Vísir - 01.03.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
KRISTJÁN GUDLAUGSSON.
Sími: 4578.
Rú itst jórnarskrifstof ur:
t’élagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, föstudaginn 1. mars 1940.
Afgreiðsla:
HVERFISGÖTU 12.
Sími: 3400.
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sími: 2834.
51. tbl.
Guðm. Bæringsson.
Haraldur Jónsson.
Sigurður Guðmundsson.
Sigurjón V. Finnbogasori.
M.B. KRISTJÁN KEMST
TIL HAFNA Á SEGLUM.
Mannbjörg varð, en
hásetar mjög þjakaðir
Árla í morgun er menn risu úr rekkju í Höfnum sýðra sáu menn bát undir fullum seglum
rétt utan við brimgarðinn, en nú er á suðvestan átt og haugabrim þar syðra. Var ekki annað
sýnilegt, en að báturinn myndi berast upp í brimgarðinn, og óttuðust menn þá mjög um örlög
bátsverja, með því að lítil líkindi voru til að svo skjótri hjálp yrði við komið að mannbjörg
yrði. Er báturinn var rétt að lenda í brimgarðinum tókst skipverjum að snúa honum frá landi
að nýju og sigldi báturinn þvínæst áleiðis til Merkjaness í Höfnum.
Þekti fólk þegar, að hér var kominn báturinn Kristján, sem menn hafa mjög óttast um að
undanförnu og ýmsir talið af.
Fólk í landi brá strax við og-tilkynnti Jóni Bergsveinssyni þetta, en hann snéri sér til björg-
unarsveitarinnar Eldey í Höfnum, og brá sveitin við samstundis og kom með öll tæki að
ströndinni, þar sem líkur voru til að bátinn myndi bera upp á land. Þegar bátnum var snúið
frá landi að nýju hélt slysavarnasveitin með ströndinni til Merkiness, og inn í svokallaða
Skiftivík, en þar bar bátinn að landi.
Skifti það engum togum, að um leið og báturinn tók niðri var skotið línu um borð í hann
og tókst skotið prýðilega. Er báturinn lenti í brimgarðinum losnuðu allir hásetarnir við hann,
en einum þeirra tókst að ná í línuna áður, þannig að skipsmenn höfðu hald á henni og voru
dregnir í land. Gekk björgun þeirra allra greiðlega, og mátti þó litlu muna um suma þeirra,
og menn úr björgunarsveitinni voru mjög hætt komnir við björgunina með því að þeir urðu
að vaða út í brimgarðinn, og munaði minstu að það riði þeim að fullu, og telja menn syðra
að það gangi kraftaverki næst að björgunin skyldi takast án slysfara, með því að brimið er
óskaplegt.
Samtímis því, sem Slysa-
varnadeildin Eldey var kölluð
til aðstoðar leituðu menn úr
Höfnum til Helga læknis Guð-
mundssonar í Keflavík og báðu
liann um að koma suður eftir
svo skjótt sem unt væri. Brá
hann þegar við og mun hafa
komið að Merkjanesi á 10. tím-
anum í morgun.
Skipshöfnin á Kristjáni var
allmjög þjökuð eftir hina löngu
og erfiðu útivist, en eins og
menn muna, fór báturinn í róð-
ur aðfaranótt hins 19. f. m. og
liefir þannig hrakist á rúmsjó
i 11 sólarhringa. Matarbirgðir
munu aðeins hafa verið til eins
sólarhrings og vatn mjög af
skornum skamti, enda var það
liungur og þorsti, sem þjakaði
skisliöfnina mest. Var hún öll
flutt heim að Merkjanesi, þegar
eftir björgunina og henni veitt
öll sú besta aðhlynning, sem
unt var.
Eins og menn bjuggust við
var það vélarbilun, sem olli
binni löngu útivist bátsins, og
mun hann hafa hrakið mjög
langt til liafs eins og menn ótt-
uðust og leit skipa þeirra, sem
send voru út til að leita hans,
því ekki borið árangur. Þótt
menn hefðu veika von um það,
að báturinn væri ennþá ofan-
sjávar, voru þó allar líkur fyrir
því, að svo væri ekki, og hefir
því skishöfnin sannarlega verið
úr helju heimt.
Visir hefir enn ekki getað afl-
að sér fullra upplýsinga um
hrakninga bátsins, en lengst
hraktist hann 135 sjómílur S-
SV af Reykjanesi og var þá suð-
austan kaldi. í gærkveldi brá til
suðvestanáttar og var úr því
hrein sigling til Hafna, og þótt
skipshöfnin væri allmjög þjölc-
uð tókst svo giftusamlega til, að
hún náði landi svo sem að fram-
an greinir.
i
ÖRLÖG m/b KRISTJÁNS.
Aulc þess viðbúnaðar, sem í
landi var hafður er m/b Krist-
ján bar að landi, snéru menn
sér til Sandgerðis og fóru þess
á leit að. bátar væru sendir út
þaðan til aðstoðar, en brimgarð-
urinn var svo mikill og óslitinn,
að bátar treystust ekki út, enda
er sjór og veður þannig þarna
syðra, að stórskipum einum er
fært að vera á sjó. Bátnum var
því ekki unt að bjarga, þótt
mannbjörg yrði, og er hann
lenti í brimgarðinum í Skifti-
vik, skifti það engum' togum,
að hann kastaðist á hvolf og
veltur hann nú þannig í brim-
garðinúm, að kjölurinn snýr
upp, og eru dagar bátsins áreið-
anlega taldir, og hefir þessi síð-
asta för hans sannarlega orðið
giftusamleg, úr því sem komið
var, þótt liún að hinu leytinu
hafi verið einstök og muni lengi
i minnum höfð.
M/b Kristján var 15 smál. að
stærð, og var bygður hér í
Reykjavik árið 1929 af Daniel
Þorsteinssyni skipasmið og mun
hafa verið vandað skip og gott.
Eigandi bátsins er Gissur Krist-
jánsson útgerðarmaður hér i
Reykjavík, en báturinn var
gerður út frá Sandgerði.
Þessir menn voru á bátnum
í þessari hrakningaför:
Guðmundur Bæringsson, for-
maður, fæddur að Kollsvík í
Rauðasandshreppi 25. júní
1905. Búsettur liér í bænum,
Bex-gstaðastræti 29.
Kjartan Guðjónsson, véla-
maður, ættaður og búsettur
undir Eyjafjöllum.
Ilaraldur Jónsson, fæddur 18.
júlí 1907 í Borgarfirði eystra.
Búsetlur hér í Reykjavík,
Skeggjagötu 14.
Sigurður Baldur Guðmunds-
son, fæddur 10. september 1919
að Búðum í Staðai’sveit. Búsett-
ur í Reykjavík, Skólavörðustíg
19.
Sigurjón Yiktor Finnbogason.
fæddur í Hnifsdal í Eyrarbreppi
9. september 1907. Búsetlur liér
i bænum, Hverfisgötu 70 A.
NÁNARI FREGNIR.
Vísir átti tal við Jón Jónsson
símastjóra í Höfnum kl. 12 á
Jiádegi og var hann þá nýkom- i
inn frá Merkinési. Sagði liann
að skipshöfninni á m/b Krist-
jáni liði eftir atvikum vel og
væri hún undir læknisumsjá.
Vélarbilun varð er báturinn
var að ljúka við að draga lín-
una ca. kl. 2—3 mánudaginn
annan er var. Var þá dimm
liríð og ilt í sjó. Sáu skipvei’jar
bát frá Sandgerði og gáfu lion-
um merki, sem ekki mun hafa
sést frá bátnum vegna hríðar-
innar. Setti skipsliöfnin á m/b
Kristjáni upp segl og sigldi svo
fram á nótt. Sáu þeir þá erlend-
an togara og gáfu neyðarmerki,
en því var ekki sint af tógaran-
um. Á þriðjudagsmorgun voru
þeir enn í námunda við togar-
ann og liéldu áfram merkja-
gjöfinni, en alt kom fyrir eklti.
Ilrakti þá svo til hafs og mun
hafa hrakið 135 sjómílur út, en
þeim tókst eftir mikið ei’fiði að
komast upp undir land að nýju
og voru þeir í nótt 8 mílur út af
iStafnesi. Þar voru 20—30 er-
lendir togarar að veiðum, en
þeir liirtu ekki um neyðarmerk-
in frá bátnum og veittu enga
lijálp. Þykir þetta að vonum
leiðinleg hegðun af hálfu hinna
erlendu skipsliafna, sem ávalt
hafa fengið hér aðstoð og aðbúð
góða, ef á hefir bjátað. Togax-i
sá, sem næstur var þeim í nótt,
slökti jafnvel öll ljós, er bátinn
bar að lionum.
Skipshöfnin á m/b Kristjáni
hefir kynt bál þrjá síðustu sól-
arhringa á þilfari skipsins, og
var svo komið, að búið var að
brenna öllum belgjum, stömp-
um og öllu lauslegu, sem brunn-
ið gat, enda liöfðu þeir einnig
x’ifið við úr liásetaklefanum
og liöfðu í raxminni ekkert eftir
til þess að brenna er þeir björg-
uðust. Eldspítnalausir voru þeir
þessa þi’já síðustu sólai’hringa
og urðu því að lcynda bálið stöð-
Xlgt.
Mat liöfðu þeir í einn sólar-
hring, en vatn dugði þeim i 3—
4 sólarliringa, en þá var það
þorrið. Tóku þeir þá til bragðs
að eima sjó og bjargaði það lífi
þeirra, að með því móti gátu
Skilyrði Þjóðverja fyrir
vspnaMéi og samkomu-
lagsumleitunum um frið-
arsamninga.
Tavistock iávarður kveðst hafa fengið upp-
lýsingar um þau frá þýsku sendisveitinni I
Dublin,
EINKASKEYTI til Vísis. — London í morgun.
Tavistock lávarður, formaður bresks félagsskapar
sem vinnur að því, að ný skipan verði gerð í
Evrópumálum, hefir skýrt United Press frá
því, að hann hafi, fyrir milligöngu þýsku sendiherra-
skrifstofunnar í Dublin, fengið upplýsingar um skil-
yrði Þjóðverja til þess, að vopnahlé verði samið þegar
í stað og að samkomulagsumleitanir verði hafnar um
friðarsamninga.
Helstu skilyrðin eru þessi:
1. Slóvakia verði sjálfstætt ríki, að því tilskildu, að
hlutleysi hennar verði viðurkent.
2. Nýtt pólskt ríki verði stofnað, algerlega sjálf-
stætt, og fái hið nýja ríki jámbraut til sjávar og einnig
að nota Weischelfljót til flutninga.
3. Þýskaland telur ekki frágangssök, að fallast á,
að þjóðaratkvæði verði látið fram fara í Austurríki um
sameininguna við Þýskaland, en litið verði á þetta sem
innanríkismál.
4. Þýskaland lýsir yfir því, að það sé undir það búið
að fallast á afvopnun, svo fremi að aðrar þjóðir geri
slíkt hið sama.
5. Til mála gæti komið, að Þýskaland gengi í Þjóða-
bandalagið, svo fremi að trygt verði, að allar deilur sem
það fær til meðferðar verði leystar sanngjarnlega.
Þá vill þýska stjórnin taka til athugunar tillögur, sem
fram hafa komið um réttlátari skiftingu hráefnanna,
og jafnvel, ef samkomulag næðist um þetta, að slaka á
nýlendukröfunum. Þýskaland getur þó ekki skuld-
bundið sig til þess að greiða fyrir hráefni í gulli.
Tavistock lávarður hefir skýrt Halifax lávarði, utan-
ríkismálaráðherra Bretlands, frá þessum skilmálum, að
því er sagt er, og kvað hann hafa lofað að leggja engar
hindranir í veg fyrir, að Tavistock þreifi frekara fyrir
sér í þessum ef num, og geri tilraun til þess að f á ákveðn-
ar tillögur lagðar fram. En því er ekki að leyna, að mik-
illa efasemda gætir meðal stjórnmálamanna yfirleitt um
skilyrði þau, sem hér hafa verið gerð að umtalsefni. —
4. mánnðnr styrjaldar-
innar i Finnlandi byrjaðnr
100.000 Rns§ar fallnir. Þcir liafa
mist 500 flugvélar ogr 1300 skrið-
dreka.
EINKASKEYTI frá United Press. — Khöfn í morgun.
Ralph Forte, fréttaritari United Press á vígstöðvunum í Finn-
Jandi, símar í morgun:
1 dag hefst fjórði mánúður styrjaldarinnar og verður þess í
engu vart, að baráttukjarkur finsku þjóðarinnar sé farinn að
bila. Þjóðin er einhuga sem áður og staðráðin í að berjast meðan
nokkur maður stendur uppi. Veitingasalir í ’Helsingfors eru enn
opnir og þótt þar sé nú sem annarstaðar allmikill alvörublær á
öllu, er enn skálað og látnar í ljós óskir um sigur Finna. Þá
þrjá mánuði, sem styrjöldin hefir staðið hafa Rússar ekki unnið
neinn stórsigur, en Finnar hafa unnið marga sigra, sem vakið
hafa mikla aðdáun um heim allan á finska hemum.
Giskað er á, að um 100.000 Rússar hafi fallið á vígstöðvunum
í Finnlandi það af er styr jöldinni. Finnar hafa skotið niður fyrir
þeim og eyðilagt með öðru móti um 500 flugvélar. 1300 skrið-
dreka hafa Finnar hertekið eða eyðilagt.
Eins og stendur horfir hvergi alvarlega fyrir Finnum nema á
Kyrjálanesi, þar sem Rússar halda áfram sókninni til Viborg
og tefla stöðugt fram ógrynni liðs.
Finnar hafa orðið að hörfa undan hægt og hægt og Rússar eru
nú aðeins 1—2 kílómetra frá borginni.
þeir aflað di’ykkjarvatns. Fisk
höfðu þeir til niatar eingöngu,
en liann var að sjálfsögðu all-
xnjög tekinn að skemmast, þótt
hann gerði sitt gagn.
Skipshöfnin hygst að lialda til
Reykjavíkur í kvöld, og fást þá
nánari fregnir af þessum mikla
hrakningi.