Vísir - 11.05.1940, Page 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, laugardaginn 11. maí 1940.
Ritstjóri
Ðlaðamenn Sími:
Auglýslngar 1660
Gjaldkeri 5 Ifnur
Afgreiðsla
107. tbl.
LEIFTURSOKN ÞJOBVERJA STOOVUD.
Hitler ákvað innrásina vegna þess, að hann hugði
Breta sundraða, en alger eining ríkir nú í Bretlandi.
Herlið Bandamanna streymir tll
Hollands og Belgíu og hefir þegar
lent í orustum við Þjóðverja.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
I fregn frá Amsterdam í morgun segir, að yfirherstjórn Hollands og yfirherstjóm Belgíu tilkynni,
að sókn Þjóðverja á landi hafi hvarvetna verið stöðvuð. Ein miljón Hollendinga og Belgíumanna
taka þátt í vörninni, en herlið Bandamanna streymir til Hollands og Belgíu, og er tekið með mikl-
um fögnuði. Hersveitir Bandamanna eru þegar farnar að berjast við Þjóðverja í Hollandi og
Belgíu.
Þjóðverjar halda áfram tilraunum sínum til þess að flytja lið loftleiðis til Hollands og Belgíu, að-
allega Hollands, en þessar tilraunir hafa langt í frá gengið að óskum. Hermenn, lögregla og almenn-
ir borgarar umkringja hvern fallhlífahermannahópinn á fætur öðrum. Tilgangur Þjóðverja virðist
hafa verið að ná flugstöðvum landsins á sitt vald, en þetta hefir hrapallega mistekist, því að Hol-
lendingar hafa náð öllum flugstöðvum landsins, sem Þjóðverjar tóku þannig í svip, aftur á sitt
vald, að að eins einni undantekinni. Flugvélatjón Þjóðverja seinasta sólarhringinn er talið nema
200. —
Landvarnaráðherra Belgíu hefir tilkynt að það sé augljóst, að markmið Þjóðverja hafi verið að
vaða gegnum Belgíu sömu leið og 1914, í von um geta sótt fram til Parísar, en þeim hafi algerlega
mistekist að ná þeim stöðum, sem nauðsynlegt er að sigra, til þess að geta haldið áfram þessari
áætlun. • > | fí
Bretar hafa gefið út opinbera tilkynningu, þar sem segir, að
fluglið Þjóðverja hafi gert tilraunir til þess að stöðva herflutn-
inga Breta til Belgíu, en þeim hafi mistekist það algerlega. Flug-
menn Þjóðverja reyndu að varpa sprengikúlum á herflutninga-
lestimar og skjóta af vélbyssum á hersveitirnar á vegunum, en
þeir vömðu sig ekki á því, að Bretar höfðu árásarflugvélar á
næstu grösum, og réðust þær til atlögu við hinar þýsku flugvél-
ar og hröktu þær á flótta. Einnig voru með herflutningalestun-
um fjölda margar bifreiðar, sem loftvarnabyssum hafði verið
komið fyrir á, og var skotið á flugvélar Þjóðverja af miklum
krafti og með ágætum árangri. 1 tilkynningunni segir að lokum,
að Hollendingar og Belgíumenn séu aðdáanlega rólegir, og hvar-
vetna sé mannþröng við vegina, til þess að hylla lið Bandamanna.
Frakkar tilkynna, að þeir hafi haldið áfram herflutningum til
Belgíu í alla nótt.
Eftir fregnum þeim að dæma
sem bárust í gær frá Belgíu, (
hafði Belgíumönnum hvarvetna
tekist að stöðva framrás Þjóð- (
verja, og hafa þeir hvergi kom-
ist inn í viggirðingar Belgiu- j
manna. Allar flugvélar höfðu
verið fluttar á brott úr flug-
stöðvunum, sem árásir voru
gerðar á, og mistu Belgíumenn
því engar flugvélar í árásum
þessum.
í Hollandi virðist Þjóðverj-
um hafa orðið nokkuð betur á- ,
gengt, en þó varð ekki séð af '
fregnum þeim, sem frá Hol- (
landi bárust i gær, að þeim (
liefði tekist að vaða yfir stór
svæði, en i Liinburg-héraði
liafði þeim orðið best ágengt.
Hollendingar segja, að varna-
kerfi þeirra hafi livergi bilað.
Þeir sprengdu í loft upp brýr
yfir Maas-fljót og Yser.
LOFTÁRÁSIRNAR.
Loftorustur voru miklar yfir
Hollandi og Belgíu í gær, og eft- ;
ír hollenskum og belgiskum
fregnum að dæma hafa Þjóð-
verjar mist tæplega 80 flugvél-
ar, en Frakkar skutu niður 18
flugvélar fyi’ir þeim, og Bretar
nokkrar, svo að á einum degi
liafa Þjóðverjar mist á annað
liundrað flugvélar. Hollend-
ingar skutu niður um 70. Hið
mikla flugvélatjón Þjóðverja i
Hollandi stafar af því, að þeir
gerðu mjög víða tilraunir til
þess að flytja herlið loftleiðis
til Þýskalands, og tókst það á
mörgum stöðum. Meðal annars
náði slikt lið flugstöðinni við
Rotterdam á sitt vald. Voru
miklir bardagar þar. Fallhlíf-
arhermenn Þjóðverja voru í
hollenskum einkennisbúning-
um. í fregnum í gærkvöldi seg-
ir, að búið hafi verið að ein-
j angra flesta þessara flokka, og
myndi allir þeir hermenn, sem
þannig komust til Hollands
’ fyrirsjáanlega verða teknir til
fanga eða falla.
Miklir bardagar voru í Rot-
terdam um tíma. Á landamær-
unum var livarvetna barist af
miklum móði. Þjóðverjum
virðist liafa orðið best ágengt,
eftir fregnum í gær að dæma,
i furstadæminu Luxembourg,
enda mun mótspyrnan þar
hafa verið lítil sem engin. Hef-
ir Luxembourg engan herafla
að lieitið geti.
STYRJALDARÁSTAND
í AUSTUR-INDÍUM HOL-
LENDINGA.
Landstjórar hollensku ný-
lendnanna liafa lýst yfir hern-
aðarástandi. Ýmsar varúðar-
ráðstafanir hafa verið gerðar
og öll þýsk skip, sem leitað
höfðu hafnar í nýlendunum,
liafa verið tekin, og áhafnirnar
kyrrsettar. Fá Bandamenn þar
skip, sem eru næstum þvi 19
þúsund smálestir að burðar-
magni.
VARÚÐARRÁÐSTAFANIR
S VISSLENDIN G A.
Ræðismönnum Svisslands
hvarvetna hefir verið fyrir-
skipað að neita um áritun á
vegabréf til Svisslands. Út-
varpað hefir verið tilkynning-
um til svissnesku þjóðarinnar,
að hún skuli vera róleg og
mæta með stillingu þvi, sem að
höndum ber. Það er lögð á-
liersla á, að horfurnar séu al-
varlegar, og að menn eigi að
vera við öllu búnir.
HANDTÖKUR I BELGÍU.
Degrelle, leiðtogi rexista(fas-
cista) í Belgíu, hefir verið
liandtekinn, svo og leiðtogi
flæmskra þjóðernissinna.
AUÐLEGÐ HOLLENDINGA
OG BELGÍUMANNA
í U.S.A.
Hollendingar og Belgíumenn
eiga fé, sem nemur samtals um
90 milj. sterl.pd. í Bandaríkj-
unirai, og hefir Roosevelt fyrir-
skipað, að gera skuli ráðstaf-
anir til þess, að Þjóðverjar fái
ekki fé þetta, þótt þeir hertaki
Holland og Belgíu.
BANDARÍKIN HLUTLAUS
ÁFRAM.
Roosevelt Bandai’íkjaforseti
hefir gefið í skyn, i viðtali við
blaðamenn, að afstaða Banda-
ríkjanna til styrjaldarinnar
muni ekki breytast. Bandarík-
in verði hlutlaus áfram.
Þá er frá þvi skýrt, að
franskar flugvélar liafi flogið
yfir margar flugstöðvar Þjóð-
verja, og gert þar mikinn usla.
Flugvélarnar komu aftur heilu
og höldnu.
Eina flugstöðin í Hollandi,
sem enn kann að vera i hönd-
uni Þjóðverja, er í nánd við
Rotterdam. Breskir flugmenn
hafa gert árás á stöðina með
miklum árangri, og stóðu flug-
skálarnir í báli, er þeir komu,
og var þvi talið líklegt, að
Þjóðverjar hefði neyðst til að
yfirgefa stöðina, en kveikt í
flugskálunum áður. 1 loftárás-
um á franskar borgir hafa um
100 manns beðið bana og jafn-
margir særst, en í loftárás á
Antverpen 30.
T
LEON DEGRELLE, — foringi Rexisla, belgisku fastistanna, vakti mikla athygli á sér og flokki
sinum fyrir fáeinum árum, en síðan hefir fylgi hans farið mjög rénandi. Degrelle og lielstu foringj-
ar Rexista hafa nú verið handteknir vegna gruns, sem á þeim hvíldi um að liafa leynisamband við
Þjóðverja.
Winston Churchill myndar
þjóðstjórn í Bretlandi.
Chambeplain baðst lausnar í gær-
kveldi.
Hann verður áfram í stríðsstjórninni
Eins og frá var skýrt í blaðinu í gær kom breska stríðsstjómin
saman á fund í gærmorgun snemma. Tveir aðrir fundir voru
haldnir og voru yfirmenn landvamanna á þeim öllum. Cham-
berlain átti og viðræður við ýmsa stjóramálamenn, svo sem leið-
toga stjórnarandstæðinga, Attlee leiðtoga jafnaðarmanna og Sir
Archibald Sinclair, leiðtoga frjálslyndra í stjómarandstöðu. Að
afloknum þriðja fundinum fór Chamberlain á konungsfund, og
þar næst Churchill flotamálaráðherra. Nokkuru áður höfðu
Attlee og Greenwood, verkalýðsleiðtogamir, birt ávarp til
flokks síns, þar sem svo er að orði komist, að flokkurinn geti
ekki lengur skorast undan þeirri ábyrgð að taka þátt í stjóm
landsins, undir forystu forsætisráðherra sem nyti almenns
trausts. Alt þetta benti til þess, sem fram kom, að Chamberlain
myndi biðjast lausnar, en Winston Churrhill taka við.
CHAMBERLAIN
ÁVARPAR
BRESKU ÞJÓÐINA.
Chamberlain flutti ávarp í
útvarpið í gærkveldi og talaði
frá nr. 10 Downing Street. Sagði
hann þetta vera i seinasta skifti,
sem hann talaði frá þessum stað.
Lýsti liann þvi viðliorfi sem
skapast hefði, við og eftir um-
ræðurnar um Noregsstyrjöldina
í neðri málstofunni, og væri nú
hin mesta nauðsyn, að öll þjóð-
in sameinaðist gegn óvinaþjóð-
inni, en slík eining væri aðeins
gerleg, ef nýr forsætisráðherra
tæki við völdunum. Kvaðst
Chamberlain því hafa farið á
konungsfund og afhent lausn-
arbeiðni sína, en Winston Chur-
cliill flotamálaráðherra myndi
gera tilraun til þess að mynda
þjóðstjórn, með þátttöku allra
helstu flokkanna. Kvaðst Cham-
berlain hafa mælt með því við
konung, að vinur sinn og starfs-
bróðir, Winston Churcliill, yrði
falin stjórnarmyndun. Chur-
chill óskaði eftir því, að Cham-
berlain sæti áfram i stríðs-
stjórninni, og varð Chamber-
lain við þeirri ósk. I ræðulolt
livatti Chamberlain þjóðina ein-
dregið til þess að vera samhuga
og kjarkmikla og liætta ekki
baráttunni fyrr en „villidýrið
hefði verið afvopnað“.
Winston Churchill mun að
líkindum ljúka stjórnarmynd-
un sinni i dag.
Franska stjórnin hefir verið
endurskipulögð og taka nú allir
helstu flokkarnir þátt í henni.
SEINUSTU FREGNIR.
STJ ÓRN ARMYNDUNINNI
ENN EKKI LOKIÐ.
Samkvæmt seinustu fregnum
hefir Winston Churchill ekki
enn Iokið stjórnarmyndun
Roosevelt
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
OOSEVELT forseti ávarp-
aði í gær alameríska vís-
tndamannaþingið, sem nú sit-
ur á rökstólum í Washington.
Ræddi hann hið nýja viðhorf,
sem skapast hefði í heimin-
um við innrás Þjóðverja í
Belgíu, Holland og Luxem-
burg.
Var hann harðorður mjög í
garð Þjóðverja.
Roosevelt komst m. a. svo
að orði: „Vér erum hryggir
og reiðir yfir hinum miklu
harmafregnum frá Belgíu,
Hollandi og Luxemburg. Vér
neyðumst til þess að líta svo
á, að þessi beiting vopna-
valdsins sé bein ögrun við sið-
menninguna, sem við Ame-
ríkumenn búum við.
VÉR MUNUM ALLIR
REIÐUBtJNIR TIL ÞESS AÐ
VERJA MEÐ ÖLLUM MEÐ-
ULUM, EF ÞESS GERIST
ÞÖRF, VlSINDI OKKAR,
TRÚ, FRELSI OG MENN-
INGU.“
sinni. Það er hálft i hvoru bú-
ist við, að hann endurskipi að-
eins striðsstjórnina i bili. Því
er ákaflega vel tekið um alt
Bretland, að Churchill tekur
við völdum, en Cbamberlain
er hælt fyrir föðurlandsást og
fórnfýsi. Hann tekur sæti í
stjórn Churcliills.
Mænchester Guardian segir,
að Churcliill sé eini íhaldsmað-
urinn, sem frjálslyndir og jafn-
aðarmenn vilji starfa með í
stjórn.