Vísir - 24.05.1940, Side 1

Ritstjóri
Biaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaidkeri S línur
Afgreiðsia
30. ár. Reykjavík, föstudaginn 24. maí 1940. 117. tbl.
Eldspúandi
aðartæki
skriðdrekar
Þjóðverja.
nýjasta hern-
ALLUR ER VARINN GÓÐUR
Skriðdrekar þessir liafa verið teknir í notkun
til aðstoðar • vélahersveitum Þjóðverja, sem
lengst eru komnar.
Þjóðverjar hafa mist 1400 skriðdreka og önnur vél-
knúin hergögn á 10 dögum.
EINKASKEYTI FRá UNITED PRESS. — London í morgun.
Ifregnum frá París segir, að nýjasta hemaðartækið, sem Þjóðverjar liafi tekið í
notkun, séu eldspúandi skriðdrekar. Yoru þeir fyi'st teknir í notkun í Norður-
Frakklandi í gær, þar sem vélahersveitir Þ jóðverja hafa sótt mjög hratt fram
— svo hratt, að ekki hefir verið unt að flytja þeim nægilegar bensín- og matarbirgðir
jafnóðum og þær hafa sótt fram. Er hersveitunum mikil hætta búin af þessu, sem og
yegna gagnáhlaupa Bandamanna beggja megin frá, sem gerð eru í því skynf, að slíta
samgönguleiðir að baki vélahersveitanna.
Það er talið, að skriðdrekar þessír geti spúð eldtungum 100 rnetra eða ineira. Áhafn-
ir skriðdrekanna eru klæddir eldtraustum klæðnaði (asbestos-klæðnaði). Hitinn af
þessum eldi, sem drekarnir sprauta, er svo mikill, að ekkert líf getur þrifist i nám-
unda við hann, gras alt sviðnar og alt brennur, sem brunnið getur á annað borð. Eru
þetta hin hættulegustu tæki að því leyti einnig, að mótstöðumennirnir veigra sér við að
þurfa að koma of nærri þeim og óttast þá meira en vélbyssuskothríð.
Slíkir skriðdrekar æddu gegnum þorpin í Flandem í
gær og var það hin ógurlegasta sjón. Skriðdrekar þessir
eru léttir og fljótir í förum. Tilgangurinn, segir í Par-
isarfregnunum, er að koma til aðstoðar vélahersveit-
um Þjóðverja, er sækja fram til sjávar, en framsókn
þeirra hafði stöðvast vegna bensínsskorts og vegna of-
þreytu hermannanna, og að öllum líkindum einnig
vegna þess, að of mikið hafði verið reynt á hreyflana i
hinum vélknúðu hernaðarækjum.
Frakkar halda því fram, að í sókninni hafi Þjóðverjar
orðið fyrir gífurlegu hergagnatjóni — undanfarna 10
daga hafi verið eyðilagðir fyrir þeim 1400 skriðdrekar,
brynvarðar bifreiðir og önnur vélknúin hernaðartæki.
Er litið á það sem úrslitatilraun Þjóðverja til þess að
sókn þeirri til sjávar mishepnist ekki, að þeir hafa tekið
þessa eldspúandi skriðdreka í notkun.
Winston Churchill forsætis-
ráðherra Bretlands flutti stutta
yfirlýsingu um styrjöldina í
Frakklandi og Belgíu, á fundi i
neðri málstofunni í gær. Skýrði
hann frá þvi, að skriðdrekaher-
sveitir og brynvagnalestir Þjóð-
verja, sem ruðst liefði gegnum
víggirðingar Frakka, hefði get-
að haldið áfram sókn sinni til
sjávar, en Weygand yfirherfor-
ingi hefði fyrirskipað hernaðar-
aðgerðir með það fyrir augum,
að treysta og endurskipuleggja
varnarlínur Bandamanna.
Af þessu og öðrum fregnum
varð enh ljósara en áður hversu
alvarlega horfir fyrir Banda-
mönnum, þar sem hafnarborg-
irnar við Ermarsund eru í hinni
mestu hættu og herafli Banda-
manna í Belgíu, nema því að-
eins að gagnáhlaup Banda-
manna beggja megin frá á
Þjóðverja hepnuðust.
í lilkynningum Frakka í gær
var sagt, að franskt herlið væri
komið að útlxverfum Cambrai
og Amiens, og í breskum fregn-
um, að mikið hafi verið barist
í nánd við Arras, og hafi bresk-
ar hersveitir ónýtt áform Þjóð-
verja að færa út kvíarnar á
þeim vigstöðvum.
Á Scheldevigstöðvunum liafa
Bretar Iialdið stöðvum sínum,
nema á einum stað, þar sem
Þjóðverjar komust yfir fljótið,
en voru svo hraktir yfir það aft-
ur. Á Somme- og Aisnevigstöðv-
unum hafa Bandamenn komið
sér ve] fyrir.
Fregnir bárust um mikil átök
í nánd við hafnarborgirnar við
Ermarsund, en takist Banda-
mönnum að slíta samband her-
sveita Þjóðverja, sem lengst eru
komnar, við herlið þeirra aftar
— og að því miða Bandamenn
— mun hin öra framsókn Þjóð-
verja reynast þeim mjög liættu-
leg. —
BRESKU KONUNGSHJÓNIN.
Saivelttinr i
Bretivelíi.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
I dag er Samveldisdagur i
Bretaveldi (Empire Day) og
var tilkynt í London í gær, að
Georg VI. Bretakonungur flytti
ávarp til þegna sinna. Það er
kunnugt, að ræða lians mun
fjalla um hina miklu styrjald-
arharáttu, sem breska þjóðin
nú stendur í.
Hættan Hðin hjá í
Svíþjóð?
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
í gærkveldi var tilkynt opin-
berlega í Stokkhólmi, að ráð-
stafanir þær, sem í gildi hafa
verið að undanförnu, um að öll
ljós skuli slökt í sænskum borg-
um, séu úr gildi feldar, þar til
öðruvísi verður ákveðið. Hinar
nýju fyrirskipanir ná yfir alla
Sviþjóð.
Bretar vilja
koma sér vel
við Spán-
verja.
Sir Samuel Hoare
verður skipaður
sendiherra í Madrid.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Að því er United Press hefir
fregnað í London, stendur til,
að Sir Samuel Hoare, verði
skipaður sendiherra Breta í
Madrid. Höfuðhlutverk hans
verður að bæta sambúð Breta
og Spánverja.
Sir Samuel Hoare, sem var
flugmálaráðherra í stjórn
Chamberlains, er hún fór frá,
fékk ekki sæti í þjóðstjórninni,
sem Churchill myndaði á dög-
unum. Vakti það allmikla undr-
un, þótt Sir Samuel hefði sætt
mikilli gagnrýni stjórnarand-
stæðinga.
Bandaríkin láta sig miklu
varða, að óbreytt ástand
(status quo) haldist í Græn-
landi og nýlendum Hol-
lendinga.
Aðstoðarhermálarádliepra Banda-
píkjanna gerir þessi mál að um-
talsefni.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Það kemur æ skýrar fram, að Bandaríkin láti sig
miklu varða framtíð Grænlands og hollenskra nýlendna.
Kemur þetta greinilega fram í ræðu, sem Johnson, að-
stoðar-hermálaráðherra Bandaríkjanna flutti í gær.
Johnson lýsti yfir því, að Bandaríkin teldi sig það mjög miklu
skifta, ef gerð yrði nokkur tilraun til þess að sölsa undir sig
Grænland og Hollensku Vestur-Indíur og setja þar á stofn nýja
stjóm.
Hvatti Johnson eindregið til þess, að öll Vesturálfulýðveldin
hefði samtök með sér um sameiginlega afstöðu í þessum málum.
Vér eigum ekki að þola það, sagði hann, að „alþjóðasjóræn-
ingjar“ vaði uppi, grafi undan þeim stoðum, sem þjóðfélags-
skipulag vort hvílir á, eða ræni eignum vorum.
Þessi ungi Svisslendingur, sem á heima í Bern, ætlar ekki að
láta koma sér að óvörum, ef eittlivað skyldi koma fyrir. Hann
er í slökkviliðssveit, sem stofnuð hefir verið vegna loftáriása-
liættu og hefir liann öll föt sín hangandi tilliúin, ef aðvörunar-
merki skvldi vera gefið.
Breskir fascistar
handteknir.
Félög fascista og kommún-
ista veröa bönniid*
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Breska lögreglan gerði húsrannsókn í aðalbækistöð breskra
fascista (British Union of Fascists) í London í gær og voru sjö
af helstu mönnum þeirra fluttir á lögreglustöð til yfirheyrslu,
en mikið af skjölum og ritlingum var gert upptækt.
iHandtökurnar fóru fram sam-
kvæmt reglugerð, er sett var í
skyndi í samræmi við heimild-
arlögin, er breska þingið sam-
þykti í fyrradag, og er heimilt
samkvæmt reglugerðinni að
handtaka menn, sem hafa haft
samband við óvinaþjóð eða ó-
vinaþjóðafélagsskap eða menn,
með þeim hætti, að hættulegt
gæti talist öryggi landsins. Með-
al leiðtoga fascista, sem hand-
teknir voru, er Sir Oswald Mos-
ley, aðalmaðm* fascista í Bret-
landi. Félagsskapur þeirra hefir
aldrei náð mikilh útbreiðslu.
Innanrikismálaráðherrann,
Sir John Anderson, gerði grein
fyrir ráðstöfunum, sem ráðu-
neyli lians hefir gera látið, til
aukins öryggis. M. a. sagði hann,
að víðtækar ráðstafanir hefði
verið gerðar til þess að koma í
veg fyrir, að þýskir njósnarar
og aðstoðarmenn fallhlifarher-
manna kæmist inn í landið í
liópum flóttafólks. Strangt eft-
irlit verður liaft með fascistum
og kommúnistum og öllum
þeim, sem grunur hvilir á, að
kunna að veita óvinum lið á ein-
hvern hátt. Hafa fjölda margir
útlendingar, flestir óvinaþjóða-
menn, verið handteknir, og eru
liafðir í séi*stökum bækistöðv-
um. Strangara eftirht er haft en
áður með þeim óvinaþjóða-
mönnum, sem enn ganga lausir,
og verða þeir að hafa samband
við lögregluna í hinum ýmsum
borgum og héruðum landsins,
og hlita settum reglum.
Lögreglan í Bretlandi hefir
fengið aukin vopn i hendur og
aukið vald til þess að láta til
skarar skriða gegn þeim, sem
grunsamlegir þykja (frjálsari
heimild til húsrannsóknar).
Húsrannsókn var gerð ekki að
eins í aðalbækistöð fascistanna,
heídur og í bústað Sir Oswalds i
London, og á sveitarsetri hans.
BRESKUR ÞINGMAÐUR
HANDTEKINN.
í byrjun þingfundar í neðri
málstofunni í gær skýrði forseti
þingsins frá því, að breskur
þingmaður Ramsay, liapteinn,
hefði verið handtekinn. Þing-
maður þessi er í íhaldsflokknum
Frli. á 3. síðu.