Vísir - 10.04.1940, Page 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Féíagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 10. apríl 1940.
Ritstjóri
Btaðamenn Slmi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
82. tbl.
SJ00RUSTA VIÐ NARVIK.
Loftárásir á þýsk herskip
í Bergensfirði —
Breskum tundurspilli sökt, en annar
strandar. 2 þýskum beitiskipum sökt.
Dii sei leriist
i Horegi i m.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London, í dag.
Nánari fregnir eru nú fyrir hendi um viðureignirnar á sjó við strendur Noregs
í gær og í morgun, loftárásir breska flughersins á þýsk herskip, í Bergens-
firði og víðar. Breskar hernaðarflugvélar og bresk herskip gerðu árás á þýsk
herskip í Bergensfirði í gærkveldi. Tókst að varpa sprengikúlu á eitt herskipið og varð
það fyrir skemdum. Allar flugvélamar komu aftur heilu og höldnu. í morgun var gerð
ný árás á herskipin og tókst að varpa á þau 3 sprengikúlum. — Til frekari átaka milli
Breta og Þjóðverja hefir einnig komið við Narvík. Flotamálaráðuneytið breska til-
jtynnir, að sökt hafi verið breska tundurspillinum H. M. S. Hunter 1340 smál. og að
annar, 1450 smál., hafi strandað. Á hvoru skipinu um sig voru 175 menn. Um mann-
tjón er ekki kunnugt enn sem komið er, né heldur um tjón það, sem Þjóðverjar hafa
orðið fyrir.
1 fregn frá sænska útvarpinu er sagt frá því, að þýsku beitiskipi hafi verið sökt við
Narvik.
Við strendur Suður-Noregs var skotið tundurskeyti frá kafbát að þýsku beitiskipi og
er talið, að það hafi farist.
Flutningaskip það, sem breskur kafbátur sökti í Skagerrak í gær, hét Amasis. Það
er (sbr. aðra fregn) 7000 smál. og var frá Hamborg. Það er f jórða þýska skipið, sem
Bretar sökkva á tveimur dögum.
London í morgun.
í fyrri fregnum um þetta segir svo:
1 gær bárust fregnir um, að mikil sjóorusta væri háð við
vestanverðan Noreg. Fregnir um þetta komu fyrst frá París,
og var síðar staðfest í London, að þetta væri rétt, og ættist við
þýsk herskip og bresk og frönsk hinsvegar. Um úrslit orustunnar
var ekki kunnugt snemma í morgun. 1 nótt birti breska flota-
málaráðuneytið tilkynningu, þar sem algerlega er neitað stað-
hæfingu þýsku flotamálaráðuneytisins, að 4 breskum herskip-
um hafi verið sökt, þar af 2 orustuskipum og 2 beitiskipum.
Bretar viðurkenna að 2 beitiskip hafi skemst lítils háttar af
kúlnabrotum. Það er kunnugt að til átaka á sjó kom víða við
Noreg í gær. Veður var slæmt, stormur og sjógangur.
Þá tilkynna Bretar, að breskar hernaðarflugvélar hafi gert
loftárásir á þýsk herskip, og hafi eitt beitiskip skemst mikið.
Mun það vera eitt af herskipum þeim sem sent var með herlið
til Noregs.
1 orustu milli þýskra og norskra herskipa í Oslofirði var sökt
þýsku herskipi, 26.000 smálestir að stærð. Fregn um þetta
barst frá Stokkhólmi.
Breskur kafbátur hefir sökt 7000 smálesta flutningaskipi
þýsku, en það var á leið til Noregs með kol.
Befir Bremen farist
með 1300 manns?
Óstaðfestar fregnir herma, að hafskipið Bremen hafi sokkið
með um 1300 manns, en nánara er ekki um þetta kunnugt, en
sé fregnin rétt er líklegt, að átt hafi að nota skipið til herflutn
öllum heimferðarleyfum j
breskra hermanna frestað.
Það hefir verið tilkynt í Lond-
on, að engir breskir hermenn
eða flugmenn Breta í Frakk-
landi fái heimferðarleyfi fyrst
um sinn. Er .tekið fram í opin-
herri tilkynningu, að þetta sé ein
af þeim ráðstöfunum, sem gerð- j
ar eru til þess að hjálpa Norð-
mönnum. Yfirherráð Banda-
manna kom saman á fund í
gærkveldi og tók mikilvægar á-
kvarðanir um lijálp Noregi til
lianda Ætla Bandamenn að að-
stoða Norðmenn á hvern þann
Iiátt, sem þeir geta, hernaðar-
lega og öðru vísi.
Yfirlýsing frá Nygaardsvold.
Þjóðverjar viðurkenna mót-
spyrnu Norðmanna.
Nygaardsvold, forsætisráð-
herra Norðmanna, lýsti yfir þvi
á Stórþingsfundi að Hamri í
gær, að Norðmenn værj stað-
ráðnir í að verjast. Þjóðverjar
viðurkenna, að um alvarlega
mótspyrnu af hálfu Norðmanna
sé að ræða.
I Oslo er alt sagt með kyrr-
um kjörum, en þýskir hermenn
ganga vopnaðir um göturnar í
eftirlitsskyni.
1 fregn frá útvarpsstöðinni i
Lahti í Finnlandi segir, að breski
ræðismaðurinn í Þrándheimi
hafi verið liandtekinn.
Norski sendiherrann í Lond-
on hefir ekki haft samband við
ríkisstjórnina á Hamri i morg-
un, en í gærkveldi barst fregn
þaðan frá breska sendiherran-
um, sem kvað Norðmenn von-
góða og hugrakka, og hefði
þjóðinni aukist mjög hugur við
að eiga von á öflugri hjálp
Bandamanna. 1 blöðum um all-
an heim kemur fram mikil að-
dáun í garð Norðmanna.
pp !
Innrás í Dánmörku og Noreg
vekur ugg í Hollandi og Belgíu
— mikla furðu í U. S. A.
Þýska útvarpið sagði i gær,
að Bretar ætluðu að ráðast inn i
Holland. Þessu er harðlega neit-
að í Bretlandi, þar sem litið er
svo á, að ásökunin kunni að
vera komin fram vegna fyrir-
hugaðrar árásar Þjóðverja
sjálfra. Heimferðarleyfum i
hollenska hernum hefir verið
frestað og allir hermenn, sem
voru í heimferðarleyfi, hafa
verið kallaðir til lierdeilda
sinna. Frekari ráðstafanir tilþess
að efla kmdvarnirnar voru tekn-
ar á ráðuneytisfundi í Haag í
morgun.
Fregnirnar um innrásina hafa
vakið mikla furðu í Bandaríltj-
unum. Siglingar amerískra
skipa til Noregs og Danmerkur
stöðvast sennilega. Skip á leið
I frá Bandaríkjunum til Noregs
hafa fengið skipun um að snúa
við.
Frh. á 3. bls.
Oslo 9. febr. FB.
Norska flotmálaráðuneytið
tilkynnir, að þýsk herskip hafi
komið til Bergen og hafi verið
sett herlið á land og var borgin
hertekin. Sömuleiðis hafa tvö
þýsk herskip farið inn til ,
Trondheim, sem einnig mun |
vera liertekin. Þýskt herlið hefir :
einnig verið sett á land í Narvík,
í Egersund og við Vallö fyrir ]
utan Tönsberg. Gerð liefir verið j
árás á Kristianssands-vígi og !
loftárás hefir verið gerð á bæ- 1
inn. Þýsk herskip hafa einnig
brotið sér leið inn Oslofjörðinn. j
Kl. 4.30 var orusta háð milli .
setuliðsins í strandvirkjunum i
Oskarsborg og hinna þýsku her-
slcipa. í nótt sem leið voru tví-
vegis gefnar aðvaranir um loft-
árásir og í dag var lýst yfir
loftvarnarástandi. Þýskar flug-
vélar eru á stöðugu sveimi yfir
Oslo og fljúga mjög lágt.
í Bergen liafa Þjóðverjar gef-
ið út ávarp til borgarbúa, þar
segir, að þeir hafi ákveðið að
grípa til gagm-áðstafana til þess
að koma í veg fyrir enska árás
og hafi þeir tekið i sínar hend-
ur vernd yfir Noregi og Dan-
mörku.
í Reuterfregn frá London er
tilkynt, að þýskt herlið hafi far-
ið yfir landamæri Suður-Jót-
lands og danska setuliðið í
Sönderborg hafi hörfað undan.
í fregn frá New York hermir,
að Þjóðverjar hafi hertekið
Kaupmannahöfn í morgun.
Norska stjórnin, Stórþingið
og konungsfjölskyldan, svo og
sendiherrar erlendra rikja, hafa
tekið sér aðsetur að Hamri. Áð-
ur en Koht utanrikismáðráð-
herra lagði af stað skýrði hann
frá því, að þýski sendiherrann
hefði komið í heimsókn til hans
og liafi hann munnlega og skrif-
lega látið í ljós, að Norðmenn
ætti ekki að veita Þjóðverjum
mótspyrnu, en sætta sig við
þýska hernaðarlega stjórn. Ut-
anríkismálaráðherrann bar til-
mælin undir stjórnina, er hafði
verið á fundi alla nóttina, og
einróma komst að þeirri niður-
stöðu, að hún gæti ekki fallist á
tillögur Þjóðverja. — Þjóðverj-
ar, sagði Koht, afsaka sig með
því, að Bretar og Frakkar
myndi liafa farið eins að, en
bætti því við, að hann tryði þvi
ekki. — í nótt var gefin út fyr-
irskipun um almenna hervæð-
ingu í Noregi.
Frá London er símað, að
símasambandinu milli Bret-
lands og Norðurlanda sé slitið.
Simasambandið er að öllu leyti
yfir Kaupmannahöfn.
Frá London er einnig símað,
að Þjóðverjar liafi tilkynt í út-
varpi til sjófarenda, að fyrir ut-
an allar mikilvægar hafnir í
Skagerak hafi verið lagt tund-
urduflum snemma í morgun.
Quislíng majór
myndar lepp-
stjórn í Noregi
Norski lieriim býst til varnar
inilli Oslo ogr Hamars.
London í morgun.
Quisling majór, sem allmikið bar á um skeið í norskura
stjómmálum, þótt hann aflaði aér alðrei mikils fylgis, hefir
myndað stjóm i Noregi með stuðningi Þjóðverja. Quisling var
formaður flokksins Nasjonal samling, nazistaflokksins norska,
og hefir aldrei komist á þing. 1 gærkveldi ávarpaði hann norsku
þjóðina frá útvarpsstöðinni í Oslo, sem Þjóðverjar hafa nú á
valdi sfnu.
Hin raunvemlega stjóm Noregs hefir tekið sér aðsetur á
Hamri, svo sem getið er í öðmm fregnum, og þar er nú kon-
ungsf jölskyldan, ríkisstjómin, Stórþingið og fulltrúar erlendra
ríkja. ~
Norski herinn hefir tekið sér vamarstöðu milli Hamars og
Oslo og er talið, að hann muni leggja áherslu á, að verja Hamar,
stjórnaraðsetursborgina, í von um að Noregi berist skjót hjálp
frá Bandamönnum, og taflið snúist Þjóðverjum í óhag.
Ýmsar getgátur em um hvað Þjóðverjar hafi sent mann-
margan her til Danmerkur og Noregs, og er giskað á, að hann sé
a. m. k. 250.000 og vel út búinn, og studdur af flugvéladeildum.
Það er búist við, að Þjóðverjar haldi áfram herflutningum til
Noregs, til þess að treysta aðstöðu sína þar, og þá jafnframt, að
herskipafloti Bandamanna geri alt, sem hann getur til að hindra
slíka flutninga. Það er og talið líklegt, að Bandamenn freisti að
setja lið á land í norskum höfnum. — Samkvæmt fregnum frá
Noregi — en þaðan koma nú útvarpsfregnir aðallega, og er
varlegast að treysta þeim ekki til fulls, segir í breskum fregn-
um, vegna aðstöðu Þjóðverja í Noregi sem stendur — hafa
Þjóðverjar sett herlið á land í Narvik, Trondheim, Stavanger,
Bergen, Egersund, Kristiansand og Oslo. 1 fregnum frá Svíþjóð
segir, að Norðmenn hafi veitt mótspyrnu í Oslo, Bergen og
Kristiansand, og verjist enn í Kristiansand. I gærkveldi var enn
skotið af fallbyssum strandvirkjanna í Oskarsborg við Oslo-
fjörð. Þá hafa borist fregnir um, að Þjóðverjar hafi gert Ioft-
árásir á nokltrar borgir, og þýskar flugvélar hafa verið á stöð-
ugu sveimi yfir Oslo. Herstjóm Þjóðverja stöðvaði brottflutn-
ing fólks úr borginni og fyrirskipaði, að þeir sem famir væri,
kæmi aftur. — Sumstaðar, þar sem Þjóðverjar settu lið á land,
vom sjóliðamir dulklæddir sem venjulegir hásetar, en höfðu
þó vopn, handsprengjur o. s. frv.
Talið er, að Þjóðverjar hafi flutt allmikið lið til Noregs loft-
leiðis.
í fregn frá Gautaborg segir, að Þjóðverjar hafi lagt tundur-
duflum frá Lindesnes í Noregi til Skagen í Danmörku. Fregnum
ber ekki saman um hvort Þjóðverjar hafi lagt tundurduflum
fyrir utan helstu hafnir Svía við Skagerrak.
HERTÖKU DAN-
MERKUR LOKIÐ
Danmörk undir vernd Þjóðverja.
Ávörp frá konungi og ríkisstjórn.
London í morgun.
I gær höfðu Þjóðverjar lokið hertöku Danmerkur.
Hafa Danir, um leið og þeir mótmæltu innrásinni, fallist á
vernd Þjóðverja fyrir Danmörku. Danska ríkisþingið kom sam-
an á fund í gærkvöldi og flutti Stauning ræðu. í henni kom það
fram, að til einhverrar mótspymu kom af Dana hálfu, er inn-
rásin byrjaði, og lét Stauning í ljós hrygð sína og þjóðarinnar,
að danskir menn hefði orðið að láta lífið á orustuvelli. Ekki er
kunnugt hversu margir menn féllu af liði Dana.
Ávörp til þjóðarinnar vom birt í gær frá konungi og ríkis-
stjórn. Var þjóðin hvött til þess að brjóta engar reglur, sem
settar yrði, og konungurinn lauk ávarpi sínu með orðunum:
Guð verndi Danmörku. Guð vemdi okkur öll.
Þjóðverjar hafa herlið víða í Danmörku, í Suður-Jótlandi,
Skaganum á Norður-Jótlandi, Fjóni, Sjálandi og víðar.
Þegar þýskt herlið gekk um götur Kaupmannahafnar flugu
þýskar flugvélar yfir borginni.
Sendiherra Bandaríkjanna í Kaupmannahöfn hefir tekið að
sér að gæta hagsmuna Bretlands. Fregn um að sendiherra Breta
hafi verið tekinn fastur er óstaðfest.
Ýmsar varúðarráðstafanir hafa verið teknar í Danmörku,
bæði til þess að matvæla og olíuforði endist sem lengst, og öll
1 jós em slökt að næturlagi hvarvetna og bifreiðaumferð bönnuð.