Vísir - 22.07.1940, Page 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Litln Eystrasaltsríkin ganga
í RáOstjórnarríkjabandalagiO
Hikll liátiðahöld í
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Litlu Eystrasaltsríkin þrjú, Lettland, Lithauen og
Eistland, hafa nú tekið fullnaðarákvörðun um
að sækja um upptöku í Ráðstjórnarríkjasam-
bandið. Var fullnaðarákvörðun í þessu efni tekin á ráð-
stefnu þessara þriggja ríkja, en þing þeirra hafa rætt
málið að undanförnu. Ríki þessi verða ráðstjórnar-Iýð-
veldi innan sambandsins.
I fregn frá Washington segir, að sendiherra Lettlands
þar, Alfred Bilmanis, hafi tilkynt, að Lettland hafi orðið
fyrirtilefnislausriágengniaf hálfu Rússa og Lettlend-
ingar verið neyddir til þess að f allast á innlimun í Sovét-
Rússland.
Sendiherra Lettlands hefir neitað að láta af hendi
skjöl og skilríki þau, sem hann hefir með höndum.
I Moskva er mikið um hátíðahöld. Þar gengu fylking-
ar íþróttamanna, karla og kvenna, um Rauða torgið, og
hyltu Stalin og Voroshilov. Um 30.000 íþróttamenn tóku
þátt í hátíðahöldunum.
Nýskipaðir herforingjar í her Georgíu og Armeníu
könnuðu hersveitir frá þessum ráðstjórnarríkjum.
Hersveitir frá Lettlandi, Lithauen og Kyrjálahéraði
tóku einnig þátt í hátíðahöldunum.
Hin opinbera þýska fréttastofa tilkynnir, að Pilts,
ríkisforseti Eistlands, hafi sagt af sér embætti, vegna
innlimunarákvörðunarinnar, og hafi Vareslard for-
sætísráðherra tekið við störfum ríkisforsetans.
Bresk blöð i morgun gera að
umtalsefni hversu Rússar hafa
nú treyst aðstöðu sína við
Eystrasalt þar sem þeir hafa nú
innlimað öll „litlu Eystrasalts-
ríkin“ og bætt 6—7 miljónum
manna við íbúatölu Sovét-ríkja-
sambandsins. Þá er lögð mikil
áhersla á það, að Rússar bafa nú
fengið aftur liinar gömlu hafnir
sínar, Reval og Riga, og hefir
iðstaðaRússa nú eflst stórum við
Eystrasalt, en aðstaða Þjóð-
verja orðið erfiðari að sama
skapi. Rússar bafa nú fengið
Eistland, Lettland, Lithauen,
austurhlutaPólIands ogBessara-
biu og Norður-Bukovinu, án
þess að fórna neinum mannslíf-
um, en auk þess bafa þeír feng-
ið framgengt kröfum sínum á
hendur Finnum, en sókn þeirra
á hendur Finnum varð þeim ær-
íð kostnaðarsöm, sem alkunn-
ugt er. Bresk blöð benda á, að ef
Þjóðverjar liefði ekld verið önn-
um kafnir annarstaðar, myndu
Rússar ekki hafa fært sig svo
upp á skaftið sem reynd ber
vitni.
167 Þýskar flug-
vélar skotnar
niður írá 17. júní.
London, i morgun.
Það var tilkynt í London í
gær, að frá 17. júní s. I. hefði
167 þýskar flugvélar verið
skotnar niður við Bretland. 21
þýskar flugvélar voru skotnar
niður við Bretland á laugardag,
en þrjár í gær.
Moikva.
London, i morgun.
Halifax lávarður, utanríkis-
málapáðherra Bretlands flytur
ræðu í kvöld, og verður lienni
endui’varpað uni öll bresk lönd
og til Bandaríkjanna. Halifax lá-
varður mun svara Hitler i þess-
ari ræðu sinni.
Miklir loftbar-
dagar yfir
helgina.
London, í morgun.
Eins og getið hefir verið i öðru
skeyti hafa verið miklir Ioftbar-
dagar i nánd við Bretland yfir
helgina og hafa a.m.k. 24 þýsk-
ar flugvélar verið skotnar niður
í þessum bardögum frá því á
laugardagsmorgun og þar til
fyrir liádegi i dag.
Fjórar breskar flugvélar voru
skotnar niður.
Sex bi'eskar árásarflugvélar
gerðu árás á 80 þýskar sprengju-
flugvélar í gær yfir Ennarsundi
og skutu niður tvær, en tvær til
urðu fyrir miklum skemdum.
Allar bresku flugvélamar sluppu
óskemdar úr viðureigninni.
í loftárásum Breta á Wil-
helmshaven á laugardagskvöld
var varpað sprengjum á herskip
og flutningaskip með miklum
árangri. Einnig voru gerðar
árásir yfir lielgina á fjölda
margar olíustöðvar Þjóðverja í
Þýskalandi, Noregi, Hollandi og
Belgíu, og voru skotnar niður
sjö breskar flugvélar í þessum
loftárásum, en Bretar segja að
árangurinn af loftárásunum
bafi verið mjög mikill.
Frá Stykkíshólmi.
Túnasláttur byrjaði bjá flest-
um bændurn um miðjan mán-
uðinn. Grasspretta er í meðal-
lagi, þó talsvert Iakari en í fyrra.
Afli á báta er sæmilegur.
Kolaskip kom nú 1 vikunni til
kaupfélagsins og til hreppsins.
segir J. L. Garvln,
ritstjóri Observer.
Hinn frægi breski blaðamaður
J. L. Garvin, ritstjóri „Observer“
birti í gær hugleiðingar um ræðu
Hitlers. Kemst hann að þeiri'i
niðurstöðu, að ræðan hafi alls
ekki neitt alvarlegt friðartilboð
að geyma, heldur sé hún kattar-
þvottur einræðislierra, sem þeg-
ar liafi ákveðið að láta til skarar
skríða og láta kné fylgja kviði.
„Hann hvatti Breta til að gef-
ast upp, áður en bardaginn byrj-
aði, og notaði til þess hinar ægi-
legustu hótanir. Eini tilgangur
þessarar nýju „friðar-sóknar“
virðist liafa verið að koma
ábyrgðinni af árásarfyrirætlun-
um Þjóðverja yfir á Breta, enda
tók Hitler það fram, að hann
Iiefði létt á samvisku sinni. Ti!
þess að gagnrýna þessa ræðu,
sem Hitler var 100 mínútur að
flytja, þyrfti heila bók með at-
liugasemdum og leiðréttingum,
svo full var hún af rangfærslum.
En aðal-innihald liennar var, að
vér Bretar ættum að sjá vort ó •
vænna og gefast upp, áður en til
árásár kæmi. Hann nefnir það
ekki einu orði, liverja skilmála
liann myndi setja oss, ef vér
skyldum gefast upp. Það er af
þvi, að hann ætlast ekki til ann-
ars en að vér gefumst upp skil-
vrðislaust, rétt til þess að spara
honum fyrirliöfnina að ráðast á
England.
„Það er ekkert nýtt í hinum
hroðalegu liótunum lians. Oss
var fyllilega kunnugt um inn-
ræti hans, þegar vér gripum til
vopna gegn yfirgangi hans. Með
liuga og hönd erum vér hinu
versta búnir og vér skulum með
baráttu vorri setja öllum frjáls-
um þjóðum fordæmi.“
„AnsturljóslB", sem
sjást frá Hollandl.
„Times“ skýrir frá því í dag,
að áreiðanlegar njósnir liafi bor-
ist frá Hollandi um ásangurinn
af loftárásum Breta á vestur-
liluta Þýskalands. Segir í fregn-
inni, að fólk, sem býr á austur-
landamærum Hollands geti
greinilega séð glampa og ljós-
bjarma á nóttunni, en það séu
sprengingar þær og eldsvoðar,
sem af loftárásum Breta stafa.
I daglegu tali manna á milli er
þetta kallað „austurljósin“.
Þjóðverjar gera alt, sem þeir
geta til að koma i veg fyrir að
almenningur í Hollandi verði
þessa var. Meðal annars hafa
þeii' bannað fólki að fara eftir
sólarlag upp á liæð eina nálægt
Arnbem, en þaðan er gott útsýni
inn yfir Þýskaland.
Annars verða Hollendingar
beinlínis varir við þann glund-
roða, sem er að skapast á flutn-
ingum milli Hollands og Þýska-
lands, vegna jiess að flutninga-
brautir eru eyðilagðar. Þannig
voru fyrir nokkru sendar nokkr-
ar járnbrautarlestir, fullar af
liollensku smjöri, og grænmeti
til Þýskalands. Lestirnar urðu
að snúa aftur til Hollands, sök-
um þess, að járnbrautin hafði
veriðeyðilögð.Reynt var aðsenda
vörurnar aftur með flutninga-
bílum, en þá tók ekki betra við,
því að vegirnir höfðu líka verið
eyðilagðir.
KaflítariBi Mmí
íalii af.
London, í morgun.
Breska flotamálaráðuneytið
tilkvnti í gærkveldi, að all-
Fyrir liðlega mánuði var birt
grein í kunnu amerísku blaði,
þar sem því er haldið fram, að
Hítler verði að hafa hraðann á
til þess að sigra í styrjöldinni,
vegna þess, að ef styrjöldin
dregst á langinn 2—3 mánuði,
skortir Þjóðverja smurnings-
olíu og bensín til þess að halda
henni áfram. Síðan er grein
þessi var birt hafa Þjóðverjar
að vísu fengið betri aðstöðu að
því leyti, að þeir hafa náð tals-
verðum bensín- og olíubirgðum
í Frakklandi og þeir hafa nú
betri aðgöngu en áður, að því er
ætla verður, til þess að fá olíu
frá Rúmeníu, en þrátt fyrir það
horfir mjög alvarlega fyrir
Þjóðverjum, ef styrjöldin dregst
á langinn, Vegna þess að olíu-
eyðslan í nútíma hernaði er gíf-
urleg, og þeir geta ekki fengið
nægar birgðir frá Rúmeníu og
Rússlandi til langvarandi hem-
aðar. 1
langur tími væri liðinn frá því
er kafbáturinn Salmon hefði
átt að vera kominn til bæki-
stöðvar sinnar, og yrði nú að líta
svo á, að honum hefði verið
grandað.
Kafbáturinn Salmon vann
mörg afrek í styrjöldinni. Sökti
hann mörgum þýskum flutn-
ingaskipum, flestum á siglinga-
leiðum milli Þýskalands og
Noregs. Eitt sinn sá Salmon til
ferða þýskrar flotadeildar og
skaut 6 tundurskeytum á her-
skipin. Hæfði liann eitt þeirra
2 tundurskeytum og sökti því.
Er álitið, að það hafi verið beiti-
skipið Leipzig, en eitt af hinum
lierskipunum varð fyrir skemd-
um af tundurskeyti, að líkind-
uniíbeitiskipið Bluclier.
Það var kafbáturinn Salmon,
sem sá til ferða hafskipsins
Bremen, er það var á leið til
Þýskalands frá ^®rður-Rúss-
landi. Salmon hefði getað sökt
Bremen, en ef liann hefði gert
það voru engin tök á að bjarga
áhöfninni, en alþjóðalög mæla
svo fyrir, að óheimilt sé að
sökkva skipi nema þau skilyrði
séu fyrir liendi, að skipshöfn og
farþegum sé ekki teflt í lifs-
hættu. Lét kafbáturinn liafskip-
ið fara óáreitt ferða sinna.
Það er kunnugt, að Paul
Reynaud, fyrrverandi forsætis-
ráðherra Frakklands, sem er
hagfræðingur og sérfróður í
ohumálum, var þeirrar skoðun-
ar, að ef Bandamenn gæti
þraukað fram á sumar, myndi
sigurinn falla þeim í skaut,
vegna þess, að Þjóðverjar hefði
ekki nægilegar olíubirgðir til
þess að haldastyrjöldinniáfram.
En rétt á eftir, að Reynaud lét
þessa skoðun í ljós, urðu Frakk-
ar að gefast upp, og nokkuru
síðar gerðust þeir atburðir í
Rúmeníu, sem af leiðir, að Rú-
inenar þora ekki annað en sitja
og standa eins og Rússar og
Þjóðverjar vilja. En því má
ekki gleyma, að 75% af allri
olíu, sem framleidd er i heim-
inum, kemur frá Vesturálfu,
og Bretar hafa aðang að olíu-
lindunum þar, en Þjóðverjar og
ítalir ekki, og auk þess hafa
Framh. á 3. síðu.
Havana ráðstefnan sett.
Orðsending Þýskalands til Mið-
Amerikuukja.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Vesturálfurikjaráðstefnan í Havana er nú tekin til starfa og
er búist við, að samvinna lýðvelda Vesturálfu muni verða mjög
aukin.
Eins og áður er getið sendi þýska ríkisstjómin fyrir nokkuru
orðsendingu til ríkisstjórnanna í Costa Rica, Guatemala og Ve-
nezuela, og fór fram á, að þessi ríki tæki ekki óvinsamlega af-
stöðu gegn Þýskalandi á Havana-ráðstefnunni.
Fregn frá Costa Rica hermir, að utanríkismálaráðherra lands-
ins hafi neitað að fallast á orðsendingu, sem þýski sendiherrann
í Guatemala, Reinebeck, afhenti ríkisstjómum Mið-Ameríku-
lýðvelda, þess efnis, sem að framan getur.
Að því er United Press hefir fregnað, neituðu ríkisstjómir
hinna Mið-Ameríkulýðveldanna einnig að fallast á orðsending-
■una, og var hún þá afturkölluð.
«
Þjóðverjar hafa ekki nægilega mikið
af olín og bensíni tii Jess að halda
styrjðldinni áfram nema f 2-3 mánnði,
ad áliti ýmsra sérfróðra manna
í olíu- og hernaðarmálum,