Vísir - 01.07.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristjáin Guðiaugsson
Skrifstofur:
Félagsprerttsmiðjan p. Ineö).
SO. ár.
Reykjavík, mánudaginn 1. júlí 1940.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjatdkeri 5 linur
Afgreiðsla
148. tbl.
Rúmenar gera ráð-
stafanir til verndar

hafnarborgunum.
Hervæðing:nimi liaidið áfraui. — Fi'ekari tilslakanir
. koma ekki til grreina.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Það var tilkynt í Bukarest í gær að tundurduflum hefði verið lagt fyrir utan Konstanza og hafn-
imar við Dónárósa. Öll skip hafa verið, vöruð við, að sigla um ósana, án þess að fá leið-
beiningar rúmenskra hafnsögumanna.
Af þessum ráðstöfunum er augljóst, að rúmenska stjórnin ætlar sér að vera á verði um öryggi hafn-
arborga sinna, en eins og kunnugt er af fyrri skeytum, var talið, að Rússar hefði gert kröfur til þess
að fá þær, eða a. m. k. að fá leyfi til þess að hafa þar herskip, en af því leiddi vitanlega að þeir gæti
tekið þær í sínar hendur, þegar þeim sýndist. Að því er vitað verður nú gera Rússar ekki aðrar kröf-
ur á hendur Rúmenum en að fá Bessarabíu og norðurhluta Bucovina, hvað sem síðar kann að koma
í Ijós. Rússar hafa nú lagt undir sig allan norðurhluta Bucovina og í Bessarabíugenguralteftiráætl-
un — nema að til smáárekstra kom í gær milli framvarða Rússa, og rúmensku hersveitanna, er
síðastar fóru á brott úr Bessaraíu. Ekki er þó talið, að árekstrar þessi, hafi haft alvarlegar afleiðingar.
Hervæðingunni í Rúmeníu er haldið áfram þrátt fyrir það að
líkur bendi til, að Ungverjar og Búlgarar knýi ekki að svo stöddu
íram kröfur sínar á hendur Rúmenum, og fari í þessu að ráði
Þjóðverja og Itala. Rúmenar vilja vera við öllu búnir og segir
ríkisstjómin, að þeir muni verjast frekari tilraunum til þess að
svifta Rúrnena löndum, hverjir sem slíkar tilraunir gera. Eftir
þessu ætla Rúmenar ekki að verða mótspyrnulaust við frekari
kröfum Rússa, verði þær gerðar.
Konstanza, mesta hafnarborg Rúmena, er herskipalægi, og
inikil iðnaðar- og verslunarborg.
Rúmenska þingið kemur saman á fund í dag og gerir forsætis-
ráðlierrann þá grein fyrir þeimoatburðum, sem gerst hafa, var-
úðarráðstöfunum o. s. frv.
Því er neitað í Bukarest, að til nokkurrar stórviðureignar hafi
komið, en fregnir höfðu verið birtar um það í ýmsum löndum,
að til mikillar stórskotaliðsorustu hafi komið.
Allmiklar æsingar eru ríkj-
andi i Rúmeníu og hefir verið
gripið til víðtækra varúðarráð-
stafana. Öllum skemtistöðum er
lokað frá kl. 11 að kveldi, fólki
er bannað að safnast saman á
götunum, ef fleiri en f jórir eru í
hóp, dreifir lögreglan þeim jafn-
harðan. Þá er mönnum bannað
að segja nokkuð, sem liættulegt
getur talist öryggi ríkisins og
verða þeir fluttir í fangabúðir,
sem ekki hafa nægilegt vald á
tungu sinni.
r II r
IV!
nuni uur
Fregnir hafa borist um
það frá Istambul, að enn á
ný hafi gosið upp kvittur
um það að Rússar hafi bor-
ið fram kröfur um það,- að
taka þátt í að víggirða Dar-
danellasund og fá fullan
rétt til umferðar um sundið
með herskip sín.
Það kemur allof t f yrir, að
slíkur kvittur gýs upp, en að
þessu sinni vekur hann
meiri athygli en vanalega
vegna þess hversu nú horfir
á Balkan.
Tyrkneska stjórnin hefir
tilkynt, aðorðrómurinnhafi
ekki við neitt að styðjast,
enda viti Rússar vel, að
Tyrkir mundu aldrei fallast
á neinar slíkar kröfur, þar
sem þær væri skerðing á
sjálfstæði og réttindum
lands þeirra og auk þess viti
Rússar, að Tyrkir myndi í
hvívetna halda allar alþjóða-
skuldbindingar, að því er
skipaumferð um sundið
snertir, og ekki leyfa nokk-
urri þjóð að nota sundið,
þannig, að hagsmunum
Rússa væri stefnt í voða.
í samningi Tyrkja við
Bandamenn er þeim að eins
leyft að gera tillögur um
hversu haga skuli víggirð-
ingum við sundið. — Tyrk-
neska stjórnin er þess full-
viss, að Rússar muni engar
slíkar kröfur bera fram,
sem að framan greinir.
„Sunday Times“ lætur í ljós
efa um að Rússar hafi tekið
Bessarabíu með samþykki Þjóð-
verja. í grein, sem nefnist
„Landvinningar Rússa“ kemst
blaðið m. a. svo að orði:
„Þegar Frakkland hafði gef-
ist upp voru miklar líkur til að
Hitler myndi beita sér í austur-
átt. Stalin virðist hafa verið um-
hugað að gera ráðstafanir sínar
áður en þetta kæmi til, og virð-
ist það eina skýringin á hinni
hranalegu meðferð, sem Rúmr
enía var látin sæta. Hins her að
gæta að Balkanskaginn er meira
hætlusvæði en Eystrasaltslönd-
in og öll einræðisrikin eiga þar
margvíslegra hagsmuna að
gæta. Það virðist útilokað, að
nokkrir samningar hafi getað
farið fram milli Hitlers og
Stalins um Balkanskaga, og
Jjessvegna virðist hinn óvænti
leikur Stalins liafa komið bæði
Hitler og Mussolini á óvart.“
Garvin, ritstjóri „Observer“,
ritar á þessa leið:
„Yér höfum séð byrjunina á
deilunum um Rúmeniu, en ekki
endirinn. Rússland gerir sér
engar grillur um trygð banda-
manna sinna, og þessvegna hef-
ir Stalin gripið fyrsta tækifæri
til að góma sinn hluta af ráns-
fengnum, en um leið reynir
hann að tryggja sig gegn ásæhii
Þjóðverja síðar meir. Stalin
virðist hafa lesið „MeinKampf“,
því að honum er það ljóst, að
þegar til lengdar lætur verður
gerð gangskör að því að fram-
kvæma það, sem Hitler kallar
„Deutschlands Drang nach Ost-
en“ (útþensla Þýskalands í
austurátt). Rússland er því á
verði, enda mun fyr eða síðar
fara svo, að Sovét-Rússland
mun, eins og gamla lceisaraveld-
ið, verða skoðað sem aðalvernd-
ari slavneskra þjóða, sem þegar
eru farjiar að óttást yfirráð nas-
ismans og fasismans, einkum,
þann þátt í kenningum Hitlers,
sem telur að Slavar séu óæðri
kynflokkur en aðrir Evrópu-
menn. Það má ekki gleyma því,
að hvað sem Hitler gerir lil þess
að draga fjöður yfir fyrri kenn-
ingar sínar, þá liefir ekkert
komið fram, er sýni að hann
hafi sagt skilið við þær. Mark-
mið hans er enn sem fyr víð-
lent og voldugt þýskt heims-
veldi, og til þess að tryggja
framtíð þess, verður að berja
niður alla væntanlega keppi-
nauta. Hitt er eins vist, að
heimsveldi hans verður aldrei
fullkomið, fyr en liann liefir náð
undir sig Ukraine og olíuhéruð-
unum í Bakú.“
FYRSTA síld barst til Siglu-
fjarðar í morgun, og var lögð
inn hjá síldarbræðslunum þar.
Þrjú skip eru þegar komin inn,
og eru það þessi: Rúna með 600
mál, Lif frá Akureyri 450 mál
og Geir, Akureyri, 350 mál.
Síldin veiddist austan og vest-
anvert við Grímsey, en þó að-
allega að vestanverðu.
Vitað var um í morgun, að
þrír bátar höfðu kastað vestan-
vert við Grímsey og fengu svo
stór köst, að þeir urðu að kalla
á hjálp til þess að innbyrða síld-
ina. — Sæfinnur frá Norðfirði
sprengdi nótina vegna síldar-
magns.
Skipsmenn telja, að ennþá sé
Með sigri Þýskalands á meginlandinu er þætti fótgönguliðsins í striðinu lokið um sinn. Myndin
sýnir nýliða frá Posen, sem :áður voru undir yfirráðum Pólverja, sverja Hitler hollustueið. Þessir
menn hafa tekið þátt i sókninni á Frakklandi, en fá nú að hvíla sig um stnnd, eða þangað til hern-
aðaraðgerðir hefjast fyrir alvöru gegn Bretlandi sjþlfu.
Fráfall Italo Balbo
vekur mikið nmial.
Ilauii beid ekki kana í lofforustu.
Það hefir veríð tilkynt í London, að Italo Balbo flugmarskálk-
ur hafi ekki beðið bana í orustu milli ítalskra og breskra flug-
véla, eins og tilkynt var í fregn frá Rómaborg. Það er viðurkent,
að breskar sprengjuflugvélar gerðu árás á Tobrouk, þar sem
flugvél Balbo fórst, s. 1. föstudagskvöhl, en flugvél hans fórst
ekki í viðureign við breska flugvél. Flugmennirnir sáu flugvéí
á ströndinni og hafði kviknað í henni.
Það var tilkynt í Rómaborg i
gær, að 8 menn liefði farist í
flugvélinni, auk Balbo, ]>ar af 3
embæltismenn frá Tripolis og
Ferrera, og einn blaðamaður.
Er því lialdið fram í London, að
Balbo hafi ferðast í stórri flug-
vél, sennilega farþegaflugvél. Þá
er gefið i skyn, að slysið sé grun-
samlegt og minna hlöðin :á frá-
fall þýska herforingjans von
Chamberlain lýsti yfir þvi í
ræðu sinni að undirróðtir Þjóð-
verja i þessa átt hefði ekki við
neitt að styðjast, og væri unnið
að honum til þess að skapa ó-
einingu ineðal bresku þjóðar-
innar. Innan stríðsstjórnarinnar
ríkir alger eining, sagði Cliam-
berlain, en eins og kunnugt er
frekar lítið um síld, en þar sem
hún sjáist Vaði hún I stórum
torfum.
Skipin halda nú sem óðast á
veiðar.
Börnin,
sem fara a‘ð Laugum og á heimili
í Þingeyjarsýsluna, á vegum Rauða
Krossins, eiga að mæta við Mjólk-
urfélagshúsið kl. y á þriðjudags-
morguninn. Aðstandendur eru á-
mintir um að búa vel um farangur
barnanna og merkja hann greini-
lega. Börnin þurfa að hafa með sér
skömtunarseðla og stofninn með
nafni barnsins verður að fylgja.
Börn, sem eiga sundföt, ættu að
hafa þau með. Rétt er og, að þau
hafi með sér ritföng.
Fritsch, sem féll í Póllandi, en
eftir fráfall lians komust á kreik
sögur um, að honum hefði verið
styttur aldur. Bresk hlöð minna
á, að Mússólíni hafi lálið Balbo
fá einbætti i Afríkn, af því að
hann óttaðist vaxandi vinsældir
hans, og er látinn í ljós efi um,
að nokkurntíma sannist hin
raunverulega orsök fráfalls
hans.
eru ]>eir ChurdiiÍÍ forsætisráð-
herra og hann báðif í stríðs-
stjórninni. Stríðsstjórnin, íneð
þing og þjóð að baki sér, sagði
Chamberlain, er staðráðin i að
lialda banáttunni áfram. Vér
berjumst áfram, sem sameinúð,
sterk þjóð og líðum undir lok
heldur en að gefast upp. Það á
að verða oss öllum hvatning,
sagði Chamberlain, að vér berj-
umst einir, að vér verðum að
taka á öllu, sem vér eigum til.
Chamberlain kvað Breta
mundn berjast hvarvetna, og
viðhafði lík orð og Churchill
nýlega, að Bretar mundu berj-
ast á ströndum landsins, í þorp-
unum, hús fyrir hús heldur en
gefast upp, þótt afleiðingin gæti
orðið algert lirun.
1 ræðu sinni rakti Chamberla-
in skilyrðin til að verja landið
fyrir Þjóðverjum, sem nú byggi
sig undir að gera innrás í það af
sjó eða úr lofti eða hvorttveggja.
Sagði Chamberlain að þjóðin
yrði að vera viðbúin stórfeldri
tilraun í þessa átt þá og þegar.
Loftárásir á England
sjö nætur í röð.
Einkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Flugmálaráðuneytið breska
tilkynnir, að í nótt sem leið hafi
þýskar flugvélar enn flogið inn
yfir England (en það er sjöunda
nóttin í röð, sem Þjóðverjar
gera loftárásir á England), og
er talið, að markmiðið með
þessu sé fyrst og fremst að venj-
ast næturflugferðum yfir Eng-
landi, og mun stórkostlegra loft-
árása brátt að vænta. Bretar
segja, að þýskar flugvélar leit-
ist við að varpa sprengjum á
breskar flugstöðvar.
Sprengikúlum og íkveikju-
sprengjum var varpað á marga
staði í austurhluta Englands,
Wales og Vestur-Skotlandi.
Hvergi var um alvarlegt tjón að
ræða. — Árás var gerð á borg
i austurhluta Skotlands og að-
allega varpað niður ikveikjn-
sprengjum. — Skólahús eyði-
lagðist og særðist einn maður.
Þýskur flugbátur var skotinn
niður og 1 mönnum af 5, sem
í honnm voru, bjargað. Undan-
gengna 7 sólarhringa liafa Þjóð-
verjar mist 21 sprengjufiugvél i
loftárásum á Bretland.
Þýska herstjórnin tilkynnir,
að ekkert sérstakt hafi borið
við í Frakklandi, sem í frásög-
ur sé fterandi.
Þýskar flugvélar hafi hins-
vegar gert árásir á liafnarvirki
og fíugVelli Víða í Englandi og
einnig i Skotldndi.
í Englaildi hafi flugvélarnar
víða valdið miklu tjóni. Mikl-
ar sprengingar liafi orðið og
eldur komið upp. Éinkum hafi
tjónið orðið verulegt í Cardiff
og Bristol, en þar hafi kvikn-
uð i oliubirgðastöðvum og þær
stórskemst. Mikið tjón liafi
orðið á flugvöllum við Lincoln,
Nottingliam og York, en á þá
flugvelli hafi árásunum verið
heint sérstaklega.
Breskar flugsveitir gerðu
næturárás á Norður- og Vest-
ur-Þýskaland á mörgum stöð-
um, og vörpuðu sprengjum nið-
ur, en þó ekki á staði, sem
höfðu hernaðarlega þýðingu,
enda varð tjónið óverulegt. 1
borg einni í vesturhluta Þýska-
lands hafi flugsveitir þessar
hafið vélbyssuskothríð á
hrunalið, sem vann að því að
kæfa eld, sem upp hefði kom-
ið.
Chamberlain flytur hvatningarræðu
og varar við undirróðri Þjóðverja.
iChamberlain fyrrverandi forsætisráðherra Bretlands hefir
haldið ræðu og varað bresku þjóðina við undirróðri nazista í
Bretlandi. Hafa undirróðursmenn reynt að telja bresku þjóð-
inni trú um, að meðal breskra stjórnmálamanna væri óeining
ríkjandi einkanlega með forystu Churchills, og væri Chamber-
lain fremstur í flokki liinna óánægðu.