Vísir - 13.07.1940, Blaðsíða 1
Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Slcrifstofur:
Féiagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, laugardaginn 13. júlí 1940.
y "~.f
Ritstjóri
Blaöamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
159. tbl.
Líkup til, að Roosevelt verdi í kjðpi sem forsetaefni
demokrata og ákveðnari strídsafstaða verði tekin eftip
að forsetakosningarnar eru um garö gengnap.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
N%ra þær na§l§tana?
Fregnir frá Washington herma, að Roosevelt forseti hafijÆkið ákvörðun um það
í samráði við hermálaráðherrann, að kveðja fjögur herfylki landvarnaliðsins
(national guard) til vopna, til þess að læra meðferð nýtísku vélknúinna her-
'gagna. Einnig verða kvaddar til heræfingar sjö herdeildir, sem verða sérstaklega æfðar
til loftvama, svo og hersveitir þær, sem hafa það sérstaka hlutverk með höndum, að
verja strendur landsins og hafnir. Alls verða kvaddir um 900.000 menn til heræfinga
næstu mánuði, og það er jafnvel búist við, að á hausti komanda verði hálf önnur milj.
manna við heræfingar í Bandaríkjunum. Skýrði Roosevelt Bandaríkjaforseti frá þess-
Vickers-Wellington sprengjuflugvélarnar eru betri lieldur en nokkrar þær flugvélar, sem Þjóð-
verjar eiga — segir Bretinn. — Bretar fullyrða, að þær fljúgi reglulega yfir Þýskaland og Austur-
mörk.
BANDARIKIN KALLA
MIKIÐ LIÐTILV0PNA
’ •
Er það fyrirboði þess að Bandaríkin
fari í stríðið?
um ákvörðunum á fundi sínum með blaðamönnum 1 gær,
ar vegna þess, að fylsta nauðsyn væri, að Bandaríkjamenn
Það hefir sem kunnugt er, verið stöðugt umræðuefni
blaða og manna meðal vestra, hvort Roosevelt myndi
gefa kost á sér sem forsetaefni í þriðja sinn. Sjálfur
hefir hann ekki látið neitt uppskátt um það, fyrr en í
gær, er blaðamenn spurðu hann um það, en þá sagði
hann, að svo gæti farið, að hann gæfi kost á sér. Margt
þykir benda til, að Roosevelt muni fá yfirgnæfandi
fylgi sem forsetaefni, á flokksþingi demokrata, sem
kemur saman á mánudaginn. — Það hefir altaf verið
búist við þvi, að ef til þess kæmi að Bandaríkin færi í
striðið, þá mundi það ekki verða fyrr en að forseta-
kosningunum liðnum, og um skoðanir manna i þeim
efnum hefir ekkert breyst. Varúðarráðstafanir þær,
sem um getur hér að ofan, sýna að Bandaríkjamönnum
er fylsta alvara að hraða öllum undirbúningi til þess
að hafa landvarnir siriar i sem bestu lagi. Það er ýitað
mál, eins og nú er komið, að hvernig sem forsetakosn-
ingarnar fara, veita Bandaríkin Bretum og bandamönn-
um þeirra allan þann stuðning, sem þeir mega, og þótt
enn hafi alt af verið tekið fram að sá stuðningur tak-
markaðist af því einu, að taka ekki beina þátttöku í
stríðinu, eru margir sérfróðir menn þeirrar skoðunar,
að þetta viðhorf geti breyst þegar eftir forsetakosning-
arnar, og að þannig fari þá, að Bandaríkin hefji fulla
þátttöku í styrjöldinni með lýðræðisþjóðunum.
kvað þær hafa verið ákveðn-
væri við öllu búnir.
Bretar hata fallist á
Ifur
London í morun.
Fregn frá Tokio hermir, að
blaðið Asahi skýri frá því, að
breska stjórnin liafi fallist á
kröfur Japana, og vérði búið að
ganga forinlega frá samkomu-
lagi Breta og Japana þ. 15. þ.m.
Blaðiíj segir að Bretar fall-
ist á, að banna flutninga á vopn-
um og Skotfærum, herflutn-
ingabifreiðum og berisíni á
Yunnah-Burma-leiðinni. Ræðis-
manni .Tapana í Rangoon er
heimilt að fylgjast með öllu
sem gert er þessu viðkomandi,
svo að Japanir þurfi ekki að ef-
ast um, að samriingarnir verði
lialdnir. Arita liefir lýst yfir
því, að hann telji fullnægjandi
yfirlýsingu Sir Roberts Craige
þ. 8. júlí, að hergágnaflutningar
um Hongkong til hers Chiangs
Kai-sheks hafi þegar verið
bannaðir.
I kosningunum á hausti kom-
anda (5. nóvember í flestum
ríkjunum), er ekki eingöngu
kosinn ríkisfoi-seti, þótt þessar
kosningar séu nefndar forseta-
kosningarnar. Einnig er kosinn
varaforseti Bandaríkjanna, 34
þingmenn í öldungadeildina og
435 þingmenn í fulltrúadeildina.
Loks eru kosnir ríkisstjórar í
35 rikjum. Kjósendurnir eru
um 40 miljónir talsins.
Hvernig fer
á flokksþingi demokrata?
Ef Roosevelt gefur kost á sér,
er talið víst, að liann fái kjör-
mannaatkvæði eftirtaldra ríkja:
New York (94), Ulinois (58),
Nebraska (14), Alaska (6),
Maine (10), New Hampsliire
(8), Georgia (24), Pennsylvania
(72), Utha (8), Arizona (4),
California (44). Samtals 342.
Farley á vís kjördæmaat-
kvæði Massachusetts (32),
McNutt kjörmannaatkvæði
Indiana (28).
Ef Roosevelt gefur kost á sér,
er það í fyrsta sírifti í sögu
Bandaríkjanna, sem sami mað-
ur er forsetaefni þremur sinn-
um, og er þar með brotin hefð-
bundin venja, sem menn til
skamms tíma töldu að aldrei
myndi brotin verða.
Grískt skip ferst
af sprengingu út
á rúmsjó.
London í inorun.
Fregn frá Seattle á vestur-
strönd Bandarikjanna liermir,
að gríska skipið Ilellenic Skipp-
er liafi farist af völdum spreng-
ingar, í rúmsjó. Gerðist þetta
100 mílur út af mvnni Colum-
bia-fljótsins.
Fiskiskipið Cryptic bjargaði
21 manni, er liöfðu komist í
einn skipsbátinn.
Hellenic Skipper var áður
eign Bandaríkjanna og hét þá
Curacoa.
Einræðisstj órnin í Frakk-
landi fullskipuð.
Laval, Weygand og Baudoin eiga
sæti í stjópninni.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Fregn frá Grenoble hermir, að Petite Dauphinois,
sem er talið vera málgagn stjórnarinnar, hafi birt lista
yfir nöfn hinna ný.ju ráðheiTa. Þeir eru 12 talsins og
tók Petain marskálkur ákvörðun um val þeirra í gær.
Petain er sjálfur forsætisráðherra, auk þess sem hann
er ríkisleiðtogi (chief of state), Pierre Laval er vara-
forsætisráðherra, Albert dómsmálaráðherra, Marguet
innanríkisráðherra, Baudoin utanríkismálaráðherra,
Bautillier fjármálaráðherra, Weygand landvarnaráð-
herra, Mireaux fræðslu- og listamálaráðherra, Isbarne
Gagray f jölskyldu- og æskulýðsmálaráðherra, Caziaux
landbúnaðarráðherra, Pietri samgöngumálaráðherra,
Henry Lemers nýlendumálaráðherra, Colson herf oringi
hermálaráðherra, Darlan flotaforingi flotamálaráð-
herra, Bujo herforingi flugmálaráðherra. Framleiðslu-
og iðnaðannálaráðheiTar hafa verið skipaðir, en riöfn
þeirra ekki birt enn sem komið er.
Tilskipan var gefin út í Frakklandi í gær þess efnis, að þjóð-
hátíðardagur Frakka (Bastille-dagurinn), 14. júlí, skyldi verða
sorgardagur. Frakkar í Bretlandi halda daginn hátíðlegan.
Ekki hefir neitt fregnast enn sem komið er hvemig Þjóðverj-
ar snúast við þeirri ósk Petain, að hann fái aðsetur í Versala-
höll. Yfirleitt gætir sömu andúðar í Þýskalandi og Ítalíu gagn-
vart Frökkum. Eru þeir títt mintir á að þeir séu sigruð þjóð og
í ítölskum blöðum gætir þess einkum, að vafi sé á, að Frakkar
hafi í raun og veru hneigst að einræði, — þar hafi ekki orðið
sama þróun í einræðisáttina og í Italíu og Þýskalandi.
Breskur togari skot-
inn í kaf af fhigvél
3040 sjomílnr nt af
Anstfjörðum.
Skipstjórinn fórst, en skipshöfnin
komst fii Sföðvarfjarðar í gær.
SÁ atburður gerðist í fyrrinótt að enskur togari
var skotinn í kaf af þýskri flugvél, og var tog-
arinn staddur 10 sjómílur út af Hvalbak er
þetta skeði.
Visir átti tal við sýslumanninn í Suður-Múlasýslu í morgun, en
hann var þá staddur á Stöðvarfirði, og skýrði hann frá atburð-
um á þessa leið:
Kl. 3 i gær kom trillubátur
hiugað til Stöðvarfjarðar með
björgunarbát í eftirdragi, sem i
voru 12 skipsmenn af togaran-
um Volante, 235 Grimsby. Voru
þetta 11 liásetar af skipinu og
stýrimaður.
Bátverjar skýrðu svo frá, að
þeir liefðu verið nýbyrjaðir á
veiðum kl. 4 i fyrrinótt er flug-
vél kom úr vestri og réðist að
skipinu. Varpaði liún á það
tveimur sprengjum. Hæfði önn-
ur ekki skipið en liin lenti mið-
skips, — á brúnni, — og olli
miklum skemdum á skipinu,
þannig að það tók að sökkva.
Við sprenginguna köstuðust
skipstjóri og stýrimaður fyrir
borð.
Hásetar höfðu tekið lil varna
og skotið með vélliyssu um 50
skotum að flugvélinni, en þegar
hér var komið neyddust Jæir til
að leita í björgunarbátinn, og
tóku Jiegar að svipast um eftir
skipstjóra og stýrimanni, og
náðu þeir til stýrimanns eftir að
liann hafði velkst um klukku-
stund í sjónum. Skipstjórann
sáu þeir hinsvegar aldrei, og
telja að hann mUni hafa farist
strax við sprenginguna.
Er J>eir höfðu innbyrt stýri-
manninn og leitað árangurs-
laust að skipstjóra langa hrið,
tóku þeir að róa í áttina til lands,
og munu þeir þá hafa verið
staddir 20—30 sjómilur út af
Kambsnesi, sem liggur milli
Stöðvarfjarðar og Breiðdals-
víkur. Sóttu J>eir róðurinn frá
þvi kl. 41/2 í fyrrinótt til kl. 12V2
í gær, en þá hitti þá trillubát-
ur, sem var í róðri, og dró björg-
unarbátinn til Stöðvarfjarðar,
en þangað komu þeir um kl. 3
í gær.
Hásetar voru sjóhraktir mjög,
er J>eir náðu landi, en auk J>ess
var einn J>eirra særður nokkuð
á læri og hönd af vélbyssuskot-
um frá flugvélinni.
Sýslumanni var J>egar gert að-
vart, og fór hann til Stöðvar-
fjarðar. Lét hann tilkynna rétt-
um aðilum um hinn særða
mann, og var hann fluttur i flug-
vél i annan kaUpstað og komið
J>ar á sjúkrahús. Er líðan hans
nú góð og lifi hans engin hætta
búin.
Stöðfirðingar hjúkruðu hin-
um sjóhröktu mönnum eftir
föngum og veittu þeim beina,
og hrestust þeir allir fljótt. LiS-
ur þeim nú öllum vel, og halda
enn kyrru fyrir á Stöðvarfirði.