Vísir - 26.07.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guððaugsson
Skrifstofur:
Féiagsprentsmiöjan (3. hæð).
30. áiu
Reykjavík, föstudaginn 26. júií 1940.
Ritstjóri J Sími:
Blaðamenn
Augiýsingar 1660
Gjaldkeri S Ifnur
Afgreiðsla J
170. tbl.
Sameiginleg vörn Vestur-
'V'rr r.»
álfuríkja, ef nokkuri þeirra
verður fyrir innrás.
Margar tiilö^nr haía koniið frain á filaranaráð*
itefnnnni, og er övíst hrerjar þeirra siá frsisM að
g?anga. en Éalið víst, að sainviuna ut sí við verði
mjögr ankin.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
"ih ijargar tillögur hafa J)egar verið lagðar fram á
IVJI Vesturálfuríkjaráðstefnunni í Havana, og
verður að svo stöddu ekkert sagt um, livaða
tillögur verða samþyktar, en öllum fréttariturum ber
saman um, að samvinnan verði aukin út á við, til þess
að tryggja sjálfstæði og öiyggi allra lýðvelda i Vestur-
álfu. Það er mikill ágreiningur um hvaða leið skuli fara,
en um markmiðið virðist enginn ágreiningur. I einni
fregn segir, að með Havanaráðstefnunni sé lagður
grundvöllur að svo víðtækri samvinnu milli lýðveld-
anna, að hér sé verið að stofna Þjóðabandalag Vestur-
álfu — og muni það reynast miklum mun starfhæfari
og athafnasamari stofnun en það Þjóðabandalag, sem
stofnað var í Evrópu, og nú er vart nefnt á nafn.
Það eru hvorki fleiri né færri en 56 tillögur, sem
fram hafa komið á ráðstefnunni og er það ærið starf,
sem fengið hefir verið í hendur nefnd, sem kosin var
til að athuga þessar tillögur. Hefir formaður nefndar-
innar tilkynt, að engin von sé til, að hún geti skilað áliti
fyrr en á mánudaginn.
Venezuela hefir iagt fram tillögur þess efnis, að Vest-
urálfuríkin bindrst samtökum um sameiginlega vörn,
ef ráðist verður á nokkurt þeirra.
Bandaríkjastjórn hefir lagt fram tillögur um viðæk-
ari samvinnu milli Vesturálfulýðveldanna innbyrðis, í
viðskifta- og fjárhagsmálum.
6000 Miml. frönisikn
§kipi sökt.
Afi 1300 iuaiiii-s. §em á |»vl vorn,
iiii* uin ÍOOO manns hjargað
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Flotamálaráðherra Bretlands, Mr. Alexander, skýrði
frá því í neðri málstofunni í gær, að þýskur tundur-
skeytabátur hefði sökt 6000 smálesta frönsku skipi,
„Micnes“, og væri óttast að af um 1300 manns sem á því
voru, hef ði um 300 farist.
Skip þetta var eitt hinna
frönsku skipa, sem voru í
brezkum höfnum, er Frakkar
gáfust upp fyrir Þjóðverjum, og
var síðar lagt hald á það, eins
og önnur skip Frakka, sem
Bretar náðu til. Alexander flota-
málaráðherra sagði, að skipið
hefði verið tekið í notkun til
þess að flytja til Frakklands
franska menn frá Bretlandi,
menn, sem skylt l ar að senda
þangað, samkvæmt vopnahlés-
skilmálum Frakka og Þjóð-
verja.
Var frönskum yfirvöldum
gert aðvart um, hvenær skipið
léti úr höfn, hvernig það yrði
auðkent o.s.frv., svo að franska
stjórnin þyrfti ekki að vera í
neinum vafa um ferðir skipsins
og gæti fyrir sitt leyli gert nauð-
synlegar öryggisráðstafanir,
með því að tilkynna Þjóðverj-
um um ferðir skipsins. Það
hafði öll þau hlutleysiseinkenni.
sem lög mæla fyrir um. Nafn
skipsins var málað á hliðina og
franski fáninn og var hann einn-
ig málaður á þilfarið. Þá hafði
skipið öll siglingaljós tendruð,
er því var sökt, og það var í
rauninni alt upplýst til frekara
öryggis.
Það var í fyrrakvöd kl. 10.30,
sem skipið var stöðvað. Gerði
það þýskur tundurskeytabátur,
skömmu eftir að skipið lét úr
liöfn i Southampton.
Stöðvunarmerki gaf herskip-
ið með því, að skjóta af hríð-
skotabyssu. Skipstjórinn á Mic-
nes gaf þegar merki um, að
skipið yrði stöðvað, og var svo
gert, en jafnframt spurst fyrir
uin, bvers vegna skipið væri
stöðvað og livaða skip gerði
það. Var því svarað með skot-
hríð og henni haldið áfram, er
gefin voru ljósmerki um að hér
væri um franskt skip að ræða.
Þeirii, sem á skipinu voru, var
nú gefinn fimrn mínútna frest-
ur til þess að fara í bátana, en
sá frestur var alt of naumur,
þar sem svo margt manna var á
skipinu. Bátakostur mun og
ekki liafa verið nægur, þvi að
nokkurir björgunarbátar eyði-
lögðust í skothriðinni. — Þeg-
ar lierskipið skaut tundurskeyti
á skipið kl. 10.55, var enn margt
manna á skipinu, oö hentu
margir sér í sjóinn, í von um
að geta bjargast einhvern veg-
inn. Sagði Mr. Alexander, að
líklega hefði um 1000 mönnum
verið bjai’gað, en um 300 farist.
Þustu skip á vettvang, er neyð-
armerki voru send um, að tund-
urskeyti hefði verið skotið á
skipið.
Á skipinu voi-u sjóliðar aðal-
lega og var fei’ð skipsins heitið
til Mai-seille.
Mi’. Alexander fordæmdi
harðlega árásina, sem bann
kallaði enn eitt dænxi um sjó-
hernaðaraðferðir Þjóðvei’ja.
Kvaðst hann þess fullviss, að
þingið alt mundi taka undir
það, er hann vottaði aðstand-
endum þeirra, senx, farist hefði,
fylstix sarnúð Breta.
Mr. Alexander sagði, að þýska
stjórnin liefði viðurkent, að
þeir bæri álxyrgð á að skipinu
væi’i sökt, þvi að þeir hefði til-
kynt, að þeir liefði sökt 18.000
smálesta skipi við strendur
Suðui’-Englands þetta kvöld. —
Væi’i liér átt við sarna skipið,
þótt smálestatalan Iiefði Jxre-
faldast hjá þýska útvarpinu.
1 þýskum tilkynningum um
þetta, er síðar voru birtai’, xx-
saka Þjóðverjar Alexander
flotamálaráðheri’a Bretlands
fyrir að hafa fyrirskipað að
sökkva skipinU, óg liafi breskur
tundurspillir skötið það í kaf,
eix eklci þýskur tundurskeyta-
bátur. Þessum ásökunum, Þjóð-
verja er harðlega íxxótmælt i
Bretlandi.
Þjóðierjarviðurkenna
að hafa sfikt franska
skipinn „Mecnes"
Samkvæmt seinustu fregn-
um hefir hin opinbera þýska
fréttastofa viðurkent, að
þýskur tundurskeytabátur
hafi sökt franska flutninga-
skipinu „Mecnes“ undan
suðurströnd Englands.
í tilkynningunni er breska
flotamálastjórnin sökuð um
að hafa ekki gert nægilegar
rarúðarráðstafanir, til þess
að skipið kæmist heilu og
höldnu ferða sinna.
Þýska flotamálastjómin
hefir ekki, segir í tilkynning-
unni, fengið neina tilkynn-
ingu urn skip þetta.
.
BRESK ÁRÁSARFLUGVÉL. Verið er að hlaða vélbyssur liennar, áður en hún leggur upp í rann-
sókixarferð yfir Þýskaland.
Alvarlegar horfor vegna
lélegrar hveittoppskero
i Italío og Balkanskaga.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Landbúnaðari’áðherra Italíu
tilkynti Mússólíni í gær, að sanx-
kvæmt áætlunum yrði liveiti-
uppskera Ítalíu 73 miljónir
kvintala, en meðal hveitiupp-
skera undangenginna þriggja
ára er 80. milj. kvintala.
Kemur þessi fregn mönnum
allmjög á óvænt, því að Mússó-
lini hefir skýrt frá þvi i ræðu
eigi alls fyrir löngu, að ítalir
lxefði náð þvi marki, að geta
fiamleitt alt það hveiti sem þeir
þurfa til eigin nota, og þyrfti þvi
elcki að flytja inn hveiti í fram-
tíðinni.
Er það alvarlegt mál fyrir ít-
ölsku þjóðina, að hveitiuppsker-
an er eigi meiri en þetta, þat
sem styrjaldartímar eru, og allir
aðflutningar tox*veldaðir vegna
hafnbanns Bx-eta, en auk þes:
horfir svo, að Balkani'íkin, sem
ítalir gei’ðu sér vonir um, að fá
tfægari meQferð á beim
Dlverjom i Mndi
sem urðu að III frð
MM, en ððrum.
London, i moi’gun.
Einkaskeyti frá United Press.
Innani’íkisráðheri’a Bretlands
liefir tilkynt, að settar hafi verið
nýjar reglur varðandi þá ófrið-
arþjóðamenn, sem kyrrsettir
hafa verið. Er um nokkurar til-
slakanir að ræða, að þvi er snert-
ir þá nxenn, sem talið er örugt,
að ekki liafi neitt ilt i liuga
gagnvart Bi’etlandi.
Times segir, að þessar nýju
ráðstafanir séu sanngjarnar.
Réttnxætt sé að hafa i haldi sem
stríðsfanga þá nxenn, sem séu
fjandmenn Breta i lijarta sínu,
en það séu fæstir þeirra manna,
sem flúið hafi land undan kúgun
Þjóðvei’ja.
ýmsar xxauðsynjar frá, eru vart
aflögufær. Þannig geta Júgó-
slavai’ ekki Iiaklið gerða samn- (
inga unx hveitikaup við Þjóð-
verja, vegna þess að uppskeran
hefir bi’Ugðist. Er liún 30%.
minni en í fyrra. En í öllum
löndum álfunnar er xxú miðað
að þvi, að reyna að safna birgð-
um, vegna slyrjaldarinnar, og
Jxví alt erfiðara í þessunx efnunx
af þeirn sökum.
HEIMSÓKNIR ÞÝSKRA FLUG
VÉLA TIL BRETLANDS
FÉLLU NIÐUR í FYRRINÓTT.
Veður til flugverða var afar
óhagstætt í fyrrinótt og varð
lxvergi vart við þýskar flugvél-
ar í Bretlandi þá nótt, En bresk-
ar sprengjuflugvélar fóru þá
um nóttina til Þýskalands og
DjóQverjar og Ijrrkir
gera meQ m við-
skiftasamning.
Einkaskeyti frá United Press.
London i morgun.
Fi'egn frá Istambul hermir,
að viðskiftasanxningur milli
Tyikja og Þjóðverja liafi vei’ið
undirskrifaður i gær.
í samningunx þessum er gert
í’áð fyrir vöruskiftum, senx
nema alt að 21 miljón tyrk-
neskra punda.
Frá Þýskalandi eiga Tyrkir
að fá lyf og lij úkrunarvörur,
jiárnbrautarteina o. s. fxvv., en
Tyi’kir láta í staðinn txxbak, lín-
vörur o. fl.
lentu í hinu versta veðri. Urðu
margar að snúa við heimleiðis,
án þess að nokkrum sprengjunx
væri varpað, en suraar komust
á ákvörðunarstað, og voru m.a.
gei’ðar árásir á Wilhelmshav-
en, Emden, Hanxborg og Bork-
hum-eyju.
Ógurlegar loftárásir yfir
ErmarsundL
Á axmað hundrað flugvélar tóku
þátt í einni orustunni.
I tilkynningum þeim, sem birtar voru í morgun, um loftbar-
dagana við Bretland í gær, er komist svo að orði, að Þjóðverjar
beini nú aðallega árásum sínunx á skipaflota við strendur lands-
ins. Taka flugvélar í tugatali þátt í árásunum, en breskum árás-
arflugvélum hefir jafnan tekist að, tvístra þeim. Hafa verið
skotnar niður f jölda margar þýskar flugvélar í árásunum undan-
farna daga og allmargar orðið fyrir skotum úr loftvamabyss-
um herskipa og flutningaskipa. Nokkurir tugir þýskra flugvéla
gerðu árás á kaupskipaflota, og voru breskar árásarflugvélar þá
ekki nærstaddar, en svo öflug og markviss var skothrxðin frá
herskipunum og flutningaskipunum, að hinar þýsku flugvélar
lögðu á flótta áður en árásarflugvélar Breta komu á vettvang.
— í einni loftorustunni í gær tóku þátt 50 sprengjuflugvélar og
50 árásarflugvélar voru þeim til vamar. Breskar Spitfire og
Hurrican árásarflugvélar réðust á þessa flugvélasveit og tvístr-
uðu henni.
AUs voru skotnar niður 23 þýskar flugvélar við
Bretland í gær, flestar yfir Ermarsuni og flestar urðu
breskum árásarflugvélum að bráð, en nokkrar urðu
þó fyrir skotum úr loftvamabyssumr Frá því á mið-
vikudag s. 1. hafa Þjóðverjar mist 25 flugvélar við
Bretland, og frá upphafi styrjaldarinnar yfir 300. —