Vísir - 27.12.1938, Blaðsíða 2

V 1 S I R
Sóknin á Katalomu-víptöðvunum
EftÍF þriggja daga sókn,
hafði tiei* Fpaneos sótt fram
lengst 30 km. og tekid yHi?
3000 fanga.
Barcelonastjórnin vongóö um, aö sóknin
hafi mishepnast.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
r
Itilkynningum Burgosstjórnarinnar í morgun
segir frá því, að hersveitir hennar á Kata-
lóníuvígstöðvunum hafi haldið áfram sókn
sinni í gær og í morgun. Á Tremp-svæðinu hafa þær
sótt fram 6 kílómetra og algerlega umkringt þorpin
Cogull og Granadella.
Barcelona-stjórnin tilkynnir opinberlega, að árásum
þjóðemissinna á Granea, Fraga og Cogull, hafi verið
hrundið.
Samkvæoit skeytum fréttaritara United Press er
staða Francohersins nú sú, að víglínan er frá Balaguer-
svæðinu til neðri Segre nokkuru fyrir neðan Lerida.
Hafa þeir náð nokkuru landsvæði á sitt vald og eins
svæði norðar.
London, í gær.
Samkvæmt opinberri tilkynningu Burgosstjórnarinnar hafði
sókn hersveita þjóðernissinna gengið vel síðastliðinn föstudag.
Þann dag, segir í tilkynningunum, sóttu hersveitirnar fram að
meðaltali 12 kílómetra, og víða lagði lýðveldishepinn á flótta,
án þess að gera tilraun lil þess að stöðva hersveitirnar, sem fram
sóttu. Sumstaðar eru varnarstöðvar fjandmannanna gersam-
lega umkringdar og liefir öll vöm þeirra gersamlega bilað á
fjórum slöðum. Yfir þúsund fangar liafa verið teknir höndum
og fjölda margar fallbyssur, vélbyssur og önnur hergögn.
Ægilegt járnbrautarslys.
85 menn fapast.
London, 26. des. — FÚ
Áttatíu manns fórust í járnbrautarslysi í Rúmeníu á jóla-
kvöld og barst fregnin ekki til Bukarest fyrr en í morgun, vegna
símslita og samgönguerfiðleika, af völdum hríðarveðra.
Slys þetta varð í Bessarabíu, í norðurhluta landsins. Rákust
tvær járnbrautarlestir á, er þær voru á fullri ferð, og var blind-
hríð, er áreksturinn varð.
Samgöngumálaráðherrann er farinn á vettvang og var þegar
er fregnin barst til Bukarest brugðið við með að fyrirskipa
hvers konar hjálparstarfsemi, sem tök voru á. Líklegt þykir,
að margt meiddra farþega sé enn á slysstaðnum.
VfSIH
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu -12. (Ge"5giS inn frá Ingólfsstræli).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði. Lausasala 10 aurar.
FélagsprentsmiSjan h/f.
Samstarf.
Cormaður Framsóknarflokks-
“■ ins lét svo um mælt fyrir
ekki all-löngu, að alt yrði „að
bera sig“, og hefir oft verið
vitnað í þau ummæh síðan.
En „fræg“ hafa þessi ummæli
orðið með rétlu eða röngu fyrir
þá sök, að þau þóttu bera því
vitni, að forystumönnum Fram-
sóknarflokksins liefði ekki áður
verið allskostar Ijós sá sann-
leikur, sem formaður flokksins
gerði þannig grein fyrir, í sam-
baiadi við taprekstur atvinnu-
veganna á undanförnum árum.
Undanfarin sljórnaráp Fram-
sóknarflokksins og Alþýðu-
flokksins hefir eins og raunar
áður verið lilúð allverulega að
landbúnaðinum. Um það bafa
allir flokkar verið samtaka. Um
afkomu sjávarútvegsins hefir
minna verið liirt. Og i i'auninni
virðist það liafa verið skoðun
valdliafanna í landinu, að um
útgcrðarfyrirtæk i n skifti það
engu, þó að þau væri rekin með
tapi, eða þó öllu fremur, að þau
ættu að vera rekin með tapi, að
minsta kosti togaraútgerðin. Á
útgerðina hafa stöðugt verið
lagðar þyngri og þyngri byrðar.
Og þó að henni hafi verið íviln-
að eittlivað með annari hend-
inni, þá hefir það verið tekið
margfalt aftur með hinni.
Ef það er nú svo, að Fram-
SÓknarflokkurinn sé nú farinn
að láta sér skiljast það, að ein-
hverja breytingu þurfi að gera
á þessu, svo að útgerðin geti
„borið sig“, eins og formaður
flokksins sagði að „alt“ yrði að
gera, þá ber að sjálfsögðu að
fagna þvi. En það verður að ef-
ast mjög um það, að liann geti
vænst stuðnings Alþýðuflokks-
ins til nokkurra slíkra aðgerða.
Þess sjást engin merki, að AI-
þýðuflokkurinn liafi látið sann-
færast um það, að „alt yrði að
bera sig“. Um togaraútgerðina
virðist hann að rninsta kosti enn
vera þeirrar skoðunar, að hún
þurfi ekki að bera sig. Það þurfi
aðeins að koma rekstri hennar
í hendur ríkisins eða bæjarfé-
laganna, og svo skifti það engu
máli, livort hún beri sig eða
ekki. — En ef Framsóknar-
flokkurinn vill riú ekki fallast á
það, að „þjóðnýta“ togaraút-
gerðina, og ekkert samkomulag
geti orðið milli hans og Al-
þýðuflokksins í því efni, þá
verður ekki séð, að nokkuru sé
nær um viðreisn útgerðarinnar,
meðan Framsóknarflokkurinn
heldur dauðahaldi í stjórnar-
samvinnuna við Alþýðuflokk-
inn, þrátt fyrir yfirlýsinguna
um að alt verði að bera sig.
Ef til vill eru það þessi vand-
kvæði á framlialdandi stjórnar-
samvinnu við Alþýðuflokkinn,
sem hafa valdið því, að forsæt-
isráðherrann vakti máls á nauð-
syninni á víðtækara samstarfi’
flokkanna í landinu. En ber þá
ekki flokkunum of mikið á
milli í þessu efni, til þess að um
viðtækara samstarf geli orðið
að ræða?
------------------------
London, 26. des. — FÚ.
Karel Capek, rithöfundurinn
heimsfrægi, er látinn. Hann var
fæddur í Bæheimi þ. 9. janúar
1890. Liggja eflir hann alls 30
bækur og var liann fyrir all-
löngu orðinn einn af kunnustu
skáldsagnahöfundum Tékkó-
slóvakíu. Menlun sína hlaut
Capek í Prag, Berlín og París,
og gerðist ritliöfundur þegar á
stúdentsárum, og mun aðallega
hafa skrifað smásögur fyrst í
stað. En harrn gaf sig brátt
einnig að blaðamensku, þýð-
ingastarfsemi og samdi leikrit
og var leikstjóri. Capelc komst
í náin kynni við Mazaryk, for-
seta Tékkóslóvakíu, og skrifaði
bók um hann í tveimur bindum.
Meðal hinna mörgu bóka Cap-
íks er ein um garðrækt, en
frístundir sinar notaði hann til
garðrældar og til þess að auka
þekkingu sína á henni. Eitt
hinna síðari verka Capeks var
leikrit, sem fjallaði um ein-
ræði og lýðræði. Margar af bók-
um Capeks voru þýddar á enska
tungu og sum leikrit hans voru
sýnd í leikhúsum í Englandi.
...... ..—-----------
Bandaríkin lið ðiin bí-
ln. - Atlantshafsflotinn,
35 herskip, hafðnr
til taks.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í gær.
Tilkynningin um, að Atlants-
hafsfloti sá, sem verið hefir um
nokkurt skeið undanfarið við
austurströnd Bandaríkjanna,
skuli hafa bækistöðvar á austur-
ströndinni til frambúðar, sam-
kvæmt tilskipun, sem gengur í
gildi 6. janúar, vekur hina
mestu athygli hvarvetna, og
þykir af þessari ákvörðun
Bandaríkjastjórnar mega ráða,
að hún telji horfur í alþjóða-
málum hinar ískyggilegustu og
kjósi að vera við öllu búin. Hin
versnandi sambúð Bandaríkj-
anna og Þýskalands er af sum-
um talin hafa haft sín áhrif í
þessu efni.
í Atlantshafsflota þessum
verða 35 herskip.
United Press.
Söngskemtanip
á Akranesi.
Theódór Árnason söngstjóri
hefir dvalið undanfarið á Akra-
nesi og hefir æft karlakórinn
„Svani“, en i kórnum eru 30
manns. Ilöfðu æfingar Iegið
niðri hjá félaginu nokkuð á
annað ár, en svo kappsamlega
liefir kórinn æft, að hann liélt í
gær tvær söngskemtanir á Akra-
nesci við hinar ágætustu mót-
tökur.
Á fyrri söngskemtunina, sem
haldin var kl. 3 síðd. var boðið
öllum skólabörnum í kauptún-
inu. Síðari söngskemtunin hófst
kl. 8 i/á og var mjög vel sótt og
var kórnum og söngstjóra tekið
með miklum fögnuði og létu
menn hið besta af skemtuninni.
En í lilkynningum stjórnar-
innar í Barcelona er ólík frá-
sögn. Af henni má ráða, að
þjóðernissinnar hafa byrjað
sókn sína með allmiklum krafti
en lýðveldissinnar segjast hvar-
velna liafa hrundið sókninni á
viglinu, sem er 50 ldlómetrar á
lengd, og víðast liggur samhliða
ánni alt til Balaguer og Lerida.
Bardagarnir lialda áfram og
fallbyssuskothríð er haldið á-
fram á vigstöðvunum án þess
hlé verði á.
Bárcelonafregnir í morgun
herma, að hersveitir Barcelona-
stjórnarinnar hafi hvergi látið
undan siga, nema á stöku stað.
í tilkynningunum í morgun er
því haldið fram, að í framvarða-
sveitum hersveita Franos séu
Márahersveitir og ítalskar her-
sveitir.
Það verður ekki sagt, segir í
tilkynningum Barcelonastjóm-
arinnar, að nokkur teljandi ár-
angur hafi orðið af þriggja daga
látlausri fallbyssuskothríð á
varnarlínur stjómarhersins á
Kataloniuvígstöðvunum, nema
helst í kringum Almatret.
Barcelonastjórnin hefir hestu
vonir um, að sókn þjóðernis-
sinna, sem á aðfangadag jóla
hafði verið aukin svo, að vig-
línan var orðin 150 kílómetrar á
lengd, muni mishepnast.
Burgosst j órnin tilkynnir í
morgun, að á bardagasvæðinu
við Segre, sæki liersveitir
hennar fram, og séu komnar
inn i úthverfi Granadella, sem
er í 30 kilómetra fjarlægð frá
þeim stað, sem sóknin hófst á
suður á bóginn. Kringum
Tremp hafa hersveitir Franco
sótt fram 10 kílómetra.
Hersveitir þjóðernissinna tóku
3000 fanga á Segre-svæðinu, að
því er haldið er fram í Burgos-
fregnum.
United Press.
A anoað hondrað
manns biðn bana
jólsdagana í U. S. A.
af slysförnm.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Vegna óvenjulega víðtækra
ráðstafana var minna um um-
ferðarslys í Bandaríkjunum um
jólaleytið að þessu sinni en
vanalega. Á aðfangadagskvöld
kl. 12 höfðu til dæmis aðeins sjö
menn beðið bana af umferðar-
slysum í New York, afleiðing-
um drykkjuskapar o. s. frv. 31
maður voru fluttir í sjúkrahús
London, 26. de$. — FÚ.
Seinustu fregnir frá Rúmen-
íu herma, að samkvæmt opin-
berri tilkynningu hafi 65 manns
farist í járnbrautarslysinu í
Bessarabíu, en 320 meiðst. Ótt-
ast er, að fleiri liafi farist en
kunnugt er um. Flestir þeir, sem
meiddust, liafa nú verið fluttir
í sjúkrahús. Tvær járnbrautar-
lestir með lækna, hjúkrunar-
vegna drykkjuæðis. En alls biðu
á annað hundrað. manns bana í
Bandaríkjunum jóladagana af
ýmiskonar slysförum, afleiðing-
um drykkjuskapar o. s. frv. —
Sjálfsmorð eru með færra móti.
konur, nauðsynleg tæki og mn-
búnað, starfsmenn til þess að
vinna á slysastaðnum við að
leita í rústunum og hreinsa þar
til o. s. frv.
Orsölc slyssins er talin sú, að
rangt merki hafi verið gefið,
með þeirri afleiðingu, að lest-
irnar, sem fóru í gagnstæða átt,
mætust á ein-spora braut.
Næturlæknir:
Kjartan Ólafsson, Lækjargötu
6B, sími 2614. — Næturvörður í
Reykjavíkur apóteki og Lyfjabúð-
inni Iðunni.
United Press.
FRAGA — „HLIГ KATALONIU,
Borgin Fraga hefir stundum verið kölluð „hliðið“ — þ. e. hliðið, sem Franco þarf að komast í
gegnum til þess að geta lagt Kataloníu undir sig. Á borg þessa er minst í einkaskeytum til Vísis í
dag. Áður hefir verið grinnnilega barist á þessum slóðum, eins og sjá má af mynd þeirri sem
hér birtist. Borgin stendur við Ebrofljót og fremst iá myndinni er brú, sem hefir verið eyðilögð í
bardögum. —
Franskir jafoaðarmenn heimta róttæka
atanrlkismálastefnn.
LEON BLUM.
London, í morgun.
Frakkneski jafnaðarmanna-
flokkurinn hefir verið á fundi
í Mont Rouge í Frakklandi jóla-
dagana.
Stefna Leons Blunts, foringja
flokksins, náði fylgi fulltrúa-
þingsins, en hann bar fram til-
lögu um að krefjast róttækari
stefnu í utanríkismálum en þá,
sem ríkisstjórnin fylgir.
Paul Faure bar fram tillögu,
sem fór í þá átt, að flokksfund-
urinn lýsti sig samþykkan ut-
anríkismálastefnu, sem bygðist
á grundvelli Miinchenarsam-
þyktarinnar. Hlaut sú tillaga
2873 atkvæði, en tillaga Blums
fékk 4322 atkvæði. 1004 greiddu
ekki atkvæði.
United Press.