Vísir - 13.12.1938, Blaðsíða 2

V ISIR
VÍSIR
DAGBLAD
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Géngið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Jólagjafir.
lþýðublaðið heldur áfram að
ræða um atvinnuleysið í
bænum, með svipuðum liætti og
áður. í gær birtist ný grein um
þetta efni á fyrstu síðu blaðs-
ins, þar sem reynt er að skella
skuldinni á bæjarstjórnar-
meirihlutann fyrir það, að rík-
isstjórnin hefir dregið úr fjár-
framlögum ríkissjóðs til at-
vinnubótanna. „Bæjarstjórnin
reynir að skera eins mikið af
atvinnubótunum og henni er
frekast unt,“ segir blaðið. Áður
liafi atvinnumálaráðherra Al-
þýðuflokksins knúið bæjar-
stjórnina „til að leggja fram
aukið fé til atvinnubóta,“ en nú
njóti verkamenn ekki stuðnings
hans í baráttunni fyrir atvinnu-
bótunum. Og þetta er „útkoman
af því, þegar ihaldið og fram-
sókn eigast ein við,“ að sögn
blaðsins.
Á yfirstandandi ári leggur
bæjarstjórn fram meira fé til
atvinnubóta en í fyrra. Það, Séöl'
nú er „skorið“ af átvinnubótun-
um, er skörið af þéiin áf ríkiá’
stjóminni. Múiilg snýr Alþýðu-
blaðið öllu öfugt um þetta, eins
og fyrri daginn. Undanfarin ár
hefir bæjarstjórninni tekist að
fá atvinnumálaráðherra Al-
þýðuflokksins til þess að knýja
ríkisstjórnina „til að leggja
fram aukið fé til atvinnubóta“.
Nú nýtur hans ekki við, af því
að hann vár „dreginn út úr
ríkisstjóminni“ á siðasta þingi.
En hinsvegar verður ekki betur
séð, en að AÍþýðuflokkutinn
ætti áð geta knúið ríkisstjórnina
til að „gera skyldu sína“ í þessu
efni alveg eins og óður.
Alþýðuflokkurinn hefir nú,
eins og áður, líf ríkisstjórnar-
iimar í hendi sér og þarf því
ekki frekar en áður, að láta
„ílialdið og framsókn eigast
ein við“ um þetta. En afstaða
Alþýðuflokksins til verkamann-
anna i bænum liefir breyst, frá
því sem áður var, og nú VI L L
flokkurinn ekki liðsinna „at-
vinnulausuin heimilum í bæn-
um“. Hann lætur sér í léttu
rúmi liggja, þó að rikisstjórnin
sýni þeim nú meiri hörku
„yfir örðugustu mánuði ársins“,
en áður. Nú njóta verkamenn
því einskis sluðnings af hans
hálfu í baráttunni fyrir at-
vinnubótum. Alþýðuflokkurinn
þarf að hefna sín á verkamönn-
unum fyrir það, að þeir liafa
snúisl gegn Iionum. Honum
finst það „jafnrétt", þó að þeir
fái að þreifa. á því, hverju þeir
liafi „kastað frá sér“, með því
að hafna handleiðslu hans.
Þetta er í fullu samræmi við
þá afstöðu, sem flokkurinn tók
í allsherjaratkvæðagreiðslu í
Dagsbrún, gagnvart kröfunni
um aukningu atvinnunnar í
bænuipi. Alþýðublaðið var látið
beina þeirri áskorun til verka-
manna, að greiða atkvæði á
móti þeirri kröfu. Flokkurinn
væri því ekki sjálfum sér sam-
kvæmur, ef hann færi nú að
beita óhrifum sínum við rikis-
stjórnina, til þess að auka at-
vinnuna í bænum.
Af þessum sökum er það, sem
blað flokksins stagast nú á því
dag eftir 'dag, að ríkisstjóm-
inni beri engin skylda til þess
að leggja fram meira fé til at-
vinnubóta, en hún hafi þegar
gert. Alþýðuflokkurinn sér sér
engan hag í þvi, að orðið verði
við kröfum „kommúnistanna í
Dagsbrún“, um aukningu at-
vinnubótanna. Hann er að reyna
að sannfæra verkamennina í
bænum og atvinnulausu heimil-
in um það, að þeim sé liollara
að hlíta hans forsjá, sem nú
ráði mestu um málefni verlca-
lýðsins í bænum. Þess vegna er
honum vel vært þó að nokkuð
sé þrengt að liag verkamanna
undir jólahátíðina, og þó að
ríkisstjórnin sýni þeim eins
mikla hörku og hún þorir!
Þetta er jólagjöf Alþýðu-
flokksins til atvinnulausu heim-
ilanna í þessum bæ. En þó að
hún kunni að þykja all-kald-
ranaleg þá er liún vel til þess
fallin að koma mönnum í skiln-
ing um það, að það eru ekki
fyrst og fremst hagsmunir al-
þýðunnar, sém flokkurinn ber
fyrir brjósti heldur hans eigin
hagsmunir.
Og það lætur alþýðan sér von-
andi að kenningu verða.
Rögnvaldur Sigurjónsson
heldur píanóhljómleika í Gamla
Bíó í kvöld kl. 7.
Hann lauk prófi við Tónlist-
arskólann liér og hefir stundað
framhaldsnám hjá Marcel Gi-
amþi, þektum píanóleikara og
kennara i París. — Þetta verð-
ur eina tækifærið til að hlusta
á hann, þar sem hann er á för-
um til Parísar.
Ný dýrave'Mltsnar'
Iðggjðf í Svíþjón.
Nýja dýraverndunarlöggjöf
er verið að undirbúa í Sviþjóð.
Verður hún fyrst og fremst um
meðferð húsdýra og útbúnað
peningshúsa, en auk þess eru
sett ströng ákvæði gegn því, að
dýr séu notuð til vísindalegra
tilrauna nema með leyfi heil-
brigðismálastjórnarinnar, og
slíka heimild má að eins veita
nokkurnm tilteknum stofnun-
um. Ekki má heldur nota skepn-
ur við sýningar eða kvikmynda-
töku, ef það útheimtir aðferð,
sem veldur dýrum sársauka eða
hræðslu. 1 hverri sveitarstjórn
á einn meðlimanna að hafa á
hendi dýravernd. FÚ.
Viðskiita- og gjaldeyrismi! aðainmræðoeini dr.
Schachts og breskra ijármáiamama.
Einnig hefir hann meöferöis áætlun um útflutning Gyðinga í stór-
um stíl. Gyðingar eiga að fá 15 % fjár síns í ríkisskuldabréfum, sem
erlendar þjóðir elga að taka við og nota til kaupa á þýskum vörum
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Tilkynningin um, að dr. Schacht, aðalforstjóri
Ríkisbankans þýska sé væntanlegur til Lon-
don í yfirstandandi viku, er eitt höfuðum-
ræðuefni breskra blaða, og líta menn á ferð hans sem
mikilvægan þátt í því starfi, að koma viðskiftalegri
sambúð Þjóðverja og Breta í sem best horf, en jafn-
framt gera menn sér ljóst, að för dr. Schachts, sem er
sá þýskra stjórnmálamanna og fjármálamanna, er
einna mests álits nýtur með Bretum, kunni að hafa enn
víðtækari áhrif.
Stjórnmála-fréttaritari
Carol Rúmena-
konungur í
London.
'* Á • j stjórnmálamenn og við-
& j skif tasérfræðinga. Einnig
er talið víst, að hann muni
eiga viðræður við breska
'stjórnmálamenn. Þótt hann
jræði ekki við þá sem opin-
ber fulltrúi Þýskalands
heldur sem f jármálamaður
og gestur, eru viðræðurnar
taldar mjög mikilvægar,
Þau mál, sem dr. Schacht
kemur til að ræða eru öll
fjárhagslegs eðlis og að
minsta kosti eitt þeirra
snertir álþjóðapólitískt
mál.
Dr. Schacht.
Samkvæmt upplýsingum frá fjármála- og stjórnmálamönn-
um, sem kunnastir eru erindum dr. Schachts er talið,, að við-
ræður hans við breska stjórnmálamenn muni snúast um þetta
þrent aðallega:
Fjárhagsleg vandamál, sem stafa af útflutningi Gyðinga
frá Þýskalandi.
Gjaldeyrismál Þýskalands.
Viðskifti yfirleitt.
1.
2.
3.
Eins og kunnugt er hafa
breskir stjórnmálamenn nýlega
gert að umtalsefni hina harðn-
andi viðskiftasamkepni milli
Þjóðverja og Breta. Þjóðverjar
hafa gert hvern viðskiftasamn-
inginn á fætur öðrum á grund-
velli vöruviðskifta, seinast við
Rúmena, og telja Bretar jietta
ekki heiðarlega samkepni. Hefir
einn ráðherranna nýlega látið
skína í það í ræðu, að Bretar
myndu, ef nauðsyn krefði vegna
harðnandi viðskiftakepni, neyð-
ast til þess að Ieggja út í við-
skiftastríð við Þjóðverja, og
þyrfti enginn að efast um
hvernig þvi myndi lykta.
Það er vert að minna á það,
að þess hefir verið krafist i
ýmsum Iöndum, að Þjóðverjar
leyfði Gyðingum, sem flýja
land þeirra, að hafa einhvern
hluta fjármuna sinna með sér.
En í gær, í sama mund og til-
Icynt var för dr. Schachts, var
birt hálf-opinber tilkynning i
Þýskalandi, þess efnis, að með-
ferð á Gyðingum væri ekki eins
hörkuleg og talið væri erlendis,
en allar ráðstafanir stjórnarinn-
ar myndu nú miðast við að
styðja' að útflutningi Gyðinga.
Þar var vikið að þvi, að Gyðing-
ar erlendis ættu að styðja Gyð-
inga í Þýskalandi, til þess að
komast þaðan, með því að láta
þeim í té erlendan gjaldeyri,
eins og þeir gerðu til þess að
hjálpa Gyðingum frá Austur-
ríki.
Öll rök hníga að því, að Þjóð-
verjár vilji ná samningum við
Breta um viðskiftamálin, til
þess að forðast ýfingar og erj-
ur á þvi sviði, og ennfremur, að
þeir ætli að reyna að að njá sam-
komulagi, til þess að greiða fyr-
ir útflutningi Gyðinga frá
Þýskalandi.
Að því er United Press hefir
fregnað hefir dr. Schacht með-
ferðis til London áætlun um að
greiða fyrir stórkostlegum út-
flutningi Gyðinga frá Þýska-
Iandi. I samkomulagsuppkasti
þessu kvað vera gert ráð fyrir,
að Gyðingar fái leyfi til þess að
taka með sér nokkum hluta
andvirðis fjáreignar sinnar eða
15%, en þessi 15% fari þeir með
úr landi í þýskum ríkisskulda-
bréfum, sem gert er ráð fyrir,
að erlendar ríkisstjórnir kaupi
og noti til þess að greiða með
útflutningsafurðir frá Þýska-
Iandi.
United Press.
Skemtifundur K.R.,
Síðasti skemtifundur KR á þessu
ári, verður haldinn á morgun, mið-
vikudag, kl. 8/ siðd. — Skemti-
skráin verður þessi: Fyrst syngur
harnakór (sá, sem gat sér svo góð-
an orðstír í útvarpinu á dögunum),
undir stjórn Guðjóns Bjarnasonar.
Einsöngvari verður ungfrú Lydia
Guðjónsdóttir. Þá verður sýnd hin
ágæta kvikmynd Í.S.Í. og afhent
verðlaun frá innanfélagsmótunum í
sumar. En auk þess verður dansað
af hjartans lyst. Fjölmennið KR-
ingar á þennan síðasta skemtifund
ársins. Iþ.
Mynd þessi var tekin við komu Iíarls Rúmeníukonungs til
London á dögunum. Yakti það mikla athygli liversu skrauL
legur einkennisbúningur hans var. Myndin hér að ofan var
tekin er Karl konungur og Georg YI. óku til Buckinghamhallar.
20. nðvember er [i óðhátiða dagur
Mexicá'iúa.
Síðastliðinn 20. nóvember
liéldu Mexikóbúar hátiðlegan
28. „fæðingardag“ byltingarinn-
ar — hreyfingarinnar, sem
krafðist í fyrstu að eins auk-
inna réttinda til handa alþýð-
unni, en lauk með því, að verða
rnesta friðsamlega gjörbylting á
þjóðfélagi, sem sögur fara af.
Einkunnarorð byltingar-
manna, sem voru undir forustu
Francisco I. Maderos, voru ofur
hógvær: „Ahnennan kosningar-
rétt — engar endurkosningar.“
Þetta var árið 1910. Madero og
menn lians voru orðnir þreyttir
á aðferð þeirri, er harðstjórinn
Porfirio Diaz notaði til þéss að
halda í völdin. Árið 1910 hafði
hann setið í valdastóji í 30 ár.
Fyrst frá 1876—8Ó og síðan ó-
slitið frá 1884. Þetta ár — 1910
—bauð hann sig enn fram til
forsetakosningar og varafor-
setaefnið -— Ramon Carrol —,
sem miklar líkur voru til að
mundi taka við af Diaz, var al-
ment mjög hataður af alþýðu
inanna.
Diaz lét af völdum 1911.
Byltingarmenn unnu sigur 25.
maí 1911, en þann dag Iagði
Diaz niður völd. Fór hann til
Frakklands og lést þar í útlegð.
En 20. nóvember er þó talinn
þjóðhátíðardagur Mexikó-búa,
enda þótt byltingin, sem liófst
þann dag 1910, hafi farið út um
þúfur.
20. nóv. árið 1910 var Madero
staddur í Eagle Pass í Texas-
fylki. Átti hann þar von á miklu
liði uppreistarmanna og ætlaði
hann að taka með þvi bæinn
Piedra Negras í Mexikó. En lið-
veislan kom aldrei. Ekkert skeði
í Mexiko City, Pachura og öðr-
um borgum, eins og ætlanin
hafði verið. I Puebla komst her-
stjórnin að samsærinu og aðal-
maðurinn, Aquiles Serdan — og
fjölskylda hans — varðist Iög-
reglunni i 11 klst., er hún gerði
árás á heimili lians. Serdan og
16 félagar hans féllu, en alls 150
hermenn biðu bana, áður en
uppreistin var bæld niður í Pu-
ebla.
En stjórnarflokkarnir voru
jió farnir að sjá, að harðstjórn
Diaz gæti orðið þeim hættuleg
og kröfðust frjálslyndari stjórn-
ar. Madero skrifaði siðan bók
um þetta. Nefndi hann hana
„Forsetakosningin Í91Ö“ og
vakti hún óhemju meðaumkvun
með mexikönsku þjóðinni.
' ; ■■ U: • V '>l ^
Madero var landeigandi.
Madero var sjálfur kominn af
auðugri landeigendaætt i Norð-
ur-Mexico. Engu að síður ávann
hann sér hylli almúgans, og
menn eins og Doroteo Arango,
— sem þektastur er undir nafn-
inu Pancho Villa — flyktust
undir fána hans. Fylgi Maderos
var mest í norðurhluta landsins,
en í Suður-Mexikó varð Indíána
bændaforinginn Emiliano Za-
patá fyrirliðinn. Vígóp lians
var: , Landrými og frelsi“.
Sjál'f hreyfingin gegn endur-
kosningu forsetanna fór þó
bráðum út um þúfur, því að
hún var eiginlega úr sögunni, er
Madero var myrtur aðeins einu
ári, þrem mánuðum og 19 dög-
um eftir að hann varð forseti.
Á sínum tíma héldu menn, að
byltingunni væri lokið, þegar
Alvaro Obregon varð forseti
1920. En síðan 1934, er núver-
andi forseti, Lazaro Cardenas,
var kosinn, hafa liinir sömu
komist á aðra skoðun: Séð að
byltingin er eilíf, sé altaf að
þróast og endurnýja sjálfa sig.
VIÐSKIFTI LÖMUÐ í MEMEL
London 13. des. FÚ.
Sagt er að viðskifti í mörgum
lilutum Memel hafi að miklu
leyti lagst niður og fjöldi Gyð-
inga sé að búa sig undir, að fara
úr landi.