Vísir - 23.01.1940, Síða 1

Ritstjóri:
KRISTJÁN GUÐLAUGSSON.
Sími: 4578.
Rii itstjórnarskrifstof ur:
t'élagsprentsmiöjan (3. hæð).
30. ár.
Afgreiðsla:
HVERFISGÖTU 12.
Sími: 3400.
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sími: 2834.
Reykjavík, þriðjudaginn 23. janúar 1940.
18. tbl.

Finnar við öllii
EINKASKEYTI frá United Press. — London í morgun.
.li' p r ,1 iii'j .■ i. . ■
Webb Miller, fréttar. United Press, símar frá
Helsingfors í morgun: Rússar hörfa stöðugt
undan á Sallavígstövunum og nær og nær
landamærunum. Jafnframt berst þeim mikill liðsafli.
Undanhaldið er skipulegt og auðséð á öllu, að herstjórn-
in er komin í betra horf en áður.
Að því er best verður séð halda Rússar undan vegna
þess, að þeir hafa gefið upp von um, að geta brotist í!
gegn á Sallavígstöðvunum, en til þess að komast hjá að
her þeirra verði króaður inni, halda þeir undan í tíma,
jafnframt í því augnamiði að knýja fram úrslit, þegar
'þeim hefir borist nægur aukinn liðsafli. Að líkindum
miða Rússar að því, að stórorusta verði háð fyrir norð-
an Ladogavatn, og Vænta sér sigurs þar, en ef orusta þar
gengi þeim að óskum telja þeir sér auðveldara að brjóta
■mótspyrnu Finna á bak aftur.
Finska herstjórnin gerir sér fyllilega ljóst, segir
Webb Miller, hvað fyrir Rússum vakir, og er við öllu
búin. V; T ! I
Bardagar halda áfram á Sallavígstöðvunum, en endanleg úr-
slit ekki fyrirsjiáanleg. Mótspyrna Rússa er harðari en áður,
enda vamarskilyrði betri þar sem þeir nú eru. Einkanlega eru
það hermenn frá Ukraine, sem Finnar telja dug í.
Rússar héldu áfram loftárásunum s. 1. laugardag og miðað
við flugvélaf j öldann og að a. m. k. 3000 sprengikúlum var varp-
að niður er tjónið furðulega lítið, þótt það sé mikið á einstöku
stöðum eins og i Ábæ. Einkanlega sáust margar rússneskar
flugvélar á sveimi yfir Kyrjálanesi. Loftvarnir Finna eru stöð-
ugt að komast i betra horf. Og skyttur þær, sem stjórna loft-
vamabyssunum, eru framúrskarandi hæfnar. Það var þeim að
þakka, að Rússar neyddust til þess að fljúga í mikilli hæð. Tutt-
ugu rússneskar sprengjuflugvélar voru skotnar niður. NRP.FR.
Leigubílaeigendur í Oslo og Aker hafa ákveðið að hafa bílana
í gangi einn dag til inntekta fyrir Finnlandssöfnunina. Um 530
bíla er að ræða og er búist við, að aksturstekjurnar einn dag
nemi 20.000 kr.
Um 500 fjölskyldur i Osló hafa boðist til þess að taka við
finskum börnum. Fyrstu barnanna er von eftir hálfan mánuð.
Finnar tilkynna s. 1. laugardag, að þeir hafi skotið niður 210
rússneskar flugvélar frá því er innrás Rússa hófst. — NRP.-FB.
í Svíþjóð hefir með sérstökum ráðstöfunum verið safnað í
kyrþei 6.2 miljónum króna, sem núverða afhentarfinsku stjórn-
inni til frjálsra umráða. — NRP.—FB.
Sænski ritstjórinn Höglund skrifar í sænska Socialdemo-
kraten, að núverandi stjórn í Rússlandi hafi á.sér öll einkenni
grimdarlegs Austurlanda-stjórnarfars og sé jafnvel enn ómann-
liðlegri og hrottalegri en dæmi eru til. Andi stjórnarbyltingar-
innar svífur ekki lengur yfir vötnunum hjá Rússum og það er
ekkert sem minnir á hann, nema nokkur „dauð slagorð“. —
NRP.—FB.
AFSTAÐA BRETA TIL HLUT-
LAUSRA SMÁRlKJA
ÓBREYTT.
Ræða Cliurchills hefir vakið
fádæma atliygli og einkanlega
er mikið um hana rætt i bresk-
um blöðum. Af stjórnarinnar
hálfu er tekið fram, að ræðuna
heri ekki að skilja svo, að
breska stjórnin hafi breytt af-
stöðu sinni til hlutlausu. ríkj-
anna, heldur muni hún fram-
vegis sem hingað til virða vilja
hinna hlutlausu smáríkja til
þess að fylgja ldutleysisstefn-
unni. — NRP—FB.
Motta f.vrrv. for-
§etí 8vi§§land§
laiíiiin.
j London í morgun.
i Einkaskeyti frá United Press.
Shnfregn frá Bern hermir, að
Motta, fyrrverandi ríkisforseti
Svisslands, liafi látist í morgun.
Hann Iiafði legiðmjög þungt
lialdinn undangengna viku. —
Motta var forseti Svisslands um
mörg.ár og naut liins mesta á-
l.its hvarvetna, heima og erlend-
is. —
HITLER Á VÍGSTÓÐVUNUM. — Myndin er tekin á Vesturvígstöðvunum og sést í hluta
af húfu Hitlers bak við mann, sem situr fyrir fram hann. Þegar ritskoðunin þýska hleypti
þessari mynd í gegn, var því haldið leyndu, hvar hún væri tekin.
Slópaíjoit fif wélílaiiEi
tinsiliirsliifla ©§g* Ififtf"
báta stöðng't mikið,
þrátt fyrfr fullyrðingar Breta, að farið sé
að draga að mun úr tundurduflahættunni.
Þýskur kafbátur hefir sökt
sænsku skipi aðvörunarlaust
við Hebrides-eyjar. Skip þetta
var 6873 smál. Breskt herskip
bjargaði áhöfninni, 17 Svíum,
17 Norðmönnum og einum
Dana. — Sænska skipið Flandra
hefir farist á tundurdufli. Það
var 1179 smál. Norska skipið
Balzac bjargaði 4 mönnum af
skipshöfninni, en 17 fórust. —
S.l. laugardag lieyrðust neyð-
armerki frá eistlenska skipinu
„Nautic“, 3800 smál., en
klukkutíma síðar fréttist, að
skipshöfnin væri komin í liát-
ana. Norskar björgunarskútur
hafa farið um svæðið, þar sem
loftskeytin hermdu að það væri
i nauðum statt, en urðu einskis
varar. Frá London er nú símað,
að skipið hafi farist- við Shet-
landseyjar og skip, sem menn
ekki vita deili á, hafi bjargað
áhöfninni. —
Norska skipið Motos er ný-
komið til liafnar i Norður-Eng-
landi. Skipsliöfnin segir, að kaf-
bátur liafi ráðist á skipið um
50 mílur frá St. Kilda. Skips-
menn sáu tundurskeyti fara
rétt fyrir framan skipið, en
samtímis heyrðist ógurlegur
hávaði af sprengingu í eða í
nánd við kafbátinn, en reyksúla
gaus upp. Skipsmenn á Motos
fóru í bj örgunarbá tana, því að
þeir bjuggust við frekari árás-
um, en til þess kom ekki. Sáu
þeir ekki frekara til kafbátsins
og telja líklegt, að hann hafi
sokkið. — NRP—FB.
London í morgun.
. EinkasSkeyti frá United Press.
j Uppáslunga, sem Lundúna-
blöðin Daily Heraid og News
Chronicle skýra frá vekur mikla
aíliygli, einkanlega vegna þess
hversu margir kunnir menn
; styðja hana. Uppástungan er
í sú, að friðarverðlaun Nobels
Tilraunirnar til að sætta
Rúmena og Ungverja
komnar í strand.
ENDURSKIPUN
ÞÝSKA
HERGAGNA-
IÐNAÐARINS,
•
K.höfn í morgun.
Einkaskeyti frá U. P.
Hitler og Göring sitja á
ráðstefnum daglega, margar
klukkustundir á dag, og ræða
um hergagnaiðnaðinn. Virð-
ist hann ekki vera nógu fast
skipulagður að þeirra áliti og
jafnvel talað um, að ef styrj-
öldin verði harðari en nú er,
þá megi búast við að skortur
verði á sumum tegundum
hergagna.
Yegna þess hversu alt er
rólegt núna, er tíminn notað-
ur til þess að fylla í þau
skörð, sem síst mega vera, ef
til harðra átaka kemur.
Sérfræðingar sitja stund-
um þessa fundi þeirra Hitl-
ers og Görings, en stundum
ekki.
ítalir gei*a lipslitatilraun.
EINKASKEYTI frá United Press. — Khöfn í morgun.
1 fregn frá Budapést segir, áð svo virðist sem| tilraunirnar til
að sætta Ungverja og Rúmena séu lsomnar í strand. Það er, eins
og kunnugt er, deilan um Transylvaníu, sem mestum erfiðleik-
um hefir yaldið í sambúð Ungverja og Rúmena, alt frá því er
Ungverjar urðu að, láta hana af hendi við þá upp úr heimsstyrj-
öldinni. Vegna þess hversu ískyggilega horfir, með tilliti til
styrjaldarinnar og áforma Rússa á Balkanskaga, þykir mikið
undir því komið, að Ungverjar og Rúmenar sættist. Eru það It-
alir, sem eru mjög vinveittir Ungverjum, sem vilja sameinal
Balkanþjóðirnar gegn hættunni frá Rússlandi, sem hafa fengið
Jugóslava til þess að reyna að sætta Ungverja og Rúmena og
það er sú tilraun, sem nú er talið, að mishepnast hafi.
Það er nú helst búist við því, að ítalir taki séir fyrir hendur,
að reyna sjálfir að gera slíka tilraun milliliðalaust.
. .Það.er sagt, að það, sem; erfiðleikunum valdi sé tregða Rúm-
ena að slaka nokkuð til.
George Lansbury.
verði veitt George Lansbury, (
friðarvininum alkunna. Meðal
þeirra, sem styðja uppástung-
una, eru ýmsir þingmenn, svo
sem Saukley lávarður, Ponson-
by, Jowitt o. fl.
George Lansbury er nú 81
árs og einn af kunnustu leið-
togum jafnaðarmanna um
langt skeið. Á síðari árum hefir
liann látið friðarmálin til sín
taka og m. a. heimsótt stjórn-
málamenn og þjóðhöfðingja í
ýmsum löndum, til þess að
reyna að stuðla að því að þeir
beitti sér fyrir framgangi frið-
armálanna.
Þeir sem að uppástungunni
standa, gera sér vonir um, að
j áhrifamikil félög og stofnanir
j leggi uppástungunni lið.
Fjöldi fólks vill
faka íinsk börn í
fósfur.
Finnlandssamskotunuin lield-
ur áfram og berast peninga-
og fatnaðarsendingar. — Mun
söfnunin nú vera komin upp í
um 127 þús. kr. Er það meira
en ein króna á hvert mannsbarn
á landinu og nálgast eina mil-
jón finskra marka.
Þá hefir Rauða Krossinum
og Norræna félaginu borist
svar frá Finnlandi, viðvíkjandi
fyrirspurn um það, livort ís-
lendingar gæti fengið að taka
finsk börn í fóstur. Var því vel
tekið í svarinu, en Finnar óttast
flutningsörðugleika.
Margar fjölskyldur liafa þeg-
ar tilkynt, að þær sé fúsar til
þess að taka finsk börn i fóstur,
en úr því sem komið er mun
vart geta orðið úr neinum fram-
’ væmdum í þessu fyrr en í vor.
Sænskir kommúnistar
sakaðir um njósnir.
Sænski Socialdemokraten
heldur því fram, að meðal
sænskra kommúnista sé margt
njósnara. Margir menn hafa
verið liandteknir og yfirheyrð-
ir. M. a. er sagt, að fundist hafi
leynileg útvarpsstöð, sem sendi
hernaðarlegar upplýsingar er-
lendu veldi. Var þessi njósna-
starfsemi skipulögð allvel og
liafði starfsmenn um alt land.
— NRP—FB.
Nobelsverðlaunanna verði
breytt þannig, að hægt verði að
veita friðarverðlaunin fyrir
1939 og 1940 þegar í stað
norska, finska eða sænska
Rauða Krossinum. Ef þetta væri
gert væri þegar hægt að leggja
fram 280.000 kr. til sjúkraflutn-
ingabíla. — NRP—FB.
Árni Jónsson, alþm.,
Sven Iledin hefir lagl til, að hefuf umræÖur urn stjórnmál á
reglugerðinni fyrir veitingu fundi Hvatar í kvöld.