Vísir - 16.03.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
KRISTJÁN GUÖLAUGSSON.
k
Riíitst jórnarskrif stof ur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
VI
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
Reykjavík, laugardaginn 16. mars 1940.
64. tbi.
Finska þingið samþykkir j OoððfflSS fHÍ (Éí
f riðarsamningana með 145 |fjj || YOfR ffí 611
gegn 3 atkvæðum ~^~~ |íÉiii 8f leyst
Ryti forsætisrádlierra
flutti aðalræduna.
EINKASKEYTI frá United Press. — Khöfn í morgun.
Finska þingið kom saman í gær til þess að ræða
fullnaðarsamþykt (ratifikation) friðarsamn-
inga Finna og Rússa. Umræður stóðu liðlega
hálfa þriðju klukkustund og voru friðarsamningarnir
samþyktir að þeim loknum með 145 gegn 3 atkvæðum.
Þeir, sem ræður fluttu, gerðu grein fyrir atkvæði sínu
og samf lokksmanna á einn veg, að Finnum hef ði verið
nauðugur einn kostur, að hætta vörninni, þar sem þeim
barst ekki næg hjálp að, og var þá ekki nema um eina
leið að ræða, að ná samkomulagi við Rússa,
Það kom fram í ræðu Ryti forsætisráðherra, sem
f lutti aðalræðuna, að finska stjórnin haf ði oftlega reynt
að koma því til leiðar, að samkomulagsumleitanir yrði
haf nar, en því var neitað með skírskotun til yf irlýsingar
sovét-stjórnarinnar, að hún viðurkendi að eins Kuus-
inen-stjórnina, sem Rússar settu á stofn í Teriyoki, en
eftir því sem stríðið stóð lengur og Rússum gekk erfið-
legar á ýmsum vígstöðvum þóttu líkurnar batna fyrir,
að hægt yrði að f á Rússa til þess að ræða við Helsing-
forsstjórnina, og tókst það að lokum með aðstoð Svía.
Friðarsamningarnir, sem liggja hér f yrir framan mig,
eru árangurinn af þessum samkomulagsumleitunum,
sagði Ryti, og gerði því næst grein f yrir því, hvers vegna
Finnar urðu að hætta stríðinu, þ. e. vegna þess að þeim
barst ekki nóg og skjót hjálp erlendis frá, en finski her-
inn var uppgefinn orðinn eftir mánaða hvíldarlitla
bardaga.
í ræðulok hvatti Ryti finsku þjóðina til þess að vinna
samhuga að viðreisninni, með sverð í annari hendi og
reku í hinni, og glata ekki trú sinni á f ramtíðina.
Hið fyrirhugaða varnarbandalag:
Finna, $vía ogr Norðmanna aðalnm-
ræðuefni heimsblaðanna,
Enn hefip ad eins náðst samkomu-
lag um að athuga skilyröin til ad
stofna slf fct bandalag.
Um gervöll Norðurlönd og raunar um heim allan var mest
rætt í gær um hið fyrirhugaða varnarbandalag Norðurlanda-
þjóða. Fregnin um það, að finska stjórnin hefði snúið sér til
ríkisstjórna Noregs og Svíþjóðar með tilmæli um, að athuguð
væri skilyrðin til þess að koma á slíku bandalagi, vakti svo mikla
eftirirtekt, að aðrar fregnir dagsins þóttu lítilfjörlegar í sam-
bandi við hana.
Það verður að viðurkenna, að aðstaða Noregs og Svíþjóðar
hefir versnað eftir friðarsamningana, og það mælir með því,
að Noregur og Svíþjóð athugi skilyrðin til þátttöku í slíku varn-
arbandalagi, að skoðun norskra stjórnmálamanná, en málið er
varhugavert að mörgu leyti, a. m. k. frá sjónarmiði Norðmanna,
sem yrði að endurskipuleggja allar landvarnir sínar. Ennfrem-
ur er tekið skýrt fram í Svíþjóð, að svo sé litið á, að það ákvæði
finsk-rússnesku friðarsamninganna, að Finnar skuli ekki taka
þátt í neinum samtökum gegn Rússum, hindri ekki að þeir taki
þátt í varnarbandalagi.
Koht utanríkismálaráðherra Norðmanna sagði í útvarpsræðu
í fyrrakvöld, að hin opinberá fyrirspurn Vesturveldanna um
hvort. Noregur vildi veita leyfi til herflutninga til Finnlands,
hefði ekki borist fyrr en daginn áður en samkomulagið náðist
í Moskva.
Ennfremur upplýsir Koht, að norska stjórnin hafi ekki feng-
ið nein tilmæli varðandi varnarbandalag Norðurlandá fyrr en
11. mars. Sé það því ekki rétt, að slík tilmæli hafi komið fram
áður en finsku samningamennirnir fóru til Moskva. Norska
stjórnin hefir ekki skuldbundið sig til annars en að athuga skil-
yrðin til þess að koma á slíku varnarbandalagi, og enn liggur
ekki fyrir uppkast að neinum samningi. Hinsvegar, sagði Koht,
að margt mælti með því, að málið væri tekið til alvarlegrar íhug-
unar. — NRP.—FB.
Finskir
fióttamenn
til Kanada.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
í Kanada hafa komið fram
tillögur ,um, að verja fé því
sem safnað hefir verið þar i
landi til stuðnings Finnum
vegna styrjaldarerfiðleika
þeirra, verði varið til þess að
flytja finska flóttamenn til
Kanada og koma þeim þar fyr-
ir. Uppástunga þessi hefir feng-
ið góðar undirtektir meðal
þeirra, sem stóðu að fjársöfn-
uninni, og stjórnarvalda lands-
ins.
240:0
London í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Umræðunum í öldungadeild
frakkneska þjóðþingsins er nú
lokið. Eins og áður var símað
var rætt um Finnland og styrj-
öld Bandamanna og Þýska-
lands. Daladier forsætisráð-
herra flutti langa ræðu og gerði
grein fyrir gangi styrjaldarinn-
ar. Ennfremur fyrir afstöðu
Bandamanna til Finnlands. Lét
hann í ljós aðdáun og samúð í
garð Finna. Umræðunum, sem
hófust í fyrradag, lauk með þvi,
að deildin samþykti ályktun,
þar sem látin var i ljós aðdáun
á Finnum fyrir frækilega vörn
Samningar Bretlands
og Bandaríkjamanna.
Krafa Breta um eftirlit
með póstsendingum að og frá
Ameríku, virðist ætla að leiða
til nokkurra átaka milli
þeirra og Bandaríkjastjórnar
og til margvíslegra óþæginda
fyrir hlutlausu löndin, ef ekki
rætist úr.
Bandaríkin hafa þegar
svarað kröfu þessari með því,
að banna öllum Skandinav-
iskum skipum að -halda úr
höfnum, nema því aðeins að
þau flytji með sér póst, Bret-
«ir kref jast. Mnsvegar að UH
þau skip, sem amerískan póst
taka, komi í breska eftirlits-
höfn tíl skoðunar. Um þetta
standa nú yfir samningar
millum stjórna Brctlands og
Bandarík janna, en ómögulegt
er að vita hve lengi þeir
kunna að dragast, með því að
hér er um erfitt deiluefni að
ræða.
Goðafoss átti að fara frá
New York kl. 5 sd. í gær, en
vegna þessarar deilu liggur
hann þar enn, og lætur ekki
úr höfn fyr en deilan er leyst.
Kann alt þetta að valda hin-
um mestu erfiðleikum fyrir
viðskifti okkar íslendinga við
Vesturheim.
þeirra og mikil samúð þeim til
handa, og ríkisstjórninni vottað
traust með 240 atkvæðum gegn
engu.
Fionar sópast burtúr hér
aðunum, sem Rússar fá.
Enrinn Finni viU búa við rússneska stjórn.
Flutningar frá Kyrjálanesi og öðrum landsvæðum í Finnlandi,
sem Rússar fá, eru þegar hafnir í stórum stíl. Allir íbúarnir á
þessum svæðum ætla á brott þaðan.
Enginn Finni vill ala aldur sinn þar sem sovét-stjórn-
in tekur við völdum.
ÖIl flutningatæki landsins hafa verið tekin til notkunar við
flutningana. Hlutverk stjórnarinnar er að sjá yfir 400.000 manns
fyrir nýjum heimilum og skilyrðum til þess að komast af. Fólk-
ið úr Viborgarléni verður flutt til Mið-Finnlands, en fólkið frá
Hangö til Vestur-Finnlands. — NRP.—FB.
Edward Beattie fréttaritari
United Press í Finnlandi, símar
í morgun:
70.000 FJÖLSKYLDUR FÁ NY
HEIMKYNNI.
Fólkið streymir nú i þúsunda-
tali frá þeim landsvæðum Finn-
lands, sem Bússar fá samkvæmt
friðarsamningunum, til annara
landshluta. Hersveitir fara hægt
eftir og eru fólkinu til margvís-
legrar aðstoðar, m. a. við flutn-
ing á búsmunum þess.
Rússneskar skriðdrekasveitir
og hersveitir eru nú á förum frá
Norður-Finnlandi.
Finskir flóttamenn frá Norð-
ur-Noregi eru nú famir að
flykkjast heim.
011 flutningatæki landsins
hafa verið tekin í notkun við
f lutningana, j árnbrautarlestir,
vöruflutningabílar og einkabíl-
ar.
MESTA TJÓNIÐ
AÐ MISSA SKÓGANA.
Það er talið, að mesta tjón
Finna vegna friðarsamninganna
sé að missa skógan á Kyrjála-
nesi, en þar eru fjölda margar
sögunarmylnur og verksmiðjur.
Hinsvegar halda þeir kopar- og
nikkelnámum sínum.
HEIFTARLEGAR ÁRÁSIR A
SANDLER, FYRRVERANDI
UTANRÍKISMÁLARÁÐHERRA
SVlA, 1 ÞÝSKU BLAÐI.
Völkischer Bebachter ræðst
Frh. á 2. bls.
KRONBORG SÉÐ FRÁ GULLFOSSI.
Vegna ísalaga i dönsku sundunum gekk ferð Gullfoss, hin
síðasta, mjög erfiðlega. Fór hann héðan hinn 6. febrúar, en kom
til Kaupmannahafnar eftir 20 daga, en þar af hafði hann verið
8 sólarhringa frá Porsgrund. Naut skipið aðstoðar ísbrjóta til
þess að komast leiðar sinnar, og gekk ferðin að lokum greiðlegar
en hjá mörgum öðrum skipum, sem orðið höfðu samflota er
ísbrjótarnir komu til sögunnar. Visir hitti m. a. einn farþegann
að máli í gær, og fékk hjá honum mynd þá, sem hér biriist og
gefur hún góða hugmynd um hvernig isinn hefir brotnað og
haldist upp i sundunum. Myndin er tekin af þilfari Gullfoss. —
Ófært upp ad
1"7"_/¦ • >l .w j> m •
Hríðarveður það, sem verið hefir hér í bænum í morgun mun
að líkindum breiðast um alt landið, að því er Veðurstofan tjáði
Vísi í morgun. Má e. t. v. búast við að veðurhæðin aukist eitt-
hvað. Hinsvegar bjóst Veðurstofan við því að hríðinni slotaði
bráðlega hér í bænum og nágrenni eins og nú hefir komið á
daginn.
Ófært er nú orðið að Kolvið-
arhóli og var þar i morgun tals-
verð hríð. Enn er fært suður
méð sjó og upp i Mosfellsdal.
Var ætlunin að skíðamenn
færi upp eftir kl. 10 fyrir há-
degið, en þegar til kom varð
ekkert úr þvi og er ólíklegt tal-
ið, að skíðagangan geti farið
r ¦
I.
London í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Karl konungur i Rúmeníu og
stjórn hans hafa tekið járpvarð-
liðsmennina eða fascista i sátt.
Félagsskapur þeirra hefir verið
bannaður frá því er Kalinescu,
forsætisráðherra Rúmeníu, var
myrtur.
I gær var Karli konungi af-
hent bréf undirritað af 250
helstu stuðningsmönnum fé-
lagsskaparins og hétu þeir kon-
unginum hollustu sinni. Sam-
timis gekk nefnd úr flokki
járnvarðliðsmanna á fund Tat-
arescu forsætisráðherra og ósk-
aði þess, að fá leyfi stjórnarinn-
ar til samvinnu við hana, með
því að ganga i eina stjórnmála-
flokk landsins, sem leyft er að
starfa.
Leiðtogum j árnvarðliðsmanna
í Rúmeníu var nýlega slept úr
fangabúðum og fangelsum, en
þeir höfðu verið í haldi á slik-
um stöðum víðsvegar um land-
ið.
Orðrómur gengur um, að
þeim leiðtogum járnvarðliðs-
manna, sem á sínum tíma tókst
að flýja til Þýskalands, hafi ver-
ið boðið að koma heim.
Margir telja hina skyndilegu
breytingu stafa af vaxandi þýsk-
um áhrifum vegna finsk-rúss-
nesku friðarsamninganna.
fram í dag. Var beðið um að
snjóbíllinn, sem er á Kolviðar-
hóli, færi til móts við bíl, sem
færi með keppendur og starfs-
menn, en því var neitað, að
hann færi út í hríðina —það
væri engin leið að rata i sort-
anum.
Verði veður eða færð svo á
morgun, að ekki verði hægt að
láta neitt fara fram af þeim
kappgreinum, sem keppni á að
fara fram i á Thulemótinu,
mun verða reynt að láta göng-
una fara fram á mánudag til
þess að hinir norðlensku skíða-
menn fari ekki fýluferð hing-
að, en þeir hafa verið að Kolvið-
arhóli og i Skíðaskálanum und-
anfarna daga.
Mikill fjöldi bæjarbúa ætlaði
upp i Hveradali um þessa helgi,
en eins og nú horfir: eru ekki
miklar likur á að margir kom-
ist upp eftir.
fjögrregrlan leitar
§kotmanna.
Kl. 10 í gærkveldi var lögregl-
an beðin að hef ja leit að tveim
unglingsmönnum, sem farið
höfðu á „skytterí" út á sjó um
daginn, en voru ekki komnir
fraín.
Brá lögreglan við, fékk bát
lánaðan og hóf leitina. Fánn
hún mennina og flutti til lands.
Var þá klukkan um 2 eftir mið-
nætti.
Þegar lögreglan fann menn-
ina voru þeir komnir upp i Ak-
urey. Höfðu þeir brotið aðra ái-
ina og þvi ekki getað haldið
lengra, en á eyjunni fundu þeir
kofa, þar sem þeir gátu látið
fyrir berast.
Voru þeir lagstir til svefns,
þegar lögreglan kom að þeim,
og leið vel, því að þeir höfðu
fundið i kofanum spýtnarusl og
sprek, sem þeir gátu kveikt i og
yljað sér við.