Vísir - 07.02.1940, Qupperneq 1

ö
Ritstjóri:
KRISTJÁN GUÐLAUGSSON.
Sími: 4578.
Ri: ítstjórnarskrifstof ur:
t'élagsprentsmiðjan (3. hæð).
Af greiðsla:
HVERFISGÖTU 12.
Sími: 3400.
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sími: 2834.
30. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 7. febrúar 1910.
31. tbl.
Allsher j ar sókn að
á öllum vígstöðv-
um í Finnlandi.
---©----
Ný áhlaup á Kyr jála-
aaesf.
EINKASKEYTI frá United Press. — Kaupmannahöfn í morgun.
Ralph Forte, fréttaritari United Press, símar frá
Helsingfors í morgun, að Rússar haldi áfram
sókn sinni á Kyrjálanesi, eftir stutt hlé. Mest-
ur kraftur er í sókn þeirra við Summa og tefldu þeir þar
fram yfir 100 skriðdrekum og brynvörðum sleðum, en
jafnframt voru fjölda margar flugvélar á sveimi yfir
vígstöðvunum og var varpað niður sprengikúlum á víg-
girðingar Finna.
Allsherjar sókn virðist hafin á öllum vígstöðvum af
hálfu Rússa. Þeir halda áfram áhlaupum sínum, en
hafa þó hvergi brotist í gegn enn þá.
Manntjón er stöðugt gífurlegt í liði Rússa og þeir
hafa mist mikið af hergögnum. Að eins á Sallavígstöðv-
unum nam manntjón Rússa 10.000 í janúar, þ. e. falln-
ir, særðir og teknir til f anga. Engin breyting hef ir orðið
á vígstöðvunum hér frá því 1. febrúar.
Rússar halda áfram loftárásum sínum á finskar borg-
ir og járnbrautir og valda miklu tjóni, en Finnar eru
farnir að gjalda Rússum í sömu mynt. Hafa finskir
flugmenn gert margar loftárásir á staði, þar sem
Rússar hafa liðsafnað, en enn sem komið er hafa þeir
ekki gert loftárásir á víggirtar rússneskar borgir, nema
herskipahöfnina í Kronstadt. En Finnar eru að eflast
lofthernaðarlega og flugvélar þær, sem þeir fá frá öðr-
um löndum, eru miklu fullkomnari en flugvélar Rússa.
UNDANHALD RÚSSA FYRIR
NORÐAN LADOGAYATN.
í Finnlandi er nú mest barist
á nyrðri bökkum Ladogavatns
og liafa Rússar beðið mikið
manntjón. Rússar leitast við
af öllum kröftum að losa sig úr
þeim beljartökum, sem Finnar
hafa náð á þeim þarna. Frétta-
ritari Reuters í Helsingfors
sendi skeyti i gær þess efnis, að
18. herfylkið rússneska hefði
verið „þurkað út“ norðaustur
af Ladogavatni, en samkvæmt
áreiðanlegum finskum fregn-
um vill herstjórnin finska ekki
láta liafa neitt eftir sér um
þetta. — 1 vikuskýrslu finska
loftvarnastjórans segir, að síð-
astliðna viku hafi rússneslcir
flugmenn varpað niður 6800
sprengikúlum á ýmsa staði inni
í landi og hafi 146 menn beðið
bana í loftárásunum. Daglega
fljúga 50 til 400 rússneskar
hernaðarflugvélar inn yfir
Finnland til loftárása. S. 1. viku
var varpað sprengikúlum og
skotið af vélbyssum á 6 finsk
sjúkrahús. — NRP..
B r o ttfl u tni ng ii i*
fólks úp norskum
bæjum.
Norðmenn læra af
reynslu Finna.
Vegna þeirrar reynslu sem
fengist hefir í Finnlandi um
bi-ottflutning fólks úr borgum
vegna loftárásahættunnar hafa
menn neyðst til þess í Noregi
að gei'breyta öllum áformum í
þcssum efnum. Er nú áformað,
að brottflutningurinn nái til
allra bæja landsins og fjökla
þorpa. — NRP.
Samvinna Balk-
anríkjanna, og
kröfur Búlgara.
K.höfn í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Það hefir vakið fádæma at-
hygli, að Sarajoglu utanríkis-
málaráðherra Tyrklands hefir
nú tvívegis rætt við forsætis-
ráðherra .Búlgaríu, liið fyrra
sinni á leið til Balkanráðstefn-
unnar í Belgrad, liið siðara
sinni á heimleið frá ráðstefn-
unni, stím lauk s.l. sunnudag.
Jugoslavia, Tyrkland, Rúmenía
og Grikkland standa að Balkan-
handalaginu, en Búlgaría ein
Balkanrikjanna stendur utan
þess. Hafa stjórnmálamenn
Balkanríkjanna, meðfram fyrir
hvatning frá ítölum, en einnig
vtígna aukins skilnings á nauð-
syn samvinnu Balkanríkjanna,
unnið-að því að fá Búlgaríu til
þátttöku í bandalaginu. Er nú
lalið víst, að Sarajoglu sé að
greiða fyrir því, að fullar sættir
takist með Rúmenum og Búlg-
örum og ennfremur, að leyst
verði ágreiningsmál Grikkja og
Búlgara.
Búlgarar urðu, eins og kunn-
; ugt tír, hart úti upp úr lieims-
styrjöldiniíi, en það hefir lieyrst
að það sé vaxandi áliugi fyrir
því meðal Balkariþjóðanna, að
bæta þeim það upp að einhverju
leyti. Er það talið mjög góðs
viti, að forsætisráðlierra Búlg-
ariu htífir lýst yfir því, að það
sé mjög fjarri, að Búlgarir
x ilji gera nokkuð, sem af leiði
Um kl. 8 í gærkveldi heyrðu
menn í Sandgerði fallbyssu-
dynki skamt frá landi og var
þar að því er virtist háð sjóor-
usta.
Yísir átti tal við Stafnes í
morgun og var blaðinu skýrt
svo frá þessu:
Um það leyti sem byrjað var
að útvarpa innlendum fréttum,
heyrðu menn í Sandgerði og ná-
grenni skothvelli. Þusti fólk út
til þess að sjá hvað um væri að
vera og sást þá til níu skipa,
sem virtust Vera um það bil við
landhelgislínuna.
Virtust tvö skipanna skiftast
á skotum. Lýsti annað þeirra
með kastljósum á hitt, en
slökti þau strax aftur og byrjaði
þá að skjóta.
Skothríðin stóð í svo sem 10
mínútur, en hætti að því búnu.
Meðan á henni stóð voru skipin
ýmist að slökkva eða kveikja
ljós síri.
Virtist skip það, sem upplýst
var í fyrstu með kastljósinu
vera á stærð við togara.
Fólk þarna syðra telur að
þarna hafi breskir togarar verið
áð verki. Hafa þeir sést að veið-
um skamt frá landi að undan-
förnu og voru sumir þeirra
vopnaðir.
Þegar skothríðin hófst sáu
menn að allir togaramir settu
á fulla ferð og þegar skothríð-
inni lauk skiftust þeir í tvo
hópa, voru fjórir í öðrum en
fimm í hinum. Héldu þeir
kyrru fyrir í þessum hópum í
svo sem klukkutíma, en fóru
síðan aftur að veiða.
Sumir hafa látið í ljós þá
skoðun, að þýskur kafbátur
hafi komið upp, milli togar-
anna, og hafi kastljós annars
togarans fallið á hinn um leið
og lýst var á kafbátinn.
Endnrmat gnllforðans i
Norgi og Svíþjóð og
aukinn seðlaútgáfu-
réttur
Stjórn Noregsbanka hefir nú
íil íhugunar endurmat á gull-
forðanum í samræmi við núver-
andi gullverð sem er 5.000 kr.
pr. kg., en var áður 2.480 kr. pr.
kg. Slíkt endui’mat hefir nú far-
ið fram í Sviþjóð, sem einnig
getur notað gulleign erlendis til
ti’yggingar seðlaútgáfunni. Til-
svarandi endurmat í Noregi
múndi aulca seðlaútgáfurétt
j Noregsbanka ixr 545 milj. lcr.
! upp í um 700 rnilj. kr. NRP. —
I .
| deilur milli Balkanþjóða, og
j jafnframt sagði hann, að Búlg-
arar myndi vinna að því á frið-
samlegan hátt, að fá kröfur sín-
ar teknar til greina.
FINSKIR FRAMVERÐIR.
Framvei’ðir Finna hafa getið sér hið mesta orð i styi’jöldinni. Þeir hafa hin liættulegustu
hlutverk með höndum og liafa farið margar ferðir inn yfir rússnesku landamæi'in til þess að
valda spjöllum á járnbrautum, vegum og brúm Rússa. Tjöld hafa þeir meðferðis og þegar
þeir hvílast og búa um sig ganga þeir þannig frá tjöldunum, að þau eru að hálfu leyti á kafi
i snjó. —-
SæJbJöa'g’ fer ad
lakÍBBduiii út í
kaelal.
I gær var viðgerðum á ljósavél
Sæhjargar komið svo langt, að
hún var reynd og mún hún hafa
reynst ágætlega. Er ætlunin að
björgunarskútan fari út eftir
hádegið til þess að laga áttavit-
ann og vonandi getur hún svo
farið í fyrstu eftirlitsferð sína í
kveld.
Samskotin hafa gengið ágæt-
lega. Almenningur víðsvegar
um land hefir sýnt skilning sinn
á því að skútunni yrði haldið
úti. Eru samskotin bæði úr
sveitum og frá kaupstöðum við
sjávai'síðuna. Alls er söfnunin
nú komin upp í um 28 þús. kr.
og menn halda áfram að senda
tillög sín. í gær bái'ust til dæm-
is á fjórða hundrað ki'ónur frá
nafnlausum gefanda i Tálkna-
fix’ði.
Frá Hæstarétti
Slysið þegar nótabáturinn
var fhittur inn að
Kirkjusandi.
í dag gekk dómur í Hæstarétti í máli gegn Halldóri Sveins-
syni bifreiðarstjóra, en mál þetta var höfðað af Nancy Sig-
urðsson, ekkju Sigmuridar Sigurðssonar, er hlaut bana af
slvsi á Laugarnesveginum 7. sept. 1937. Krafðist ekkjan fébóta
að upphæð kr. 14.000 — auk jarðaríai'arkostnaðar kr. 697.00
eða samtals kr. 14.697.00.
Íllll!
Gerist félagar.
í fyrradag sagði Vísir frá
þeim málum, sem Rauði
Kross íslands hefir áhuga
"yrir að koma í framkvæmd.
’essi mál eru:
1) Að stofna skrifstofu,
sem hefir það hlutverk að út-
vega hraustum börnum sum-
ardvalarstað í sveit.
2) Að koma upp hjúkrun-
argagnabirgðum.
3) Að gefa út rit um heil-
brigðismál.
4) Að koma upp baðstöðv-
um í verstöðvum.
Engum blandast hugur um
ið hér sé eingöngu bráðnauð-
synleg mál á ferðinni og í dag
.r öskudagurinn — sá dagur,
sem Rauði Krossinn hefir
valið sér til þess að afla sér
nýrra félaga og efla hag sinn
á annap hátt.
STUÐLIÐ AÐ FRAM-
KVÆMD ÁHUGAMÁLA R.
KR. ÍSL. — GERIST MEÐ-
LIMIR R. KR. ÍSL.!
I'óstferðir á morgun.
Frá Rvík: Akranes. — Til Rvík-
ur: Laugarvatn, Akranes.
! Tildrögin að dauða Sigmund-
; ar voru þau, að nefndan dag var
bann ásamt öðrum mönnum að
| flytja bát inn að Kirkjusandi.
1 Var báturinn á bifreið og fjór-
hjóluðum vagni, er festur var
aftan í bifreiðina. Er komið var
inn á Laugarnesveg var numið
staðai', til þess að gæta að þvi
hversu báturinn færi, og voru
bæði bifrfeiðin og vagninn alveg
iiti á vinstri vegbrún. Sigmund-
ur heitinn hjóp þá niður af
bílnum hægra megin og niður
á veginn, gekk aftur fyrir og
aðgætti vinsti’a megin, sneri
siðan við og gekk aftur inn á
veginn fyrir aftan bátinn, en í
þeim svifurn ólt Halldór fram
hjá í bifreið sinni R. 358. Lenti
Sigmundur, að líkindum, á
hægra horninu á vörupallinum
á hifreið Halldórs og fékk slíkt
liögg, að liann andaðist siðar
sama dag. Við réttarrannsókn
út af slysinu kvaðst Halldór
hafa, er hann keyrði til móts
við bifreið þá, er báturinn var
á, séð mann vinsti’a megin við
hana, er liann giskaði á að væi'i
að lagfæra eitthvað. Ók hann
þá hiklaust áfrarn en kveðst þó
hafa dregið úr hraða bifi'eiðar-
innar txm leið og liann sá aftur
með bátnum, líklega niður í
15—18 km., en liann minnist
þess ekki hvort hann gaf hljóð-
merki. Hann kvaðst aldx'ei hafa
komið auga á Sigmund frá því
að liann sá hann vinstra megin
við bifreiðina, en aðeins fundið
að eitthvað kom við bifreiðina
cr hann ók framhjá hátnum.
Um lxilið milli bifreiðanna er
Halldór keyrði framhjá er ekki
fyllilega upplýst, en bygt er á
því að það hafi ekki verið nxeira
en svo að tæplega liafi verið
manngengt á milli hifi'eiðanna
og a‘ð Halldór liafi getað ekið
utar á veginum.
Að því er Sigmund snerti
taldi héraðsdónxariixn, að lxann
hefði varúðai’laust gengið fyrir
afturstefni hátsins eitthvað út á
veginn og ekki aðgætt umferð-
iixa svo senx honunx bar á svo
fjölförnum vegi. Skifti liéraðs-
dómarinn sökinni þamxig, að
hvor hæri helxxiing heixnar.
I forsendum hæstaréttar-
dómsins segir svo: „Kenna
verðxir vangæslu Sigmxxndar
heitins Sigurðssonar, að mestu
leyti unx slys það, sem.mál þetta
varðar. Ætlandi er þó, að slys-
inu liefði oi'ðið afstýrt, ef aðal-
áfrýjandi (Halldór) hefði ekið
' lxægar, farið svo nærri vinstri
i vegaibrún, sem unt var, og gef-
' ið glögt hljóðmerki. Að þessu
i athuguðu telst nxeð skirskotun
| til 15. gr. laga nr. 70 frá 1931
1 liæfilegt að leggja á aðaláfrýj-
I anda helming af féhótum tjóns
' þess, er af slysinu liefir hlotist.“
1 — Dánai'bæturnar þóttu hæfi-
* lega metnar kr. 13.000.00. Var
1 Halldór samkvæmt þessu
1 dæmdur til að gi'eiða kr. 6500.-
00, þar af 3700.00 til ekkjunnar,
* en 2800,00 kr. til bai’ns þeii’ra
1 Sigmundar og liálfan útfarai'-
i kostnað, kr. 348.50. Sagt var að
ekki hæri í þessu rnáli að draga
frá að nokkru eða öllu leyti þær
kr. 4300.00 er ekkjan hefði
fengið frá Tryggingarstofnun
ríkisins með því að téð stofnun
hefði ekki gengið inn í nxál
þetta. Loks var Halldór dænxd-
ur til þess að greiða kr. 800,00
í málskostnað i héraði og fyrir
hæstarétti.
Hrm. Theodór B. Líndal
flutti málið af hálfu Ilalldórs,
en hrnx. Jón Ásbjörnssoix af
hálfu fi’ú Nancy Sigurðsson.
Fjalla-Eyvindur
verður sýndur á niorgun, og liefst
sala aðgönguniiða í dag. Sjá augl.
hér í blaðinu.