Vísir - 08.01.1940, Síða 1

Ritst jóri:
KRISTJÁN GUÐLAUGSSON.
Sími: 4578.
'i
Riotst jórnarskrifstof ur:
iFélagsprentsmiðjan (3. hæð).
•L
30. ár.
Reykjavík, mánudaginn 8. janúar 1940.
Afgreiðsla:
HVERFISGÖTU 12.
Sími: 3400.
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sími: 2834.
5. tbl.
Rússar valda
byssum sínum
Finskir smáíiokkar gera stöðugt árásir á Murmanskbrautina.
EINKASKEYTI frá United Press. — K.höfn í morgun.
Webb Miiler, fréttaritari United Press á vígstöðv-
unum í Finnlandi símar í morgun:
Frosthörkurnar halda áfram á vígstöðvunum
í Finnlandi og valda því, að engar stórorustur eru háð-
ar. Kuldinn háir herliði Rússa mikið meira en finsku
hermönnunum. Á Kirjálanesi er 45 stiga frost á Celsíus
og rússnesku hermennirnir þjást svo af kulda, að þeir
geta margir hverjir ekki beitt vopnum lengur.
Fimtán manna flokkur finskur tók 75—100 Rússa
til fanga á svæðinu milli víggirðinganna. Voru þeir illa
haldnir. Það fer stöðugt í vöxt að rússneskir hermenn
gerist liðhlaupar.
Á Kyrjálanesi hafa Rússar haldið áfram fallbyssuskothríð á
vígstöðvar Finna, sem hafa goldið þeim í sömu mynt. Aðstað-
an á þessum vígstöðvum er óbreytt.
Tilraunir Rússa til þess að sækja fram yfir ísi lögð vötn hafa
aílar mishepnast.
Fregnir hafa borist um, að Finnar hafi gert nýjar árásir á
Murmanskbrautina á ýmsum stöðum og valdið skemdum á
henni. Eru það smáflokkar, sem árásirnar gera.
Samkvæmt seinustu fregnum hafa Finnar unnið stórsigur
við Soumusalmi og tekið 15.000 fanga og mikið herfang, m. a.
yfir 40 skriðdreka.
Ðettifoss kom með
fullfermi aö vestan,
í seinustu ferð sinni frá Ame-
ríku fékk Dettifoss á sig sjó,
sem braut liurð í vélarrúmi og
olli nokkurum skemdum öðr-
um ofanþilja.
Skipið hafði næstum full-
fermi að vestan, mestmegnis
timbur til fiskkassagerðar.
Engir farþegar voru með
sldpinu.
Þau tvö skip, sem nú eru í
förum milli New York og
Reykjavíkur, balda þeim ferð-
um áfram fyrst um sinn.
STRANDVARNIR BRETLANDS.
A ströndum Bretlands eru fallbyssustöðvar með stuttu millibili, einkanlega á suður- og
austurströndinni. Það yrði enginn leikur að setja herlið á land, þar sem strandvarnirnar eru
i eins góðu lagi og hér.
Bretar smíða herskip
fyrir Norðmenn.
Fyrsti torpedo-mótorbátur-
inn af níu, sen Norðmenn eru
að láta smíða í Englandi, verð-
ur afhentur um miðjan janúar,
Upphaflega liafði verið ráðgert,
að afhending hans færi fram 24.
des., en smíðin tafðist vegna
striðsins. Smíði liinna skipanna
seinkar einnig. NRP. — FB.
Rú§§ar niidir-
Iuía §okn.
Rússar ern nú að koma upp
* tvöföldum gaddavírsgirðingum
á Kyrjálanesi, fyrir framan
skotgrafir sínar og bækistöðvar.
Stórsókn er því ekki talin í
vændum að sinni, en stöðugur
liðflutningur fer fram til víg-
stöðvanna og alt bendir til að
Rússar undirbúi stórkostlega
sókn, en hvort hún hefst áður
langt líður eða snemma í vor
er með öllu óvíst. NRP.—FB.
Far§ottahætía
af völdiaiii
§tríð§in§.
Diesen landlæknir í Oslo hef-
ir komist svo að orði í viðtali,
að heilsufar hafi verið gott í
Noregi árið sem leið. Berkla-
veikin er stöðugt í rénun og að-
eins 400 ný tilfelli á árinu, en
voru 470 1938. — Landlæknir-
inn leggur álierslu á, að ein af-
leiðing styrjaldarinnar kunni
að verða útbreiðsla smitandi
sjúkdóma og farsótta. NRP. —
FB.
Áiás rússnesks kaf-
báts á sænskt skip.
Rússar lofa aö atlxuga
máliö.
Kafbátur, se'm menn vita ekki
með vissu hverrar Jijóðar er,
réðist á sænska skipið Fenris í
gær (laugardag) við Norre
Kvarken. Skotið var á sldpið af
fallbyssu kafbátsins, sem menn
telja líklegt að sé rússneskur.
Sænska sendisveitin í Moskva
hefir fengið fyrirskipun um að
krefjast upplýsinga frá Sovét-
stjórninni. Rússar hafa lofað að
athuga málið. NRP.—FB.

Búlgarap og
Balkan—
bandalagið-
K.höfn í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Mikilvægur árangur af
viðræðum utauríkismála-
ráðherra Ítalíu og Ung-
verjalands.
Frá Istanbul er símað, að rú-
menski sendiherrann í Tyrk- |
landi, Stojica, hafi lagl af stað
frá Bukarest til Sofia, liöfuð-
borgar Búlgaríu í gærkveldi, að
þvi er ætlað er til þess að fá
Búlgaríu til þess að taka þátt í
fundi Balkanbandalagsins, og
lil vara að sendur verði áheyrn-
ar-fulltrúi.
30.000 - 50.000
manns hafa
farist í
Tyrklandi.
9
K.höfn í morgnn.
Einkaskeyti frá United Press.
Frá Tyrklandi berast stöð- j
ugt fregnir um landskjálfta,
feiknalegar úrkomur, vatna-
vexti og kulda. Fólk ferst í
tuga og jafnvel hundraðatali
daglega. Það er nú giskað á,
að a. m. k. 30.000 manns hafi
farist í Tyrklandi síðan er
landskjálftahörmungarnar
dundu yfir og í kjölfar þeirra
vatnavextir og flóð. Ýmsir
giska á, að alt að því 50.000
manns hafi farist.
Samkvæmt opinberum
skýrslum er kunnugt um, að !
118.732 menn hafa farist, að I
11.838 hús hafa gereyðilagst | j
og að 93 þcrp hafa hrunið að 1 j
kaila íil grunna.
Deilumá! eríið úrlausnar, lögð til
hliðar að ósk ítala.
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgun.
Viðræður þeirra Ciano greifa, utanríkismálaráðherra
Ítalíu og Czaky greifa, ungverska utanríkismálaráð-
herrans, eru hvarvetna taldar hinar mikilvægustu. Við-
ræðurnar fóru fram í Feneyjum á laugardag og í gær
og er nú Ciano greifi kominn til Rómaborgar aftur, en
Czaky greifi lagði þegar í gær, að afloknum seinasta
fundinum, af stað heimleiðis. Hafði Czaky ætlað sér
að dveljast á Ítalíu sér til hvíldar um skeið, en sló því á
frest til þess að ræða árangurinn sem allra fyrst við
samstarfsmenn sína í stjórninni.
í hinni sameiginlegu yfirlýsingu, sem gefin var út að fundin-
um loknum, segir lítið annað en að vinátta og samvinna llala
og Ungverja hafi aldrei verið traustari böndurn bundin og að
algert samkomulag hafi náðst á fundinum, en það er fullyrt
eftir áreiðanlegum heimildum að Czaky félst á þá tillögu Ciano
greifa, að Ungverjar frestuðu öllum kröfum um lönd á hendur
nágrönnum sínum, einkanlega kröfunum á hendur Rúmenum
um Transylvaníu, en Ungverjum hefir alla tíð sviðið að missa
þennan landshluta, og hefir sambúð Ungverja og Rúmena af
þessum sökum verið all-erfið.
Stjórnmálamenn skilja svo ummæli Cúino er hann lofaði
Ungverja fyrir göfugmannlega framkomu og einlægan ásetn-
ing að viðhalda friðsamlegri sambúð við nágranna sína, að
Czaky hafi í öllu fallist á, að slegið verði á frest kröfum um
Transylvaníu.
Italir hafa á hinn bóginn lofað Ungverjum að beita sér fyrir
því, að sambúð þeirra og Balkanþjóðanna komist í betra horf,
einkanlega sambúð Ungverja og Jugoslava. Einnig hefir Ciano
greifi lofáð Ungverjum því, að koma þeim til aðstoðar, ef þeim
yrði nokkur hætta búin af Rússum. Blöð í Rómaborg gera þessi
mál að umtalsefni og er ljóst af þeim að þótt ítalir hirði ekki
um að hafa nein afskifti af því sem fram fer innan landamæra
sovétríkjanna, munu þeir ekki þola þeim að vinna aðí útbreiðslu
kommúnisma á ítölskum „áhrifasvæðum“. ítalir hafa lýst yfir,
að þeir telji Ungverjaland og Balkanskagann „áhrifasvæði“,
þ. e. þeir láti sér ekki í léttu rúrni liggja hvað þar gerist og ætla
að þeita þar áhrifum sínum með hagsmuni Italíu og hlutaðeig-
anái íanda fyrir augum.
I<Y« fllBldl ,.ÖÖÍMS4’ 1 g’Sl'B*.
Fjölmennur fundur var í gær haldinn í málfundafélaginu
Óðinn. Var ætlunin að ræða þar um afstöðu sjálfstæðisverka-
manna til stjórnarkosninganna í verkamannafélaginu Dags-
brún, sem hefjast 18. þ. m. En samkvæmt þeim upplýsingum
sem form. félagsins, Sigurður Halldórsson, gaf á fundinum, er
ekki afráðið enn hvort sjálfstæðisverkamenn leggja fram sér
lista við þær kosningar, eða ganga til sameiginlegrar uppstill-
ingar með þeim verkamönnum sem fylgja Alþýðuflokknum að
málum. Kvað form. samninga þessara tveggja aðiía íangt á veg
komna, en þó ekki svo að hægt væri að gefa neinar ákveðnar
upplýsingr um þá að svo komnu máli, en kvað það hins veg-
ar áreiðanlegt að búið yrði að taka fasta ákvörðun í þessu sam-
bandi um miðja þessa viku, og þá yrði strax boðað til fundar
aftur í félaginu og samningarnir lagðir þar undir úrskurð
fundarmanna.
Ólafur Tliors, atvinnumála-
rá'ðherra, Iiélt langa og ítarlega
ræðu um störf og framkvæmd-
ir ríkistjórnarinnar og skýrði
frá gangi þeirra mála á síðast-
liðnu Alþingi, sem mest varða
alþýðu manna, svo sem fá-
tækralögin, kaupgjaldsmálið og
hina rökstuddu dagskrá forsæt-
isráðherra út af frumvarpi
Bjarna Snæbjörnssonar.
Þá flutti Bjarni Benediktsson
prófessor mjög rökfasta og
fróðlega ræðu um ástandið í
verkalýðsmálunum og framtíð-
arborfurnar í þeim.
Var gerður mjög góður róm-
ur að málum beggja ræðu-
manna, og hafa ræður þeirra
liaft mjög mikil áhrif á baráttu-
lmg sjálfstæðisverkamanna,
sem nú í þessum mánuði eiga
enn einu sinni eftir að láta bæj-
arbúa standa á öndinni af undr-
un yfir hinu vaxandi fylgi
Sjálfstæðisflokksins meðal
reykvískra verkamanna.
Kom það greinilega í ljós á
fundinum, að sálfstæðisverka-
menn munu ganga ósldftir lil
stjórnarkosninganna í Dags-
brún, bvort heldur þeir stilla
upp sínum eigin lista eða í sam-
ráði við Alþýðuflokkinn. En
nauðsynlegt er að allir Óðins-
menn mæti á þeim fundi, þar
sem ákvörðun verður teltin um
það.
Á þessum fundi voru mættir
um 200 verkamenn.
Kaopdeila i
Keflavik,
sem Félagsdóm-
up úpskupðar.
—o—
Óvenjumikil útgerð
á Suðurnesjum.
Alger Vinnustöðvun er nú í
Keflavík, að því er útveginn
snertir, og ber þar til að deila
er komin upp millum verka-
lýðs og sjómannafélagsins ann-
arsvegar og útgerðarmanna
hinsvegar. Samningum milli
þessara félaga hefir þó ekki ver-
ið sagt upp, en sjómenn krefj-
ast hlutaskifta í stað kaups og
premíu, eins og áður tíðkaðist,
en að þeim kjörum þykjast út-
vegsmenn ekki geta gengið.
Sjómenn byggja þessa kröfu
sina á ákvæðum gengislaganna,
sem að þessu lúta, en sam-