Vísir - 26.06.1940, Blaðsíða 1

Kristj Ritstjóri: án Guðtaug sson
Félagspi Skrifstofur "entsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðanrtenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 26. júní 1940.
144. tbl.
Þýskar flugvélar gerðu
stórfelda loítárás á Bret-
land í nótt.
Tjónið er þó talið óveruleg't,
€ii er ekki að fullu kannað.
Samkvæmt tilkynningum flugmálaráðuneytisins og öryggismálaráðuneytisins
voru að minsta kosti fimm þýskar f lugvélar skotnar niður í loftárásum þeim,
sem gerðar voru á Bretland í f yrri nótt. Samkvæmt skýrslum, sem borist haf a
íil ráðuneyta þessara hefir tjónið af loftárásunum orðið óverulegt, en f ullnaðarskýrsl-
ur eru enn ekki fyrir hendi. Sprengjum hefir verið víða varpað niður, en þær hafa mist
marks í f lestum tilf ellum.
í nótt gerðu þýskar flugvélar enn loftárásir á Bretland, og tókst árásarflugvélum að
br jótast inn yf ir strandvarnirnar f rá norðaustur Skotlandi og suðausturströnd Englands.
Vorpuðu flugvélarnar víðsvegarniðursprengjum, og fóru jafnvel langt inn yfir vestur-
hluta Wales.
I suðvestur Skotlandi lenti sprengja á íbúðarhúsi og varð tveimur mæðgum að bana,
en faðir og sonur slösuðust mjög alvarlega.
Ikveikjusprengjur lentu á ýmsum byggingum svo sem skólahúsum, verslunarhúsum
og byggingum í einstakra manna eign.
Fjölda af þyngstu flugsprengjum var varpað niður og mörkuðu þær stóra gíga á ber-
svæði, en þar komu þær flestar niður. í Midlands f órst 4 ára gamall drengur, en all-
inargir særðust er einni slíkri sprengju var varpað niður.
Loftárásir þessar stóðu alllengi yfir, og árásarmerki voru gefin víða í Englandi og
Skotlandi, en f jöldi fólks dvaldi í loftvarna-byrgjum meðan hættan var yfirvofandi, en
þó héldu fleiri kyrru fyrir á heimilum sínum.
Churehill um viðhorf
Breta til Frakka.
"Winston Churchill, forsætisráðherra Bretlands, flutti ræðu í
neðri málstofu breska þingsins í gær, og gerði grein fyrir þeim
atburðum sem gerst hafa í Frakklandi að umtalsefni. Gaf hann
nokkurar upplýsingar, sem varpa nýju Ijósi á þessa atburði, og
vakti einna mesta athygli yfirlýsing hans um, að breska stjórn-
in hafði fallist á, að franska stjórnin spyrðist fyrir um vopna-
'hlésskilmála, en það skilyrði var sett, að franski flotinn héldi
til hafnar í Bretlandi, meðan samkomulagsumleitanir færi
fram. Áður en fullnaðarsvar hafði fengist frá frönsku stjórn-
inni tók Petain við af Reynaud, og var þessu skilyrði Breta ekki
fullnægt, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir þeirra til þess að fá þvi
framgengt.
Herbert Hoover
flytur ræðu.
Republikanar vilja ekki, að
Bandaríkin taki þátt í
syrjöldinni.
Einkask. frá United Press.
London í morgun.
Herbert Hoover, fyrrverandi
forseti Bandarikjanna, sem af
mörgum er talinn einna líkleg-
'Churchill staðfesti og það,
sem hann hafði áður sagt — og
franska stjórriin ekkimótmælt,
— að breska stjórnin hefði ekki
•séð sér fært, að leysa Frakka
undan þeirri skuldbindingu, að
-senvja ekki um vopnahlé eða
frið upp á eigin spýtur, en Rey-
naud fór fram á þetta. Breska
^tjórnin kvaðst vilja fallast á,
að Frakkar bæði Bandaríkin
um aðstoð, og yrði þetta svo
frekara rætt. En er franska
stjórnin taldi svar Bandarikj-
anna ekki fullnægjandi, félst
breska stjórnin á, sem fyrr seg-
ir, að þeir spyrSist fyrir um
vopnahlé, ef flotinn færi til
Bretlarids. Churchill sagSi, að
stjórnin hefSi lofað þvi hátíð-
lega, aS fanski flotinn skyldi
ekki falla í hendur óvinanna,
og hefSi því sú grein vopna-
hlésskilmála ÞjóSverja, sem
um hann fjalla, vakið furSu
og vonbrigSi bresku stjórnar-
innar. Churchill fór þeim orS-
um um, aS augljóst-er, aS hann
telur málstaS Bandamanna þaS
afar mikils virSi, aS franski
flotinn gangi ekki ÞjóSverjum
á hönd, og ekki vildi hann í
neinu treysta á þaS, aS flotinn
yrSi ekki notaSur gegn neinni
styrjaldarþjóS, ef hann yrSi af-
hentur ÞjóSverjum og ítöhun.
ÞaS kom og fram í ræSu
Churchill's aS hann gefir sér
vonir um, aS samtök franskra
manna undir forystu De Gaul-
le, til þess að halda styrjöld-
inni áfram, muni bera árang-
ur, og að vonir esru um, aS
franski flotinn eða hluti hans,
stySji þau samtök. Eins og
kunnugt er, er allmikill hluti
franska flotans í Alexandríu og
austur hluta MiSjarSarhafs, en
enn sem komiS er, er ekki
kunnugt um, hvort hann hlýSn-
ast fyrirskipunum frönsku
stjórnarinnar um aS halda til
þeirra hafna, sem ÞjóSverjar
og ítalir fyrirskipa samkvæmt
vopnahlésskilmálunum. Af
ræSu Churchills er ljóst, aS
vonast er til, aS stofnuS verSi
stjórn í nýlendum Frakka, sem
haldi styrjöldinni áfram. Um
sambúS bresku stjórnarinnar
viS stjórnina i Bordeaux er alt
í óvissu.
ÞaS er vald Breta á sjónum,
sem mest er treyst á til vernd-
ar nýlenduveldi Frakka, og i
baráttunni, sem Bretar og
stuSningsmenn þeirra heyja á-
fram viS ÞjóSverja og Itali.
TalsverSar umræður fóru
fram í neðri málstofunni um
þessi mál. Kom fram i þeim
umræSum, aS skerSing á valdi
franska þingsins og hiS stranga
eftirlit með blöðum Frakk-
lands, hafi átt mikinn þátt í
liversu fór í Frakklandi. Létu
þingmenn ákveSið i ljós, aS til
HOOVER
astur til þess aS verSa fyrir
valinu sem forsetaefni republik-
ana í ríkisforsetakosningun-
um á hausti komanda, hefir
haldiS ræSu á fiokksþingi í
Filadelfia. Eins og aSrir, sem
þegar hafa talað á flokksþing-
inu, gagnrýndi hann stefnu
Roosevelts í landvarnamálum,
slíks mætti aldrei koma í Bret-
landi.
Sennilegt er, aS þessi mál öll
verði rædd frekara i neSri mál-
stofunni innan skamms, að lík-
indum á fundi fyrir luktum
dyrum.
Fara Japanir nieð
lier manns inn i
Franska Indokína?
London í morgun.
Fregnir bárust um það í gær
(þriðjudag), að japanska her-
stjórnin í Suður-Kína hefSi
tekiS ákvörSun um, að beita
hervaldi til þess að koma í veg
fyrir, að Chiang Kai Shek-
stjórnin kíriverska fengi frek-
ari hergagnasendingar frá
Franska Indókina. Það er ei
kunnugt, enn sem komið er, til
hverra hernaðarlegra ráðstaf-
ana Japanir haf a gripið, — ef
til vill aðeins sent herlið til
landamæra Franska Indókina.
En nokkur ótti ríkir um, að
Japanir noti tækifærið, vegna
þess hversu nú er ástatt'fyrir
Frökkum, að senda, her manns
inn í landið.
Hergagnasendingar frá
Franska Indókina til Chiang
Kai Sheks hafa átt sér stað um
langt skeið, þrátt fyrir mót-
mæli Japana, en fyrir skemstu
féllust Frakkar á kröfur Jap-
ana um að stöðva hergagna-
sendingarnar, og var þá litið
svo á, að allur ágreiningur um
þetta væri úr sögunni.
Tundurduflum lagt
við innsigiinguna í
Panamaskurðinn.
EINKASKEYTI.
Jacob Devers herforingi hefir
skýrt fr'á þyi, að tundurduflum
hafi verið lagt viS innsigling-
una til PanamaskurSsins. HafSi
fyrirspurn verið lögð fyrir hann
um þetta. Kvað hann þetta hafa
verið gert í æfingaskyni, en ekki
af þvi að talið væri að nokkur
hætta vofði yfir. Þegar hann
var spurður nánara um, tundur-
dufliri, sagði hann, að þau kynni
að verða tekin upp aftur, en þó
væri það ekki víst.
I tilkynningu frá hermála-
ráðuneytinu i Washington seg-
ir, að tundurduflabelti hafi ver-
ið lögð við innsiglinguna í
skurðinn beggja megin, honum
til verndar.
en er þó sámþykkur þvi, að
stefnt sé aS sama marki og
sambandsstjórnin nú gerir, að
efla landvarnir Bandaríkjaftna
með því, aS þau komi sér upp
öflugasta herskipaflota í heimi.
Hoover lýsti og yfir því, aS
republikanar væri samþykkir
því, aS Bandaríkin styddi þær
þjóSir, sem berjast fyrir frelsi
sínu og tilveru, en þeir væru
mótfallnir því, að Bandaríkin
tæki þátt í styrjöldum, nema
til þess aS verja eigið land eða
öryggi Vesturálfulýðvelda.
Næturakstur.
Bst. Islands, Hafnarstræti 23.
Sími 1540.
KEITEL. HUN2IGER.
Hershöfðingjarnir, sem undirrituðu vopnahléssamninga Frakka
og Þjóðverja í Compiegne-skógi.
Ungir foríngjar:
De Gaulle
her shöf ðingi.
í ófriðarfréttum síðustu dagana. hefir allmjög verið getið bar-
áttu De Gaulle, hershöfðingjans franska, sem sest hefir að í
London, og ætlar að halda áfram baráttunni gegn Þjóðverjum,
með stuðningi breskra stjórnarvalda. De Gaulle var lítt kunnur
utan Frakklands, þar til nú í ófriðnum, en margir munu hafa
gaman af að kynnast ferli hans, og birtir Vísir því eftirfarandi
grein eftir Pierre Feraque, er birtist í frönsku tímariti, um það
leyti er De Gaulle var gerður landvarnamálaráðherra.
Paul Reynaud hefir nýlega
gert Charles de Gaulle hers-
höfðingja aS landvarnamálaráð-
herra. Er þaS mikil viSurkenn-
ing á verSleikum þess manns,
sem er einn glæsilegasti foringi
í her okkar og frumkvöSull aS
nýj um hernaSarkenningum,
sem veriS hafa vanmetnar um
langt árabil, en atvikin
hafa nú því miSur staSfest á til-
finnanlegan hátt, — en þessi
kenning heldur þvi fram, aS
mönnum hætti um of til að
gleyma styrjöldunum, enda
hafa óvinirnir notfært sér það.
Árum saman hefir de Gaulle
veriS þaS ljóst, aS herinn er
ekki fær um aS inna af hendi
hlutverk sitt í nýtísku stríði, að
hann er „lasburSa" og aS „gild-
andi hernaSarkerfi er í ósam-
ræmi viS verkefniS, sem. vinna
á." De Gaulle hefir skrifaS
margar bækur, svo sem: „La
Discorde chez l'ennemi" (sund-
urlyndi hjá óvininum), sem vit
kom á okkar frægðartimabili, er
ófarir ÞjóSverja stóSu yfir;
aSra, sem er tileinkuð Pétain
marskálki — „frægð yðar sýn-
ir betur en nokkuð annað, hvi-
likan styrk snjallar hugsanir
geta veitt athöfnum vorum" —
að ógleymdu höfuðriti hans,
„Vers l'armée de métier" (um
eflingu fastahersins), sem nú er
orðiS sögulegt rit og mun verSa
sigilt. Og i öllum þessum bók-
um kemur greinilega frani
glöggur skilningur á þeim
breytingum, sem vélarnar
hljóta aS gera á hernaSarlist-
inni.
Eg sé fyrir mér þennan
myndarlega, unga mann, fölan,
hæverskan, hlédrægan, meS
þunglyndislegt bros á vörum,
þar sem, hann ris upp gegn
deyfðinni og heimskunni. „Eg
er viss um að það kemur", sagði
hann. „En eg er hræddur um,
að það komi helsti seint." Og
er honum var gefið i skyn, að
bækur hans tækju ef til vill of
djúpt í árinni, svaraði hann
> hálf óþolinmóður: „Ja, það má
til, svo aS isannleikurinn nái
fremur fram að ganga."
Vér höfum, fylgst gaumgæfi-
lega meS ritum, ræSum og fyr-
irlestrum de Gaulle. ÁkveSiS
hafSi veriS, aS hann flytti fyrir-
lestraflokk viS Sorbonne, en
meS æsingakendum áróSri var
þvi afstýrt.Og samt má segja,
aS ekkert gat verið í fyllra sam-
ræmi við hið nýja lýðræði, en
þessar umbætur á hernum, sem
de Gaulle barðist fyrir að fram-
kvæmdar yrðu og sniSnar eftir
framförum vísindanna.
Þetta skildi Paul Reynaud
þegar, og í bók hans „Le Pro-
bléme militaire francais" (hern-
aSarvandamál Frakklands)
gætir sömu skoSana. í mars
1935 kom núverandi forsætis-
ráSlierra fram meS frumvarp
um aS mynda 10 herdeildir
brynvarSra, vélknúinna her-
sveita. Því var eigi sint, þrátt
fyrir hina ljósu og forspáu
ræSu, er hann flutti á þingfundi
15. mars: „Gerum ráS fyrir",
svo fórust honum orS, „að stríð-
ið brjótist út á morgun og ráð-
ist verði á Belgiu. Það væri ekki
eins dæmi. Ef við höfum ekki
tök á að senda henni hjálp þeg-
ar i staS og liSsinna henni viS
vörn austurlandamæranna,
hvaS mun þá ske? Ef til vill það
sama og þegar hefir skeð. Hugs-
ast getur, að belgiski herinn
verði að hörfa alt til hafs. Það
þýðir fyrir okkur 350 km. langa
landamæralínu, sem við verð-
um að verja í Norður-Frakk-
landi. Er nokkur sá tíl, sem vill
fyrirfram sætta sig við þá hug-
mynd, að ráðist verði enn einu
sinni yfir auSugustu héruS
Frakklands?"
En sumir Iíta á skoSanir de
Gaulle sem hverja aSra óhæfu.
Þeir segja sem svo: HvaS er
þetta annaS en andi árásar, meS
brynvörSum, vélknúSum tækj-
um, aS útrýma varnarvígbúnaS-
inum, sem friðarsinnum er
meira að skapi? Og samt sem
áður er hér aðeins um, öruggar
landvarnir að ræða.
„Vers l'armée de métier"
kom út árið 1934. Þessari litlu
en merkilegu bók, þar sem á
211 blaðsíSum er gerð grein fyr-
ir ástæSunum aS vonbrigSum
Frh. á 3. síSu.