Vísir - 09.05.1940, Blaðsíða 1

Vísir - 09.05.1940, Blaðsíða 1
Ritstjóri: Kristján Guðiaugsson Skriístofur: Félagsprentsmiðjan (3. bæð). 30. ár. Reykjavík, fimtudaginn 9. maí 1940. Ritstjóri 1 Blaðamenn Simi: Auglýsingar 1660 Gjaídkeri 5 línur Afgreiðsla j 105. tbl. Meirililníi stlériiiiiálaire^ii- ritara Lnndniiablaða telnr ad st|6isiiiii iieyðist tii þess að §eg:|a a£ sér. Líklegt að HALIFAX lávarður myndi stjórn með þátttöku jafnaðarmanna — EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun. Að loknum umræðunum í neðri málstofunni um Noregsstyrjöldina fór fram at- kvæðagreiðsla um það hvort fresta skyldi þingfundum. Hafði Herbert Morri- son lýst yfir því við umræðumar í gær, að jafnaðarmenn myndi greiða at- kvæði gegn frestun þingfunda og var af stjórnarinnar hálfu litið á það sem vantraust, ef þetta yrði samþykt gegn óskum stjórnarinnar. Chamberlain lýsti yfir því, að hvorki hann eða nokkur samstarfsmaður hans í st jórninni vildi vera við völd augnabliki leng- ur, er þeir nyti ekki fylsta trausts þingsins og þ jóðarinnar, og kvaðst hann því fús til að þessi atkvæðagreiðsla færi fram. Skoraði hann á stuðningsmenn sína að veita st jórn- inni lið. Winston Churchill skoraði einnig á vini sína og stuðningsmenn alla, að standa með stjórninni. Þjóðin væri í mikilli hættu stödd og ætti nú að standa einhuga i baráttunni og hugsa um það eitt, að sigrast á óvinunum. Umræðurnar voru mjög harð- ar á köflum og úrslit urðu þau, að stjórnin bar sigur úr býtum með að eins 81 atkvæð- is meirihluta (281:200). Er þetta minsti meirihluti sem stjórnin hefir fengið á þingi yið atkvæðagreiðslu í mikilvægu máli og er mikið um það rætt hverjar afleiðingar það muni hafa, að meirihlutinn var ekki meiri en þetta. » r 3,2 Hilj. kl. i Einkaskeyti frá United Press. Það er opinberlega tilkynt, að flugvélar breska strandvarna- liðsins fljúgi nú að jafnaði um 2.000.000 enskar milur (3.200.- 000 km.) á mánuði meðfram ströndum Englands og Skot- lands. í fyrsta mánuði stríðsins flugu vélarnar samanlagt ekki nema um 200.000 mílur, en flug- vegalengdin hefir aukist jafnt og þétt með mánuði hverjum. í tilkynningu flugmálaráðuneyt- isins er á það bent, að árásir Þjóðverja á Norður-Skotland og Orkneyjar gei'ist nú æ minni og lítilf j örlegri, en mesta árás þeirra á Scapa-flóa var gerð með að eins 30 flugvélum, sem flugu í flokkum og gerðu árásir úr mikilíí lipeð, Niðurstaða atkvæðagreiðslunnar kom jafnt stjórn- arandstæðingum sem stuðningsmönnum stjórnarinnar á óvænt. Það hefir vakið mikinn fögnuð meðal stjórn- arandstæðinga, að meirihlutinn, sem stjórnin fékk, varð svo lítill sem reynd ber vitni. Meirihluti stjórnmála- fréttaritara Lundúnablaðanna spáir því í morgun, að Chamberlain muni neyðast til þess að biðjast lausnar, vegna úrslitanna. Flestir stjórnmálafréttaritararnir hallast að þeirri skoðun, að Halifax lávarður verði næsti forsætisráð- herra Bretlands, og er talið líklegt, að þingið samþykki sérstök lög, til þess að heimila Halifax lávarði að taka sæti í neðri málstofunni. Margir stjórnmálamenn líta svo á, að neitun jafnað- armanna að taka þátt i stjórn, sem Chamberlain veitir forstöðu, muni hafa þær afleiðingar, að hann neyðist til þess að biðjast lausnar, því að neitunarinnar vegna geti hann ekki orðið við þeim kröfum, sem næstum því all- ir styðja, að stjórnin verði endurskipulögð sem alger þjóðstjóm, þ. e. að núverandi stjórnarandstæðingar, jafnaðarmenn og frjálslyndir í stjómai'andstöðu, fái fulltrúa í henni. Það er þó ekki búist við, að Chamber- lain biðjist lausnar þegar í stað. Af hálfu stjórnarandstæðinga töluðu í gær m. a. Herbert Morrison, David Lloyd George og Duff-Cooper fyrrv. hermála- ráðherra og gagnrýndu þeir allir gerðir stjórnarinnar hvasslega, ekki síst David Lloyd George sem kvað stjórnina hafa glatað trausti smáþjóðanna, engin þeirra mundi áræða að verjast inn- rás Þjóðverja í trausti þess, að þeim mundi berast sú hjálp frá Bandamönnum, sem þeim mundi að gagni koma. Af hálfu stjórnarinnar töluðu m. a., auk Chamberlains, Sir Samuel Hoare flugmálaráð- herra og Winston Churchill flotamálaráðherra, og var ræðu liins siðarnefnda beðið með einna mestri athygli. Varði Churlliill gerðir flota- málastjórnarinnar og bar ým- islegt til sönnunar því, að gagn- rýni sú, sem fram hefði komið, hefði ekki við rök að styðjast. Benti hann á hið sama sem Chamberlain hafði gert, að Þjóðverjar væri öflugri loft- hernaðarlega en Bretar, og staf- aði það af því, að Bretar hefði um mörg ár, þrátt fyrir ítrekað- ar aðvaranir hans og annara, vanrækt að efla flugher sinn. Hefði það verið hið mesta óráð, að senda herskipaflotann til l>ess að að hindra siglingar Þjóðverja um Skagerak og Kattegat, vegna loftárásahætt- unnar' og var ákveðið að ráði færustu og reyndustu flota- fræðinga landsins, að senda kaf- báta á þessar siglingaleiðir, til þess að sökkva eins mörgum flutninga- og herskipum Þjóð- verja og unt væri. Þetta liefði borið mikinn árangur, sem kunnugt væri. Þjóðverjar hefði mist mörg herskip og flutninga- skip, og beðið mikið manntjón, og taldi Churchill að þeir hefði mist 7000—8000 menn. Churchill kvað flotann liafa verið reiðubúinn til þess að vernda herflutningaskip, ef hð væri sett á land í Niðarósi, og enginn þyrfti að efa að flotinn hefði verið þess megnugur, að inna þetta hlutverk, þótt á- hætlusamt væri, af hendi, en að i'áði yfirherforingjanna og ráðunauta þeirra hefði verið horfið frá þessu, þar sem sókn- in frá Namsos og Andalsnesi hefði virst ætla að bera góðan árangur, þótt öðruvísi liefði farið,vegna hraðrar framsókn- ar Þjóðverja, sem liöfðu miklu HALIFAX, meira lið, og taldi Churchill að þeir hefði alls um 120.000 manna lið .í Noregi, og nyti það verndar mikils flugliðs, en Bret- ar höfðu ekki aðstöðu til þess að vernda landher sinn í Mið- Noregi. Taldi Churchill töku Niðar- óss ekki mundu hafa haft úr- slitaálirif um liver sigraði að lokum í Noregi og sagði, að réttmætt hefði verið að taka þær ákvarðanir, sem reyndin varð. Bieska þing— inu frestað. Breska þingið kom saman á stuttan fund í morgun og var svarað nokkurum fyrirspum- um. Þar næst var þinginu frest- að fram yfir hvítasunnu. Dauðahegning við njósnum. Sir John Anderson innanríkis- ráðherra upplýsti, að lagt yrði fyrir þingið frumvarp um dauðaliegningu við alvarlegum njósnum og hermdarverkum. Ráðstafanir verða gerðar til þess að kyrrsetja útlendinga. sem ekki eru tök á að senda heim. BRETAR KVEÐJA /2 MILJÓN MENN TIL VOPNA. Á fundi í konungsráðinu hrcska í morgun undirskrifaði Georg konungur tilskipun um að kveðja 2y2 milj. manna til vopna. Hlutverk strandvarnaliðsins er þrent: 1) að verjast loftárás- um á strendur landsins, 2) að vernda fiskiskip, sem oft verða að leita langt á haf út og verða þá oft fyrir árásum þýskra flug- véla, og 3) að berjast við þýskar flugvélar, sem leitast við að Ieggja tundurduflum að nóttu til. Flugliðið hefir skotið niður að minsta kosii 50 árásarflug- vélar, en sjö flugvélar liefir loft- varnalið strandvirkjanna skotið niður. Flugliðið hefir að eins mist eina flugvél. Sllrkistleii wiflall Mi Mlm rlr- wH - segip Times. London í morgun. „Alt bendir til þess, að stór- kostlegt verðfall peninga sé í að- sigi í Þýskalandi“, segir frétta- ritari „Times“ í Rotterdam í skeyti til blaðs síns. „Siðustu vikuna í apríl jókst seðlaveltan um 946.928.000 ríkismörk og var þá orðin alls 12.479.837.000 mörk. Þessi aukning seðlavelt- unnar er svo há, að ekki eru dæmi til slíkrar hækkunar, síðan í verðhruninu eftir síðasta ófrið. Auk þessarar seðlaveltu, verður ur að taka tillit til 1.100.000.000 rikismarka, sem í umferð eru i svo kölluðum i-entu-bankaseðl- um, en samtals nemur upphæð seðlaveltunnar meira en fjórum sinnum meðal-seðlaveltu ársins 1933. Aukning síðustu 12 mán- aða nemur alls 5.061.256.000 mörkum, eða meira en allri meðal-seðlaveltu áranna 1933— 37.“ Áður höfðu verið kvaddir til vopna árgangar alt að 27 ára aldri, en nú alt að 36 ára aldri. Eru það átta árgangar, sem kvaddir eru til vopna, og kemur enn árgangur til heræfinga á mánuði, ncma ástæða þyki til þess að lieræfingar fari frain af enn meiri hraða. Lv. Jökull í Slippnum. Á myndinni sést greinilega bilið milli fram- og afturhluta skipsins. Línaveiðarinn Jðknll lengdnr am 4 metra. L. v. Fróði verður einnig lengdur, og ef til vill L. v. Gullfoss. í Slippnum hér í Reykjavík fer nú fram mjög merkilegt verk á sviði skipabygginga okkar íslendinga — járnskip er í fyrsta skifti lengt hér á landi. Ér þetta bv. Jökull, RE 55, sem lengdur verður um 4 metra. — Stærsta skip, sem áður hafðl verið Iengí þ.4r á landi var m. s. Fagranes, frá Akranesi, sem lengt var í fyrra. Var það verk unnið á Akranesi og birti Vísir þá myndir af því. ». L.v. Jökull var tekinn upp í Slipp i vikunni sem leið, og er nú búið að taka liann í sundur við vatnsþétta skilrúmið fyrir framan kolaboxin. Var fremri i hluti skipsins síðan dreginn 4 • metra frá afturhlutanum. Myndast þarna ný Iest og verða bæði skilrúm hennar vatnsþétt, svo að eftii- stækkun- ina verða tvö vatnsþétt skilrúm í skipinu, í stað eins, sem áð- ; ur var. Verður skipið styrkara [ við þetta. Gert er ráð fyrir, að þessi nýja lest taki um 40 smál. af is- fiski, en 40—50 smál. af kolum. Verða í henni átta stíur, fjórar > hvoru megin. Stálsmiðjan og Slippfélagið framkvæma þessa breytingu, sem gert er ráð fyrir að taki um mánuð. Mun óhætt að segja, að verkið marki tímamót, eða jafnvel upphaf íslenskrar skipa-1 Svíar senda viðskiíta- sérfræðinga til Moskva. --: Einkaskeyti frá United Press. London í gærkveldi. í símfregn frá Moskva segir, samkvæmt áreiðanlegum heim- ildum, að sænska rikisstjómin hafi þreifað fyrir sér um skil- yrði fyrir því, að Svíar og Rúss- ar geri með sér viðskiftasamn- ing. Er búist við því, að Svíar sendi hráðlega nefnd viðskiftasér- fræðinga til Moskva, til þess að ræða þessi mál við sovétstjóm- ina. AUKNAR VARÚÐARRÁÐ- STAFANIR ENN I HOLLANDI Auknar varúðarráðstafanir hafa enn verið gerðar í Hollandi. Þannig er erlendum flugvélum bönnuð notkun nýja flugvallar- ins við Amsterdam. Ráðstafanir liafa verið gerðar til þess að liindra að erlendar flugvélar geti lent á flugvöllum Hollands. smíði, því, eins og getur í upp- liafi þessarar greinar, er þctta stærsta „aðgerð", sem fer fram á járnskipi á þessu landi og fyrsta skifti, sem járnskip hefir verið lengt. Þessi sömu fyrirtæki hafa undanfarið framkvæmt margar viðgerðir á járnskipum, hæði innlendum og erlendum og far- ist það vel úr liendi, svo að ekki þarf að efast um að eins mun fara að þessu sinni. Benedikt Gröndal, verkfræð- ingur, framkvæmdastjóri h.f. Hamars, hefir gert teikningarn- ar af stækkuninni, en liún er framkvæmd undir eftirliti Þor- steins Árnasonar, umboðs- manns Germanische Lloyd. Jökull er smíðaður i Bremer- haven 1904 og hét áður Ár- mann. Hann var 33.10 m. i lengd, en verður að breyting- unni lokinni 37,10 m. í ráði er einnig að stækka l.v. Fróða, ÍS. 454, sem er eign Þor- steins J. Eyfirðings skipstjóra, og fleiri. Hann er 98 smál. brúttó og er 26.09 m. á lengd. Verður hann lengdur um tæpa fjóra metra og er verið að bíða eftir efni frá Bretlandi. Þá hefir einnig komið til orða að lengja l.v. Gullfoss, sem er eign Landsbankans. Hann er 214 smál. brúttó og 38.93 m. á lengd. Lík fÍBtstf ¥Íð Viðey* Skömmu eftir hádégið I gæi1 fanst lík af karlmanni út við Viðey. Voru tveir lögregluþjón- ar sendir á bát út í eyjuna og fluttu þeir líkið hingað. Lík þetta er af karlmanni og hefir legið svo lengi í sjó, að það er óþekkjanlegt. nema af fötum og er vonast til þess að hægt verði að upplýsa um hvaða mann sé hér að ræða, af þeim. Þegar Vísir fór í pressuna var þó elcki búið að ganga úr skugga um hvaða mann væri liér að ræða.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.