Vísir - 29.12.1938, Blaðsíða 4

VISÍR
á, a8 Kilimanjaro, sem land-
ffræSitega skoSað tilheyrir Iíen-
ya, yrði innan landamæra
jþýsku Austur-Afríku. Það er
enda sagt, að Vilhjálmur keis-
ari, baíi, þegar hann var ungur
maður, heimsótt Viktoriu
drottoingu, lagt uppdrátt af
Afríku fyrir fratnan hana og
sagt, með tárin i augunum:
• Æ amma mín, lofaðu mér
að hafa stóra fjá!lið!“
En hér her nú að geta þess,
sem menn veittu ekki eftirtelct
eSa rétlara sagt fór fram hjá
cnönnum í Evrópu, vegna jtess,
aS aðrar vígstöðvar voru nær,
og vegna þess að skeyta- og
ffréttabréfaskoðun Englendinga
var afar ströng í styrjöldinni,
aS t>jóðverjar vörðu Þýsku-
Áustur-Afriku af hinum mesta
dugnaði og liarðfengi — og í
augum þeirra var það þýskt
land, sem þeir voru að verja, en
xnarkmið Þjóðverja, sent þarna
Jbörðusl, var einnig að koma því
til leiðar, að Bretar yrði að hafa
sem mestan herafla í Afríku.
t>eim mun færri menn gæti þeir
Þá sent til Þýskalands.
t>etta var vitanlega smæ-
skærúhemaður, en í fjögur ár
tókst hinum slynga herforingja,
von Lettow-Vorbeck, og hinum
fámenna her lians, að verjast
nýlenduhersveitiun Breta og
Belgíumanna, og það varð stöð-
ugt að senda aukinn herafla til
þess að tryggja Bandamönnum
sigurinn. Hersveitir úr fastaher
Breta voru sendar þangað, lier-
sveitir frá Suður-Afríku og ind-
verskar hersveitir. Mannfall
Breta í þessari styrjöld var mik-
ið, tala fallinna og særðra skifti
tugþúsundum, og útgjöldin
vegna styrjaldarinnar til þess
að ná nýlendum Þýskalands í
Afríku urðu um 5 miljarðar
króna — meiri en útgjöldin í
Búastríðinu.
Þegar ekki var lengur liægt að
verja Tanganyika liélt von Lett-
ow-Vorbeck áfram að verjast í
Portúgölsku Austur-Afríku.
Hann var ekki gersigraður þ.
11. nóvember 1918 og gafst þá
upp að eins vegna þess, að
vopnahlé hafði verið samið.
f>að verður ekki um það deilt,
að þessi vörn var Iiin frækileg-
asfa, -— einliver Iiin glæsilegasta
sem um getur i allri sögu heims-
styrjaldarinnar —- og enn í dag
og sennilega ávalt mun nafn
þessar nýlendu Þýskaiands i
Afríku, sem er þeim svo kær,
vekja hlýjar tiifinningar í
brjóstum þeirra. Hér verður þvi
að minsta kosti ekki iialdið
fram, að Þjóðverjar liafi beðið
ósígur á vígvellinum.
Um þessa nýlendu er það
snnars að segja, að hún var
stofnúð ,áf nýlendufrumherjan-
am dr. Karl Peters, þótt fyrir
öfluga þýska mótspyrnu og
honum veittist ákaflega erfitt
að fá stjórnina í Þýskalandi til
þess að láta félagi sínu í té,
„Þýska Austur-Afríkufélaginu“,
svo kallað „Schutzbrief“.
Einna furðulegast er, að
þegar Bismark loks fór að
skipuleggja nýlenduveldi í full-
um krafti, þá valdi liann það
fyrirkomulag, sem England
liafði notað, verslunarfélaga-
fyrirkomulagið, oft með ár-
angri, sem leiddi til spillingar,
er tók langan tíma að hæta um
fyrir. Alment mun vera litið
svo á, að þetta fyrirkomulag
liafi ekki lientað Þjóðverjum.
Hér eru engin tök að rekja
þróunarsögu nýlendnanna,
hvernig landamærum var breytt
o. s. frv., en þar kom m. a. faðir
Hermanns Görings við sögu, en
þess skal geta, að það var lán-
leysi eða óhepni verslunarfélag-
anna, sem beinlinis leiddi til
þess, að landamærin voru tekin
til endurskoðunar 1890, og vert
er að minnast á það, að það
varð þá að samkomulagi, er
verið var að semja um þetta
fram og aftur, að Bretar létu
Helgoland af hendi við Þjóð-
verja.
Frh.
Pening-agjafir til Vetrarhj.
Magnús Benjamínsson & Co. kr.
ioo.oo, Starfsfólk hjá L. G. L. kr.
50.50, P. B. kr. 5.00, StarfsfólkiÖ
hjá Har. Á. kr. 300.00, N. N. kr.
10.00, N. N. kr. 5.00, Árni Bjarna-
son kr 5.00, Frá 3 litlum systrum
kr. 3.00, Ingvar Isdahl kr. 10.00,
A. J. & S. J. kr. 50.00, Frá ekkju
kr. 10.00, G. G. kr. 25.00, G. B.
kr. 15.00, Starfsfólk hjá J. Þor-
láksson & NorÖmann kr. 60.00,
Starfsmenn hjá I. Brynjólfsson &
Kvaran kr. 50.00, Starísfólk hjá
Ríkisútvarpinu kr. 40.00, Starfsfóik
á skrifstofu Eimskipafél. íslands
kr. 159.00, G. F. kr. 10.00, Þ. J. XX
kr. 10.00, GuÖmundur litli kr. 5.00,
Starfsfólk hjá Burstagerðinni kr.
25.00, Vigfús GuÖbrandsson & Co.
1 kr. 100.00, P. M., E. B. G., G. Þ.
j kr. 100.00, N. N. kr. 10.00, Ólafur
j Gíslason & Co. kr. 300.00, N. N.
kr. 5.00. — Kærar þakkir. — F. h.
Vetrarhjálparinnar, Stefán A. Páls-
I son.
|
I . ...
j Peningagjafir til Vetrarhj.
; Starfsfólk í kexverksmiðjan Esja
kr. 26.00, Dadda & Nenni kr. 50.oó,
' StarfsfólkiÖ hjá Jóni & Steingrími
kr. 30.00, Starfsfólkið hjá Mjólk-
í urstöÖinni kr. 17.00, Ó. Þ. kr. 5.00,
i Starfsfólkið hjá Andersen & Lauth
■ kr. 17.00, M. H. kr. 5.00, M. G. kr.
10.00, Ónefndur kr. 5.00, N. N. kr.
5.00, V. B. K. kr. 200.00, N. N. kr.
100.00, V. B. kr. 50.00, I. Ó. kr.
| 10.00, S. kr. 10.00, G.‘ kr. 2.00,
Starfsfólkið á Nýja Kleppi kr.
27.40, Gömul kona kr. 5I00, N. N.
kr. '5.00, Ónefndur kr. 35.00, Göm-
ul kona í bænum kr. 5.00, H. L. H.
kr. 50.00, N. N. kr. 20.00, Starfs-
menn hjá skipasmíðastöð Magnúsar
Guðmundssonar kr. 50.00, Ásgeir
Ásgeirsson bankastj. 50.00, S. O.
kr. 2.00, E. K. kr. 5.00, Hákon
Iíeimir kr. 2.00, Onni & Addi kr.
20.00, Soffíubúð kr. 100.00, E. K.
kr. 10.00, S., Þ. kr. 10.00, Guðm.
Th Bjarnarstíg 12, kr. 100.00, T. J.
kr. 150.00, Ragnar kr. 5.00, Starfs-
fólk á skrifstofu tollstjóra kr. 44.50,
Veggfóðrarinn h.f. kr. 100.00,
Ingvi, Hulda og systkini kr. 10.00,
Jón Loftsson kr. 40.00, Starfsmenn
á Tollbúðinni kr. 25.00, N. N. kr.
12.00, ? kr. 100.00, N. kr. 5.00. —
Kærar þakkir. — F. h. Vetrar-
hjálparinnar, Stefán Pálsson.
Peningagjafir til Vetrarhj.
Arngr. Kristjánsson kr. 10.00,
Starfsfólk hjá Vigfúsi Guðbrands-
syni & Co. kr. 13.00, S. E. kr. 5.00,
M. H. kr. 5.00, Verslunin Snót kr.
50.00, V. kr. 10.00, Snjáfriður
Benediktsdóttir kr. 10.00, A. S. kr.
80.00, Sturlaugur Jónsson kr. 40.00,
Versl. Skórinn kr. 25.00, G. P. kr.
5.00, Starfsfólk í brauðgerðarhús-
inu Hvg. 93 kr. 20.00, Ónefndur
kr. 10.00, xxxxx kr. 20.00, Starfs-
fólk Garnahreinsunarstöðvarinnar
kr. 20.00, Gamli kr. 10.00, I. J. kr
10.00, A. kr. 10.00, S. J. kr. 30.00,
Starfsmenn hjá Friðrik Þorsteins-
syni & Co. kr. 50.00, N. N. kr.
10.00, Starfsfólk hjá O. Ellingsen
kr. 35.00, Starfsfólk á Hótel Is-
land kr. 29.00, Mæðgur kr. 10.00.
Kærar þakkir. — F. h. Vetrarhjálp-
arinnar, Stefán A. Pálsson,
Gjafir til Slysavarnafélags fslands.
Ólafur Sigurðsson 1 kr., H. A.
B. 2 kr., G. M. 1 kr., Benedikt Þ.
Benediktsson 2 kr., Jóna Jónsdóttir
3 kr., Jóna Pálsdóttir 2 kr., Kven-
félag Villingaholtshrepps 10 kr„
Berta Sveinsdóttir 3 kr„ krakkarn-
ir í Hlíðardal 5 kr„ Grímur Gríms-
son 2 kr„ Magnea Guðjónsdóttir 1
kr„ Kristíu Sandholt 2 kr„ Jóel
Ólafsson 2 kr„ Hjalti Einarsson 3
kr„ Valgerður Guðmundsdóttir 1
kr„ N. N. 2 kr„ K. S. S. 2 kr„ H.
G. 2 kr„ X. 1 kr„ M. E. 2 kr„
G. 2 kr„ N. N. 2 kr„ G. E. 1.50,
Sigurður Jóelsson 10 kr„ J. A.
Jónsdóttir 1 kr„ Bjarni Knudsen
5 kr„ Guðrún Guðjónsdóttir 1 kr„
Guðm. Sigurðsson 1 kr„ Sigríður
Ásmundsdóttir 2 kr. Kærar þakkir.
— J- E. B.
Gengið í dag.
Sterlingspund ......... kr. 22.15
Dollar ................. — 4-75/J2
100 rikismörk..... ■—■ 191.75
— fr. frankar ...... — 12.66
— belgur.......... — 80.15
— sv. frankar....... — 107.39
— finsk mörk........ — 9.93
— gyllini......... — 258.53
— tékkósl. krónur .. — 16.63
— sænskar krónur . . — 114.21
— norskar krónur .. — 111.44
— danskar krónur .. — 100.00
TEOfANI
C icjarebtur
REYKTAR
HVARVETNA
Prentmyn dastofan
LEIFTUR
býr til 1. f/okks prent-
myndir fyrir iægsta verð.
Hafn. 17. Sími 5379.
FJELAGSPRENTStllÐJUNNAR
öcstw
VISIS KAFFIÐ
gerir alla glaða.
[TILK/NMINCAU
ZION, Bergstaðastræti 12. —
Samkoma í kvöld kl. 8. Allir
velkomnir. (558
FILADELFIA, Hverfisgötu 44.
Samkoma á fimtudagskvöld kl.
8%- Margir munu vitna um náð
Drottins. Söngur og hijóðfæra-
sláttur. Allir velkomnir! (560
ATVINNA. Ungur maður vill
leggja í trygt fyrirtæki 1—2
þúsund krónur gegn framtíð-
aratvinnu. Tilhoð, merkt: „1—2
þúsund“, leggist inn á afgr.
blaðsins fyrir 7. janúar. (547
REYKJAVlKUR elsta kem-
iska fatahreinsunar- og við-
gerðarverkstæði, breytir öllum
fötum. Allskonar viðgerðir og
pressun. Pressunarvéiar eru
ekki notaðar. Komið til fag-
mannsins Rydelsborg klæð-
skera, Laufásveg 25. Sími 3510.
(287
STÚLKA óskast i vist á Vest-
urgötu 20. (551
STÚLKA óskast í vist á
Hverfisgötu 42. (553
UNGLINGSSTÚLKA óskast.
Ljósvallagötu 32. Sími 2513. —
(554
GÓÐ unglingsstúlka óskast til
Jóns Björnssonar, Grófin 1. —
(555
■KCISNÆ«I*
ÓSKA eftir lierbergi í suð-
austurbænum, með mublum og
aðgang að síma. Brandur Tóm-
asson, Seljavegi 11. (548
TIL LEIGU lítið herbergi-
Uppl. á Hverfisgötu 62. (552
m fÆt) 1 ■
BORÐIÐ á Heitt og kalt,
Veltusundi 1, Hafnarstræti 4.
Sími 3350. (356
VÍSIS KAFFIÐ
írerir alla glaða.
Ikaipskapuri
DÖMUHATTAR, nýjasta
tíska. Einnig hattabreytingar og
viðgerðir. Hattastofa Svönu
& Lárettu Hagan, Austurstræti
3. Sími 3890. (631
KJÖTFARS OG FISKFARS,
heimatilbúið, fæst daglega á
Fríkirkjuvegi 3. Sími 3227. —
Sent heiœ. (56
PÚÐURKERLINGAR, Kla-
verjar, blys, rauð og græn ljó*
og fleira. Hjörtur Hjartarson,
Bræðraborgarstíg 1. (520
BÆJARINS bestu bjúgn. —
Búrfell, Laugavegi 48. (224
ÍSLENSK FRÍMERKI kaupir
ávalt hæsta verði Gísli Sigur-
björnsson, Austurstræti 12 (áð-
ur afgr. Vísis). (1087
TIL NÝÁRSINS: Spikfeitt
hangikjöt af veturgömlum
sauðum, það besta, sem fáan-
legt er. Hangið folaldakjöt.
Ilangið liestakjöt. Hestabjúgu.
Folaldakjöt í buff. Frosið dilka-
kjöt. Kálfakjöt á eina litla 50
; aura J4 kg. Grænar baunir og
' fleira grænmeti. Von, sími 4448.
(557
■KENSLAl
TILSÖGN óskast. í vélritun,
þýsku og bókfærslu. — Uppl. í
síma 2104 frá 6—7 í kvöld. (549
ílAPAE'FllNDIf)]
VESKI tapaðist á leiðinni frá
Njarðargötu 4 til Laufásvegar
44. Finnandi vinsamlega beðinn
að gera aðvart í síma 1882. (550
! TAPAST hefir gylt milluarm-
band á annan dag jóla á leið-
inni frá Landakotsspítala að
! Njáisgötu. Skilist gegn fundar-
| launum á Öldugötu 10. (556
i KVEN ARMBANDSÚR hefir
tapast. Finnandi beðinn að skila
því á afgr. blaðsins, gegn góð-
um fundarlaunum. (559
HRÓI HÖTTUR og menn hans.— Sögur í myndum fyrir börn. 254. FENIÐ.
— Fetið alveg í fótspor mín, ann- En Litli-Jón hefir stigiS örlítið út Hann reynir aS brjótast upp úr Eftir örfá augnablik er hann sokk-
ars getur faritS illa. — Við verð- fyrir götuna og fer þá að sökkva þvi, en þaíS er árangurslaust, hann inn upp að mitti. — Hrói, hjálp,
um að hraða okkur! 5 feni’S. sekkur dýpra og dýpra .... eg er aS sökkva.
GESTURINN GÆFUSAMI. 58
„Æn þétta væri ekki næjjilegt — framkvæm-
anlegt,” sagði Martin liikandi.
.,JÞáð er framkvæmanlegt. Akið til London á
morgun í bílnum yðar — fáið sérstakt leyfis-
Lréf, og komið aftur annað kvöld. Svo gæti
Sijónavigslan farið fram daginn eftir.“
,„En livers vegna skyldi liún fallast á það?“
spurði Martin með efasvip miklum. „Hún lief-
5r að eins þekt mig fáeinar klukkustundir — og
— auic þess liefi eg fengið alt annað uppeldi en
Jbún. Eg er í öllu ólíkur þeim, sem hún liefir
alist upp með — ‘‘
,Jíún mundi failast á þetta, ef eg.skýrði mála-
vöxfu fyrir henni,“ sagði Ardrington lávarður
ákveSinn. „Það segir sig sjálft, að liér er að
eins um hjónavigsluathöfn að ræða — hjóna-
bandið er löglegt að vísu, en þér gangið að eiga
stjúpdöttur mina að eins lienni til verndar. Ef
liínsvegar svo skyldi fara að ]iið siðar skylduð
bneigja hugi saman og taka ákvörðun um, að
Siúa saman og láta hjónabandið vera í fullu
/gildi áfrain, þá getið þið tekið ákvörðun þar að
lútandi, þegar þið hafið skoðað i hug ykkar
beggja um þetta. En ef til þess kæmi ekki er
vitanlega auðvelt fyrir ykkur að fá skilnað, þeg-
ar stjúpdóttir mín þarf ekki þessarar verndar
lengur með.“
Martin sat þögull nokkura stund. Hann var
að leilast við að liugsa málið frá öllum liliðum
— leggja niður fyrir sér liverjar afleiðingar
þetta gæti haft fyrir þau bæði, en iiugsanir
hans voru allmjög á reiki.
Ardrington lávarður reis á fætur og lagði
liönd sína á lierðar hans.
„Minnist þess,“ sagði hann, „að þér hafið
ekki buntlið yður, að því er framtiðina snertir,
— þér getið að eins ekki kvongast annari konu
um nokkurt skeið. En þér eruð enn ungur mað-
ur og getið beðið, og þegar þér komist að þvi,
eins og þér munuð brátt, hverju þér bjargið
Lauritu frá, munuð þér verða glaðir yfir að liafa
tekið ]>á ákvörðun, sem eg veit, að þér munuð
taka.....Við munum lialda áfram viðræðum
okkar von bráðara, en þar til eg geri yður að-
vart vil eg mælast til þess, að þér liafið ekki á
orði við neinn það, sem á milli okkar hefir
farið. Eg verð að undirbúa jarðveginn — tala
við Lauritu.“
Martin var mjög undarlega skapi farinn það,
sem eftir var dagsins. Þegar hann gekk yfir sal-
argólfið mikla, undir miðalda-hvolfþaki, voru
þær Laurita og lafði Blancbe að dansa þar sér
til skemtunar, við grammófónmúsik. Þær hættu
er þær sáu þá koma, Ardrington lávarð og Mar-
tin, en þeir gengu i áttina að borði, þar sem
kaffi álti að framreiða.
„Það vill ekki svo til, að þér séuð góður dans-
ari,“ sagði Laurita við Martin.
„Eg dansa ekki vel,“ sagði hann.
„I hamingju bænum“, sagði lafði Blanclie, „ef
þér getið clansað ivö spor án þess að sundla
skuluð þér dansa við Lauritu. Hún er áfjáð í
að dansa — og eg er eklci góður „herra“.
Martin lét ekki á þvi standa, að liann rcyndi,
og gekk honum að óskum að stíga dansinn við
meyjuna. Martin var í rauninni mjög sæmi-
legur dansari, og ef hann liefði fengið meiri
þjálfun liefði hann verið orðinn slyngur í list-
inni.
„Við verðum að dansa oft saman og þér meg-
ið gjarnan halda mér nær yður,“ sagði Laurita.
„t dansinum ber manni — og konunni ekki
síður — að muna, að sá, sem maður dansar við,
er dansfélagi að eins“.
Það var lafði Blanche, sem mælt hafði.
En Martin vissi vel — fann — að það var
ekki bara dansfélaginn, sem hann liélt utan um.
Hin unaðsfagra, vel bygða Laurita liallaðist að
bonum, og það var mýkt í hverri hennar hreyf-
ingu, draumlyndi og blíða — kannske líka hálf-
falinn eldur — í augum hennar, og Martin gat
ekki annað en orðið snortinn af þessu.
Nokkur augnablik var sem fegurð hennar
liefði ]iau áhrif á liann, að hann svifi til lofts, og
aðrar og nýjar hugsanir vöknuðu hjá honum, af
tilhugsuninni um það, að liún yrði konan lians.
Hún leit upp — í augu lians — undrandi yfir
iiversu fámáli liann var, og er hann liorfði í
augu hennar á móti leit hún undan og hló við
lítið eitt. Hugnr liennar var einnig á flugi þessa
stund.
Lafði Blanche sat í hægindastól og virti þau
fyrir sér með einkennilegum svip.