir. Farmiðar seldir i versl. Þor-
valdar Bjarnasonar.
eins og dagskrá Útvarpsins svo
fagurlega orðar það.
Á sunnudaginn kom besta er-
indið, að frágengnu erindi
Tlieódórs Arinbjörnssonar, er-
indi Einars Magnússonar
mentaskólakennara um ferðir
Marco Polos. Það var eins og
fyrri daginn lifandi, og flutt af
hinni stökustu snild og lipurð.
Á mánudaginn las Jón Ey-
þórsson upp valda kafla úr at-
hyglisverðustu blaðagreinum
siðustu vikna, og fór það ekki
fullkomlega ósæmilega úr
hendi, enda þótt uppá fullkom-
inn skilning hefði verið vissara,
að hann hefði lesið greinarnar
allar. Sama dag var húsmæðra-
tími í aðalsæti dagskrárinnar,
og flutti Katrin Tlioroddsen
Iæknir það. Var efnið, þó ágæt-
lega væri á haldið, of sérstakt
til þess að það ætti erindi til al-
mennings, én það er auðvitað
ekki lækninum að kenna, hvar
það hefir verið sett á dagskrána.
Eg býst við að íæstir karl-
menn hafi nent að lilusta á það,
því mér er ekki kunnugt um að
neinir okkar hafi böm á brjósti.
Eg get ekki á mér setið, að
geta þess, að þó þessi vika hafi
verið þunn, skiftir í tvö horn
um vikuna á eftir, en frá því
verður sagt á föstudaginn kem-
ur.
br.
Skíðadagur
Reykvíkinga.
Síðastliðinn laugardag var
lialdinn fundur, þar sem raetfi
var um að slofna til allslierját
„skíðadags" hér i Reykjavik. —»
Mættir voru fulltrúár frá þes&-
um félögum: Ármanni, I.R., 1-
þróttafélagi kvenna, K. R-»
Skálafélagi Rcykjavikur og
Skiðafélagi Reykjavíkur.
Ákveðið var að kjósa nefnd
manna til undirbúnings, og
verða i henni einn maður frá
hverju þessara félaga.
Þeim, sem skiðaíþróttinni
unna þykir sárt að vita að hér
í hænum er fjöldi bama á ÖH-
um aldri, sem ekki hafa efni á
að úlvega sér skíði og skíðaút-
búnað, og aldrei hafa tök á að
komast út í liressandi vetrarloft-
ið utan við bæinn, út í snjóima
og sólskinið.
Tilgangur skíðadagsins er að
styrkja sem flest af þessum
börnum til þessa, og ákveðið er
að einn slíkur dagur verði sv
vetri hverjmTi.
Tekjuöflun fer fram með
merkjasölu og ýmsu fleira, sem
ennþá er óákveðið, enda hefir
nefndin ekki skipulagt dagima
til fulls eða ákveðið livenær
liann verður.
25 ára afmæíl
sklöafélagsins.
í norska íþróttablaðim*
„Sportsmanden" frá 7. þ. m«,
birtist grein þar sem gerð er að
umtalsefni fyrirspurn frá
Skíðafélagi Reykjavíkur nm
möguleika tíl að fá 3 norska
skíðagarpa og eina skautamær
til íslands í vetur, í tilefni af
25 ára afmæií félagsins. Mun
ætlunin að skíðamenn þessir
taki þátt í mótum hér og sýni
þess utan leikni sína, þá mun og
skautamærin sýna listir sínar,
eftir því sem blaðið segir.
Þá hefir og blaðið það eftír
norska skíðakennaranum Otto
Rollnes, sem hér var s. I. vetur,
að islenskir skíðamenn séu
námfúsir og dnglegir nemend-
ur og aðstaða góð viða hér á
landi til skiðaferða.
Visir átti þegar tal við L. H.
Múller um þetta mál og var þaSS
til þess að stjórn SkíðafélagsiiB
kallaði blaðamenn á fúnd sima
að Hótel Borg i gær og skýrði
þar fyrir þeim fyrirætlanir sín-
ar í vetur, m. a. um þessa fýrír-
huguðu komu Norðmannanna
Fréttabréf frá Spáni:
Spánn
Alicante í októher.
Þjóðin í þeim hluta Spánar
sem er ekki fjarri þvi að vera
þríhyrningur, þar sem Aímeria
og Barcelona eru nálægt „ho.rn-
unum“ á Miðjarðarhafsströnd-
ínni og Madrid i horni þri-
hyrningsins inni í landi —
lifir i rauninni ákaflega ein-
angruðu og einmanalegu lífi —
og óvanalegu. Fólkið, sem á
þessu svæði býr, á nú orðið við
mikinn matarskort að stríða.
Það hefir orðið æ erfiðara um
alla aðflutninga, eftir þvi sem
Franco hefir hert á hafnbann-
inu. Aðlflutningarnir til þessa
hluta Spánar eru vitanlega á sjó
(minni yfir landamæri Frakk-
lands en áður) og þau eru mörg,
erlendu og spænsku matvæla-
í dag.
skipin, sem ekki komast til
hafnarborganna. Franeo hefir
látið togara sín taka mörg
þeirrá. Af norskum skipum ein-
um hefir hann látið taka yfir 50
skip og flylja til Baleareyja og
spænska Marokkó. Franco hefir
lýst Norðursjóinn ófriðarsvæði.
Og sprengjuflugvélar hans, eða
réttara sagt ítölsku flugvélarn-
ar, sem Mussolini hefir lánað
honum, halda áfram loftárásum
sínum á helstu hafnarborgirnar,
Alicante, Valencia, Barcelona,
og matvælaflutningaskipin
verða fyrir skemdum hvert af
öðru, eða eru gereyðilögð, eins
og stundum kemur fyrir. Þraut-
seigja þjóðarinnar i þessum
landshluta, en liún verður æ
að lierða á mittisólinni, er að-
dáunarverð. Og þrautseigja og
kjarkur hinna erlendu sjó-
manna, einkum breskra, sem
ögra ótal hættum til þess að
flytja matvæli til þessa hluta
Spánar, er aðdáunarverður. —
Það er stöðugt ex-fiðai’a að halda
uppi sámgöngum á sjó milli
hafnarborganna sunnar á
ströndinni, við Barcelona. Flug-
vélarnar ítölsku frá Majorka
eru altaf á sveimi, en samgöng-
ur á sjó milli þessax-a hoi’ga eiga
sér þó stað enn. Kafbátar liafa
verið notaðir til póstflutninga,
að einhverju leyti, en aðalsam-
göngurnar til þeirra frá Fraklc-
landi eru í lofti, og flugvélar
lýðræðisstjói’narinnar fara einn-
ig milli þeii-ra.
Fei’ðamaðurinn, sem leggur
af stað frá Toulose í Frakk-
Iandi, leggur af stað kl. 6,30 að
morgni, kemur nægilega
snemma til Barcelona til þess
að snæða þar morg|unverð á
flugstöðinni. Þar er alt með
furðulega hvei’sdagslegum og ó-
hernaðarlegum hrag. Engir her-
menn sjást þar eða þar í nánd
og engar hernaðarflugvélar. Ef
áfram er haldið, suður á hóginn
til Alicante, er þangað komið
tveimur klukkustimdum síðar.
Þegar til Alicante kemur,
verður ferðalangnum enn ljós-
ara hversu einangrunm frá um-
lieiminum er mikil. Árása er að
vænta af sjó, landi og úr lofti;
öryggi er ekkert, nema neðan-
jarðai’hyrgin.
Fyi’sta sjónin, þegar til Ali-
cante kemur, talar sínu máli.
Á grynningum fyrir utan höfn-
ina er hi-ekst tank-skip, að hálfu
leyti í kafi — flugvélarnar frá
Májorka hafa eyðilagt það. Það
er eitt af fimm breskum skip-
um, sem sökt hefir verið und-
an Alicante. Þessar árásir á
bresk skip eru mikið ræddar í
Alicante. Bresk skip verða hai’ð-
ast úti í árásunum. Þau eru
flest og flugmennimir liafa lagt
sérstaka stund á að hæfa þau,
en það er ekki um' eins full-
komna miðun að ræða úr lofti,
þegar sprengikúlum er vai’pað
á skip og menn yfirleitt ætla;
flugmennirnir hæfa að eins eitt
af mörgum, sem skotið er á.
Ef miðunin væri fullkomnari,
hefði hungursneyðin í þeim
hluta Spánar, sem Barcelona-
stjórnin ræður yfir, verið hyrj-
uð fyrir löngu, og stríðið búið.
Og það er ekki síst breskum sjó-
mönnum að þakka, að matvæla-
skipin halda áfram að koma til
Alecante, Barcelona og Valencia
enn í dag. En sum hresk skipa-
félög hætta ekki skipum sinum
lengra en til Oran í franska
Maroklcó, og þar er farminum
umskipað, en frönsk og spænsk
smáskip og bátar flytja hann til
hafnai’borganna — ávalt um-
setin af togurum Francostjórn-
arinnar. Og þessir sjómenn
leggja ekki síður líf sitt í hættu
en bresku sjómennimir, sem
fara alla leið til Alicante eða
Valencia og Rarcelona„
„Þér munuð komast að raunt
um,“ sagði einn af ibúum AIi-
cante, ,,að alt athafna- og viSL
skiftalíf hér er lamað“.
Þetta er ein af staðreyndms-
um, sem menn skilja ekki til
hlítar, fyrr en þeir kynnast öllia
af eigin reynd. í Bai-celona varS
ekki hið sama sagt — jafnveS
elcki eftir allar hínar sífeldvr,
ógui’legu loftárásir á borgina,
en engin dæmi eru til, að óvig-
girt borg hafi orðið fvrir öðruna
eins loftárásum og þessi borg„
Og hið sama varð heldur eKki
um Madrid sagt, eftir lieils árs
umsát.
Frh.
aðeins LoftuF*