Vísir - 09.07.1940, Síða 1

I
Ritstjóri:
Kristján Guðiaugsson
Skrifstofur:
Fóiagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri ) Blaðamenn Sími:
Augiýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla j
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 9. júlí 1940.
155. tbl.
Frakkland að hvería úr
tölu lýðræðisríkj anna.
fltniit rið að Fetain stjórn
liaiiN fái einræðiivald.
EINKASKEYTI FRÁ UNITEÐ PRESS. — London í morgun.
TTm allan heim er mikið í'ætt og rítað um þá atburði, sem nú eru að gerast í Frakk-
landi. Að því ;er best verður séð eru menn þar í landi — landi frelsis og lýð-
ræðis—að hverfa á braut einræðisins. Petainstjómin fær að líkindum ein-
ræðisvald, cen hun hefir þegai' tekið sér einkunnarorðin: „Starf — fjölskylda — föð-
urland“, í stað hinna hefðbundnu einkunarorða lýðveldisins: „Frelsi, jafnrétti, bræðra-
lag“.
í London ét- leidd athygB að því, að telja megi víst, að ekki
ímæti helmingtír þingmanna Frakklands, í Vichy, þar sem þjóð-
'þingið kentnr saman. Fæst því ekki lögmætur meirihluti at-
ikvæða fyrir því, sem samþykt verður. En í Frakklandsfregnum
'er hermt, að samkvæmt heimild í stjómarskránni verði gerðar
ráðstafanir til þess, að þær tillögur, sem ríkisstjórnin ber fram,
nái fram að, ganga þegar í stað.
Það er gert ráð fyrir, að hvor þingdeildin um sig komi saman,
öldungadeild og fulltrúadeild. Laval fyrrverandi ráðherra mun
flytja ræðu og gera grein fyrir tillögum stjóraarinnar og horf-
unum.
Samkvæmt fregnum, sem borist hafa frá Frakklandi, er gef-
ið í skyn í blöðum stjóraarinnar, að Lebrun ríkisforseti muni
biðjast lausnar, en Petain marskálkur verður þjóðarleiðtogi, en
Laval vara-leiðtogi. Aðstoðarmenn þeirra verða de Margery,
fyrrv. ráðherra og Weygand herforingi.
Búist er við, að aðeins einum stjórnmálaflokki verði leyft að
starfa, og að stjómar- og þingfyrirkomulag verði sniðið eftir
því, sem tíðkast nú á Italíu og Spáni.
lon VII. neitar að aí-
a
I.
Frönsknm stjórn-
málaleiðtogriini
verðnr Iiegiit.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Þýska fréttastofan tilkynnir
að því er liermt er í fregn frá
Bern, að franskir þingmenn, er
komu saman á fund í Vichy í
gærkveldi, liafi fallist á, að rik-
isstórnin iáti rannsaka kærur
á hendur öllum, herforingjum
og yfirmönnum í liernum, svo
og embættismönnum, sem bera
sök á þvi, að bardögum var
haldið áfram eftir að vopnahléð
komst á.
London í morgun.
Aðalblað Fraklca í Kairo,
„La Bourse“, hefir birt for-
ysturein um Petain-stjórnina og
starfsemi hennar. — Þar segir
meðal annars:
„Petain hefir ekki hikað við
að fórna nýlenduveldi Frakka
og hefir sýnt-óskiljanlegt skeyt-
ingarleysi um skoðanir Frakka
utan heimalandsins og Iiags-
muni þeirra. Pétain-stórnin er
svo gjörsamlega í vasanum á
Þjóðverjum og ítölum, að hún
hefir að hoði þeirra lýst yfir
þyí, að hver Frakki, sem held-
ur áfram að berjast, verði
dæmdur til dauða eða þrælkun-
arvinnu. Þeir verða að velja
milli vansæmdar og hugsjóna
sinna.
Svarið liefir ekki látið á sér
standa, mikill meirihluti vill
öerjast áfram.“
r HursoilEir
ii i
Næturlæknir:
Kristján Grímsson, Hverfisgötu
39, sími 2845. Næturvörður í
Lyfjabúðinni Iðunni og Reykjavík-
ur apóteki.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Það var tilkynt í London í
gær, að þýskur kafbátur hefði
sökt breska tundurspillinúm
Whirlwind. ÁhÖfninni hjargaði
hreskt herskiþ. Ekki var lil-
greint livar tundurspillinum var
sökt. Hann var gamalt skip og
var notaður í heimsstyrjöldinni
til þess að leggja tundurdufl-
um, en fyrir nokkurum árum
var hann endurhygður.
„Whirlwind“ var 1100 smá-
lesta skip, úthúinn fjórum -fall-
byssum með 4 þml. hlaupvídd.
| — Bretar hafa nú alls mist 24
, tundurspilla í styrjöldinni.
Leifturstríö í lofti yfir
Bretlandi og á höfun-
um kringum Bretland
Einkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Undangenginn sólarhring
hafa lofthardagar færst mjög í
aukana yfir Bretlandi, Undan-
gengna tvo sólarhringa hefir
verið slöðugt harist yfir Bret-
landi og hafa Bretar skotið nið-
ur 15 þýskar flugvélar í gær og
fyrradag.
Stöðugir lofthardagar liafa
verið liáðir frá því snemma í
gærmorgun, og var enn harist í
morgun snemma. Að minsta
kosti tuttugu flugyélar flugu
inn yfir land á ýmsum stöðum
í morgun, en breskar árásar-
flugvélar réðust til atlögu við
þær. Enn sem komið er hafa
ekki horist mildar fregnir um
tjón af völdum loftárása í dag.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Þjóðverjar hafa lagt fast að
stjórnarnefndinni í Noregi að
leggja að Hálconi Noregskon-
ungi að afsala sér konungdómi,
en eins og vitað er dvelst Há-
kon konungur í Bretlandi. Varð
hanh að flýja land, eins og
menn muna, og norska ríkis-
stjórnin, en þ. 9. apríl s.l. heim-
ilaði Stórþingið norska, er það
kom saman í Elverum, að kon-
ungur og ríkisstjórn tæki sér
dvalarstað i Englandi, ef þörf
krefði, til þess að stórna land-
inu þaðan.
Hákon koungur liefir alger-
lega neitað að afsala sér kon-
ungdómi. Hann lcveðst gegna
áfram þeim skyldum, er hann
tók sér á herðar 1905, en Norð-
menn kvöddu hann til konung-
dóms í Noregi, en þá tók hann
sér einkunnarorðin: Noregi alt
(Alt for Norge)..
Breskur íloti læt-
ur úr höín í
Gíbraltar.
Sjóorusta á Miö-
jarðarhafi?
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Fregn frá Linea á Spáni,
skamt frá Gibraltar, hermir að
mikill breskur floti hafi látið
úr höfn í Gibraltar í gær, að því
er ætlað var mestur hluti flot-
ans, er þar var, og sigldu skipin
reiðubúin til orustu austur Mið-
jarðarhaf. Óvinaflugvélar gerðu
árás á Gibraltar og var skotið
á þær af strandvirkjabyssum.
Áköf skothríð heyrðist síðdeg-
is í gær utan af sjó.
Fyrsti eiisiiRiB-
tjón§llsti Itahi.
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
Það var tilkynt í Bómahorg
í dag, að 818 italskir hermenn
hefði beðið l)ana i hardögum á
landamærum Ítalíu og Frakk-
lands og nýlendunum i Afríku,
en 2982 særst. 315 hermanna e.r
saknað.
LEBRUN
ríkisforseti.
LAVAL
fvrrv. ráðh.
Bfetam tókst að koma í veg
fypir að fpanska liepskipid
RicJbelieu félli 1 hendur
Petain-stj ópnarinnap,
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Það varð kunnugt í morgun, að breska flotanum tókst í gær
að koma í veg fyrir, að franska orustuskipið Richelieu félli í/
hendur óvinanna. Richelieu er 26.500 smálesta herskip og var
fullsmíðað fyrir tveimur mánuðum.
Sag-t er, að Richelieu sé nú í Casablanca á Atlantshafsströnd
Marokko. Þangað komst skipið. undan á flótta fyrir vopnahléð.
Síðar bárust fregnir um, að skipið hefði sést á Atlantshafi,
sennilega í reynsluferðum.
Nánara en að framan segir hefir ekki verið frá því skýrt með
hverjum hætti Bretum tókst að koma í veg fyrir, að Richelieu
félli í hendur óvinanna, en menn skilja það svo, að það, sé nú í
höndum Breta, — hafi það verið elt uppi á Atlantshafi og her-
tekið, en ekki verið ráðist á það, eins og frönsku herskipin við
Oran, sem lágu fyrir akkeri er á þau var ráðist.
Nýtt
sprengiefni.
gtórveldin vinna nú af kappi
að því að fullkomna nýja
púðurtegund, sem er svo sterk,
að eitt pund af henni jafnast á
við 1000 pund af TNT-púðri,
sem mest er notað í hemaði nú.
Púðurtegund þessi er nefnd
nú U-235, að liætti vísinda-
manna og táknar bókstafurinn
Urariium. Fyrir fáeinum mán-
uðum voru Bandaríkjamenn,
Frakkar og Þjóðverjar komnir
lengst í að fullkomna uppgötv-
unina, en eklci svo langt, að
hægt væri að fara að nota hana.
Géta menn gert sér í liugar-
lund feiknakraft þessa sprengi-
efni, að eitt pund af því getur
mynda sprengjugíg, sem er um
2000 metra í þvennál.
Slys.
Það slys vildi til við móvinslu
á Kjalamesi, að maður einn, sem
vann við móvinsluvélina lenti
með hönd i henni og misti við
það fingur.
Aukið fé til umbóta
á Suðudandsbraut.
Rikisstjórnin hefir ákveð-
ið, að lagt verði aukið fé til
umbóta á Suðurlandsbraut,
aðaílega i Svínahrauni, á
Hellisheiði og í Kömbum.
Et þetta gert végna aukinn-
ar umferðar og til þess jafn-
framt að bæta úr atvinnu-
skorti í bænuin. — Um það
hil 50 menn byrjuðu vinnu
i gær við þessar frám-
kvæmdir.
Frakkar átlu annað herskip í
smíðum, af sömu stærð og gerð
og Richelieu. Ekki er enn sem
komið er kunnugt um livað um
það hefir orðið.
Engar fregnir hafa enn horist
um hvort árangur liefir orðið af
samkomulagsumlei tuipimun
Alexandria milli Breta og
Frakka, en Bretar h.afa, sem áð-
ur var getið tilkynt, að herskipin
ferigi ekki að láta úr höfn til þess
að ganga óvinunum á vald.
i r
ÐE GAULLE UM
SJÓORUSTUNA VIÐ ORAN.
I útvarpserindi, sem De Gaulle
flutti í gær, sagði hann, að ekki
hæri að líta á úrslit sjóorustunn-
ar við Oran sem algeran sigur
Breta, þar sem frönsku herskip-
in Iiefði legið fyrir akkeri, og
aðstaða þeirra því verið örðugri.
Þetta bað De Gaulle frönsku
þjóðina að hafa í huga, en landa
sína í Frakklandi bað hann að
dæma ekki hart um það, sem
gerðist í Oran, þvi að hetra væri
að Dunkerque lægi skemt uppi
í landsteinum, en að Þjóðverjar
hefði það á valdi sínu.
1
FRAKKLAND í GREIPUM.
NAZISMANS.
Blaðið Times segir í morgun,
að Frakkland sé alveg í greipum
nazista, og þótt komið verði á
fascistisku fyrirkömulagi, verði
það mest á yfirhorðinu. Frakkar
verði í einu og öllu að hlýða fyr-
irskipunum nazista. Sjáist þess
þegar merki í ýmsu, að nazisatr
ætli að nota sér hversu komið er
fyrir Frökkum, og láta þá fram-
leiða handa sér hergögn og mat-
væli. Frakkland, segir blaðið,
verður landbúnaðarframleiðslu-
land, ef nazistar fá að ráða, og
eins Balkanríkiri, Holland og
Danmörk, en enginn stórfeldur
qspæj bjsizbu anuinBjj? ja
‘nUTpUBfUlgaUI B ippA.IBgBU9.T So
-J3l{ ipiIBUJOjp gll[ .iny.JOA pUB{
-B>[sý({ •Bt'jOAgOfd U{Sg]a[UIBJJJB
-gBUQI glA Bí[B{ gB OAS B§10 pUO[
issocj •jngjÁ9{ jngJOA jnjsjfojugi
»Hvað nngur lemur, gamall temur.«
'•il
Þessir unglingar, sem eru meðlimir í Hitler-Jugend, eru að læra hernaðarvísindi. Það er auðséð
á andlitum þeiri-a, að þeir liafa áhuga fyrir því, sem þeir eru að læra, en það eru loftvarnir með
loftbelgjum, sem eru tegndir við jörðina með stálvírum.