Vísir - 27.04.1940, Qupperneq 1

Rítstjóri:
Krtstján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Framsókn ÞjóOverja í
Noregi virOist stöflvuö,
en Bandamenn bíða liðsauka áður
en þeir hefja hernaðaraðgerðir í
stórum stíl.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Tilraunir Þjóðverja til þess að sækja fram á hinum ýmsu vígstöðvum í Noregi
virðast hafa stöðvast. Tilgangurinn með sókninni, er að lið þeirra í Oslo nái
sambandi við lið Þjóðverja í Bergen og Niðarósi, en Þjóðverjar eru enn ein-
angraðir á hinum ýmsu stöðum sem þeir hafa náð á sitt vald, þóttþeirhafi sóttall-
langt frá Osló.
Áðstaðan á vígstöðvunum hefir lítið breyst frá því í
gær. í nánd við Röros sóttu véladeildir Þjóðverja nokk-
uð fram, en voru stöðvaðar við Nyplass, 10 kílómetra
til norðurs á járnbrautinni.
Mestur hluti liðsins, sem verst við Röros, er norskt,
én Bandamenn senda þangað mikinn liðsauka. Voru
Bandamanna-hersveitir að koma þangað, er síðast
fréttist.
Það er augljóst, að Þjóðverjar sjá, að þeir verða að
haf a hraðan á, eigi þeim að auðnast að ná því marki, sem
þeir hafa sett sér, að ná sambandi við Niðarósliðið. Lið
það, sem Þjóðverjar sendu til Röros, hafði meðferðis
tæki til þess að gera við brú, sem sprengd hafði verið í
loft upp við Nyplass. Verkfræðingar voru með hersveit-
unum til þess að sjá um viðgerðina.
Áður en Röros gafst upp voru herforingjum Norðmanna settir
úrslitakostir. Hótuðu Þjóðverjar að skjóta borgina í rústir, ef
einn einasti þýskur hermaður væri drepinn, meðan Þjóðverjar
hefði borgina á sínu valdi. Gafst Röros því upp bardagalaust.
Lögreglustjórinn og sóknarpresturinn eru í haldi hjá Þjóðverj-
um sem gisl.
FRÁ STEINIÍJERVÍGSTÖÐVUNUM.
Sagt er að breska herliðið hafi hörfað frá Steinkjer vegna
þess, að það hafi skort loftvarnabyssur. Þegar breska herliðið
var farið tóku Þjóðverjar borgina. — Breskt og norskt herlið
er fyrir norðan borgina.
Við Litlahamar er alt óbreytt. Þjóðverjar gerðu loftárás á
Grong í gær og var járnbrautarstöðin eyðilögð að mestu.
Frá Narvik hafa ekki borist nýjar fregnir í morgun, en í gær-
kveldi var talið, að nýjar árásir á borgina væri að byrja af hálfu
bandamanna. Þarna hefir ekki verið barist að undanförnu vegna
hríðarveðurs.
Aðalumrseðuefni bresku blað-
anna er enn sem fyr styrjöldin
í Noregi. „Times“ birtir eftir-
farandi ummæli:
„Styrjöldin í Noregi virðist
enn vera á byrjunarstigi. Þjóð-
verjar liafa enn nokkra yfir-
burði, svo sem betri og lengri
undirbúning lierferðarinnar,
fjallahersveitir með margra ára
æfingu og fleiri flugvélar. Það
er því eftirtektarvert, að tekist
hefir að stöðva framsókn Þjóð-
verja um sama leyti og banda-
mönnum berast fleiri og fleiri
sendingar vopna og liðsstyrks.
Það hefir vakið nokkurn ó-
liug í hlutlausum löndum, að
samkvæmt upplýsingum lier-
ráðs bandamanna hefir Þjóð-
verjum miðað betur áfram en
fréttir frá lakari heimildum
liafa viljað vera láta. Það er öll
ástæða til að vara almenning
við þeim bjartsýnu fréttum,
sem breiddar liafa verið út um
styrjöldina, og er engin ástæða
til að leggja á þær trúnað, fyrr
en þær hafa verið staðfestar.
Herráðið leggur álierslu á að
birla réttar fregnir, þó að þær
séu færri og styttri en þær ýlcj-
ur, sem þýska útvarpið breiðir
út. Það er engu síður ástæða til
að torlryggja hinn kærulausa
fréttaburð hlutlausu ríkjanna
en uppspuna þýsku fréttastof-
unnar,“
„Daily Telegraph“:
„Með hverjum deginum sem
líður gengur á hergagnabirgðir
og liðsstyrk Þjóðverja í Noregi,
vegna þess, að þeir eyða miklu
meiru en að berst með hinum
takmörkuðu flutningum þeirra.
Á sama tíma vex lierstyrkur
bandamanna, því að flutningar
þeirra ganga óhindrað. Það er
aðgætandi, að sterkur floti liefir
altaf unnið að minsta kosti eina
orustu í hverju stríði — liina
síðustu.“
Erkibiskupinn í
Uppsölum flyt-
ur útvarpsræðu
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Erkibiskupinn í Uppsölum
flutti útvarpsræðu í gær og
hvatti hann Svía mjög eindreg-
ið til samvinnu og samheldni.
Sænska þjóðin stendur á hættu-
legum tímamótum, sagði erki-
biskupinn, og verður að vera
undir það búin, að verja land
sitt.
Þjóðuerjar

Hernaðarástandi
yfirlýst í Berlin.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morffun.
fy JÓÐVERJAR hafa níi
endanlega hætt öllum
tilraumun til þess að láta
líta svo út, sem þeir sé að
„vernda“ Noreg. Tilskipun
var birt í Berlín í morgun
þrss efnis, að hernaðar-
ástand ríkti mí milli Þýska-
lands og Noregs.
Hefir Hitler útnefnt land-
stjóra fgrir hin hertelmu
héruð í Suður-Noregi. Land-
stjórinn er von Teerbogen,
og tólc hann við embætti
sínu í morgun. Hann ber á-
bgrgð gagnvart Hitler ein-
um, líkt og þgsku landstjór-
arnir í PóIIandi og Tékkó-
slóvakíu.
Belgiska stjómin
afturkallar lausn-
arbeiðni sína.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Leopold Belgíukonungur neit-
aði að taka til greina lausnar-
beiðni Pierlot-stjórnarinnar. —
Baðst hún lausnar vegna á-
greinings um innanríkismál, en
um utanríkismálin er enginn á-
greiningur, og taldi Leopold
konungur ekki rétt, að á slíkum
tímum sem þessum Væri ágrein-
ingur um innanríkismálefni lát-
inn valda stjórnarskiftum. —
Skrifaði hann Pierlot bréf og
kvaðst ekki geta fallist á lausn-
arbeiðnina, — nú væri skylda
allra Belgíumanna að vera á
verði hver á sínum stað, ekki
síður en hermannanna á landa-
mærunum. — Verður Pierlot-
stjórnin áfram við völd.
Bretland og Bandaríkin
viðurkenna sjálfstæði
íslands.
Soiidilierrai' væntanlcgir hingað
fyrir bæði þessi stðrveldi.
Ríkisstjórn íslands barst í morgun skéyti frá breska utanríkismálaráðherranum,
Lord HaJifax, þar sem tilkynt er sú ákvörðun bresku ríkisstjórnarinnar að hún viður-
kenni Pétur Benediktsson sem charge d’affaire ad interim, fyriríslands hönd, en hann
dvelur nú í London, og hefir starfað við dönsku sendisveitina þar.
Jafnframt tilkynnir breska utanríkismálaráðuneytið að hingað muni verða sendur
sérstakur sendiherra af Breta hálfu, sem hagsmuna þeirra gæti hér í landi, og er þar
með komið á beinu „diplomatisku“ sambandi millum þessara ríkja, og- fullveldi íslands
viðurkent af Bretum.
Bandaríkjastjórn hefir hinsvegar viðurkent Vilhjálm Þór sem aðalkonsúl fslend-
inga i Bandaríkjunum, en hann hefir aðseturíNew York. Sendiherra frá Bandaríkjun-
um mun vera væntanlegur hingað til lands um miðjan næsta mánuð.
Hafa þannig tvö stórveldi, sem við íslendingar eigum mest undir viðurkent sjálfstæði
okkar, en í því f elst hin mesta trygging fyrir okkur á þeim vandræðatímum, sem nú
standa yfir.
Það mun óhætt að fullyrða,
að þessi tíðindi munu vekja hina
mestu gleði um alt land og auka
öryggistilfinningu þjóðarinnar
að miklum mun.
Með því að þessir atburðir
hafa borið svo skjótt að, er ekki
unt að gera sér fulla grein fyrir
þýðingu þeirra, en þó virðist
mega vænta að viðurkenning
þessara voldugu stórvelda tryggi
fyrst og fremst sjálfstæði okkar
að öllu óbreyttu, og auðveldi til
stórra muna nauðsynlegar ráð-
stafanir, sem við kunnum að
þurfa að gera sem sjálfstæð
þjóð, vegna viðskifta okkar við
aðrar þjóðir. Hefir þannig feng-
ist viðurkenning á þeim ráðstöf-
unum, sem þing og stjórn gerði
um meðferð utanríkismálanna
vegna atburða þeirra, sem skeð
hafa í Danmörku, og má vænta
þess, að aðrar þjóðir fari að
dæmi Breta og Bandaríkja-
manna í þessu efni.
Þá mun þessi viðurkenning
sjálfstæðis vors, og það að ís-
lensk stjórnarvöld fá beint
„diplomatiskt“ samband við
stórveldin, hafa hina mestu þýð-
ingu fyrir verslun og viðskifti
við þessar þjóðir, en í því efni
hefðum við verið illa á vegi
staddir, ef þessi viðurkenning
sjálfstæðis vors hefði ekki feng-
ist nú þegar. Má búast við að
viðskifti öll gangi greiðlegar en
ella.
Við íslendingar höfum þann-
ig hlotið stóraukin réttindi, en
samfara þeim eru einnig ríkar
skyldur. Veltur á miklu að
mannaval sé hið ágætasta, sem
gegnir störfum í utanríkismál-
um vorum, og má fullyrða að
vel hafi tekist með val þeirra
manna, sem nú hafa þau með
höndum í London og Washing-
ton, en Vilhjálmur Þór mun að-
eins gegna þeim til bráðabirgða
eða þar til hann hverfur að
störfum sínum hér við Lands-
bankann.
j Pétur Benediktsson hefir ver-
j ið í utanríkisþjónustu Dana frá
því árið 1930 og hefir starf hans
þótt með afbrigðum gott og
dugnaður hans mikill.
Pétur er sonur Benedikts
| Sveinssonar bókavarðar og
. fæddist hér í Reykjavík hinn 8.
j des 1906. Er hann liafði aldur
j til geklc liann inn í Mentaskól-
j ann, útskrifa&ist þaðan með
góðri einkunn og innritaðist í
háskólann. Lauk hann laga-
prófi árið 1930 með góðri I.
einkunn. Á þessum árum vann
liann við dagblaðið Vísi, og var
þar fastur starfsmaður frá þvi
er hann fauk prófi og þar til er
hann fór utan og hóf störf í
danska u tanrikismálaráðuney t-
inu, seinni hluta ársins 1930.
Þar vann hann til ársins 1936,
er hann var sendur til Spánar,
og dvaldi hann þar í landi er
líorgarastyrjöldin braust út.
Dvaldi hann þar noklcuð í hyrj-
un styrjaldarinnar, en fór þvi-
næst til Frakklands og settist
þar að um liríð. Því næst vann
hann í utanrikismálaráðuneyt-
inu í Kaupmannaliöfn, en s.l.
haust liafði verið ákveðið að j
liann skvldj sendur til Bernar,
sem charge d’affaires um stund- j
arsakir, en frá því var liorfið
er ófriðurinn braust út. Þá var
hann sendur til Lundúna sem
,.sekretær“ við dönsku sendi-
sveitina þar, og var hann fyrsti
starfsmaðHr í utanríkismála-
ráðuneytinu danska, sem send-
ur var út vegna stríðsins.
Gegndi hann þessum störfum
skamma hríð, en er íslensk-
hreska viðskiftanefndin lióf
störf sín, hvarf liann úr danskri
þjónustu og gerðist fulltrúi ís-
lenska nefndai'hlutans í Lond-
on. Gegnir hann því starfi enn
og liefir jafnframt tekið að sér
störf þau, sem honum hafa nú
verið falin og að ofan getur.
Fyrir störf sín vegna við-
skiftamála vorra, það sem af
er, liefir Pétur hlotið hið mesta
lof. Hefir hann á þeim ágætan
skilning, en hefir auk þess sýnt
mikinn dugnað, þannig að full-
yrt er, að margt væri nú með
öðrum liætti í viðskiftamálum,
vorum, ef hans hefði ekki notið
við. Virðist hann ennfremur
eiga greiðan aðgang að þeim
mönnum, í hresku ráðuneytun-
um, sem við þurfum að leita til,
og hafa áunnið sér traust þeii’ra.
Má því fullyrða, að Pétur sé
hinn lieppilegasti fulltrúi ís-
lands í London.
Sæbjörg
kom í gær til Hafnarf jarðar með
vb. Snæfell í eftirdragi. Hafði
skrúfublað bognað á Snæfclli og
komst báturinn ekki úr stað. Snæ-
fell er frá Stýkkishólmi, 14 smál.
að stærð.
Bílslys.
J GÆRMORGUN um kl. 9 varð
bílslys innarlega á Laugavegi
og hryggbrotnaði kona ein,Guð-
björg Ólafsdóttir, til heimilis á
Mjölnisvegi 44.
Slysið varð nxeð þeim liætti,
að Guðhjöi'g var á leið yfir
Laugaveginn móts við nr. 139,
verslunina Áshyrgi, og nálgaðist
liana þá hill, sem, var á vestur-
leið. Ætlaði bilstjórinn að fai’a
fyrir aftan konuna, en liún sneri
skyndilega við, lenti hægra
megin á bifreiðinni og féll á
götuna.
Var Guðhjörg flutt i Lands-
spítalann og kom þá í ljós, að
hryggurinn var hi’otinn. Mæn-
an mun þó ekki liafa skaddast.
Kr. 119.939.4»
! í jaxðabótastyrk árið sem leið
Nýlega er lokið við að reikna
út jarðabótastyrk samkvæmt
jarðabótamælingum 1939. Bún-
Iaðarfélögin, sem eru starfandi,
eru 220. Jarðabótamenn, sem
. styrk fá eru 5059. Þar með eru
ekki taldir þeir, sem greiða af-
gjald af jörðum með jarðabóta-
styrk.
Jarðahótastyrknum er skift í
þrjá flokka:
1, Áburðarhús. Samtals kr.
82.024.34.
2. Túm-ækt og garðrækt kr.
387.968.73.
3. Þurheys- og votheyshlöð-
ur .kr. 55.219.20.
Samtals verður þetta kr.
525.212.27.
Þeir, sem fengið hafa styrk
innan við 1000 kr. fá 20% upp-
bót, en sú upphæð nemur
40.388.63.
En styrkurinn, þegar um er
að ræða jarðir, þar sem hann
hefir alls numið yfir 4000 kr., er
lækkaður um 20%, og nemur sú
upphæð kr. 5.661.72.
Heildarstyrkupphæðin áiið
sem leið verður þvi kr 559.939.-
48. —