Vísir - 19.07.1940, Side 1

Rttst jóri:
Kristján Guðiaugsson
Skrifstofur:
Féfagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Ritstjóri
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 iínur
Afgreiðsla
Rússar færa sig enn upp á skaftið:
kosti í Aiandseyjamálinu,
sem Finnar urðu aðijanya að
JLitlu Cystpasaltslöndin gera bandalag
viö Sovét-Rtissland*
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Það er nú kunnugt orðið, að Rússar settu Finnum
úrslitakosti í Álandseyjamálinu. Að því er
hermt er í fregn frá Stokkhólmi áttu Finnar
jum aðeins tvent að velja:
1) Að Rússar hefði yfirráð yfir eyjunum ásamt
Finnum og hefði þar setulið og varnarvirki,
eins og þeir.
2) Að eyjarnar yrði afvopnaðar þegar í stað.
í Stokkhólmsfregninni segir, að Finnum hafi þótt
báðir kostir harðir, en valið hinn síðari.
Álandseyjamálið hefir lengi verið hið mesta deilu-
mál og hefir Rússum verið meinilla við að yfirráð eyj-
anna skyldi vera í höndum Finna, en þó einkanlega að
þær skyldi vera víggartar.
Hafa Svíar einnig látið sig miklu varða um eyjarnar
og Þjóðabandalagið hafði um skeið mikil afskifti af
þessum málum. I Finnlandsstyrjöldinni sendu Finnar
herlið til eyjanna og þeir og Svíar lögðu tundurduflum
í nánd við þau. Um afstöðu Svía í þessu máli nú hefir
ekki frést.
Aðrar fregnir hafa borist, sem sýna, að Rússar eru
stöðugt að færa sig upp á skaftið, nú þegar engin þ.jóð
hefir bolmagn t'il þess að spyrna gegn kröfum þeirra.
Fregnir bárust um það í gær, að bráðlega — eða snemma
í næstu viku — yrði gengið frá formlegu bandalagi
Litlu Eystrasaltsríkjanna og Sovét-Rússlands.
Hefir stöðugt stefnt í þessa átt í þessum löndum (þ.
e. Lettland, Lithauen og Eistland), síðan er Rússar
höfðu það fram með hótunum, að þeir fengi að hafa
þar setulið. 1 þingkosningum, sem fram fóru nýlega í
þessum ríkjum var kosið með sama fyrirkomulagi og i
einræðislöndum. Það var aðeins einn listi, sem menn
gátu samþykt eða hafnað. Svo bárust l'regnir um, að
stjómarskrám þessara ríkja yrði breytt í svipað horf
og í Sovét-Rússlandi. Loks bárust fregnirnar um hið
formlega bandalag, en svo yirðist sem raunverulega sé
um innlimun að ræða.
Fregn frá Tallin hermir, að mikilvæg ráðstefna standi yfir
þar í borg og fari umræðurnar fram í sendisveitarskrifstofunni
rússnesku. Stjórnmálamenn Lettlands og Lithauen ræða þar við
fulltrúa rússnesku stjórnarinnar, að því er fullyrt er um inn-
limun Lettlands og Lithauen í ráðstjórnarríkjasambandið.
Um Eistland er ekki getið í þessari fregn, en vafalítið er talið,
að sömu örlög bíði Eistlands, Lettlands og Lithauen.
Einkaskeyti frá United Pre$s.
London í morgun.
Loftárásir Þjóðverja á Bret-
land virðast aftur vera að fær-
ast i aukana. Árásir voru gerð-
ar á ýmsa staði í Bretlandi í
gær og síðastliðna nött og í
morgun og var eignatjón all-
tnikið á ýmsum stöðum, en
manntjón litið. Fregríir um
manntjón eru nú ekki birtar i
blöðum, vegna Jæss áð Pjöð-
verjar fá þá nokkura vitneslcju
um árangurinn af loftárásum
sínum, og verður manntjóns að-
eins getið í heildarskýrslum
einu sinni á mánuði. Þýskar
sprengjuflugvélar gerðu einnig
árásir á skipaflota við strendur
Brétlands.
0
Breskar sprengjuflugvélar
lialda áfram stöðugum árásum
á bernaðarstöðvar Þjóðverja í
Frakklandi, svo sem Merville,
flugstöðina við Boulogne og
víðar, á ýmsa staði i Ruhr, Suð-
ur-HoIlandi og Gent í Belgíu.
Miklar truflanir bafa orðið
á samgöngukerfi Þjóðverja.
i
London í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Fregn frá Grenoble liermir,
að „Petit Dauphinois“, málgagn
stjórnarinnar, skýri frá því, að
franska ríkisstjórnin liafi til-
1 kynt rikisstjórninni í London,
að hún sjái sér ekki fært að
viðhalda stjórnmálasambandi
við hana, nema hún fallist á að
greiða Frakklandi skaðabætur,
fyrir það tjón, sem það hafi
orðið fyrir, vegna aðgerða
bresku stjórnarinnar gagnvart
franska flotanum.
Breska stjórnin telur sig ekki
bundna neinum skyldum um
að fallast á þessa skilmála, og
hefir því franska stjórnin falið
sendifulltrúa sínum, Catellane
markgreifa, að hverfa frá
London í dag.
Göbbels þakkar þysk-
ani hersveitum fræki-
lega framgöngn.
London í morgun.
Einkaskeyti frá United Press.
Þýskar hersveitir, sem tekið
hafa þátt í bardögunum í Hol-
landi, Belgiu og Frakklandi,
komu lieim til Berlinar í gær-
kveldi, og var þeim fagnað af
miklum mannfjölda.
Útbreiðslumálaráðherrann —
dr. Göbbels — flutti ræðu, og
þakkaði bermönnunum fræki-
lega framgöngu. Hann lýsti yf-
ir ])ví, að eldri hermennirnir
vrði nú sendir heim, til að sinna
störfum þar, en yngri hermann-
anna biði það hlutverk að halda
áfram stríðinu þar til Bretland
væri sigrað. Það er aðeins loka-
j þátturinn eftir, sagði dr. Göbb-
! els.
200 þýskar flugvélar skotnar
niður við Bretland.
Það var tilkynt í London í
morgun, að 200 þýskar flugvél-
ar alls hefði verið skotnar nið-
ur við Bretland, þar af 157
sprengjuflugvélar, hinar árás-
arflugvélar.
Þýsk sprengjuflugvél var
skotin niður í morgun og hrap-
aði hún í sjó niður.
i
Myndin sýnir eina af hinum stórfenglegu og langdrægu loftvarnarbyssum i London.
Roosevelt forseti hefir fall-
ist á að verða í kjöri.
Wallace landbúnaðarráðherra kosinn
varaforsetaeíni.
Á flokksþingi demokrata gerðist það helst tíðinda í gær, að
Wallace landbúnaðarráðherra Bandaríkjanna, var kosinn vara-
forsetaefni demokrata-flokksins.
. .Var hann kosinn mótatkvæðalaust í fyrstu umferð.
Þegar Roosevelt forseta hafði verið tilkynt, að Wallace hefði
orðið fyrir valinu sem varaforsetaefni, tilkynti forsetinn, að
hann féllist á að verða í kjöri.
í breskum og amerískum blöðum er litið svo á, að Roosevelt
hafi unnið hinn glæsilegasta sigur, persónulega og sem stjórn-
málamaður, og að hann hafi demokrataflokkinn allan að baki
sér. . .
í blöðum republikaua er, eins
og gera mátti ráð fyrir, rætt
mikið um það, að nú liafi í
fyrsta sinni verið brotin hin
hefðbundna venja, að sami
maður væri ekki í forsetakjöri
nema tvívegis, og benda sum,
þeirra á, t. d. New Yorlc Herald
Tribune, að þessari reglu hafi
verið fylgt frá upphafi, til
tryggingar því að sami maður-
inn fengi ekki of mikið áhrifa-
vald, ráðstöfunin hafi með öðr-
um orðum verið gerð til þess að
tryggja lýðræðið í landinu. Af
liálfu demoki-ata er því baldið
fram, að timarnir hafi breyst,
og engar gildar ástæður séu fyr-
ir hendi til þess að fylgja þess-
ari gömlu reglu, ef ríkisforseti,
London í morgun.
„Lundúnabúar eru vel undir
innrásina búnir“, símar frétta-
ritari svissneska blaðsins „Bas-
eler Nachrichten“ til blaðs síns.
„Eg hefi ennþá ekki hitt
noklcurn mann, sem ber minsta
kvíða í brjósti fyrir hinni yfir-
vofandi árás, og allir eru sam-
mála um, að endanlegur sigur
muni falla Bretum í skaut“,
heldur hann áfram.
„Það er enginn vafi á því,
að hinar tiðu loftárásir Þjóð-
verja að undanförnu hafa ver-
ið ætlaðar til að vekja ugg og
sem valinn er forsetaefni hið
þriðja sinn, hefir næga starfs-
kráfta. Lýðræðið er trygt nægi-
lega með öðru móti en að fylgja
þessari reglu, segja þeir, og þar
að auki mundi lýðræðisvernd-
inni ekki betur borgið í hönd-
um annars leiðtoga en Roose-
velts.
Wendell L. Willkie, forseta-
efni republikana, kveðst vera
af hjarta þakklátur að fá ann-
an eins keppinaut og Roosevelí
í kosningunum. — Utanríkis-
málastefna þeirra er næstum
hin sama, en þá greinir mikið
á um innanrikisáform, einkan-
lega viðreisnaráform sam-
bandsstjórnarinnar.
kvíða ineðal almennings, enda
verið ætlaðar sem pinskonar
„taugastríð“, því að heniaðar-
legur árangur þeirra hefir eng-
inn verið, en þær hafa kostað
Þjóðverja töluvert tjón. Taug-
ar Bretanna virðast samt ætla
að þola meiri áreynslu en Hitl-
er hefir reiknað með, þvi að
fjöldi manns hlustar að stað-
aldri á þýska útvarpið, án þess
að liinar ægilegu liótanir, sem
þar eru hafðar í frammi, virð-
ast liafa haft minstu áhrif á ró-
semi maima. Virðast Englend-
ingar taka þeim eins og hverju
öðru góðu gamni, og er mikið
hlegið að þeim.
Svo mikið er vist, að ráðist
Þjóðverjar til innrásar í Eng-
land, mega þeir eiga von á
verstu meðferð, enda bendir alt
til þess, að Brétar muni stand-
ast allar innrásartilraunir Þjóð-
verja.“
Stjórnmálaritstjóri „Times“
ræðir möguleikana á þýskri inn-
rás i sambandi við áróður þárín,
sem þýsku blöðin og útvarpið
lialda nú uppi. Kemst hann að
þeirri niðurstöðu, að bak við
áróðurinn liggi miklar fyrirætl-
anir og viðbúnaður, þó að ekki
verði um það sagt, eins og stend-
ur, hvort Þjóðverjar geri alvöru
úr fyrirætlunum sínum.
„Þýski flugherinn þurfti tíma
til endurskipulagningar, en nú
er svo komið, að reikna verður
með að hann sé allur til taks.
Meðfram allri strandlengjunni,
norðan frá Narvík og suður tií
Frakklands, munu þeir hafa
smáskip til taks, ásamt flug-
véladeildum, en á hverjurrí stað
eru liersveitir, að visu ekki stór-
ar, en án efa vel æfðar og snar-
ar i snúningum. Bresku her-
stjórninni er fullkunnugt lum
rnikið af þessum viðbúnaði,
og hefir ekki þótt heppilegt að
birta skýrslur um það, en hins
ber að gæta, að þótt njósnir liafi
borist af þessum viðbúnaði, þá
segir það i raun og veru ekk-
ert um það, livernig hinum end-
anlega viðbúnaði verði hagað.
Það er gainalt herbragð, að sýna
innrásarherinn, án þess að nota
hann. En livað sem þessu líður,
þá er þaö eitt víst, að"þegar til
innrásar kemur, þá verður hún
framkvæmd með allri þeirri
fúlmensku — og sennilega
drjúgum meiri — sem Hitler
liefir hingað til sýnt af sér í
innrásum sínum. Aftur á mótí
á liann að mæta óskaplegiim
örðugleikum, og í þessu tilfelli
verður liann að brjóta þá reglu
sína, að ráðast á garðinn þar
sem hann er lægstur. Þýski lier-
inn á að ráðast yfir haf, sem
varið er af öflugasta flota í
heimi, auk þess sem þýski flug-
flotinn á að mæta sinum skæð-
' asta keppinaut, breska flug-
hernum, sem undanfarið liefir
sýnt mikla yfirburði í jafnvígi
og ^em vex með hverjum deg-
inum, auk þess sem hann með
hverjum deginum eyðileggur
nokkuð af viðbúnaði þýska
innrásarhersins.“
Bretar viðbúnir inn>
ráiartilrann Þ|«ð-
verja.