Vísir - 28.05.1940, Side 1

Ritstjóri:
Kristján Guölaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
120. tbl.
LE0P0LD BELGIUKONUNGUR HEFIR
FYRIRSKIPAÐ HERNUM AÐ GEFAST UPP,
en Belg:ín§tjorn ntofnar ii.vjan her.
Bresk blöð viðurkenna,
að horfurnar séu alvar-
legri en nokkuru sinni.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Iútvarpsræðu, sem Reynaud forsætisráðheiTa Frakklands flutti siðastliðna nótt,
og hlustað var á í London, skýrði hann frá því, að Leopold Belgíukonungur
hefði fyrirskipað hernum að gefast upp.
Fregnin vekur feikna atliygli, þótt menn bíði enn, er þetta er símað, opinben'ar stað-
festingar. Það er að vísu viðurkent af öllurn, að aðstaða Bandamanna í Belgíu sé hin
erfiðasta, en fregnin hefir komið mönnum mjög á óvart, þar sem belgiska stjórnin kom
?iaman á fund í gærkveldi, og var samþykt, að halda áfram styrjöldinni við Þjóðverja,
þar til yfir lyki. I útvarpsræðu, sem Pierlot forsætisráðherra flutti, lofaði liann Leopold
.konung mikið fyrir hetjulega forystu hans.. Pierlot og fleiri belgiskir ráðherrar voru
:um siðastliðna helgi i London og ræddu við bresku stjómina, og var ákvörðunin, sem
tekin var um að halda styrjöldinni áfram, tekin í samráði við ríkisstjómir Bretlands
og Frakklands.
Bresk blöð viðurkenna í morgun, að horfurnar i Flandern séu hinar alvarlegustu.
Ef fréttatilkynningar Þjóðverja eru réttar, segir Daily Herald, horfir sannarlega al-
yarlega fyrir Bandamönnum, og enn alvarlegar en mátt hefir ætla af tilkynningum
Breta og Frakka. Miðar blaðið þessi ummæli sín við þær fregnir, sem borist hafa fra
Flandern í morgun. Daily Mail telur horfurnar einnig mjög alvarlegar. Birtir það
ritstjórnargrein, þar sem svo er að orði komist, að aðstaða Bandamanna sé stórhættu-
leg.
Eftir að ofannefnt skeytijbarst hefir fregnin um uppgjöf belgiska hersins verið stað-
fest í frönsku og þýsku útvarpi.
1 fréttum þeim, sem bárust frá Frakklandi í gær, var sagt, aö
heiftarlegast væri barist við Tournai og Menin í Belgíu, en
Belgíumenn voru til varnar nyrst á vígstöðvunum, og höfðu
varist mjög vasklega, að því er hermt var í þessum fregnum. Með
uppgjöf belgiska hersins versnar að sjálfsögðu aðstaða Banda-
mannahersins, sem til varnar er sunnar, að stórmiklum mun.
Af fregnunum í gær mátti sjá, að breski herinn hafði orðið að
veita belgisku hersveitunum fyrir norðan sig stuðning, en eftir
ofannefndum fregnum að dæma, hefir sá stuðningur ekki kom-
ið að því gagni, að Leopold konungi þætti fært að halda áfram
vöminni.
llvar er bcsl að fiara?
Myndin er frá bækistöð sprengjuflugvéla á Bretlandi. Biga
flugmennirnir að fara í leiðangur inn yfir vígstöðvar Þjóðverja
og athuga áður á kortinu, livar sé best að fara, til þess að lenda
síst í kasti við þýska flugmenn.
Óttinn við íhlutun ítala í
styrjöldina magnast.
Viðskiftasamkomulags-umleitanir
ítala og Breta.
Bretar og ítalir eiga í samningum um aukin viðskifti um þess-
ar mundir og er talið, að samkomulagsgrundvöllur sé fenginn.
Sir Wilfred Green, formaður sendinefndarinnar bresku í Róma-
borg, er nýlega kominn aftur til London, til frekari viðræðna
við ríkisstjóraina, en í Rómaborg vinna nú breskir og ítalskir
sérfræðingar að því að gera uppkast að samningum, eftir að ít-
alska ríkisstjómin hafði Iagt fram tillögur, sem Bretar telja við-
unandi samningsgrundvöll. Horfurnar um, að takast muni að
gera bresk-ítalskan viðskiftasamning, sem báðar þjóðirnar séu
ánægðar með, hafa vakið ánægju í Bretlandi, en jafnframt og
blöðin láta í ljósi ánægju yfir þessu, kemur það mjög fram, að
menn furða sig á því, að stöðugt er látin í Ijós andúð gegn Banda-
mönnum á Ítalíu, og að ítalir halda áfram stríðsundirbúningi,
að því er flestum virðist með það fyrir augum, að fara í stríðið
með Þjóðverjum.
Ákvörðun Belgíukonungs
varð fyrst kunn í Bretlandi, eins
og vikið er að í skeytinu hér
að framan, af útvarpsræðu
Reynaud forsætisráðh. Frakka.
Höfuðefni ræðu hans var:
Að Leopold Belgíukonungur
hefði tekið ákvörðun sína gegn
óskum ríkisstjórnar sinnar,
hers og þjóðar, og án þess að
bera hana undir Bandamenn.
Slíkt framferði ætti sér ekkert
fordæmi í sögunni.
Að Bandamenn héldi áfram
stríðinu — ekkert gæti breytt
þeirri ákvörðun.
Að nýr belgiskur her yrði
stofnaður í Frakklandi og væri
þegar farið að æfa unga Belgíu-
menn til herþjónustu.
Að belgiska stjórnin hefði
ekki breytt afstöðu sinní til
Bandamanna og vildi vinna á-
fram með henni að fullum
sigri.
Reynaud sagði, að næstum
því upp á mínútu 18 dögum
eftir að Þjóðverjar réðust inn
í Belgíu, Iiefði Leopold konung-
ur fyrirskipað her sínum að
gefast upp, sami konungurinn,
'sem í uppliafi innrásarinnar
leitaði til Bandamanna og bað
þá um aðstoð. Nú væri svo
komið, að Frakkar og banda-
menn þeirra, Bretar, gæti ekki
lengur reitt sig á stuðning
belgiska hersins. Bretar og
Frakkar berjist einir á víg-
stöðvunum á Belgíu.
Að svo búnu gerði hann
nokkura grein fyrir þvi, hversu
viðhorfið liefði breyst eftir að
Þjóðverjar rufu víglínu Frakka
Bandamannalicrinn i Belgíu
hefði þá verið fráskilinn hern-
um í Norður-Frakklandi. í
Belgíu hefði lier Bandamanna
tekið sér stöðu til varnar þann-
ig,að Belgiumenn voru nyrst,en
sunnan megin við þá Bretar og
Frakkar, en Bandamenn sendu
mikinn her inn í Belgíu Belgíu-
mönnum til hjálpar; væriþarnú
milcill hluti meginlandshers
Breta og franskt herfylki. —
Birgðastöð þess hers var Dun-
querqe og með uppgjöf belgiska
hersins hefir Þjóðverjum opn-
ast leið þangað. Sunnan skarðs-
ins, sem Þjóðvcrjar liafa rofið
í herlínu Fraklca væri franskur
her til varnar og liefði hann bú-
ist vel um milli Aisne og
Somme. Varnarlínan í Belgíu
var seinast milli Norðursjávar
til Menin og Caurtrai, og á þess-
um slóðum liefir mikið verið
barist undanfarna daga, og s.I.
sunnudag var belgiski herinn
svo aðþrengdur, að breskt fót-
göngulið var sent honum til að-
stoðar og franskar slcriðdreka-
hersveitir.
Reynaud lauk miklu lofsorði
á lietjulega vörn Belgíumanna.
Þeir, eins og Bretar og Frakkar,
sem berjast í Belgíu, hefði getið
sér liinn mesta orðstír með vörn
sinni.
Nú liefir belgiski herinn lagt
niður vopnin, að fyrirskipun
konungs sins, sagði Reynaud,
liins sama konungs, sem leitaði
til Bandamanna uin lijálp, hins
sama konungs, sem í desember
síðastliðnum neitaði að fallast
á, að herforingjaráð Belgíu og
Bandamanna ræddust við, hins
sama konungs, sem til þess 10.
mai s.I. kvaðst ekki hera meira
traust til orðlieldni Banda-
manna en Þjóðverja. Ákvörð-
un sína tók konungurinn gegn
óskum ríldsstjórnar sinnar og
hers. Hin belgiska ríkisstjórn
hefir ekki breytt afstöðu sinni
í garð Bandamanna og vinnur
að því, að nýr belgiskur her
komist á fót í Frakklandi, til
þess að aðstoða Bandamenn í
vörninni.
Heiður belgisku ríkisstjórnar-
innar, hersins og þjóðarinnar er
óskertur.
Ávörðun konungsins liefir
bakað oss nýja erfiðleika og
hættur. En Bandamenn halda
styrjöldinni áfram — liersveitir
Breta og Frakka, munu þrátt
fyrir alt, sein á móti blæs lialda
láfram lietjulegri vörn sinni, og
Frakkar slíðra ekki sverðið fyrr
en sigur er unninn. Franska
þjóðin hefir aldrei veríð eins
samhuga og nú og hún gengur
ótrauð út í nýjar orustur, með
nýjum vopnum, með tifalt
meira þreki og áhuga en áður,
og fullu trausti á Weygand og
Petain — vér liöfuni þraukað og
liöldum áfram að gera það —
Frh. á 3. síðu.
Meðal þeirra blaða, sem gera
þetta að umtalsefni er Times,
sem segir að Bretar hafi áður
viðurkent hversu mikilvægra
hagsmuna, að því er siglingamál
og viðskifti snertir, ítalir eigi
að gæta í Miðjarðarhafi, og á
þessu hafi engin breyting orðið,
og sé ítölum það vel kunnugt.
Kvartar blaðið og fleiri bresk
blöð undan því, að um leið og
setið sé með Bretum við samn-
ingaborð, sé haldið uppi áróðri
gegn Bandamönnum, og spilli
það horfunum fyrir fullnaðar-
samningum.
En það er raunar í garð
Þeir óttast njósnara
og fallhlífahermenn.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
I Egiptalandi er stöðugt hald-
ið áfram að grípa til æ víðtæk-
ari varúðarráðstafana. Öll ljós
eru nú slökt að næturlagi í öll-
um borgum og bæjum landsins
og stöðugt er unnið að því að
leita uppi njósnara og stuðn-
ingsmenn þeirra. Unnið er að
stofnun sveita um land alt, til
jæss að berjast við fallhlífar-
hermenn.
Byrjað er að gera húsrann-
sóknir á ýmsum stöðum. Fjöru-
tíu ungverskar, pólskar,
spænskar og rússneskar dans-
meyjar liafa verið gerðar land-
rækar, segir í fregn fríl Alex-
andria.
Yfirheyrslur liafa farið fram
i skóluni og bækistöðvum fé-
laga. Yfirheyrslur nemenda
fóru m. a. fram í breskum, ít-
ölskum og egipskum skólum,
en þær yfirheyrslur báru engan
árangur.
Foringi setuliðsins í Alexand-
ria hefir stungið upp á því við
ríkisstjórnina, að stofnaðar
verð vopnaðar sveitir sjálfboða-
liða til jiess að berjast gegn
fallhlífarhermönnum og elta
uppi njósnara. Er gert ráð fyr-
ir, að í þessum. sveitum verði
námsmenn, án tillits til af
hvaða jijóð j>eir eru.
Frakka, sem mestrar andúðar
gætir í Italíu um þessar mundir.
Kröfur Itala, sem bornar eru
fram af allmiklum hávaða, um
Nizza og Korsíku og jafnvel
Tunis, eru aftur fram bornar.
Eru þessar kröfur nú ræddar í
blöðunum daglega. Mesta at-
hygli vekur þó, að Farinacci,
einn af helstu foringjum fasista,
hefir sagt hreinskilnislega í
ræðu, sem hann flutti í gær, að
ítalir ætli að standa hlið við hlið
Þjóðverjum í yfirstandandi
styrjöld. Ræðu sína flutti hann
í Flórenz.
Hinsvegar er einnig bent á
það, að það sé ekki ný bóla, að
kröfur slíkar sem þessar séu
fram bomar, án þess að afleið-
ingin hafi orðið, að til stórtíð-
inda drægi, og svo kunni enn að
fara. Hinu verður ekki leynt, að
óttinn við, að ítalir fari í stríðið
með Þjóðverjum, hefir enn
magnast. Mussolini hefir þó ekki
sjálfur komið með neina yfirlýs-
ingu, sem bendir til þess, að ít-
alir ætli í stríðið, og vafasamt er,
að tekist hafi að vekja nokkura
styrjaldarhrifni meðal almenn-
ings. Bretar og Frakkar fullyrða,
að ítalir vilji frið, hvað sem fas-
istaforingjamir segja.
\