Vísir - 03.07.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Krtstján Guðiaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Biaðamenn
Auglýsingar
Gjaidkeri
Afgreiðsla
Sími:
1660
5 línur
30. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 3. júlí 1940.
150. tbl.
Harðnandi loftÁvÁmír
á Ejnglaiicl.
Ounns.* loftskvús i'jóðrci'ja í Ibjortu. SS lucmi biðns
foana, cn 133 »ærðuK(, að §&ví cr knnnugrt er. cn
manntjón scimilcga miklu mcira. — Hcil woi'grar-
In/crfi í i'ú§íiuii.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
á^i eint í gærkveldi áður en skyggja tók flugu þýskar sprengjuflugvélar inn yfir
^^p Bretland. Var þetta önnur loftárás þeirra á England að degi til. Það er þegar
kunnugt að mikið manntjón hefir orðið og eru mörg börn meðal þeirra, sem
farist hafa og særst.
I siðari fregn segir, að f lugmálaráðuneytið hafi tilkynt, að 12
menn hafi beðið bana, en 123 særst, í loftárásum Þjóðverja á
England í gærkvöldi, og varð manntjónið aðallega í borgum í
.norðausturhluta landsins.
ISex hús gereyðilögðust í loftárásunum, en mörg önnur urðu
fyrir skemdum. Fjöldi manna er húsnæðislaus eftir árásina og
hafa samkpmusalir verið teknir í notkun til bráðabirgða.
Sálfboðaliðssveitir og slökkviliðsmenn voru að verki í alla
nótt, og tók hver f lokkurinn við af öðrum, bæði við slökkvistarf,
,og við að leita að særðum mönnum og líkum þeirra, sem fórust.
Manntjón er sennilega miklu meira en þegar er kunnugt. í
'ijórum af fimm götum í einu verkamannahverfinu eru flest hús
meira og minna skemd. Hvarvetna í þessum götum eru brot úr
hiksgögnum, múrsteinar, spýtnarusl og glerbrot. Að minsta kosti
ííu manns f órust í þessari borg.
Loftárásir voru einnig gerðar s. 1. nótt á Wales. 1 tilkynningu
flugmála- og öryggismálaráðuneytanna segir, að flugvélar óvin-
anna hafi flogið inn yfir suðurströndina og hafi flugmennirnir
varpað niður sprengikúlum af handahófi í ýmsum héruðum í
suður- og suðvesturhluta landsins. {
Alvarlegt tjón varð hvergi í þessum landshlutum og mann-
tjón lítið. Er ekki kunnugt, að fólk hafi farist þar, en nokkrir
menn munu hafa særst, þó ekki alvarlega.
Hvernig Bretar bregð-
ast við loftárása-
hæítunni.
Fréltaritari „Yorkshire Post"
á norðausturströnd Bretlands
hefir sent blaði sínu rækilega
skýrslu um loftárásir Þjóðverja
á þessu svæði, ásamt þvi, hvern-
ig almenningur hefir brugðist
við hættunni. Farast honum m.
a. orð á þessa leið:
„Þóðverjar hafa gert hér sex
lof tárásir á sjö sólarhringum, og
hefir ekki borið á neinu kjark-
Ieysi eða æðru meðal almenn-
ings. Hefir allur þorri manna
aldrei verið eins ákveðinn i þvi
að berjast til þrautar við Þjóð-
verja en einmitt nú. Eg hitti
gamla konu, sem sofið hafði sið-
ustu næturnar niðri i kjallara
húss sins. Eg spurði hana, hvort
henni hefði ekki liðið illa. „Ekki
vitund," svaraði hún. „En mað-
ur gerir þetta ekki að gamni
sínu og eg get ekki neitað þvi,
að Þjóðverjar eru farnir að fara
i taugarnar á mér."
Eg hefi talað við f jölda fólks,
þar á meðal við nokkura, sem
mist höfðu hús sín af völdum
loftárása. Þeir vildu sem minst
um tjón sitt tala, en voru afar-
þakklátir fyrir það, hve skjóta
og góða hjálp þeir hefðu fengið
og hve fljótt hefði gengið að út-
vega þeim nýjan samastað.
Embættismennirnir staðfesta
allir sem einn þessar athuganir
minar, og eru þeir algerlega
sammála um, að ekki beri hið
minsta á taugaóstyrk meðal al-
mennings, ekki einu sinni meðal
kvenna og barna. Alt bendir til
þess, að kjarkur almennings sé
óbilaður, og þykir liklegt, að
hann muni ekki bíla, hvað sem ,'
vændum er."
Kanadamenn efla
stöðugt ílugherinn.
— 13.000 menn að æfingum.
Það var tilkynt i London í
gær, að friá þvi að styrjöldiu
byrjaði Iiafi 115.000 ungir
Kanadamenn aflað sér upplýs-
inga»;um skilyrðin til þess að
ganga i f lugherinn. Þar af stóð-
ust 25.000 undirbúningspróf og
13.000 menn hafa verið teknir i
flugherinn. — Kanadamenn
leggja mikinn skerf til þess
starfs, sem unnið er til að efla
alríkisflugherinn breska, oghafa
verið settar á stofn æfingaflug-
stöðvar um alt land, og eru þar
auk Kanadamanna, flugmanna-
efni frá öðrum breskum sam-
veldislöndum að æfingum.
ÁRÁS Á BRESKA RÆÐIS-
MANNSBUSTADINN 1 BUDA-
PEST. — FLÖSKUM MEÐ
NAUTSBLÓDI KASTAD INN
UM GLUGGA.
London í morgun.
Fregn frá Budapest hermir,
að rúður hafi brotnað í breska
ræðismannsbústaðnum, en
nokkrir æsingamenn köstuðu
flöskum, sem nautsblóð var i,
inn um glugga í húsinu. Lög-
j reglan hefir handtekið fimm
. menn og hefir slegið hring um
j húsið, svo og um bústað aðal-
i ræðismannsins.
BRESKT OLlUFLUTNINGA-
SKIP SKOTID í KAF.
London í morgun.
Fregn frá New York hermir,
að Maekay-loftskeytastöðin hafi
skýrt frá þvi, að breska olíu-
flutningaskipið Athel Laird hafi
orðið fyrir tundurskeyti, og
sent frá sér neyðarmerki. Skip-
ið var statt á Atlantshafi, er það
varð fyrir kafbátsárásinni. Skip-
ið er 8999 smálestir að stærð.
Bretar ien (jórðu
ííiig á ftifiíipi
London i morgun.
Breskar sprengjuflugvélar
gerðu árás mikla í fyrrakvöld á
herskipið Scharnhorst, þar sem
það lá í flotkví til viðgerðar, í
flotahöfninni í Kiel. Er þetta í
fjórða skifti, sem Bretar gera
árásir á þetta herskip, og hefir
það í tveim þeirra að minsta
kosti orðuð fyrir miklum
skemdum.
Herskip þetta lenti i orustu
við breska herskipið Renown
við Noreg í aprilmánuði siðast-
liðnum og laskaðist allmikið.
Komst það undan í hríðarveðri
og inn á Þrándheimsfjörð, og lá
þar í skjóli við land, er bresk
sprengjuflugvél gerði árás á
það. Þriðja árásin var gerð fyr-
ir skömmu, er verið var að
flytja skipið til Þýskalands.
Breskur kafbátur hæfði það
tundurskeyti (að því er talið var
a. m. k.) og breskar flugvélar
gerðu árás á það. í fyrrakvöld
lentu á því fjórar sprengikúlur,
og verður að ætla, eftir lýsingu
flugmannanna að dæma, að það
hafi orðið fyrir miklum skemd-
um. Veður var hagstætt, nægi-
lega bjart, svo að flugmennirn-
ir komu auga á herskipið, án
þess að varpa niður fallhlifar-
blysum. Flugvélarnar voru hátt
í lofti, en lækkuðu flugið hver
af annari, og var varpað mörg-
um sprengjum, sem lentu á her-
skipinu sjálfu, skipakvínni og
byggingum í grend við það. —
Fyrsta sprengikúlan lenti á her-
skipinu, en alls var það hæft
fjórum sprengikúlum. Eldur
kom upp i skipinu og bygging-
um i grend við skipakvina og
sást bálið í um 85 enskra mílna
fjarlægð. Skothríðin úr loft-
varnabyssunum var ák.öf og
munu allar loftvarnabyssur
Kiel hafa verið i notkun. Loft-
árásin mun hafa komið Þjóð-
verjum á óvænt og bresku flug-
mönnunum varð mest ágengt í
fyrstu atlögum. Eftir það gátu
þeir ekki lækkað flugið eins
mikið, h— „það var fullheitt fyr-
ir okkur", sagði einn flugmann-
anna. Allir telja þeir, að loftá-
rás þessi hafi borið mikinn ár-
angur, herskipið hafi stór-
skemst og feikna tjón orðið á
flugvélaskýlum og byggingum
flotans.
- ÆSKAN HJÁLPAR EINNIG: — Síðustu ar hefir það verið kjörorð Þjóðverja, að ekkert megi fara
til spillis. Myndin sýnir drengi í Berlín, sem haí'a verið að safna gömlum dagblöðum, sem nota á til
að framleiða nýjan pappir.
KARL KONUNGUR LEITAR
AÐSTODAR MUSSOLINIS.
London i morgun.
Fréttastofufregn frá Buda-
pest hermir, að Karl konung-
ur hafi snúið sér til Musso-
lini og lagt fast að honum, að
beita áhrifum sínum til þess
að koma í veg fyrir, að Rúm-
énar verði fyrir frekari á-
reitni. Það er kunnugt, að
Wussolini hefir svarað kon-
unginum, en ekki hvers efnis
war hans er.
Times um horfurnar
á Balkan.
„Times" birtir forystugrein
um ástandið i Balkanlöndum og
bendir á þær óyæntu afleiðing-
ar, sem árásarpólitik nasista
hafi haft i för með sér.
„Þegar búið er að raska jafn-
væginu einu sinni sýnir það sig,
að alt kemst í uppnám, og nú
ráða Þjóðverjar ekki lengur við
þann draug, sem þeir haf a vak
upp. Samningur Þjóðverja við
Rússa átti að tryggja Þjóðverja
gegn rússneskri lárás, en raur
verulega hefir hann orðið til að
opna Rússum leið vestur á bóg-
inn. Þjóðverjum ferst ekki að
kvarta, þótt Stalin vilji tryggja
vesturlandmæri Rússlands gegn
nasismanum, þvi að litið er þa
á móti yfirgangi Þjóðverja í
vesturátt.
Viðburðir síðustu daga hafa
vakið þýska stjórnmálamenn úr
þeirri sæluvímu, sem þeir hafa
gengið i síðan Frakkland gafst
upp. Þýskaland getur ekki verið
án Ungverska hveitisins, jújgó-
slavnesku málmanna né rúm-
ensku oliunnar. Ef þessar vörur
eiga að berast reglulega til
Þýskalands, verður það að gæta
aðtöðu sinnar meðal Dónár-
ríkjanna. — Þegar ítalía fór i
stríðið, beið Balkanpólitik Þjóð-
verja sinn fyrsta hnekki. Þegar
illa tók að ganga fyrir Itölum
Miðjarðarhafi og Norður-Afr-
iku, jókst hættan á þvi, að ítalia
leitaði útrásar fyrir hernaðarað-
gerðir sinar á Balkanskaga. Inn-
rásin í Albaníu sýndi það á sín-
um tíma, hvert krókurinn
beygðist. Stalin kaus að verða
fyrri til,
„Stjórnmálastefna Sovét-
Rússlands hefir verið einkenni-
lega sjálfri sér samkvæm síðustu
tólf mánuði, því að unnið hefir
verið að því að tryggja rikið
gegn árás af hálfu Þýskalands,
án þess að Rússar hafi eitt ein-
asta augnablik látið sér detta
það í hug að taka samningana
Buðirikli stylji Bret-
li iiisí-
FSlis.
Öldungadeildin
samþykkir út-
nefningu Stím-
sons sem hep-
málarádherra.
Henry L. Stimson fór í gær á
fund hermálanefndar öldunga-
deildar þjóðþingsins og gerði
henni grein fyrir skoðunum sin-
um. Öldungadeildin verður að
samþykkja útnefningu hans,
eins og venja er til með slikar
embættaveitingar.
Stimson sagði nefndinni, að
nauðsynlegt væri að vinna að því
af kappi, að efla öryggi Banda-
rikjanna'og kvaðst hann mundi
leggja til, að komið yrði á tak-
markaðri herskyldu.
Hann kvað alla vilja komast
hjá því að Bandarikin tæki bein-
an þatt í styi-jöldinni, — enginn
vildi senda her frá Bandaríkjun-
um til Evrópu, en það mál lægi
ekki fyrir nú og vafasamt væri,
!S7e000
mistu Þjóðverjap
alls.
Þýska herstjórnin birti í gær
langa skýrslu um sóknina
á Vesturvígstðvunum, sem hóf st
10. maí s. 1. hefir manntjónið,
tala fallinna, horfinnaogsærðra,
numið 156.879 samtals.
Alls féllu 27.074 foringjar og
óbreyttir liðsmenn, 18.371 er
saknað, en 111.434 særðust.
Þóðverar tóku á sama tima
(10. maí—22. júní) 1.9 milj.
Frakka til fangá og voru þar
af 5 hershöfðingjar og 29.000
foringjar.
Flugvélar þær, sem Þjóðverj-
ar skutu niður, ýmist i orustum
eða með loftvarnabyssum voru
á 27. hundrað.
Skipum var sökt, sem voru
alls 800 þús. smál. að stærð.
við Hitler alvarlega. í hvert
skifti, sem Þjóðverjar hafa
hreyf t sig til sóknar, hafa Rúss-
ar framkvæmt nýjan lið i þess-
ari áætlun, og er nú svo komið,
að þeir hafa náð á sitt vald
landssvæði vestan við Rússland,
sem nær svo að segja frá Hvita-
hafinu til Svartahafsins, og eru
þeir nú komnir miklu nær hin-
Um rúmensku oliulindum en
Þjóðverjum er þægilegt."
hvort hægt væri að ráðast í shkt.
Hinsvegar væri augljóst, að
Bandarikjunum væri öryggi í
þvi, að Bretland biði ekki ósig-
ur, og þó að eins væri þess vegna
ætti að veita Bretum hvern þann
stuðning, sem unt væri.
M. a. benti Stimson á þá
hættu, að Bandarikjurium væri
mikil hætta búin, ef þjóðir
fjandsamlegar Bandaríkjunum
fengi aðstöðu til þess að hafa
flug- og herskipastöðvar i norð-
lægum löndum, t. d. flugstöðvar
á Nýfundnalandi. Meðan Brétar
væri ósigraðir bæri þessa hættu
ekki að garði eða aðrar slíkar,
en Bandarikin yrði framvegis að
vera við öllu búin, og efla land-
her sinn og flota.
Bresk biöð um út-
nefningu Stimsons.
London í morgun.
„Daiiy Telegraph" ræðir um
útuefndingu Stimson's i her-
málaráðherraembætli í Banda-
ríkjunum og telur hana bera
vott um að Bandaríkjamenn séu
nú vakandi gagnvart þeirri
hættu, sem þeim stafi af nazism-
anum.
Blaðið ræðir um þær tak-
markanir, sem settar haf a verið
fyrir sölu á „úreltum" vopnum
til Breta og telur það sjálfsagt,
að salan fari einungis fram með
samþykki æðstu hershöfðingja
Bandaríkjanna, því að að sjálf-
sögðu eigi her Bandai*íkjanna að
sitja fyrir hergagnakaupum og
hans hagsmuni beri fyrst að
meta. En blaðið bendir jafn-
framt á, að hagsmunir Breta og
Bandaríkjanna séu nú orðnir
svo náskyldir, að óþarfi sé að
óttast að þetta ákvæði geti gert
Brétum nein varanleg óþægindi
i hergagnakaupum þeirra.
Arandora Star
sökt.
Samkvæmt tilk. þýsku her-
stjórnarinnar hefir þýskur kaf-
bátur sökt vopnaða kaupfarinu
Arandora Star, í norðvestur-
hluta Ermarsunds. — Arandora
Star er 15.500 smál. að stærð.
Skip þetta hefir komið hingað
til lands nokkrum sinnum með
skemtiferðafólk.
Þjóðverjar segjast haf a valdið
miklu tjóni á hergagnaverk-
smiðjum i New Castle, i lof t-
árásum, og ennfremur hafi ver-
ið gerðar loftárásir á marga
staði á sliðurströnd Englands og
kom upp eldur viða og miklar
sprengingar urðu.