Vísir - 15.06.1940, Page 1

Ritstjóri:
Kristján Guðiaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Ritstjóri
Dlaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
136. tbl.
»
Þjóðverjar geri tilraun til
innrásar í Bretland.
Miklir herflutningar frá Bretlandi til
Frakklands, en efast um, að unt verði
að stemma stigu við framsókn Þjóðverja
Frakkland
er sigrað,
segja Þjóðverjar.
Vörn franska hersins, segja
Þjóðverjar, er hvarvetna brotin
á bak aftur, og- rekum við flótt-
ann sem óðast. Brynvagna- og

EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Hermálasérfræðingar í Bretlandi hallast æ meira að þeirri skoðun, að sú liætta fær-
ist stöðugt nær, að Þjóðverjar geri tilraun til þess að ráðast inn i England. Þrátt
fyrir það, að menn búast við, að leikurinn muni þá og þegar berast til Bret-
lands, er herflutningum þaðan til Frakklands hraðað eins og unt er, í von um, að unt
verði að stemma stigu við framsókn Þ jóðverja, en það er þegar farinn að koma í l jós
efi um, að það muni takast.
Hver herdeildin á fætur annari búin nýtísku hergögnum er send til Frakklands og
þótt menn voni enn, að þær muni geta orðið Frökkum til mikils stuðnings, kemur það
fram i flestum blöðum landsins, að jafnframt verði að leeröa áherslu á, að verja Bret-
land, því að Þ jóðver jar kunni þá og þegar að gera tilraun til innrásar þar.
Daily Mirror kemst svo að orði, að þrátt fyrir alla samúð, bænir fyrir Frakklandi og
alla aðstoð, sem reynt sé að veita þeim, sé framtíð Bretlands í veði, og „það er undir
oss sjálfum komið og oss einum, hvort oss tekst að verja land vort og tryggja framtíð
vora, og á það verðum vér að leggja megináherslu“.
Daily Mail segir: „Vér verðum að horfast í augu við þá staðreynd, að hermálastjórn
Þjóðverja miðar að því að gersigra Frakka sem fyrst og þar næst Bretland, og vér meg-
um ekki hætta á neitt. Þjóðverjar kunna að hef ja tilraun til innrásar í Bretland — og
þeir kunna að gera það mjög bráðlega. Það verðuraðliervæða alla þjóðina — hverein-
asti einstaklingur verður að fá sitt hlutverk að vinna í þágu landvamanna.
Þeir, sem telja innrásarhættuna ekki yfirvofandi, munu bráðlega vakna við vondan
draum.
fjandmönnunum engrar hvíld-
ar. •—
Þýskar hersveitir hafa farið
yfir Signu á mörgum stöðum,
og í gær tók hægri fylkingar-
armur sóknarhersins Le Havre,
en sá vinstri Montmédy fyrir
suðaustan Sedan. Hernaðarað-
gerðir eru hafnar gegn sjálfri
Maginotlínunni andspænis Saar-
héraðinu.
Hitler hefir skipað svo fyrir,
að fánar skuli hlakta í þrjá sól-
arhringa vegna töku Parísar, en
kirkjuklukkum liringt í 48 klst.
Sumir segja, að París sé
Frakkland, og sá, sem ráði í
París ráði í Frakklandi. Sagan
liefir altaf sannað j>etta, segja
Þjóðverjar, en ef nokkur stjórn
liefir látið í veðri vaka sann-
leiksgildi þessara ummæla, þá
er það stjórn Reynauds.
Vikublaðið „Tablet“ birtir
grein eftir mann, sem nýkominn
er frá Rómaborg um undirróður
Þjöðverja til að lokka llali út i
styrjöldina. Fullyrðir hann að
Þjóðverjar liafi beitt öllum ráð-
um til að sýna almenningi fram
á, hve ósigrandi þeir væru og
hve lítils bandamenn mættu sín.
I þvi sambandi getur liann þess,.
að Þjóðverjar hafi eytt óhemju
fé til að múta ítölskum blaða-
mönnum og áhrifamönnum. Til
dæmis um hin þýsku áhrif i
Róm getur hann þeirra ofsókna,
sem Englendingar liafi orðið
fyrir, en þær liafa aldrei áður átt
sér stað í Ítalíu, því að ítalska
þjóðin sé mjög hlynt Bretum.
Ennfremur þeirri andúð, sem
klerkasléttin og kristindómur
liafi mætt. Sú andúð eigi séreng-
ar rætur í hugsunarhætti al-
mennings, heldur liafi liún verið
sett á svið af Gestapo-lögregl-
unni þýsku. Meir að segja hafi
livað eftir annað verið sýnd op-
inberlega óvild í garð páfa, en
liann nýtur, eins og allir vita,
meiri vinsælda i ítaliu lieldur en
Mussolini sjálfur, enda hafi eng-
ir tekið þátt í þeim skrípaleik,
nema áköfustu fylgismenn nas-
ista.
Bresku blöðin í morgun leggja
áherslu á það, hvaða þýðingu
fall Parísar hafi fyrir framhald
Stríðsins. Þó að þau geri engan
veginn lítið úr þýðingu Parísar,
komast þau þó yfirleitt að þeirri
niðurstöðu, að fall liennar breyti
litlu um aðstöðuna í stríðinu.
„París hefir opnað hlið sín
fyrir innrásarhernum,“ segir i
forystugrein í „Times“.
„Byrgt liefir verið eitt af 1 jós-
um heimsmenningarinnar, en
það skal aldrei slokkna. llppgjöf
hinnar miklu borgar hefir vald-
ið sorg í hjörtum allra, sem
unna fegurð, frelsi og menningu.
En þó að París hafi fallið, þá er
Frakkland sterkt eftir sem áður.
Þýska áróðurkvörnin malar sí
og æ. Það síðasta, sem vér heyr-
um er, að vörn Frakka liafi
brostið alt frá Maginotlinunni
til liafs. Þelta er tilhæfulaust
með öllu. Franski herinn hefir
liörfað undan ofurmagni árás-
anna, en hann hefir varið hvert
fótmál og liann hefir sameinað
varnarlínu sína aftur, sunnan
Parísar, sem liann lét af liendi
til þess að forða lienni frá eyði-
leggingu. Það hefir verið liægt
að verja París og berjast í hverrí
götunni á fætur annari. Með því
móti liefði verið liægt að tefja
eða hindra framsókn árásar-
hersins og baka lionum ógurlegt
tjón. En það hefði kostað tak-
markalausa eyðileggingu verð-
mæta, efnalegra og menningar-
legra, og því kaus Weygand
heldur að láta borgina af liendi
baráttulaust.
„Það er óhugsandi, að Hitler
eða Mussohni hefðu getað haldið
aðra eins ræðu og Paul Reynaud
hélt kvöldið áður en borgin féll.
Það liefði kostað þá öll völd
þeirra, að skýra jafnhreinskiln-
islega frá ósigri og Reynaud
gerði. En þetta eru yfirburðir
lýðræðisins yfir kúgunina og
einræðið. Franska þjóðin veit,
að hún getur treyst liinum
lcjörna foringja sínum. Þess
vegna er Reynaud fastari í sessi
nú á stund liættunnar en nokk-
urntíma áður. Ef einræðisherr-
arnir væru i hans sporum nú,
myndi enginn þegn fylgja þeim,
nema hið launaða njósna- og
málalið þeirra.
„Hlutverk Breta verður að
senda Frökkum sem allra fyrst
og sem allra fljótast alt, sem þeir
mega missa af mannafla og her-
laka Taiiger-
svæðisin§.
Einkaskevti frá United Press.
London i morgun.
Það var tilkynt í Madrid i
gær, að Spánverjar liefði tekið
Tanger-svæðið í Norður-Afríku
til þess að tryggja hlutleysi þess
í yfirstandandi styrjöld. Það
voru 1200 liermenn frá Spánska
Marokko, sem komu til Tanger,
og kom ekki til neins áreksturs,
er þeir hernámu svæðið. Frökk-
um var tilkynt hvað til stóð fyr-
irfram.
Tanger-svæðið var gert að al-
þjóðaáhrifasvæði undir sér-
stakri stjórn 1923, og eru Bret-
ar, Frakkar og Spánverjar und-
irskrifendur sáttmálans, en ít-
alir skrifuðu undir liann nokk-
urum árum síðar.
gögnum. Þelta hefir þegar verið
gert, en svo seint liefir gengið
að koma vorri friðsömu þjóð af
stað, síðan í ófriðarbyrjun, að
sá styrkur, sem vér nú getum
veitt Frökkum, er ekki nema
örlítið brot af þeim styrk, sem
vér getum ráðstafað að nokkur-
um tíma liðnum.“
„News Chronicle“ frast mjög
orð á söniu leið:
„Augu alls lieimsins hvila nú
á Frakklandi, sem liefir mist
höfuðborg sína í hendur hinum
ófyrirleitna liöfuðóvini sínum,
nasismanum. Það liefir oft leg-
ið við, að París félli, og hún lief-
ir raunar gefist upp fyrr, en
staða hennar sem höfuðborg er
líka ákaflega óheppileg frá hern-
aðarlegu sjónarmiði, því að hún
liggur mjög norðarlega í land-
inu. Það væri lieimska að gera
lítið úr falli höfðuborgar Frakk-
lands, einkum vegna þess, að
hún hefir verið markmið sókn-
Lsitárás ii kýski iier-
skipiii Schernhorst.
Bpetar missa þridja
hjálparbeitiskip sitt.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Breska flugmálaráðuneytið
tilkynti i gær, að í árás bresku
strandvarnaflugyélanna á her-
skip Þjóðverja á Þrándlieims- :
firði hafi Scharnhorst orðið fvr- t
í ir sprengju og laskast mikið.
' Liklegt þykir, segir í tilkynn-
ingunni, að önnur sprengja til
hafi lent á skipinu.
Scharnhorst er 26.000 smá-
lesta skip. Lenti það í bardaga
við hreska orustuskipið Renown
( við Noreg í byrjun Noregs-
; styrjaldarinnar, og laskaðist, og
I lagði á flótta. Sást það síðar á
Þrándheimsfirði og var stefnið
i kafi. Bretar segja að skipið
liafi verið á sama stað, er árás-
in var gerð á það í fyrradag.
i Bretar tilkyntu einnig i gær,
að þýskur kafbátur liefði sökl
lijálparbeitiskipinu „Scots-
, town“, en það er 17.000 smál.
i skip, og hét áður „California“.
Um 10 manna er saknað, en
í aðrir skipverjar voru settir á
land i breskri höfn i gær. Þetta
er þriðja hjálparbeitiskipið af
um 50, sem Bretar missa, —
hin voru Rawalpindi, sem, var
skotið í kaf i orustu í norður-
höfum, og „Carinthia“.
ar Þjóðverja síðustu daga, en
fall hennar er þó ekki nærri því
eins alvarlegt og það, ef Þjóð-
verjum tækist að rjúfa það sam-
band, sem er milli Maginot-lín-
unnar og herlínu Weygands, en
það leggja þeir aðal-áhersluna á
sem stendur.“
Bókasöín háskólans.
FINNUR JÓNSSON BEN. S. ÞÓRARINSSON
Á neðstu hæð liáskólabyggingarinnar, í vesturálmunni, sem
gengur út úr byggingunni miðri, verður komið fyrir bókasöfn-
um skólans. Inn af aðalanddyri tekur við lestrarsalur, með sæt-
um fyrir 32 nemendur, en þar innai- af er bókhlaðan sjálf. I
lestrarsal verður mynd sú af Finni Jónssyni prófessor, er hér
birtist, en hann arfleiddi háskólann að bókasafni sínu. Bóka-
safn j>að, er Benedikt S. Þórarinsson gaf háskólanum, og er um
20 þús. bindi, verður í sérstakri deild, og lesstofa er fyrir þá,
er nota það safn sérslaklega.
I kjallara verður svo bókageymsla, sem ekki verður not fyrir
í bráð, með því að 60 þús. bindi rúmast uppi, og' lætur nærri að
það sé bókaeign háskólans nú. Það vekur atliygli i sambandi
við bókasafnið að járngrindum er komið fyrir í miðjum vegg
og bókageymslunni uppi þannig skift í tvær liæðir. Fyrirkomu-
lag alt virðisl laglegt og gott. Mvndirnar eftir Rikarð Jónsson.
Manntjún Þjöðverja á
vestnrvIgstöðvnniH
ein miijón manna.
Áhlaup á Maginotlínuna. - - Varnar-
helti Frakka er nú íyrir sunnan
Paris.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Samkvæmt ágiskunum hermálasérfræðinga nemur manntjón
Þjóðverja á vesturvígstöðvunum 1 miljón manna.
Þjóðverjar fóru fylktu liði inn í Parísarborg í morgun og brátt
vorU þýskir hermenn á verði víðsvegar um borgina, en herflokk-
ar sáust hvarvetna á götum úti. Parísarbúar sáu&t ekki á götum
úti.
í breskum fregnum var dagurinn í gær kallaður „sorglegasti
dagurinn í sögu Frakklands“, þar sem Frakkar hefði orðið að
yfirgefa höfuðborg sína, sem þeir unna svo mjög, en hún var
yfirgefin, segir franska herstjórnin eingöngu til þess að forða
henni frá eyðileggingu.
Frakkar tilkyntu í gær, að vamir þeirra hefði hvergi bilað,
— undanhald hersins hefði farið skipulega fram, og Þjóðverj-
um hefði hvergi tekist að brjótast í gegnum varnarbelti þeirra,
og væri enn barist á öllum vigstöðvunum frá sjó til norðurenda
Maginotlínunnar. Varnarbelti Fi-akka hefir nú færst suður fyrir
París og þar og til beggja hliða, til sjávar og til Maginotlínunnar,
á að mynda óslitna víglínu. En miklar hættur vofa enn yfir.
Þjóðverjar hafa nú byrjað árásir á Maginotlínuna, fyTÍr vestan
Saar, og jafnframt reyna þeir að. komast svo langt inn fyrir hana,
að þeir geti slitið samband meginhersins við hana.
Lofíárásir ítala
á Malta.
Lítiö tjón á hernaöar-
stöðvum.
Einkask. frá United Press.
London i morgun.
ítalir hafa gert hverja loft-
árásina á fætur annari á Malta.
Virðist það vera eitt fyrsta
markmið Itala að ná Malta á
sitt vald, en árangurinn af loft-
árásunum er ekki mikill. Hefir
ekkert tjón orðið á hernaðar-
stöðum, segir i breskri tilkynn-
ingu. Frá þvi að Miðjarðarhafs-
styrjöldin byrjaði og þar til kl.
6 í morgun, liafa 25 óbreyttir
borgarar beðið bana af völd-
um loftárásanna, en 127 særst.
Níu hermenn hafa beðið bana,
en fimm særst. — Níu sinnum
voru gefnar aðvaranir um loft-
árásir á Malta í gær.
ÁRÁS Á LANDAMÆRA-
STÖÐ í ABESSINÍU.
Flokkur úr breska herfylk-
inu „King’s African Rifles'*
hefir gert árás á eina landa-
mærastöð ítala í Abessiníu.
Tveir fangar voru teknir.