Vísir - 12.01.1940, Page 1

A -
® Ritstjóri:
fKRISTJÁN GUÐLAUGSSON.
Sími: 4578.
'í
Rk:itstjórnarskrifstof ur:
f'élagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Afgreiðsla:
HVERFISGÖTU 12.
Sími: 3400.
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sími: 2834.
9. tbl.
Finnum hverg'i hætta
hnin §em itendnr,
segrir Webl» Millcr.
Rússar hvarvetna lamaöir og geta
ekki byrjað nýja sókn fyrr en nýr
liðsaíli kemur til sögunnar.
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgoin.
Webb Miller, fréttaritari United Press, símar frá
Helsingfors: Nú þegar liðnir eru 43 dagar
síðan er Rússar réðust inn yfir landamæri
Finnlands, hefir aðstaða Finna aldrei verið traustari,
en Rússar eru hvarvetna svo lamaðir, að engar líkur
eru til, að þeir1 geti hafið sókn, sem Finnar þurfi að ótt-
ast, í bráðina. Verða Rússar vafalaust að bíða mikils
liðsauka og hergagna, en hergagnatap þeirra er stór-
kostlegt. Finnar virðast ekki í yfirvofandi hættu á nein-
um vígstöðvum.
Það er að eins í lofti, sem Rússar standa betur að vígi,
þar sem þeir hafa nægar flugvélar en Finnar fáar, en
veður er yfirleitt fremur óhagstætt til flugferða, og
kemur það sér vel fyrir Finna. Hefir verið skýjað loft
undanfarna daga og lágskýjað.
Smám saman batnar aðstaða Finna að því leyti, að
hjálp frá öðrum löndum er stöðugt vaxandi. Pening-
ar streyma til landsins og hverskopar gjafir, matvæli,
fatnaðpr Pg ótal margt annað, og er greinilegt að Finn-
5r njóta samuðar nærri allra þjóða heims. Þá ber að
nefna hjúkrunarsveitir, sáraumbúðir, lyf p. fl,
Sjálfboðaliðar koma víða að, frá Bandaríkjunum,
Kanada, Italíu, Spáni og Norðurlöndum. Alt þetta hefir
örfandi áhrif á þjóðina, og er henni hughreysting og
hvatning. : 1 j : 1; * j T'-PW
ýmsir æðstu menn þjóðarinnar, Kallio ríkisforseti
fremstur í flokki, forsætisráðherrann, Ryti, og utanrík-
ismálaráðherrann, Paasikivi, hafa haldið ræður og tal-
að við blaðamenn, til þess að beina athygli allra vina
Finnlands að því, að þrátt fyrir sigrana að undanförnu,
þurfa Finnar stuðnings við áfram.
Hergögnin, sem Finnar
tóku við Soumussalmi,
eru 50 milj. kr. virði.
20.000 Rússar fallnir á miðvígstöðvunum,
Gústav Svíakonungur og Rallio Finnlandsforseti.
Sænska þingiO sett
036 Builj. kr. til iaiHhai'ms.
Stokkhólmi, 11. jan. FB.
Sænska þingið kom saman í gær og var hátíðlega sett af
Gustavi V. konungi í Stokkhólmshöll.
öryggi landsins, sagði konungur, verður að ganga fyrir öllu.
936 miljónum króna er lagt til, að varið verði til landvarnanna
á næsta fjárhagsári,
Konungur lagði áherslu á samvinnu Norðurlanda, hún vœri
afar mikilvæg, og ennf'remur samvinna við öll hlutlaus ríki>
senrl v»eri ekki i néinu bandalagi við aðrar þjóðir (í»jóðabanda-
Iagið að sjáífeögðú úridanskilið).
I von um að geta orðíð áð liði til þess að koma á varanlegum
friði, kvaðst konungur ávalt reíðtíbúínn að beita persónulegum
áhrifum sínum til þess að koma á fríðí.
Konungurinn talaði mjög hlýlega um Finnland og finsku
þjóðina og kvað Svía hafa hina mestu samúð með þeim í bar-
áttu þeirra og viljað styðja þá eftir megni.
Helge Wedin.
Balkanríkin taka sam-
an ráð sín vegna rauðu
hættunnar.
Fundur á landamœrum Jugoslaviu og
Kúmeniu i dag
Seinustu fregnir frá vígstöðvunum á Kyrjálanesi herma að
Rússar haldi áfram að grafa skotgrafir og byrgi, fyrir her-
mennina. Stórskotaliðið hefir haldið uppi skothríð á víggirð-
ingar Finna annað veifið, en ekki hefir það bætt aðstöðu Rússa
á nokkum hátt, að því er séð verður, og ólíklegt þykir, að þeir
freisti að, hefja nýja árás með aðstoð fótgönguliðs, fyrr en þeir
hafa fengið nýjan liðsauka, en Rússar eru nú að kveðja nýja
árganga í herinn.
Eftir því sem nánari fregnir bsrast frá Soumussalmi-vígstöðv-
unum, kemur greinilegar í ljós hversu mikinn sigur Finnar
hafa unnið þar. Verðmæti hergagna þeirra, sem Finnar tóku í
orustunni, er áætlað 50 miljónir króna. Fregnum ber ekki sam-
an um manntjón Rússa, enda byggjast allar tölur á ágiskun-
urn, en hlutlausir fréttaritarar ætla, að í seinustu orustum á
miðvígstöðvunum hafi fallið af liði Rússa um 20.000 menn. —
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgun.
Frá Belgrad, höfuðborg Júgóslavíu er United Press
símað eftir áreiðanlegum heimildum, að Páll prins, rík-
isstjórnandi Júgóslavíu og forsætisráðherrann komi í
dag á fund með fulltrúum Rúmeníu, til þess að ræða
hættu þá, sem vofir yfir Balkanlöndunum, ef Rússar
skyldi gera tilraun til þess að ráðast á þau. Fundurinn
verður haldinn á Iandamærum Júgóslavíu og Rúmeníu.
Rætt verður sérstaklega um landvarnaskilyrði Ung-
verja og Rúmena með tilliti til þessarar hættu.
Opinberlega hefir verið tilkynt í Belgrad, að Páll
prins og forsætisráðherrann séu farnir til landamæra
Rúmeníu og séu þeir í veiðiferð.
NORSKA HJÚKRUNARSVEIT-
IN í FINNLANDI.
Norska hjúkrunarsveitin í
Finnlandi rómar mjög starfs-
skilyrði þau, sem hún á við að
búa. Rússneslcar flugvélar flugu
þar yfir, sem hún starfar, einn
daginn, en i mikilli hæð, og
engum sprengilcúlum var varp-
að niður. — NRP.
Bresk neínd vænían-
leg til Norðurlanda.
Til Noregs og annara Norður-
landa er væntanleg bráðlega
nefnd frá bresku verklýðsfélög-
unum. Það eru Finnar, sem
huðu nefndinni að koma til
Finnlands, en nefndin notar
tækifærið til þess að kynna sér
þjóðarliáttu o. fl. í hinnum
Norðurlöndunum um leið. NRP.
ÍÞRÓTTAFÉLÖG OG
LANDVARNIR.
Iþróttasamböndin norsku
liafa í dag birt lávarp þar sem
skorað er á íþróttafélögin að
haga æfingum og starfsemi
þannig, að iþróttamenn verði
sem best undir það búnir að
leggja fram krafta sína í þógu
landvarnanna. — NRP.
EINS DAGS VINNULAUN
HANDA FINNLANDI.
Stöðugt berast fregnir frá
ýmsum stöðum í Noregi, þar
sem starfsfólk lætur laun sín
ákveðinn dag renna til Finn-
landssöfnunarinnar. Á ýmsum
lÍBilflar og: kola-
ley§i a Ilei'liBi,
K.höfn í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Kuldar eru nú miklir á meg-
inlandi álfunnar og Iiefir verið
undangengnar vikur, sem fyrr
var getið, skipgengar ár eins og
Dóná eru lagðar, og flutninga-
erfiðleikar eru yfirleitt miklir.
Kuldarnir hafa verið einna
mestir i Finnlandi, Norður-
Rússlandi og suðausturhluta
álfunnar. Fannfergi hefir víða
stöðum leggja fyrirtækin sjálf
fé af möi’kum, svo að frá mörg-
um stöðum lcoma inn þannig
8—10.000 kr. — NRP.
verið gífurlegt. Kuldar eru nú j
miklir í Bei-lín og er lcolaskort-
ur mikill i borginni og stafar
iiann af flutningaerfiðleikum.
í fjölda mörgum opinberum
byggingum er ekki lagt í vegna
kolaskorts.
Görizig og þýski
iðnaðurinn.
K.höfn í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Göring var fyrir stuttu sldp-
aðiir yfirstjórnandi iðnaðar- og
atvinnumála. Hefir liann nú
tekið sér fyrir hendur persónu-
lega, að segja fyrir um endur-
Bjðrn Úlafsson segir sig
úr gja'deyrisnefndinni.
Blaðið frétti í dag að Björn Ólafsson hefði sagt sig úr gjald-
eyris og innflutningsnefnd frá 15. þ. m. að telja. I samtali sem
blaðið átti við hann skömmu áður en það fór í pressuna stað-
festi hann þessa fregn og við fyrirspum um það hvaða orsakir
væri til þess að hann segði sig úr nefndinni, svaraði hann á
þ'essa leið:
„í bréfi mínu til viðskifta-
málaráðherra tók eg fram, að
aðalorsök þess að eg sæi mér
ekki lengur fært að starfa í
nefndinni væri sú, að eg tel nú-
verandi skipulag á gjaldeyris-
og innflutningsmálum hér ekki
viðunandi eins og nú er ástatt
um verslun og viðskifti. Hins-
vegar hefir það og ýtt undir
þessa ákvörðun mína, að eg á
erfitt með að gegna nefndar-
störfunum vegna annara
skyldustarfa. Að svo stöddu
hefi eg engu við þetta að bæta“.
Bjöni Ólafsson hefir verið i
gjaldeyrisnefndinni frá byrjun,
eða síðan 26. október 1931. Þótt
oft hafi verið átök í nefndinni
um mörg mál og um hana stað-
ið mikill styrr, hefir þó ekki
komið til þess fyrr en nú, að
hann gegðí öf sét’ störfiun í ;
nefndinni. Vírðist það benda til J
þess, að deilan um skipulag inn- j
flLitnÍngs og gjaldeyrismálanna .
sé nú komin á það stig, að versl- 1
uiiarstéttín vlljl éngan þátt eiga '
í framkvæmd þessara mála, ef
nauðsynlegar og sjálfsagðar
breytingar ná ekki fram að
ganga. Úrsögn Björns úr nefnd-
inni sýnir ótvírætt, að fylsta
alvara er á bak við kröfur þær,
sem settar liafa verið fram. j
Hinsvegar er þess að vænta, að
úrsögnin bendi ekki til þess að
öll sund séu lokuð um sam- '
Ameríska verslunarráðuneyt-
ið hefir hirt skýrslur, sem sýna
hve mikið liefir dregið úr við-
skiftum Þjóðverja og Banda-
ríkjamanna síðan styrjöldin
byrjaði. jÚtflutningur til Þýska-
lands í nóvember nam aðeins
3000 dollurum, en í nóvember
1938 1.618.000. Innflutningur
frá Þýskalandi í nóvember s.l.
nam 2.656.000, en i nóvember
í fyrra 6.922.000. Sýna þessar
tölur Ijóslega hver áhrif liafn-
hann Breta hefir liaft. — NRP
—FB.
skipulagningu fjölda margra
iðnaðar- og annara atvinnufyr-
irtækja.
Það verður nú aðallega lilut-
verk Görings að leggja á ráð
um hversu afla skuli fjár upp
í hinn gífurlega kostnað af
styrjöldinni, og er búist við, að
leggja verði mjög þungar hyrð-
ar á skattgreiðendur, þyngri en
nokkuru sinni.
1
BJÖRN ÓLAFSSON.
komulag i verslunarmálunum.
Úrsögnin er mikilvæg að þvi
leyti að hún markar áfanga í
langri deilu og úr því hlýtur nú
að verða skorið mjög bráðlega
hvort fl’iðijr tekst uni yerslun-
ármálin, svo sem flestir óska,
eða baráttan heldur áfram
hálfu verri en áður. Væri slikt
liin mest ógæfa.
Paderewski
heiðraður.
London í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Fregn hefir verið hirt um, að
hið nýstofnaða pólska þjóðar-
ráð, sem kemur í stað þingsins
f}'rst um sinn, muni kjósa
Paderewski, pianósnillinginn
heimsfræga, forseta sinn, er
ráðið kemur saman i Angers í
Frakklandi, þar sem pólska
stjórnin hefir aðsetur. Ráðið
mun koma saman eftir háKan
mánuð. — Paderewski var sem
kunnugt er fyrsti forsætisráð-
herra Póllands (1919), eftir að
Pólverjar fengu sjálfstæði sitt
aftur.
Akureyri í morgun.
Fréttaritari Vísis símar
blaðinu að í morgun hafi
orðið vart jarðhræringa á
Akureyri og í Eyjafirði.
Komu kippirnir fyrst um kl.
6 í morgun og síðar kl. 9.
Voru þeir ekki mjög harðir
og fólk sem var við vinnu
sína úti við gerði sér sumt
ekki grein fyrir að um jarð-
skjálftakippi væri að ræða.
Á Húsavík fundust einnig
nokkrir kippir og voru þeir
mestir um kl. 6 í morgun,
en einnig varð þeirra vart
um níuleytið.