Vísir - 19.12.1938, Blaðsíða 2

V ISÍ H
VlSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðj an h/f.
Nýjung.
I SÍÐASTA blaði Tínians birt-
* ist grein, eftir formann
Frartisóknarflokksins, sem hann
kallar „nýjung í útvegsmál-
um“. — í grein þessari er
bent á það úrræði, til að
rétta við hag sjávarútvegsins,
að stofna „allslierjar innkaups-
félag allra sjómanna og út-
gerðarmanna um olíu, veiðar-
færi og salt“. Segir höf. að það
sé vitað, að olían og veiðarfær-
in séu seld „með mjög veru-
legri álagningu og saltið gæti
ærið ódýrara“.
Það er nú misskilningur höf-
undarins, að það sé nokkur
„nýjung“ í útvegsmálum, að út-
gerðarmenn stofni til slíks fé-
lagsskapar með sér, og ætti
honum að minsta kosti að vera
kunnugt um það í sambandi
við starfsemi kaupfélaganna.
Einnig eru honum vafalaust
kunn samtök útgerðarmanna í
Vestmannaeyjum, um sameig-
inleg innkaup á olíu. En mis-
jafnlega munu slíkar tilraunir
hafa gefist þegar til lengdar
hefir látið.
Höf. segist „nýlega“ hafa
hent á þá staðreynd, að sveita-
bændur, sem búi við verslun
kaupfélaganna og Sambands-
ins, finni enganvegnn til hall-
æriskvíða. En það er heldur
engin „nýjung“, að kaupfélags-
sinnar hefji samvinnuverslun-
ina til skýjanna. En þó að
sveitabændur, sem við verslun
kaupfélaganna og Sambandsins
búa, finni ef til vill ekki svo
mjög til „hallæriskvíða“ í
jjennan svipinn, þá er þess
skðmst a?í minnast, að stofnað
var til allsherjar kreppuhjálpar
fyrir alla sveitabændur, og hefir
þess hvergi verið getið, að við-
skiftamenn kaupfélaganna og
Sambandsins hafi haft þeirrar
hjálpar minni þörf en aðrir
bændur. Til kreppuhjálpar
þessarar var varið 8—10 milj-
ónum króna í kreppulártum,
auk stórfeldra skuldaeftirgjafa.
Og þó fer því fjarri, að nokkur
trygging sé fengin fyrir því, að
sú saga endurtaki sig ekki. Það
veltur algerlega á því, hversu
vel sveitabúskapurinn „ber sig“
í framtíðinni. Og um sjávarút-
veginn er að sálfsögðu sama
máli að gegna. Ef hann bæri
sig, þá þyrftu útgerðarmenn
engan „hallæriskvíða“ að bera í
brjósti.
Nú segir formaður Fram-
sóknarflokksins liinsvegar, að
þetta „samlag“ sem hann ráð-
leggur útgerðarmönnum, að
stofna til innkaupa á útgerða-
vörum, „geti aldrei þrifist með
taphættu af útlánum“. Þar yrði
að vera „staðgreiðsla“, segir
hann, eg fyrsti veðréttur í afla
yrði að vera til tryggingar. En
til þess áð um „staðgreiðslu”
geti verið að ræða, verður sam-
lagið eða samlögin, ef um fleiri
en eitt er að ræða, að fá pen-
ingalán í bönkunum, til þess að
greiða andvirði nauðsynja sinna
fyrirfram, í „stórkaupum“.
Yrðu bankarnir þannig að taka
á sig alla „taphættuna“ og leggja
fram slórum meira fé til rekst-
urs útgerðarinnar en þeir gera
nú. Eins og nú er ástatl kynnu
nokkurir örðugleikar að verða
á þvi fyrir bankana, að afla
þess rekstrarfjár, jafnvel jxi að
„Alþingi og ríkisstjóm“ veitti
þeim stuðning sinn til þess, eða
samlögunum, eins og J. J. gefur
fyrirheit um, að gert muni'
verða. En um annan „stuðn-
ing“, af hálfu Alþingis og ríkis-
stjórnar, yrði vart að ræða en
ríkisábyrgð á öllu þessu rekstr-
arfé. Yrði þá öll áhætta útgerð-
arinnar lögð á ríkissjóð og
mundi þá skamt til allsherjar;
þjóðnýtingar útgerðarinnar.
En ef það vakir fyrir for-
manni Framsóknarflokksins,
að koma á þjóðnýtingu útgerð-
arinnar með þessum hætti, þá
má ef til vill kalla það „nýjung
í útvegsmálunum“.
Innbrot í Aðal-
stræti 6
1 fyrrinótt var brotist inn í
rakarastofuna i Aðalstræti 6
með þeim liætti, að brotin var
rúða i hurð, seilst inn og smekk-
lás opnaður. Stolið var fimm
rakhnífum, tiu greiðum, nokk-
urum glösum af hárvatni o. s.
frv.
Hæstaréttardómar
í moroun.
Undirréttardómur um ólöglega
áfengisssölu staðfestur.
í Hæstarétti var upp kveðinn
í morgun dómur i máli valds-
stjórnarinnar gegn ólafi Kjart-
ani Ólafssyni, fyrir ólöglega á-
fengissölu. í undirrétti var
hann dæmdur í 60 daga fang-
elsi við venjulegt fangaviður-
væri og 2200 króna sekt. Var
þeim dómi áfrýjað og staðfesti
Hæstiréttur hann í morgun.
Dómur fyrir brot á áfengis- og
bifreiðalögunum.
Hæstiréttur kvað einnig í
morgun upp dóm í máli valds-
stjórnarinnar gegn Theodóri
Kristni Guðmundssyni, fyrir
brot á bifreiða- og áfengislög-
unum. Var hann í undirrétti
dæmdur í 200 kr. sekt og svift-
ur ökuleyfi ævilangt. Hæstirétt-
ur staðfesti dóm undirréttar.
Hraðskák á Aknreyri.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
Akureyri í morgun.
Hraðskákkepni Skákfélags
Akureyrar var háð í gærdag og
voru þátttakendur tuttugu að
tölu.
Baldur Möller varð efstur,
fékk 17y2 vinning af 19 mögu-
legum, annar Guðmundur Am-
laugsson með 16% og þriðji
Guðm. Guðlaugsson 14% vinn.
Næstir urðu Júlíus Bogason, Jó-
hann Snorrason og Jóliann
Möller, með 13 vinninga hver.
Baldur fór áleiðis suður i
nótt með e.s. Heklu. Er skák-
félagið mjög ánægt með komu
Baldurs og telur sig aldrei hafa
fengið betri gest.
Jakob.

Göring verður
Chamberlain
sendur til Italiu, þegar þeir
og Mussolini ræðast við.
Samkomnlag nm þetta talið ðrángnr
af Lnndnnaiðr dr. Schachts.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Lundúnablaðið Daily Herald skýrir frá því í
morgun, að sá árangur hafi orðið af för dr.
Schachts til London, að Göring marskálkur
hittir Chamberlain á ftalíu, þegar Chamberlain fer
þangað til viðræðna við Mussolini í næsta mánuði.
Mussolini hefir fallist á þetta fyrir sitt leyti og er
talið mjög líklegt, að Chamberlain og Göring hittist á
sveitarsetri Mussolini Roco Delle Caminate.
Hvert umræðuefni þeirra Chamberlains og Görings
verður er ekki kunnugt, en gera má ráð fyrir, að þeir
muni halda áfram viðræðum um sum þeirra mála, sem
dr. Schacht hreyfði í London.
Það hefir að undanförnu vakið talsverða óánægju í Ítalíu,
enda þótt aðstaða Mussolini sé sennilega sterkari en nokkuru
sinni, að menn hta svo á, að Mussolini verði að fara að vilja
Hitlers. Ennfremur er talið, að Gyðingaofsóknirnar á Itahu,
sem að vísu eru ekki neitl i líkingu við það, sem er í Þýskalandi,
séu óvinsælar með þjóðinni.
Ekki er enn kunnugt hvort þeir Göring og Chamberlain ræð-
ast við sérstaklega, eða hvort Göring verður viðstaddur þegar
þeir ræðast við Chamberlain, Halifax lávarður og Mússólíni og
Ciano greifi. Það var að vísu gert ráð fyrir, að Þjóðverjum yrði
skýrt jafnóðum frá þeim viðræðum, en samkomulagið um
Göring þykir benda til, að Hitler vilji hafa hönd i bagga með
því, sem fram fer í Rómaborg, auk þess sem aðkallandi er að
reyna að ná samkomulagi um viðskiftamálin við Breta.
í ræðu þerri, sem Mússólíni flutti í gær, í hinni nýju námu-
mannaborg, Carbonia, á Sardiniu, mintist hann ekki á utan-
ríksmálin, en menn höfðu beðið eftir því með talsverðri eftir-
væntingu, einkum stjórnmálamenn, að hann gerði það.
United Press.
London 18. des. FÚ.
Samkvæmt skýrslum, sem
birtar voru í Berlín í dag, er ó-
hagstæður verslunar j öf nuður
Þýskalands fyrstu ellefu mán-
uði ársins sem nemur 17 milj.
sterlingspunda. 1 nóvembermán-
uði einum varð óhagstæður
verslunarjöfnuður 6 milj. ster-
lingspunda
Fposthöpkur á Cnglandi.
Sjórinii lagðup við sudur-
stpönd landsins.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgnn.
Frosthörkur eru á Englandi, en þar til fyrir tveimur dögum
hefir verið hlýtt í veðri, en umhleypingasamt og rosar miklir.
Frosthörkur hafa ekki verið eins miklar og nú undangengin
tíu ár. Sjórinn er lagður við suðurströnd landsins all-Iangt út.
Vegna bilana, sem orsökuðust af frosthörkunni, varð B. B. C.
/Breska útvarpsfélagið) að fresta útsendingum í fjórar klukku-
stundir í gær.
Tveir menn hafa frosið í hel á Suður-Englandi. Mikil fann-
koma var víða um England í gær og í morgun snjóaði í London.
1 BELGÍU VAR 50.000 ÍBÚA BORG í STÓRHÆTTU, ER
TJÖRUGEYMAR SPRUNGU VEGNA KULDANNA.
London í morgun.
Frá Brtígge i Belgíu berast þær fregnir, að borgin hafi verið
í mikilli hættu stödd í gærkveldi, er geymar, sem í voru þús-
undir smálesta af tjöru- og tjöruolíu, sprungu vegna kuldanna.
Var þetta í námunda við gasstöðina. Tvö hundruð hermenn voru
kvaddir á vettvang slökkviliði borgarinnar til aðstoðar við að
hindra útbreiðslu eldsins. (Briigge er skamt frá strönd Belgíu
og tengir skipaskurður hana við Zeebrugge. íbúatala er yfir
50.000).
United Press.
London 18. des. FÚ. j Kalundborg, 19. des. F(Ú.
Á einstaka stað í Póllandi lief- j Óvenjulegar vetrarhörkur ei'u
ir verið mælt upp í 60 stiga nú i Danmörku og snjókoma
sumstaðar allmikil. Hefir fann-
kyngi sumstaðar valdið töfum
á járnbrautarsamgöngum, aðal-'
lega eru það hinar léttari mót-
orknúðu lestir, sem illa komast
áfram. Sumstaðar hafa járn-
brautarlestir setið fastar nokk-
ura hríð.
Mest hefir snjóað á Suður-
Sjálandi og þar er enn snjó-
koma í dag. Minnst á Norður-
frost. Svo margt fólk hefir kalið
i Póllandi, að skólabörnum hef-
ir verið sagt að lialda sig heima
og fer fólk sem allra minst út.
í Tékkoslóvakíu er einnig
grimdar kuldi og þar við bætist
að sumstaðar er mjög kolalítið,
vegna þess, að meiri hlutinn af
kolanámum landsins er kom-
inn í hendur Þjóðverja. Verð á
kolum hefir tvöfaldast.
Kind bjargað úr fönn eftir
22 sólarhringa.
Einkennileg tilviljun.
I ofviðrinu mikla, er togarinn ólafur fórst, urðu margir bænd-
ur hart úti, með því að fé þeirra var á beit, og skall veðrið svo
skyndilega á, að ekki var ráðrúm til að smala fénu í tæka tíð,
og hrakti það því og fenti.
Jón Jónsson bóndi að Daðastöðum á Reykjaströnd í Skaga-
firði hefir nýlega skrifað kunningja sínum, og skýrir hann svo
frá, að hann hafi mist alt fé sitt í fönn, en eftir mikla leit og
erfiðleika tókst honum að finna það og grafa úr fönninni, að
undanteknum tveimur ám, sem ekki fundust.
Leið nú og beið, en hinn 12. þ. m. fanst önnur kindin, og
gerðist það með þeim hætti, sem hér greinir, og er sú frásögn
orðrétt tekin eftir bréfinu:
„Eg mun hafa sagt þér frá
því í síðasta bréfi, að mig vant-
aði tvær ærnar mínar, og nú í
dag kemur til mín maður ofan
úr fjalli, var að ganga við rjúp-
ur, spyr mig að livort eg vilji
ekki ganga með sér upp í fjall
með skóflu. Segist hafa séð holu
grafna i skafl, eftir tófu. — Við
á stað og förum að grafa í skafl-
inn, fylgjum eftir göngunum,
sem tófan gróf, og voru þau 6
álna löng, og þar finnum við
aðra ána lifandi, svo mælum
við skaflþyktina yfir henni og
var hún rúmar 4 álnir. —■ Eg
tek ábyrgð á að rétt sé frá skýrt.
Ærin er þá búin að standa
þarna í algerðri sveltu (þvi að
það var bara inelur í gilinu, sem
liún stóð i) í 22% sólarliring,
tófan var búin að bíta utan um
munninn á lienni og sáum við
að töluvert hafði blætt úr ánni,
en þegar við vorum búnir að ná
henni upp, gat liún gengið
hjálparlaust heim, með hvild-
um þó. — En mögur var hún
orðin, sem ekki er að furða.
Nú er spurningin, verður
hægt að láta hana lifa? Það
verður áreiðanlega reynt, því
engin hætta er með dýrbitið
þvi það var grunt og alveg ný-
afstaðið. — Við leituðum mikið
að hinni ánni, en höfum ekki
fundið hana ennþá. Er afar
hræddur um að hún sé undir
sama skaflinum, skamt frá. Það
er sárt að hugsa til þess ef
kvelst úr henni lífið, þvi óvist
er að tófan visi á hana. Þessi
ær hefði aldrei fundist með lifi
ef tófan hefði ekki grafið göng-
in, og svona heppilega viljað til •
að maður kom að — sennilega
strax á eftir, því annars hefði
tófan verið búin að drepa ána,
em gat sér enga björg veitt —“
Jótlandi. Frostharka er víða all-
mikil — um og yfir 12 stig. í
Stettin i Þýskalandi er i dag 16
stiga frost á Celsius og 23 stiga
frost í Dölunum í Svíþjóð.
Bílslys varð í dag við Hede-
husene í Danmörku. Ætlaði
bifreið frá Kaupmannahöfn
fram úr öðrum bíl og neyddi
hann þar með að fara svo utar-
lega á vegabrún, að hann valt
um koll. Slösuðust f jórar mann-
eskjur, sem í bílnum voru, eig-
andinn, kona hans og tvær kon-
ur aðrar.
Jólasöfnun Mæðrastyrksnefndar.
frá starfsfólki í Arnarhvoli 30
kr., frá Arnh. Jónsdóttur 20 kr.,
frá II. S. (áheit) 50 kr., frá Slát-
urfél. Suðurlands 20 kg. kjöt, frá
starfsfólki Sjúkrasamlagsins 32 kr.
Innilegar þakkir!
Gunnar Tlioroddsen og Guð-
mundur Benediktsson fóru i
gær til Stokkseyrar til þess að
vera viðstaddir stofnfund sjálf-
stæðisfélags þar á staðnum, en
Gunnar hefir undanfarið unnið
að undirbúningi félagsstofnun-
ar ásamt ýmsum áhugamönn-
um á Stokkseyri. Á stofnfund-
inum í gær var mikið fjölmenni
saman komið og voru stofnend-
ur 90. Félagið heitir Sjálfstæðis-
félag Slokkseyrarhrepps, en
stjórn þess skipa: Bjarni Júní-
usson formaður, meðstjórnend-
ur: Guðjón Jónsson Miðhúsum,
Þorgeir Bjarnason Ilæringsstöð-
um, Shnon Sturlaugsson Kaðla-
stöðum og Magnús Sigurðsson
Móhúsum.
Gunnar Tlioroddsen setti
fundinn, en fundarstjóri var
kosinn Ásgeir Eiríksson oddviti..
Flutti Gunnar þvi næst erindi,
en aðrir, sem tóku til máls á
fundinum, voru: Guðmmidur
Benediktsson, Ásgeir Eiriksson,
Bjarni Júníusson, Gísli Pálsson
í Hoftúni og Jón Sigurðsson frá
Hjalla í Ölfusi.
Fundurinn fór ágætlega fram
og var mikill áhugi meðal
manna, enda má vænta mikils
starfs frá hendi félagsins í þágu
flokksins.
Kvikmynd um vík-
ingaferðii nar.
Iíhöfn. FÚ.
í ráði er að búa til kvikmynd
um vikingaferðirnar og verður
kvikmyndastjóranum Frank
Lloyd, sem m. a. er kunnur
‘yrir kvikmyndina „Cavalcade“,
falin stjórn verlcsins. Kvik-
myndin um víkingaferðirnar
verður gerð ú komandi ári. —
Smíðuð verða víkingaskip til
notkunar við töku kvikmyndar-
innar, og í öllu farið eftir leið-
beiningum fornfræðinga um
gerð þeirra, svo að þau verði
sem nákvæmastar eftirlíkingar
víkingaskipa á Norðurlöndum.
Búningar allir verða einnig
gerðir samlcvæmt því, sem
tíðkaðist á víkingatímunum.
Sölubörn,
sem selja vilja „Úti“, eru beðin
að koma á Hverfisgötu 41 í dag.
Blaðið kostar 50 aura, og 10 aurar
greiddir í sölulaun.