Vísir - 02.07.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. kæð).
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 2. júlí 1940.
Ritstjóri
Qlaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S línur
Afgreiðsla
149. tbl.
Rússar hafa nú lagt undir
sig Bessarabíu og norður-
a e ..
hluta Bucovina.
Þjóðariorg: í Rúmcníu. — Arekstrar á Isiiirfa-
mæiiiin Rúmeniu og- Ungverjalands, en nugver§ka
iljóiiiin hefir frestað að taka ákvörðnn um almenna
hei'væðingn.
3EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
I]^regnir frá Bukarest herma, að rúmenska herforingjaráðið hafi tilkynt, að Rúss-
ar hafi haldið áfram að leggja undir sig Bessarabiu allan daginn í gær. Áður
hafði verið tilkynt, að þeir hefði allan norðurhl. Bucovina-héraðs á sínu valdi.
Til nokkurra árekstra kom milli Rússa og Rúmena, einkanlega í Bessarabiu, vegna þess
að framverðir Rússa sóttu hraðar fram en Rúmenar gátu haldið undan. Sennilega
hafa sumar fregnir, sem af þessum árekstrum bárust, verið ýktar, svo sem að til mikill-
ar orustu hafi komið. Hinsvegar er víst, að árekstrar þeir, sem urðu, hafa ekki haft
neinar stórkostlega alvarlegar afleiðingar í för með sér, og rúmenska herforingjaráð-
ið tilkynnir, að öll ágreiningsmál hafi verið farsællegatil lykta leidd með samkomulagi.
í morgun tilkynti útvarpið í Moskva, áð öll Bessarabia væri á valdi Rússa, en rúm-
enska stjórnin ákvað á fundi sínum í gær, að „á miðvikudag 3. júlí, þegar seinustu
rúmensku hermennirnir fara úr Norður-Bucovina og Bessarabiu, skuli vera þjóðar-
sorg um gervalla Rúmeníu.“
Innanríkisráðherra Rúmeníu kunngerði í gær, að alger kyrð
v&ri ríkjandi um alla Rúmeníu, og brottflutningur rúmenskra
manna frá Bessarabiu og Bucovina, sem óskuðu að fara þaðan,
hefði gengið vel eftir atvikum. Hefir stjórnin eftirlit með öllum
• *
rur
PUNDIÐ HÆKKAR
í NEW YORK.
Undanfarið hefir verð ster-
lingspundsins farið mjög
hækkandi í New York. Sam-
kvæmt símskeyti til blaðsins
er síðasta verð $3.99 á móti
pundi, en það samsvarar kr.
26.00, j>egar lagt er til grund-
vallar gengi hér á dollar (kr.
651.65). Lítur þvi út fyiár að
pundið muni bráðlega kom,-
ast í sama verð í New York
og það er hér nú, eða $4.03,
en það verð er lagt til grund-
vallar fvrir núverandi gengi
pundsins liér, samkvæmt á-
kvörðun, sem tekin var fyrir
skömmu.
vinnulausir, á 'móti 50 þús. i
maí 1,4 (fyrra. Þjóðverjar hafa
reynt að nota sér neyð Dana til
að nota danskan vinnukraft við
hergagnaiðnað sinn, en það lief-
ir viljað ganga illa, vegna þess
að meginliluti danskra verka-
manna hefir fylgt sósíalistuni
að málum og er mjög andvígur
nasistum.
fólksflutningum.
Til nokkurra árekstra kom í gær á landamærum Ungverja-
lands og Rúmeniu, en þetta voru landamæraskærur að eins, og
var tala særðra um 30, en 3 menn féllu. Fregnir í gær hermdu,
að ungverska stjórnin hefði sent aukið lið til landamæranna.
Þótti ískyggilega horfa í gær. Var ungverska stjórnin á fundi í
gærkveldi, og lauk honum kl. 10.30, en hann hafði þá staðið í 4
klst. — Að því er United Press fregnaði var frestað að taka nokk-
ura ákvörðun um almenna hervæðingu að svo stöddu. Ennfrem-
ur var tekið til athugunar hvort skilyrði væri fyrir hendi til
þess að ná samkomulagi um, að beggja megin landamæranna
væri kílómeters breitt svæði, þar sem engir hermenn væri, til
þess að forðast frekari árekstra.
Nokkurar æsingar urðu í Ungverjalandi og hallast ýmsir að því,
að, Ungverjar hef jist handa og knýi fram kröfur sínar um Tran-
sylvaniu, en aðrir hallast að því, að öll deilumál verði leyst með
friðsamlegu móti.
Rúmenska stjórnin hefir
hafnað samkomulagi því, sem
gert var er Frakkar og Bretar á-
byrgðust sjálfstæði Rúmeníu, og
lofuðu að koma þeim til hjálpar,
ef ráðist væri á land þeirra.
Utanríkismálaráðherra Rúm-
eníu lýsti yfir því í gær, að Rúm-
enar myndi taka upp aðra stefnu
i utanríkismálum en áður.
Bretar segja, að „uppsögnin“
Tiafi verið óþörf, þvi að hér haf'
ekki verið um samkomulag að
ræða, sem var bindandi fyrir þá,
heldur fyrir Frakka og Brela
sameiginlega.
Bretar sitja ekki
auðum höndum,
verði ráðist á
Sýrland.
Breska stjórnin tilkynti í gær,
að hún gæti ekki leyft að Sýr-
land verði hernumið af nokkurri
þjóð, sem fjandsamleg er Bret-
um, né heldur að landið verði
notað sem hernaðarbækistöð til
árása á þau nágrannalönd, sem
Bretar hafa skuldbundið sig til
þess að verja. Bretar munu
heldur ekki láta það afskifta-
laust, ef þar yrði slíkt ástand
ríkjandi, að nágrannalöndunum
gæti stafað hætta af.
í yfirlýsingunni er það tekið
frain, að breska stjórnin skilji
yfirlýsingu Mittelhaussers her-
foringja á dögunum ekki á þann
veg, að Frakkar myndi ekki gera
tilraun til þess að verja landið,
ef til innrásar kæmi, en þar fyr-
ir vildi Bretar taka skýrt fram
aðstöðu sína, til þess að enginn
þvrfti að vera í vafa um hana.
Mittelhausser liafði lýst yfir því,
eins og menn muna, að vopna-
viðskifti væri til lykta leidd, að
því er Sýrland snerti.
Stjórnmálamenn í London
líta svo á, að þegar utanrikis-
málaráðherra Rúmeníu hoð-
aði í gær, að tekin yrði upp
ný stefna í utanríkismálum, að
með þessu sé raunverulega boð-
að, að Rúmenar muni framvegis
hlíta leiðsögu Þjóðverjaogítala.
Er á það bent i þessu sambandi,
að afstaða Ungverja breyttist
skyndilega í gærkveldi. Yar engu
líkara i gær siðdegis en að al-
menn hervæðing yrði fyrirskip-
uð, en svo fór, að alt önnur
stefna var tekin, svo sem greint
hefir vexáð liér að ofan.
Sumardvöl bama.
Samskotin til sveitardvalar
barnanna gengu vel, svo að nú
eru komnar inn um 10 þúsund
krónur í frjálsum samskotum.
London í morgun.
Breska hlaðið „Economist“
birtir grein, sem ixefnist „Her-
nám Danmerkur", og farast þvi
m. a. orð á þessa leið:
„Þegar Dannxörk var lier-
numin, 9. aixríl, var hún í einu
velfangi rænd tveim þriðju
lilutum liins venjulega útflutn-
ings síns og meir en helmingi
síns nauðsynlega innflutnings.
Tveir þriðju lilutar útflutnings
frá Danmröku fóru til Eng-
lands, enda var hún þriðja í
röðinni af viðskiftalöndum
Englands í Evrópu, miðað við
vörumagn. Nú er Danmörk orð-
in viðskiftalega og pólitískt
nokkurskonar hluti af Þýska-
landi. Danskur landbúnaður
hefir nxist af iixixflutixingi á
nauðsjnlegum hráefnum úr
vesturátt, tilbúnunx áburði og
fóðui-hæti. Það var fyrirsjáan-
legt, að Dannxörk yrði, þegar til
lengdar léti, Þýskalandi til
byrði, enda er það nú konxið á
daginn, að danskir bæixdur hafa
þegar byrjað að slátra 3 miljón-
um svína og 28 miljónum
hænsna, enda er ekki unx annað
að gei’a, þvi að of seiixt er að
bíða þess, að fóðurskorturinn
fari að vei’ða tilfinnaixlegur.
Þar til landið var hernumið
voru flestir danskir bændur
sameinaðir í sanivinnufélögunx.
Nú hefir lxerixámið gert það að
verkum, að félögunx þessum
liggur við upplausn, því að
bændurnir slciftast íxú i and-
stæða flokka, þá sem fylgja
íxasistuixx, og hina, sem eru þeim
andvígii’.
Atvinnuleysi hefir aukist
mjög í Danmörku. I maímánuði
voru mxx 116 þúsuixd manns at-
í gær söfnuðust um 3 þús. kr.
Fyi’sti hópurinn, 150—160
börn, lagði af stað i morgun og
fór Sigurður Thoi’lacius með
börnunnum. Verða þau tvo
mánuði í burtu.
Það hafa enn ekki borist
áreiðanlegar fregnir um franska
flotann, t. d. liina nxiklu frönsku
flotadeild, sem er i austurliluta
Miðjarðarliafs. Það liafa engar
fregnir verið birtar um livaða
afstöðu lxún muni taka, — þ. e.
að hlýða fyrirskipunum frönsku
tjórnarinnar í Bordeux, eða
ganga í lið með liinum „frjálsu
Frökkum“, sem safnast sanxan
undir merki De Gaulle herfor-
ingja. — Hann hefir nú fengið
kunnan franskan flotaforingja í
lið með sér, og sett hann yfir
herskip, senx franska þjóðnefnd-
in i London kann að fá á sitt
band. Hefir flotaforinginn skip-
að öllum frönskum herskipum
og flutningaskipum að halda til
flotahafna Frakka, sem vilja
halda stríðinu áfram, eða til
breskra flotahafna. —
Getur ]xað liaft hin mikilvæg-
ustu áhrif hvaða afstöðu hin'
fi’önsku flotaforingjar taka. —
Boðhlaup umhverfis
Reykjavík.
Boðhlaup Ármanns umliverf-
is Reykjavik verður háð i dag,
og liefst á íþróttavellinunx kl.
8.30. 1 boðhlaupinu taka þátt 4
sveitir, tvær frá Ármann, ein frá
1. R. og ein frá K. R.
1 hverri sveit eru 15 manns
svo keppendur eru alls 60 tals-
ins. Kept er um Alþýðublaðs-
liornið, en handhafi þess er
Glínxufél. Ármann. Hlaupið
endar í Iþróttavellinum. Að-
gangur er ókeypis.
HVERGI HRÆDDUR HJÖRS í ÞRÁ. — Þannig leit Winston
Churchill út í augunx teiknara Daily Mail, liegar hann tók við
forsætis- og landvarnaráðherraenxbættunum nýlega.
12 menn bidu bana9 en 18
sæfðust í loftáFásum Þjóð-
verja á Bpetland í gær,
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Öryggisnxálaráðuneytið breska tilkynti í morgun, að 16 menn
hefði beðið bana, en 18 særst í loftárásum þeim, sem Þjóðverjar
gerðu á Bretland í gærkveldi.
Flugvélar Þjóðverja voru á sveimi yfir norðausturhluta Skot-
lands og varð manntjónið aðallega í borg einni þar á ströndinni.
Kom sprengikúla niður í húsaröð og fórust þar 12 manns, þar
af 4 börn sem voru að leika sér á götunni.
í fyrri tilkynningum segir, að óvinaflugvélar hafi flogið inn
yfir suðvesturströndina skömmu fyrir miðnætti. Sprengjum
var varpað á ýmsa staði við Bristolsund, en lítið tjón varð af.
Fjórir menn særðust, en enginn alvarlega.
Fjórar þýskar flugvélar voru skotnar niður við Bretland í gær.
t
SisorQor SisurOssðo
búnaðarmálastjóri
andaðist hér í bænum seinni
hluta dags í gær. Þessa merka
manns og brauti’yðjanda i land-
búnaðarmálefnum verður nán-
ar getið hér í blaðinu siðar.
Sildin:
UestðR ston oo
eooin ueili.
Einkaskeyti til Vísis.
Siglufirði í morgun.
ÍLUVERÐ sild kom upp
fyrir austan Grímsey í gær-
kveldi. Þar voru allmörg skip,
og fengu þau slatta.
í morgun er vestan stormur
á miðunum, svo að tekið hefir
fyrir veiði i bih.
Nokkur skip liafa komið til
Siglufjarðar í nótt og í nxorg-
un með síld: Garðar frá Vest-
mannaeyjum kom með 750 nxál,
Björn 400, Fróði 400, Sæfinnur
100, Freyja úr Reykjavík 100
mál. Frevja kom með sprengda
Sílil i, Bakkfirði
og Vopnafirði.
Gott veiöiveöur.
Fréttaritari Vísis i Neskaup-
stað símar blaðinu, að skip hafi
fengið sæmilegan sildarafla á
Bakkafirði og Vopnafirði i gær
og í nótt. Þannig fékk t. d.
Boðasteinur frá Færeyjum 700
mál á Bakkafirði. Mörg skip eru
þarna að veiðuni og munu flest
þeirra hafa fengið einhvern afla.
Ekki verður þó sagt, að mikið
sé enn um sild eystra, en hún
veður í hnöppunx og fást því góð
köst. Fékk t. d. Boðasteinur 600
mál í kasti.
Síldin er frekar horuð, en
hinsvegar er hún full af rauðátu
og telja sjómenn veiðiútlitið
gott.
Veður er mjög sæmilegt á
miðunum eystra. Vindur litill
og sólskin.