Vísir - 05.07.1940, Side 1

Vísir - 05.07.1940, Side 1
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson Skrifstofur: FéSagsprentsmiðjan (3. hæð). 30. ár. Reykjavík, föstudaginn 5. júlí 1940. Ritstjóri Ðiaðamenn Sími: Auglýsingar . 1660 Gjaldkeri I S línur Afgreiðsla 152. tbl. Bretar hafa komið í veg fyrir að Þjóð verjar og Italir fengi ftanska flotann. Öll fpönsk kepskip í breskum höfnum á valdi Breta.- Sjóopustan viö Opan: Frönskum hepskipum, er þar voru, sökt eöa þau gerö ónothæf,— Samkomulagsumleitanip um lrönsku liepskipin í Alex- andria. Franska Indokína og Fpanska Somaliland taka þátt í styrj- öldinni meö Bandamönnum. Rey kjaviku pmótiö; fíkin^ur varð Beykjavíknrmeistari B^ékk 9 §tig: af 12 íáanlcg'iiiti. Víkingar unnu leikinn í gær á vítaspymu, en mótið hefði þeir unnið, þótt úrslitin í gær hefði orðið jafntefli. Hafa þeir 9 stig, Valur 7, og K. R. 6 og Fram tvö stig. — Veður var með besta móti í gær, norðan kul, sem varla mun hafa haft áhrif á leikinn og ekki kalt í veðri. Áhorfendur voru á annati þúsund. EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun. Wnston Churchill, forsætisráðherra Bretlands, flutti ræðu í neðri málstofu breska þingsins í gær og gerði grein fyrir þeim ráðstöfunum, sem Bretar gerðu til þess að koma í veg fyrir, að Þjóð- verjar og ítalir næði yfirráðum yfir franska flotanum. Kvað hann ríkisstjórnina bresku hafa samþykt ein- róma, að hefjast handa í þessu efni, en hún hefði aldrei tekið neina ákvörðun, sem hefði verið eins þungbært og dapurlegt að ráðast í sem þessa, þar sem um fyrri bandamenn væri að ræða. Churchill lýsti yfir því, að mikill hluti franska f lotans væri nú í höndum Breta eða að komið hefði verið í veg fyrir með öðrum hætti, að hann lenti í höndum óvinanna. — Landstjórar Frakka í Indo-Kína og Franska Somalilandi halda stríðinu áfram með Bretum, þar til yfir lýkur. Framkvæmdir Breta til þess að hindra að Þjóðverjar og ítalir næði franska flotanum hófust í gærmorgun, að loknum öllum undirbúningi. ' Gerðar voru ráðstafanir til þess að setja undir eftirlit Breta öll herskip Frakka i höfnum heima fyrir, en þangað höfðu leitað mörg herskip þeirra, sum, vegna þess, að áhafnirnar vildu halda styrjöldinni áfram, önn- ur voru þar síðan er herflutn- ingamir stóðu yfir frá Frakk- landi. I heimahöfnum lágu 2 frönsk orustuskip, 2 létt beiti- skip, nokkrir kafhátar, og var þeirra meðal kafbáturinn „Sur- couf“ (eða kafbeitiskip, eins og liann er stundum kallaður), á 3. þús. smálestir að stærð, 8 tundurspillar og um 200 smá lierskip. Yfirmönnum þessara skipa var tilkynt með stuttum fyrirvara livað til stæði, og var hafður nægur herafli til fram- kvæmda og tekið fram, að Bret- ar hefði haft meira lið en fyrir var á skipunum. Til mótspyrnu kom ekki, eins og getið var i skeyti i gær, og upplýsti Chur- chill, að það hefði verið í kaf- bátnuin „Surcouf“, 2 menn féllu í bardaga í kafbátnum, annar franskur foringi, liinn hreskur, en fáeinir menn særð- ust af liði beggja. Um 800—900 menn af sjó- liði Frakka, þvi er var á lier- skipum þessum, liafa lýst yfir, að þeir vilji halda áfram að berjast með Bretum, en annars hafa Bretar ákveðið að þeir, sem vilja fara til Frakklands, skuli sendir þangað, hvort sem um sjóliða er að ræða eða aðra, þegar franska stjórnin getur gert ráðstafanir að því er flutn- ing og móttöku þéirra snertir. Þar næst vék Churchill að þeim hluta franska flotans, sem er í Alexandria i Egiptalandi, en þangað var send frönsk flota- deild um það bil, er ítalir fóru 1 stríðið. Frakkar hafa þar 1 or- ustuskip, 4 beiliskip og mörg smærri herskip. Flotaforingjan- um franska í Alexandria var til- kynt, að ekki yrði leyft að skip- in léti úr höfn til þess að þau yrði látin í hendur óvinanna. Ef slik tilraun yrði gerð yrði þeim sökt eða með öðru móíi komið í veg fyrir, að hún hepn- aðisl. Samkomnlagsumleitanir stóðu enn yfir milli Breta og Frakka í Alexandria, er Chur- chill flutti ræðu sina. Um það, sem gerðist við Or- an, flotahöfn Frakka í Norður- Afríku, ræddi Churchill sem „sorglegasta þátt sögunnar“. — Franski flotaforinginn þar neit- aði að fallast á þau skilyrði, sem. Bretar settu, en Fraklcar áttu um nokkra kosti að velja. Af- leiðing neitunar flotaforingjans varð, að til orustu kom, sem lauk með sigrí Breta. Franski flotaforinginn neit- aði að ræða við sjóliðsforingja þann, sem Bretar sendu á fund lians, Holland kaptein, og lagði hann þá fram skjal, þar sem tekið var fram, að Bretar ætl- uðu, ef þeir sigruðu í styrjöld- inni, að hefja Frakkland til vegs og valda af nýju. í Oran voru tvö hestu her- skip Frakka, orustuskipin Dun- kerque og Strasshourg, mörg létt beitiskip, tundurspillar og kafbátar. Kostir þeir, sem Frakkar áttu um að velja, voru, að frönsku herskipin færi frá Oran með breskum herskipum til þess að lialda áfram styrj- öldinni, að nokkur hluti áliafn- anna sigldi herskipunum með Bretum til breskra hafna og sjó- liðarnir yrði því næst sendir til Frakklands, ef þeir óskuðu þess, að, ef Frakkar vildu koma í veg fyrir, að lierskipin yrði notuð í styrjöldinni við Þýska- land og Italíu, væri herskipin send til Vestur-Indiueyja eða eyjunnar Mauritius, og væri þau geymd þar þar til styrjöld- inni væri lokið, og þau þá! af- hent Frökkum. Ilér var um. úrslitakosti að ræða, því að flotaforingjanum var tilkynt, að valdi yrði beitt innan sex klukkustunda, ef ekki yrði gengið að einhverju því hoði, sem þarna var um að ræða. Holland kapteinn lét í Ijós þá von, að til þess kæmi ekki, að beita yrði valdi. Meðan Hol- land kapteinn var í Oran, var öflug bresk flotadeild á leið til Oran undir stjórn Summervil- le aðmíráls. Þegar flotaforinginn hafði neitað að fallast á skilmála Breta, réðist flotadeildin breska á frönsku herskipin og lauk or- ustunni með því, að Strass- bourg og mörgum öðrum, her- skipum var sökt, en önnur urðu fyrir svo miklum skemdum, að þau urðu ónothæf. Herskipið Dunkerque komst undan og ætlaði það að komast til Tou- lon, en því var veitt eftirför og hæft með tundurskeyti. Lask- aðist það svo mikið, að talið er, að það verði margra mánaða verk að gera við það. Cliurchill gerði allnána grein fyrir því, sem gerðist, að því er kröfur Breta snertir til sinna fvrri bandamanna, varðandi flota þeirra, áður en vopnahlés- samningarnir voru gerðir. — Reyndu Bretar að koma í veg fyrir, að Frakkar léti hann af hendi, en Bretar höfðu farið fram á, að flotanum yrði siglt til hreskra hafna meðan sam- komulagsumleitanir færi fram um vopnahlésskilmála. Þetta tókst ekki. Frakkar lofuðu há- tíðlega, að flotinn skyldi aldrei falia í hendur Þjóðverja, en þrátt fyrir það var eitt ákvæði vopnalilésskilmálanna, að Frakkar áttu að afhenda óvin- unum herskipin. Churchill kvað það óhifanlega ákvörðun Breta, að koma í veg fyrir það, að nokkurt franskt herskip yrði framsell Þjóðverjum. Ennfrem- ur sagði liann, að um 400 þýsk- ir flugmenn, seni voru fangar í Frakklandi, liefði verið látnir lausir, þrátt fyrir það, að Bret- ar liefði óskað þess, að þeir væri fluttir til Bretlands. Nú tæki þessir flugmenn þátt í loft- árásum á Bretland. Flugvélar margra þessara flugmanna voru skotnar niður af breskum flugmönnum. Churchill sagði í ræðu sinni, að Bretar myndu lninda öllum tilraunum, Þóðverja til árása á Bretland og írland. Það kom mjög skýrt fram í ræðu lians, hve honum persónulega og bresku stjórninni allri þótti sárt að verða að grípa til slíkra ráð- stafana, en þeim hefði verið nauðugur einn kostur. Kvaðst liann leggja það undir dóm þjóðarinnar og þingsins, Banda- ríkjaþjóðarinnar og annara, er gert hafði verið. Churchill var mjög hrærður, er liann lauk máli sínu. Allur þingheimur hylti hann. Hófst svo fundur í málstofunni fyrir luktum dyr- um. I Bandaríkjunum og bresk- um löndum er litið svo á, að Bretum liafi verið nauðugur einn kostur, að koma í veg fyr- ir það, að Þýskaland og Ítalía fengi franska flotann. ★ Þrír menn liiðu bana. EINKASKEYTI frá U. P. — London í morgun. prenging varð í gær við sýningarhöll Breta í New York, með þeim afleið- ingum að þrír leynilögreglu- menn biðu bana. Sprengingin varð eftir að tekist hafði að koma sprengj- unni út úr sýningarskálan- um og sprakk hún á grasflöt fyrir framan hann. Kraftur sprengingarinnar var svo mikill, að leynilögreglumenn- irnir rifnuðu alveg í tætlur og í grasflötina myndaðist gígur, sem var fimm fet í þvermál og tvö fet á dýpt. Þykkar gluggarúður, 100 fet í burtu, brotnuðu. Þá særð- ust auk þess fimm menn. Á þriðjudagsmorgun sím- aði karlmaður til sýningar- hallarinnar og varaði starfs- mennina við að vera í henni, því að hún yrði sprengd i loft upp. ' Voru þá fengnir leynilög- reglumenn til þess að leita í höllínni og gæta hennar og fundu þeir loks sprengjuna í gær í herbergi því, sem loft- dælurnar eru í. Eire verður hlutlaust. Víkingar kusu að leika á syðra inarkið í fyrra hálfleik. Gerðu þeir fyrra mark sitt á 9. minútu eftir fallegt upphlaup á hægra kanti. Fékk Þorsteinn knöttinn fýrir opnu marki og skoraði. Lá meira á Fram þenna liálfleik, en þeir gerðu mörg upphlaup, þótt þeim auðnaðist ekki að skora. Var framlína Fram lítið samæfð, eins og hún var skipuð þarna. Víkingar gerðu síðara mark sitt i byrjun síðara hálfleiks, úr vítaspyrnu. Nokkuru eftir miðj- an hálfleik skoruðu Framarar og færðist fjör i leikinn við það, en þeim tókst ekki að skora aftur, enda þótt mark Víkinga kæmist oft í hættu. Þessi hálf- leikur var jafnari, en sá fyrri. Víkingar voru óstyrkir til að byrja með, enda var mikið í liúfi fyrir þá að sigra, til þess þurfa ekki að lenda aftur í „höndúnum“ á Val. Þeir jöfn- uðu sig þó þegar frá leið og bet- ur fór að ganga. Samleikur þeirra var oft dágóður. Af Vik- ingum voru Haukur og Ingvi þeir, sem léku eins og venju- lega. Ingólfur fékk skyndilega fjörkipp um tima í siðari hálf- leik og sýndi ])á hvað líann gat, en var annars athafnalítill. Framarar voru daufir fyrra hálfleikinn, en sóttu í sig veðr- ið seint í siðara hálfleik. Þá vantaði næstum altaf kraftinn og dugnaðinn, sem hefir svo oft einkent þá. Framlínan var veik, enda hefir liún liaft lítinn tíma til samæfinga, eins og hún var skipuð i gær. Bestu mennirnir voru þeir Högni og Sæmundur. Dómari var Sigurjón, bak- vörður úr K. R„ og' verður ekki hjá þvi komist, að álasa hon- um fyrir linkind. Hann slepti hverri fríspyrnunni á fætur annari í fyrra hálfleik og dæm- ir svo skyndilega vitaspyrnu á Fram í byrjun síðara hálfleiks. Hann getur varla réttlætt hana, eftir alt það, sem var á undan gengið. I síðara hálfleiknum tók hann sig þó á. Leikurinn var þó alls ekki harður. Fer hér á eftir tafla um það, hvernig heildarútkoma hvers félags er eftir mótið. L. u. J- T. Möik Stig Víkingur 6 4 1 1 11-5 9 Valur .. 6 3 1 2 13-9 7 K.R 6 2 2 2 6-8 6 Fram .. 6 1 0 5 4-12 2 Reykjavíkurfélögin fjögur hafa nú hvert unnið eitt mót af undanförnum fjórum mótum. Valur varð í fyrravor Reykjavik- urmeistari, Fram Islands- meistari, K.R. vann Walters- kepnina og nú siðast hefir Vík- ingur unnið Reykjavikurmótið. Má segja, að hróðurlega sé skift. hep. í Bpetlandi híða menn með óþreyju frekari fregua um það, sem eftir er af franska flotanum. Einkaskeyti frá United Press. London í morgun. De Valera lýsti yfir þvi í gær- kveldi, til þess að girða fyrir, að ýms iimmæli í útvarpi og blöðum að undánförnu yrði til þess að valda misskilningi, að friríkisstjórnin ætlaði sér ekki að liverfa frá þeirri stefnu, að Eire verði hlutlaust i styrjöld- inni. Tilkynning um þetta efni var hirt í september s.I. og af- staða og stefna stjórnarinnar hefir ekki hreyst siðan, sagði De Valera. Hann kvað stjórnina hafa gert víðtækar ráðstafanir til verndar hlutleysi Irlands, sem yrði varið undir öllum kring- umstæðum. Ný bók. 1 dag kom út ný bók á forlagi Isafoldarprentsmiðju. Heitir hún á íslensku „Bréf frá látnum, sem lif- ir“, en enska heitið er „Letters from a living dead mah“, og hefir vak- ið mikla eftirtekt. Börnin, sem eiga að dvelja á sumardval- arheimili Rau'Öa Krossins að Ásum í Eystrahreppi, eiga að mæta til brottferðar við Mjólkurfél^gshúsið kl. 1.30 á morgun. EINKASKEYTI frá Unite Það hefir fengið hinar bestu undirtektir í Bretlandi, að ríkis- stjómin hófsthandaumaðkoma í veg fyrir, að franski flotinn kæmist til hafna í Frakklandi, því að afleiðing þess hefði orðið, að því er Bretar telja, að her- skipin hefði verið notuð í styrj- öld gegn Bretlandi. Menn bíða óþreyjufullir ítar- legri fregna, m. a. um tvö af sjö orustuskipum Frakka, en þeir áttu fimm í strfðsbyrjun en fyrir 2 mánuðum var orustuskipið Richelieu talið fullsmíðað, og systurskip þess litlu síðar. Enn- fremur vantar upplýsingar um 12 af 18 beitiskipum, 1 af 2 flug- vélamóðurskipum, 50 af 61 tundurspilli, og ennfremur vant- ar upplýsingar um f jölda marga kafbáta, en Frakkar áttu 76 í styrjaldarbyrjun og 25 í smíð- um en einum hefir verið sökt í styrjöldinni. Þó er .talið, að nokkrir kaf bátar hafi verið eyði- lagðir til þess að þeir kæmist ekki í hendur óvinanna. Þá er talið, að um nokkur þeirra skipa, sem tóku þátt í or- ustunni nndan Oran, vanti upp- lýsingar. en þegar Churchill l Press. London í morgun. flutti ræðu sína voru ekki fyrir hendi fullnægjandi upplýsingax. Er áreiðanlegt, að, fleiri herskip en Dunkerque, sem varð fyrir skemdum leituðust við, að kom- ast til Toulon. I Bretlandi er litið svo á, að það, sem gerðist í gær muni gefa Þjóðverjum tilefni til, að hefja nú hinar stórkostlegu árásir á Bretland, sem þeir hafa verið að boða fyrr og síðar. Það vekur mikla athygli, að þýskar Messerschmitt árásar- flugv., „Messerchmitt 119“ hafi sést yfir Bretlandi í fyreta sinni í gær. Er talið að Þjóðverjar hafi nú aðstöðu til þess að senda þess- ar flugvélar inn yfir Bretland, vegna þess að þeir hafa nú flug- velli marga í Hollandi, Belgíu og Frakklandi. Árásarflugvélar þessar eiga að vera sprengju- flugvélunum til vemdar. Þjóðverjar gerðu loftárás á Portland í gær og var það í fyrsta skifti, sem þeir notuðu steypiflugvélar í loftárásum á Bretland. Einu hjálparskipi flotans var sökt, dráttarbát og smáskipi. í

x

Vísir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.