Vísir - 18.04.1940, Blaðsíða 1

Rrtsfcjórí:
Kristján GuöSaugsson
Skrifstofur:
Féiagsprentsmiðjan (3. hæö).
30. ár.
Stóropusta stendur yflr
við Narvik milli Breta
- Þj óð verj a
Bretar reyna að hindra
undanhald Þjóðverja til
Svíþjóðár.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Af skeyti, sem Vísi barst laust fyrir hádegi, frá United Press
í London sést, að nánari fregnir hafa nú borist af viðureigninni
í og við Narvik, og virðist þar nú standa yfir mikil orusta milli
Breta og Þjóðverja, og viðureignimar fram að þessu virðast
hafa verið forleikur þessarar orustu.
I skeytinu segir svo:
Símfregnir frá Luleá í Svíþjóð herma, samkvæmt áreiðan-
legum heimildum, að Þjóðverjar og Bretar berjist á öllu Narvik-
ursvæðinu. Mikil orusta byrjaði þarna síðdegis í gær á svæðinu
norður að Herjangursfirði. Hafa Bretar sett þar lið á land, en
breskar hersveitir eru einnig sunnanmegin Ofotfjarðar, sem
Jíerjangursfjörður og Narvíkurf jörður skerast inn úr. Fullyrt
er, að Bretar hafi náð fótfestu í þorpinu Ankenes, vestan megin
Narvíkur.
' Eftir Luleáfregnum að dæma, hefir ekki tekist að hrekja
Þjóðverja með öllu frá Narvik, og ber þeim því ekki saman við
sumar fyrri fregnir. I Luleáfregnunum segir, að Þjóðverjar
haldi Narvik-bæ öfluglega enn þá, en Bretar leggi mesta áherslu
á að ná aftur Rombakhæðunum, sem Norðmenn hörfuðu úr,
og er tilgangur Breta að því er virðist að koma í veg fyrir að
meginlið Þjóðverja komist undan til Svíþjóðar.
Eftir öllum líkum að dæma eru nokkurra daga harðir bardag-
ar fyrir hendi uns Bretum tekst að ná Narvik algerlega á sitt vald.
I fyrra skeyti segir svo:
Þýska sjóliðið, sem komst á land í Narvik, er tundur-
spillunum var sökt þar, og setuliðið þýska í Narvik, hafa
nú neyðst til að hörfa þaðan, og hrekja hei'sveitir Breta
og Norðmanna liðið æ lengra frá borginni. Allmargir
þýskir sjóliðar hafa verið afvopnaðir og kyrrsettir á
sænsku landamærunum.
Peter Rhoded, fréttaritari United Press á vígstöðvunum við
Narvik, simaði í gærlcveldi:
Harðir bardagar standa yfir i Narvilc og grend milli breskra
og þýskra sjóliða. Bretar eru sagðir bafa komið sér fyrir örugg-
lega í þeim hluta bæjarins, sem næst er höfninni og hrekja Þjóð-
verja í áttina til járnbrautarstöðvarinnar. Nokkur hluti liðs er
á flótta meðfram jámbrautinni og sumir hafa flúið upp í snævi
þaktar hlíðamar, þar sem norskir hermenn hafa lagt til bardaga
við þá.
Það er því alveg aUgljóst, að Þjóðverjar eru byrjaðir undan-
hald við Narvik.
1 gærkveldi munu 2000 til 2500 þýskir hermenn enn liafa var-
xst í vesturhluta Narvik. Eins og menn muna var þess getið í
breskum tilkynningum, að á annað þúsund manns hefði verið á
þýsku tundurspillunum, sem sökt var, og hafi % þess liðs kom-
ist á land, eins og Þjóðverjar segja. Geta þessar ágiskanir stað-
ist, því að vitað er, að Þjóðverjar voru búnir að setja lið á land í
Nai-vik, eftir að seinni orustan við Narvik hófst.
ÞýskU sjóliðunum eru miklar liættur búnar á undanhaldinu,
bæði frá norskum hermönnum, sem hafa tekið sér stöðu i fjalla-
skörðunum í grend við Narvik, og frá bresku herskipunum á
Rombaksfirði, sem geta skotið á 14 mílna kafla af járnbraut-
inni, með hinum langdrægu fallbyssum sínum.
Frá Kiruna i Svíþjóð kemur fregn Um, að þýskir sjóliðar
séu komnir til sænsku landamæranna eftir viku bardaga, og
segi þeir, að járnbrautin frá Nax’vik til landamæranna sé í hönd-
um Þjóðverja. Komu Þjóðverjar til sænsku landamæranna á
þi’iðjudagsmoi’gun.
Segja Þjóðverjar, að Norðmenn hafi barist af miklum móði,
áður þeir urðu að Iáta undan síga. í bardögunum féllu eða særð-
ust um 100 menn af hvorum, en nokkur hluti norska liðsins hélt
á brott í dögun til þess að sameinast öðru liði norsku og halda
áfram bardögunum. Eftir þessum heimildum sækja Þjóðverjar
fram eftir járnbrautinni og ei-u fjölmennir, og er tilgangur
þeirra að halda járnbrautinni, til þess að koma í veg fyrir að
málmgrjót verði flutt um Narvik til Bretlands.
Margir Kanadamenn ei*u í liði Breta í Narvik.
Fyrstu flokkarnir sem settir voi-u á land, liafa fengið mikinn
liðsauka, og breski flotinn er þessu liði til verndar.
Breskir flota- og hermálasérfræðingar benda á, að það verði
erfiðleikum bundið, að hrekja Þjóðverja frá Noregi, og þess sé
ekki að vænta, að það takist á skömmum tima, þar sem Bretar
verði að flytja heríið, liergögn, matvæh og fleira lianda liði sínu
i Noregi 400 mílur, en hinsvegar megi vænta þess, að sá tími
komi áður langt liður, að Bandamenn geti veitt Norðmönnum
fullan stuðning.
HAKM ÞJOÐIERJIIH
FRANSKUR LIÐSFORINGI úthlutar handsprengjum til
manna sinna, áður en þeir fara í rannsóknarför í „aleyðu“.
Kassinn fyrri framan liðsforingjann er fullur af þessum „leik-
föngum“.
Einkaskeyti frá Unitded Press.
London, í morgun.
Breski flotinn hóf skotliríð
mikla i dögun í gærmorgun á
flugstöðina í Stafangri, af lang-
drægum fallbyssum, en flug-
stöðin er inni í landi. Breskar
flugvélar tóku þátt i árásinni og
vörpuðu niður íkveikjusprengj-
um. Tjón er tahð hafa orðið
mildð af völdum skothríðarinn-
ar, sem stóð yfir i 1 klst. og 20
mín. Er flotadeildin var á heim-
leið hæfði þýsk flugvél eitt
beitiskipið og skemdist það, en
komst þó til hafnar í Bretlandi.
Loftárás á Trondheim.
í fyrrakvöld var gei’ð loftárás
á Trondheim-flugstöðina og
kom þar upp mikill eldur. Það
var fyrsta loftárás Breta á flug-
stöð þessa.
^clianihorit cða
Ilcflitschlaufl?
Einkaskeyti frá Unitded Press.
London, í morgun.
Svenska Dagbladet í Stokk-
hólmi birtir fregn um það, að
þýska vasaorustuskipið Deutsch-
land hafi strandað við Risa í
Ösenfirði, Þrándheimi, er sjó-
hernaðarlegar aðgerðir stóðu
yfir.
NB. I enskum útvarpsfregnum
er sagt, að herskipinu Scharn-
horst hafi hlekst á við Þránd-
heimsfjörð, en ekki með hvaða
hætti. Scharnhorst barðist við
breska herskipið Renown á dög-
unum, í fyrri onistunni undan
Narvik, og varð fyrir skemdum.
Fregn barst fyrir alllöngu
þess efnis, að Deutschland hefði
hlotið nýtt nafn, þ. e. Liittzow.
Virkin í Oskarborg og Dröbak í
höndum Þjóðverja.
Sámkvæmt fregnum, sem
borist hafa til Svíþjóðar fx-á
norsku landamærunum, liafa
Þjóðverjar algerlega náð virkj-
unum í Oskarborg við Oslofjörð
og Dröbak á sitt vald, og treysta
nú varniniar þar sem best, þar
sem þeir búast við, að Banda-
menn geri tilraun til þess að
komast inn fjörðinn með her-
skip sín.
. - |
Matvælaskortur
í Oslo.
Vegna matvælaskorts í Oslo
liafa þýsku yfirvöldin lofað að
liána bifreiðar til flutnings á
kartöflum og grænmeti. Enn-
fremur liafa Þjóðverjar lofað að
láta í té nægar bensínbirgðir til
flutninganna.
Frá konungs-
íjölskyldunni
norsku.
Grunaður
um njósnir
í fyrradag var einn af
þektari amatörljósmyndur-
um bæjarins á gangi niður
við höfnina. Hafði hann í
liyggju að taka myndir af
skýjamyndunum yfir Esj-
unni, sem voru óvenjulega
fallegar og skýrar þenna dag.
Ætlaði lxann að hafa ísuð
skip í forgrunni myndarinn-
ar.
En Adam var ekki lengi í
Paradís. Fyrri en varir er
klappað á öxl ljósmyndai-ans.
Hann lítur við og yfir honum
stendur vörður laga og rétt-
ar — sex feta hár lögreglu-
þjónn og eftir því þrekinn.
Spurði liann ljósmyndarann,
hvort hann liefði tekið mynd-
ir þarna. Ljósmyndarinn
kvaðst liafa ætlað að gera
það, en sér liefði ekkert „mo-
tiv“ fundist nógu gott.
Þegar lögregluþjónninn
heyrði að maðurinn talaði ís-
lensku varð honum hug-
liægra, en ástæðuna kvað
hann vera aðhringthefðivei'ið
neðan úr skipum og beðið um
að lögreglan atliugaði gran-
samlegan mann, sem giskað
var á að væri erlendur njósn-
ai’i.
Fékk ljósmyndarinn að
fara frjáls ferða sinna, en
ekki tók hann neinar myndir
þann dag.
Erlendum
sjómönnum
bönnuð úti-
vera eftir kl.
9 síðdegis.
Lögreglustjóri liefir ákveðið,
að skipverjar á erlendum skip-
um, sem hér eru stödd, skuli
framvegis ekki vera leyfilegt að
vera í landi eftir kl. 9 á kveldin.
Slíkt hið sama gildir um þá
útlenda sjómenn, sem í landi
búa, að þeir verða að halda sig
í liíbýlum sinum eftir þenna
tíma.
Erlendir sjómenn, sem hér
eru nú staddir, skifta hundruð-
um, að því er Vísi hefir verið
tjáð, og er þessi x-áðstöfun gerð
til.þess að koma í veg fyrir, að
sjómennirnir stofni til ryskinga
og óspekta.
Martha krónprinsessa
og börn hennar á
flótta.
Einkaskeyti frá Unitded Press.
London, í morgun.
Martha krónprinsessa Noregs
og böm hennar þrjú flýðu til
Næturakstur.
Bifreiðastö'S Islands, Hafnar-
stræti, sími 1540, hefir opið í nótt.
Svíþjóðar eftir innrás Þjóðverja,
sem fyrr var getið, og hefir ekki
vitnast um dvalarstað þeii'i'a
fyrr en í gæi’. Voru þau sem
venjulegir gestir í litlu fjalla-
gistihúsi í Sælen, nálægt landa-
mærum Noregs. Starfsmenn
gistihússins og aðrir gestir lcomu
fram við ki'ónprinsessuna og
börn hennar af mikilli hollustu,
en þegar það fréttist, að kron-
prinsessan væri þarna, þrátt fyr-
ir að reynt væri að halda veru
þeix'ra þar leyndri, lagði hún af
stað í skyndi með börn sín, og
vita menn ekkert livert þau fóru.
Hákon konungur og Ólafur
ríkiserfingi eru enn í Noregi.
M.!i. IMra kom
til Eyja í gær.
B.v. Tryggvi garnli kom i
gær til Eyja með vélbátinn
Dóru, sem hafði beðið um hjálp
vegna vélarbilunar norðvestur
af Suðureyjum (Hebrideseyj-
um) í vikunni sem leið.
Hafði ferðin sóst lieldur
seint vegna vonds veðurs, en
með varfæi-ni tókst alt slysa-
laust.
Dóra, sem er einn af stærstu
vélbátum liérlendis, 93 srnál.
brúttó að stæið, er frá Fá-
skrúðsfirði, en hefir í vetur
verið leigð til Vestmannaeyja.
Fer viðgerð fram þar.
Innflutningur
;byggingarafnis.
Tillagan rædd í dag
í sameinuðu þingi.
Allsherjarnefnd sameinaðs
þings hefir liaft tillöguna til
þingsályktunar um aukinn inn-
flutning á byggingarefni til at-
hugunar, og eru nefndai’menn
sammála um. efni hennar, en
vilja orða hana nokkuð á ann-
an veg en í upphafi var. Mælir
nefndin með því að tillagan
verði samþykt svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skoi’a á
rikistjórnina:
1. Að liðka svo til, eftir því
sem unt er, um innflutning. á
byggingarefni, að jafnan geti
vei’ið til nægilegt efni til við-
lialds og breytinga á húsum og
til verkstæðisvinnu, svo og til
óhjákvæmilegra nýbygginga,
sérstaklega í þágu framleiðsl-
unnar.
2. Að iðnaðarmönnum, er at-
vinnu skortir, verði, eftir þvi
sem ástæður leyfa, gefinn kost-
ur á vinnu við þau störf, er rík-
ið lætur framkvæma eða styð-
ur.“
Má gera ráð fyrir að tillaga
þessi verði samþykt og eftir
lienni farið, enda sýnist svo sem
atvinnuleysi í landinu verði full-
tilfinnanlegt, þótt hæfilegur
innflutningur fáist á hinu nauð-
synlegasta byggingarefni. Verði
tillagan samþykt, sem vænta
má, reynir á lipxxrð viðskifta-
málaráðherrans og tillieyrandi
nefnda í þessu efni, en svo virð-
ist sem byggingariðnaðarmönn-
um ætti að reynast auðveldara
að fá leiðréttingu mála sinna
hér eftir en hin'gað til.
Beint stjórnmála-
sambanfl m lli ís-
lands og U. S. A.
Einkaskeyti frá Unitded Press.
London, í morgun.
Fregn frá Washington
hermir, að ríkisstjórn Is-
lands hafi óskað, að komið
yrði á beinu st jómmálasam-
bandi milli Islands og
Bandaríkjanna. — Cordell
Hull, utanríkismálaráð-
herra Bandaríkjanna, hefir
fallist á þetta fyrir hönd
Bandaríkjastjómar.
Tónlistarkvöld
Tónlistarfélagsins er í kvöld kl.
7 í Gamla Bíó. Verkefni verða ein-
göngu lög Karls Ó. Runólfssonar.