Vísir - 26.06.1940, Side 1
Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Féiagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 26. júní 1940.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsia
144. tbl.
Þýskar flugvélar gerðu
stórfelda loftárás á Bret-
land í nótt.
Tjónið er þó talið óvernlegrA,
en er ekki að fnlln kannað.
Samkvæmt tilkynningum flugmálaráðuneytisins og öryggismálaráðuneytisins
voru að minsta kosti fimm þýskar flugvélar skotnar niður í loftárásum þeim,
sem gerðar voru á Bretland í fyrri nótt. Samkvæmt skýrslum, sem borist hafa
til ráðuneyta þessara hefir tjónið af loftárásunum orðið óverulegt, en fullnaðarskýrsl-
ur eru enn ekki fyrir hendi. Sprengjum hefir verið víða varpað niður, en þær hafa mist
marks í flestum tilfellum.
í nótt gerðu þýskar flugvélar enn loftárásir á Bretland, og tókst árásarflugvélum að
brjótast inn yfir strandvarnirnar frá norðaustur Skotlandi og suðausturströndEnglands.
Vörpuðu flugvélarnar víðsvegarniðursprengjum, og fóru jafnvel langt inn yfir vestur-
hluta Wales.
í suðvestur Skotlandi lenti sprengja á íbúðarhúsi og varð tveimur mæðgum að bana,
en faðir og sonur slösuðust mjög alvarlega.
íkveikjusprengjur lentu á ýmsum byggingum svo sem skólahúsum, verslunarhúsum
og byggingum í einstakra manna eign.
Fjölda af þyngstu flugsprengjum var varpað niður og mörkuðu þær stóra gíga á ber-
svæði, en þar komu þær flestar niður. í Midlands fórst 4 ára gamall drengur, en all-
margir særðust er einni slíkri sprengju var varpað niður.
Loftárásir þessar stóðu alllengi yfir, og árásarmerki voru gefin víða í Englandi og
Skotlandi, en fjöldi fólks dvaldi í loftvarna-byrgjum meðan hættan var yfirvofandi, en
þó héldu fleiri kyrru fyrir á heimilum sínum.
Cliurcliill um viðliorf
Breta til Frakka.
'Winston Churchill, forsætisráðherra Bretlands, flutti ræðu í
neðri málstofu breska þingsins í gær, og gerði grein fyrir þeim
atburðum sem gerst hafa í Frakklandi að umtalsefni. Gaf hann
nokkurar upplýsingar, sem varpa nýju ljósi á þessa atburði, og
vakti einna mesta athygli yfirlýsing hans um, að breska stjórn-
in hafði fallist á, að franska stjórnin spyrðist fyrir um vopna-
hlésskilmála, en það skilyrði var sett, að franski flotinn héldi
til hafnar í Bretlandi, meðan samkomulagsumleitanir færi
fram. Áður en fullnaðarsvar hafði fengist frá frönsku stjóm-
inni tók Petain við af Reynaud, og var þessu skilyrði Breta ekki
fullnægt, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir þeirra til þess að fá því
framgengt.
'Churchill staðfesti og það,
sem hann liafði áður sagt — og
franska stjórnin ekki mótmælt,
— að breska stjórnin hefði ekki
séð sér færl, að leysa Frakka
undan þeirri skuldbindingu, að
semja ekki um vopnahlé eða
frið upp á eigin spýtur, en Rey-
naud fór fram á þetta. Breska
stjórnin kvaðst vilja fallast á,
að Frakkar bæði Bandarikin
um aðstoð, og yrði þetta svo
frekara rætt. En er franska
stjórnin taldi svar Bandarikj-
anna ekki fullnægjandi, félst
breska stjórnin á, sem fyrr seg-
ir, að þeir spyrðist fyrir um
vopnahlé, ef flotinn færi til
Bretlands. Churchill sagði, að
stjórnin hefði lofað þvi hátið-
iega, að fanski flotinn skyldi
ekki falla i hendur óvinanna,
og hefði því sú grein vopna-
hlésskilmála Þjóðverja, sem
um liann fjalla, vakið furðu
og vonbrigði bresku stjórnar-
innar. Churchill fór þeim orð-
um um, að augljóst-er, að hann
telur málstað Bandamanna það
afar mikils virði, að franski
flotinn gangi ekki Þjóðverjum
á liönd, og ekki vildi hann í
neinu treysta á það, að flotinn
yi-ði ekki notaður gegn neinni
styrjaldarþjóð, ef hann yrði af-
hentur Þjóðverjum og ítölum.
Það ltom og fram í ræðu
Churchill’s að hann gerir sér j
I
vonir um, að samtölc franskra
manna undir forystu De Gaul-
le, til þess að halda styrjöld-
inni áfram, muni hera árang-
ur, og að vonir etru um, að
franski flotinn eða hluti lians,
styðji þau samtök. Eins og
kunnugt er, er allmikill hluti
franska flotans í Alexandríu og
austur hluta Miðjarðarhafs, en
enn sem komið er, er ekki
kunnugt um, hvort hann hlýðn-
ast fyrirskipunum frönsku
stjórnarinnar um að halda til
þeirra hafna, sem Þjóðverjar
og ítalir fyrirskipa samkvæmt
vopnahlésskilmálunum. Af
ræðu Churchills er ljóst, að
vonast er til, að stofnuð verði
stjórn í nýlendum Frakka, sem
haldi styrjöldinni áfram. Um
sambúð hresku stjórnarinnar
við stjórnina i Bordeaux er alt
í óvissu.
Það er vald Breta á sjónum,
sem mest er treyst á til vernd-
ar nýlenduveldi Frakka, og i
baráttunni, sem Bretar og
stuðningsmenn þeirra heyja á-
fram við Þjóðverja og ítali.
Talsverðar umræður fóru
fram í neðri málstofunni um
þessi mál. Kom fram í þeim
umræðum, að skerðing á valdi
franska þingsins og hið stranga
eftirlit með blöðum Frakk-
lands, hafi átt mikinn þátt i
hversu fór í Frakklandi. Létu
þingmenn ákveðið i ljós, að til
Herbert Hoover
flytur ræðu.
Republikanar vilja ekki, að
Bandaríkin taki þátt í
syrjöldinni.
Einkask. frá United Press.
London i morgun.
Herhert Hoover, fyrrverandi
forseti Bandarikjanna, sem af
mörgum er talinn einna likleg-
HOOVER
astur til þess að verða fyrir
valinu sem forsetaefni republik-
ana í rikisforsetakosningun-
um á hausti komanda, hefir |
haldið ræðu á flokksþingi i |
Filadelfia. Eins og' aðrir, sem I
þegar liafa talað á flokksþing- J
inu, gagnrýndi liann stefnu
Roosevelts í landvarnamálum,
slíks mætti aldrei koma i Bret-
landi.
Sennilegt er, að þessi mál öll
verði rædd frekara i neðri mál-
stofunni innan skamms, að lík-
indum á fundi fyrir luktum
dyrum.
Fara Japanir með
her ntanns inn í
Franska Indokína?
London i morgun.
Fregnir bárust um það í gau-
(þriðjudag), að japanska her-
stjórnin í Suður-Kína hefði
tekið ákvörðun um, að beita
hervaldi til þess að koma i veg
fyrir, að Chiang Kai Shek-
stjórnin kínvcrska fengi frek-
ari liergagnasendingar frá
Franska Indókina. Það er ei
kunnugt, enn sem komið er, til
liverra heniaðarlegra ráðstaf-
ana Japanir liafa gripið, — ef
til vill aðeins sent lierlið til
landamæra Franska Indókina.
En nokkur ótti ríkir um, að
Japanir noti tækifærið, vegna
þess hversu nú er ástatt fyrir
Frökkum, að senda, her manns
inn i landið.
Hergagnasendingar frá
Franska Indókína til Cliiang
Kai Slieks liafa átt sér stað um
langt skeið, þrátt fyrir mót-
mæli Japana, en fyrir skemstu
féllust Frakkar á kröfur Jap-
ana um að stöðva hergagna-
sendingarnar, og var þá litið
svo á, að allur ágreiningur um
þetta væri úr sögunni.
Tundnrduflum lagt
við innsiglinguna í
Panamaskurðinn.
EINKASKEYTI.
Jacob Devers herforingi hefir
skýrt frá því, að tundurduflum
hafi verið lagt við innsigling-
una til Panamaskurðsins. Hafði
fyrirspurn verið lögð fyrir hann
um þetta. Kvað hann þetta liafa
verið gert í æfingaskyni, en ekki
af þvi að talið væri að nokkur
hætta vofði yfir. Þegar hann
var spurður nánara um, tundur-
duflin, sagði hann, að þau kynni
að verða tekin upp aftur, en þó
væri það ekki víst.
í tilkynningu frá hermála-
ráðuneytinu í ’Washington seg-
ir, að tundurduflabelti liafi ver-
ið lögð við innsiglinguna i
skurðinn beggja megin, honum
til verndar.
en er þó samþykkur þvi, að
stefnt sé að sama marki og
sambandsstjórnin nú gerir, að
efla landvarnir Bandaríkjanna
með því, að þau komi sér upp
öflugasta lierskipaflota í heimi.
Hoover lýsti og yfir þvi, að
republikanar væri samþykkir
því, að Bandarikin styddi þær
þjóðir, sem berjast fyrir frelsi
sínu og tilveru, en þeir væru
mótfallnir því, að Bandarilcin
tæki þátt í styrjöldum, nema
til þess að verja eigið land eða
öryggi Vesturálfulýðvelda.
Næturakstur.
Bst. íslands, Hafnarstræti 23. —
Sími 1540.
KEITEL. IIUN'ZIGER.
Hershöfðingjarnir, sem undirrituðu vopnahléssamninga Frakka
og Þjóðverja í Compiegne-skógi.
Ungir foringjar:
De Gaulle
• hershöf ðingi.
í ófriðarfréttum síðustu dagana, hefir allmjög verið getið bar-
áttu De Gaulle, hershöfðingjans franska, sem sest hefir að í
London, og ætlar að halda áfram baráttunni gegn Þjóðverjum,
með stuðningi breskra stjómarvalda. De Gaulle var lítt kunnur
utan Frakklands, þar til nú í ófriðnum, en margir munu hafa
gaman af að kynnast ferli hans, og birtir Vísir því eftirfarandi
grein eftir Pierre Feraque, er
leyti er De Gaulle var gerður
Paul Reynaud hefir nýlega
gert Charles de Gaulle liers-
höfðingja að landvarnamálaráð-
lierra. Er það mikil viðurkenn-
ing á verðleikum þess manns,
sem er einn glæsilegasti foringi
í her okkar og frumkvöðull að
nýj um hernaðarkenningum,
sem verið hafa vanmetnar um
langt árabil, en atvikin
hafa nú því miðnr staðfest á til-
finnanlegan hátt, — en þessi
kenning heldur því fram, að
mönnum hætti um of til að
gleyma styrjöldunum; enda
hafa óvinirnir notfært sér það.
Árum saman hefir de Ganlle
verið það ljóst, að lierinn er
ekki fær um að inna af hendi
hlutverk sitt í nýtlsku stríði, að
hann er „lasburða“ og að „gild-
andi hernaðarkerfi er i ósam-
ræmi við verkefnið, sem, vinna
á.“ De Gaulle liefir skrifað
margar bækur, svo sem: „La
Discorde chez l’ennemi“ (sund-
urlyndi hjá óvininum), sem út
kom á okkar frægðartímabili, er
ófarir Þjóðverja stóðu yfir;
aðra, sem er tileinkuð Pétain
marskálki — „frægð yðar sýn-
ir betur en nokkuð annað, hví-
líkan styrk snjallar hugsanir
geta veitt athöfnum vorum“ —
að ógleymdu höfuðriti lians,
„Vers l’armée de métier“ (um
eflingu fastahersins), sem nú er
orðið sögulegt rit og mun verða
sigilt. Og í öllum þessum bók-
um kemur greinilega fram
glöggur skilningur á þeim
breytingum, sein vélarnar
hljóta að gera á hernaðarlist-
inni.
Eg sé fyrir mér þennan
myndarlega, unga mann, fölan,
hæverskan, lilédrægan, með
þunglyndislegt bros á vörum,
þar sem, hann rís upp gegn
deyfðinni og heimskunni. „Eg
er viss um að það kemur“, sagði
hann. „En eg er hræddur um,
að það komi helsti seint.“ Og
er honum var gefið i skyn, að
bækur hans tækju ef til vill of
djúpt í árinni, svaraði hann
hálf óþolinmóður: „Ja, það má
til, svo að sannleikurinn nái
fremur fram að ganga.“
Vér höfum fylgst gaumgæfi-
birtist í frönsku tímariti, um það
lan d varnamálaráðherra.
lega með ritum, ræðum og fyr-
irlestrum de Gaulle. Ákveðið
hafði verið, að hann flytti fyrir-
lestraflokk við Sorbonne, en
með æsingakendum áróðri var
því afstýrt. Og samt má segja,
að ekkert gat verið í fyllra sam-
ræmi við hið nýja lýðræði, en
þessar umbætur á hernum, sem
de Gaulle barðist fyrir að fram-
kvæmdar yrðu og sniðnar eftir
framförum vísindanna.
| Þetta skildi Paul Reynaud
þegar, og í bók hans „Le Pro-
bléme militaire fran<jais“ (hern-
| aðarvandamál Frakklands)
gætir söinu skoðana. í mars
1935 kom núverandi forsætis-
ráðberra fram með frumvarp
um að mynda 10 herdeildir
bryrivarðra, vélknúinna her-
sveita. Því var eigi sint, þrátt
fyrir liina ljósu og forspáu
ræðu, er liann flutti á þingfundi
15. mars: „Gerum ráð fyrir“,
svo fórust honum orð, „að strið-
ið brjótist út á morgun og ráð-
ist verði á Belgíu. Það væri ekki
; eins dæmi. Ef við liöfum ekki
tök á að senda lienni lijálp þeg-
ar i stað og liðsinna henni við
vörn austurlandamæranna,
livað mun þá ske? Ef til vill það
. sama og þegar hefir skeð. Hugs-
i ast getur, að belgiski herinn
| verði að liörfa alt til hafs. Það
: þýðir fyrir okkur 350 lcm. langa
I landamæralínu, sem við verð-
. um að verja í Norður-Frakk-
í landi. Er nokkur sá til, sem vill
fyrirfram sætta sig við þá hug-
S mynd, að ráðist verði enn einu
j sinni yfir auðugustu liéruð
I Frakklands?“
j En sumir lita á skoðanir de
1 Gaulle sem hveria aðra óliæfu.
I
Þeir segja sem svo: Hvað er
þetta annað en andi árásar, með
brynvörðum, vélknúðum tækj-
um, að útrýma varnarvigbúnað-
inum, sem friðarsinnum er
meira að skapi? Og samt sem
áður er hér aðeins um öruggar
landvarnir að ræða.
„Vers l’armée de métier“
kom út árið 1934. Þessari litlu
en merkilegu bók, þar sem á
211 blaðsíðum er gerð grein fyr-
ir ástæðunum að vonbrigðum
Frh. á 3. síðu.